Oe Nieuwe Texelsche Courant
1
No. 5062 49ste Jaargang Woensdag 1 Juli 1936 Uw in Wad w
Het Postkantoor Den Burg 75 jaar
EERSTE BLAD.
Gemeenteraad
van Texel.
1861 - 1936
op Texel huis aan huis gelezen.
TEXELSCHE COURANT
is sinds 1 Juli 1930
in dit blad opgenomen.
UITG.: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Lange veld en de Rooij Den
Burg. Tel. 11. Postrek. 652.
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten den Burg f 1.losse nxs. 4ct.
ADVERTENTIES: 12 ct. per regel;
minimum 4 regels. Eenzelfde adv. voor
vier plaatsingen opgegeven, wordt drie
maal berekend. Vraagt ons zeer voor
tleef!g tarief voor neringdoenden.
HOOGWATER ter reede van Texel v.m
(nam. ongeveer uur later.)
2 3 4 5 6 7 8 Juli
7,39 8.32 9,22 10,08 10,49 11,31 12.19
LICHT OP
RIIWIELEN en R1ITUIGEN 9.51
Zitting van Zaterdag 27 Juni 1936,
aanvangende te 2.40 uur n.m.
Voorz.de heer Mr. A. F. Kamp, bur
gemeester.
Secretaris: de heer C. JonkeT, gem.-seor.
Afwezig met kennisgeving de heer C.
J. de Lugt. De heer Jb. Bruin komt te
2.45 ter vergadering.
Na opening der vergadering en lezing
der notulen waarmee 15 mint. ge-/
moeid zijn volgt
2. Ingekomen stukken. Madedoelingen.
A. Procesverbaal van de opneming van
kas en boeken van de gemeente-ontvan
ger, geschied op 24 Juni 1.1. Alles werd
in orde bevonden.
BAD- EN STRANDLEVEN.
B. Adres van R.K. L.T.B., R.K. Mid-
denstandsvereen. en R.K. Volksbond in
zake excessen bij het bad- en strand
leven. (Zie vorig Woensdagrvr. Er wordt
verzocht strenge maatregelen te treffen).
Voorz. merkt op, dat daartoe een paar
jaar geleden meer aanleiding bestond dan
nu. Toen werden door Mooi Texel kaar
ten verspreid met liet verzoek zich niet
li onvvelvoegelijke kleeding (ot wat daar
voor doorging) op de openbare weg te
toonen. Verleden jaar kwamen klachten
sporadisch voor. Bij onderzoek bleken de
getallen ©enige kampeerders te betret-
ten, die aan de aandacht der leiders ont
snapt waren. Gaarne zeide spr. alle mede*
werking toe, om. excessen té voorkomen,
Gok dit jaar zijn door Mooi Texel kaar
ten verspreid met het bovenaamgeduid ver
zoek. Bovendien zijn daaromtrent bepa
lingen opgenomen in de vergunningem,
welke aan kampeerders verstrekt worden.
Voorz. is het met adressanten volkomen
eens, dat de goede naam van ons eiland
hoog gehouden moet worden, maar zou
boven een desbetreffende aanvulling van
de politieverordening met als gevolg
procesverbaal en boete ingeval van over
treding, aan een nadrukkelijk verzoek
de voorkeur geven. Het toezicht zal, zoo
noodig, nog verscherpt werden. Indien
onverhoopt noodig, kunnen ook in het
seizoen nog maatregelen worden getrof
fen, zooals door adressanten gevraagd.
Dhr Dogger: Ik sta tegenover zulke ver
bodsbepalingen huiverig. De vraag is
maar: Wat verstaat men onder behoorlijk
gekleed? Waar is de gnens? In andere
badplaatsen heeft men door zulke bepa
lingen het strandleven in gevaar gebracht.
Laten we met verbieden uiterst vooirzich-t
tig zijn. Dhr Bruin: Ik ben het hier
mee eens. Dhr Leber: Alle jaren be
reiken mij klachten. Dat mag niet, want
vvmj moeten waken voor de zedelijke waar
den van de bevolking. Als men de geschie
denis nagaat, weet men, dat de moraliteit
een der grondpeilers van het volk uit
maakt. Wat het materieel gevolg van een
verbod betreft, vervolgt spr., zie ik goem
gevaar. Integendeel. Ik zal echter at-'
wachten, wat het resultaat van de stappen
van BenW zal zijn. Is het onvoldoende,
dan verwacht ik, dat eenige, zij het soe
pele bepalingen aan de politieverordening
zullen worden toegevoegd. Thans is de
politie niet bij machte in te grijpen, ter
wijl ons eiland gemeden dreigt te worden,
wanneer het bad- en strandleven door
excessen ontsierd wordt. Weth. Kager:
lk onderschrijf't betoog van de heer Le
ber. Dat verbodsbepalingen het vreemde
lingenverkeer zullen remmen, geloof ik
allerminst. Wie liet met de moraal zoo
nauw niet neemt, stapt over die on ge*
wenschte toestanden heen, maar dit mag
onze houding niet beïnvloeden. Ik tvvjjtei
niet, ot de Burgemeester zal zoo noodig
optreden. Dhr De Waard: Ik onder
streep de woorden van de heer Leber en
vat de bedoeling van de Burgemeester
maar deins voor strenge maatregelen niet
terug. Dhr Bruin: De moraal willen
wij evengoed hoog houden als de ande
ren. Ook w ij pleiten voor Ijet bestrijden
van excessen,, maar is dat op Texel at
noodig geweest? Ik heb er nooit van ge
hoord. Voorz.Twee jaar geleden wa
ren er eenige gevallen, waarin men de
perken van het fatsoen te buiten ging,
inaar vorig jaar waren er vrijwel geen,
klachten. Het adres was oorspronkelijk
gedateerd April 1935. Door doorhaling
wend er Juni 1936 van gemaakt. Blijk
baar heeft men dit kluifje voor mij willen
bewaren, (vroolijkheid). Dhr Pairle-
vliet merkt op, dat ieder politieagent het
recht heeft in te grijpen, maar spreekt
tevens de vvensch uit, dat daarvoor ninu
mer meer aanleiding zal bestaan. Dhr
Leber concludeert uit de woorden van dhr
Bruin: Als het noodig is, zullen wij elkaar
wei vinden. Hiermee wordt liet admes
als afgedaan beschouwd.
3. Aanbidding rekening N.V. T E.M.
over 1935.
iWordt in handen van een Commissie
van Onderzoek gesteld: de heerem Pary
levliet, Leber en De Waard.
4. Benoeming onderwijzeres o.l. school
te Zuid-Eierland.
Alvorens tot benoeming wondt over
gegaan, wordt de vergadering geschorst,
en wel van 3.10 tot 5 voor vier uur.-
Na heropening komen we aan de weet,
dat de voordracht slechts de naam van;
één sollicitant vermeldt en wel die vail
mej. P. J. van den Berg, wachtgeldstef
te Haarlem. Zij wordt benoemd met 9
van de 12 stemmen; blanco drie.
5. Ontslagaanvrage J. Mak als onder
wijzer o.l. school de Koog.
Wondt op verzoek, wegens Tiet bereiken
van de leeftijd van 60 Jaar op "14 Julijj
op eervolle wijze verleend met ingang
van door B.enW. te bepalen datum.
In Aug. zal de lieer Mak 39 jaar aan-
dezelfde school verbonden zijn. (Zie uit-
nitvoeriger elders in dit nr. Red.)
6. Opheffing betrekking van vakondar-
vvijzenes aan de o.l. sChool te de
Koog.
(Zie vorig nr. BenW. stellen voor in de
plaats van de heer Mak een ondervvij/etnes
te benoemen, om de kosten van een vak-
onderwijzeres voor handwerken uit te
sparen. Aan mej. J. C. Maas zou dan
eervol ontslag worden verleend.) Dhr"
Parlevliet geeft om ;principieele redenen,
de voorkeur aan de benoeming van een;
onderwijzer, van een huisvader, vooral nu
de financ. consequenties niet onoverkoy
nielijk blijken (f50.per 'jaar per we
ke lij ksch" lesuur; mej. Maas beeft ervier).
Dhr Leber en Dros stemmen hiermee in.
Voorz. wijst er evenwel op, dat er be
zuinigd moet worden. Door een onder-
wijzeres te benoemen, behoeft geen vak-
onderwijzeres meer aan de school ver
bonden te zijn en komen de kosten van
zoo'n vakonderwijzeres aan een biezon-
dere school ook niet meer voor rekening
van de gemeente. Ot in verband met de
wachtgeldersregeling wel een onderwijzer-
huisvader zal kunnen worden genoemd,
is aan twijfel onderhevig. Dhr Parle
vliet stelt voor het R.K. Schoolbestuur
te bewegen at te zien van zijn aanspraken!
op vergoeding van het salaris van de vak
onderwijzeres en wel om de slechte po
sitie der gemeente-financiën. Voorz.
voelt hier niets voor en verwacht van?
zoo'n poging geen resultaat. Het voor
stel van B.enW. wordt aangenomen z.h,
st., met aanteeke-ning, dat dhr Parlevliet
wil worden geacht te hebben tegenge
stemd.
7. Wijziging gemeenschappelijke rege
ling Districts-school-artsendienst.
Voorgesteld wordt wijziging van de re
geling, in die zin, dat bezuiniging op de.
betrokken begrootingspost mijgelijk wordt
Over 1935 heeft onzie gemeente 161.85
meer moeten betalen, dan het eigenlijke
aandeel in de kosten van de dienst be
droeg. Dit in den vervolge onmogelijk
te maken, is het doel van voorgestelde,
wijziging van de regeling. Goedgekeurd"
z.h.st.
8. Huur en verhuur van Noordzeestrand
nabij de Koog.
(Zie vorig Woensdag-inr. Voorgesteld
wordt, weer voor vijt jaar te huren. Huur
door de Staat verhoogd van t 25 op tl 00.
Standplaatsgeld voor een strandtent voor
eigen gebruik verhoogd, door de ge
meente, van t3.— op 13.50). Goedge
keurd z.h.st.
(Zie verder 4e pagina van dit blad.)
isn
HET P.T.T.-KANTOOR DEN BURG 75 JAAR.
Vandaag ïs het juist 75 jaar geleden,
dat Den Burg zijn Postkantoor kreeg
Die gebeurtenis dateert m.L van 1 Juli
1861 en gat ons aanleiding tot zoeken in
vergeelde folianten, oude kranten en
andere gewichtige documenten, om stot te
verzamelen voor een artikeltje, aan dat
heuglijk feit gewijd.
iWe kunnen ons het leven zonder post
niet meer indenken. Geen brieven, geen
briefkaarten, geen telegram, geen tele
foon? Geen andere gelegenheid om een
ander iets te laten weten dan door er zelf
heen te gaan ot door er een ander heen
te zenden. Stel je voor! Eu toch is liefl
zoo geweest en heeft het eeuwen geduurd,
eer we de postdienst, fater de post-, tele
graaf- en telefoondienst kregen van thans,
een machtige, wijdvertakte met rustige
zekerheid werkende organisatie, lie onze
belangstelling en waardeering verdient.
Toch ontbreekt aan die waar-
deering nog veel. Het ïs er mee als met
onze gezondheid. Pas wanneer wij deze
missen, ot dreigen te verliezen,, /jeu we
in. wat ze te beteekenen heeft. Doch
laten we ons niet on zijpaden begeven,
maar trachten eenige belangwekkende ge
beurtenissen en feiten te vermelden uit
de geschiedenis van de posterijen op ons
eiland, uit die van haar hoofdkantoor
de spil, waar liet postale bedrijf op
Texel óm draait - iu het biezonder. Eeni
ge gegevens danken we aan de vriende
lijke medewerking van de heer F. M.
Posthuma,, directeur van het P.T.T.-kan-
toor. .aan wie we mede qp deze plaats
daarvoor dank brengen.
V
Het geschiedde bij K. B. van 20 Mei
1861 no. 41, dat bepaald werd, dat dei
betrekking van Postcommies werd opge
heven. Het z.g. onder-hulpkantoor te Den
Burg moest plaats maken voor een post
kantoor Waar dit kantoor gevestigd werd,
is niet met zekerheid na te gaan. De
adjunct-brievengaarder P. Koning Cz.
kreeg eervol ontslag en werd opgevolgd
door de heer P. de Vries, bij K.B., boven
genoemd, aangesteld als „Directeur van
het Postkantoor". Hij vervulde dit ambt
tot zijn dood; 20 April 1867 is hij over
leden.
Hij werd opgevolgd door de heer J.
Hoek Bent, die van 1 Juli 1867 tot1
Oct. 1881 in functie was. In deze period©
was het, dat de telefoon in ons land zijn
intrede deed en wel we hebben het on
langs nog vermeld het eerst op
TEXEL. Nederlands eerste telefoonkan
toor werd 15 Febr. 1881 te De Cocks-
dorp geopend en wel voor liet overbren
gen van telegrammen naar Den Burg. De
openstelling voor het publiek volgde la
ter.
TELEGRAAF.
De telegraafdienst is van ouder datum.
De openstelling in Nederland dateert van
1 Dec. 1852. De eerste telegraaflijnen
werden aangebracht tusschen Amsterdam
en Den Helder en tusschen Rotterdam
en Brouwershaven. Het duurde evenwei
tot 1872, eer een telegraafkabel door het
Marsdiep werd aangelegd, eveneens dus
in de ambtsperiode van directeur Hoek
Bent.
Voor Feestelijke bijeenkomsten
als steeds in ruime mate voorban-
denguirlandes, serjjentines, mut-
sen, maskers, feestliederen, enz.
BOEKHANDEL PARKSTRAAT.
20 Oct. 1872 werd het Rijkstelegraat-
kantoor te Don Burg geopend. Met het
beheer werd tijdelijk belast de telegrafist
3e klasse, J. J. Dusaar, Amsterdam, die
dat beheer 1 Oct. 1873 overdroeg aan
genoemde directeur Hoek Bent, op welke
datum de |M>stdienst met de telegraaf
dienst. werd veircenigd. 31 Aug. 1875 werd
de dienst uit het in 1861 in gebruik geno
men gebouw overgebracht naar liet door
de gemeente gebouwde perceel, tlialns
dienstdoende als ambtswoning van de di
recteur. Het benedengedeelte werd in ge
bruik genomen voor dienstlökalen, terwiijl
de bovenverdieping de directeur en zijn
gezin tot woning diende.
TELEFOON.
Van 1 Oct. 1881 tot 15 Febr. 1887
Vvas de lieer 'J. A. v.él. Velde directeur,
van 15 Febr. 1887 tot Mei 1894 de heer
O. Teriet. Onder liet bewind van laatst
genoemde onderging het telefoonnet op
Texel een belangrijke uitbreiding. Flet
telefoonkantoor Oosterend dateert van
Nov. 1888, Den Hoorn van April 1891,
ide telefoon aan het Horntje van Nov.
1895, het kantoor De Waal van 1898, enz.
De Koog, Oudeschild en De Coeksdorp
waren reeds eerder in het bezit daarvan
gesteld.
IJSGANG.
Het was in de jaren van de heer Teriet,
vooral, dat de communicatie met de vaste
wal meermalen eenige dagen geheel ge
stremd was. „Oudeirwetsche" winters
teisterden het land. Geen post, geen pas
sagiersvervoer. Wel werd dan met de ijs-
vlet een poging gewaagd, maar niet alljjjd
met het gewenschte gevolg. Bovendien
kreeg men dan zoo'n ophooping van post
stukken, dat de vlet" ze niet alle aan
boord kon nemen. Postpakketten hadden
dan dagen vertraging.
MET DE „DELI".
riet was in die jaren ook, dat de „deli"
's morgens al om halt vier uit Den Burg
moest. De eerste boot ging n.l. om kwart
over vier en de verkorte weg Den
BurgOudeschild moest nog geboren
worden. Maar Jan Kalis was iedere
morgen trouw op zijn post en hield dat
vol, 52 jaren lang. Het was Dec. 1915,
dat hij de „teugels van het bestuur" kom
neerleggen. 1 Aug. '27 is Jan, 83 j. oud;,
overleden.
