-Amiida
Texelsche Berichten
Wat doet U in de vacantie
Bliksemafleiders of niet?
"f
Eén dagje uit en nu
reeds heerlijk bruint
Van tevoren Amilda-zonnebruln-
t crème Door Inwerking van de
lucht, ook zonder zon, krijgt
U een prachtige bronskleur,
die beschermt te
gen zonnebrand.
ZynviebxuArfx ou&mf
EXAMENS.
Zaterdag slaagde te Alkmaar vooir bet
Ulo-diploma A de leerlinge van onze
Ulo Martha Jonker Cd.
VRAAGBAAK
Voor Vreemdelingen.
10e en 20e duizendtal.
Ze is er weer, onze Vraagbaak voor
Vreemdelingen, ook thans weer belangrijk
uitgebreid en gedrukt op houtvrij papier.
Ze bevat, behalve een kaart van Texel 'n
schat van gegevens voor allen, die ons
eiland bezoeken en(of) hun kennis daar
omtrent wiilen ver meerdere n. Ook inge
zetenen zullen daarin veel van hun ga-
duig vinden.
Prijs 15 ct. Fr. p.p. 20 ct. Over heet
Texel verkrijgbaar. Ook in Boekhandel
Parkstraat.
„VAN ZEE TOT MEER".
„Van Water tot Land".
We maken belangstellenden attent op
een artikel over de Zuiderzeewerken, dat
van de hand van Burgemeester Kamp is
opgenomen in het Vrijdag verschenen
JuliAug. nr. van Leven en Werken*)
orgaan van de Radio-Volksuniversiteit
Holland. Een beknopte bijdrage tot de
kennis van Nederlands nieuwste gewest
is het, overzichtelijk, interessant en boven
al goed gedocumenteerd, zonder dat die
stot door veelheid van cijtermateriaal on-i
leesbaar wondt.
Abonin. prijs tS.50 p. j.losse nrs..
75 ct.
ZOMERPOSTZEGELS.
l>e omzet in zomerpostzegels was dit
jaar in onze gemeente niet groot. Elders
in het land was het er trouwens ook
slecht mee gesteld. Ondanks hetsdhooue
doel: cultureele en sociale zorg:
Op Texel werden verkocht:
191 zegels van U/23 ct.
120 zegels van 5—8 ct.
219 zegels van 610 ct.
60 zegels van 12Va-16 ct.
Het slot van een klein rekensommetje
is, dat de opbrengst boven de gewone
porto 117.32V2 bedroeg, een bedrag, aan
zienlijk kleiner dan vorige jaren, Joen '11
plaatselijk comité de verkoop bevorderde.
Waarom bleef liet dit jaar werkeloos
Vacantiegenoegens zijn verschillend. De
een luiert in de zon aan het strand, de
ander zoekt de koelte van het bosch, een
derde werkt zich met z'11 motorboot of
dito fiets in 't zweet, een vierde trapt zich
buiten zich zelf op het rijwiel, een vijfde
loopt zolen en voeten stuk en een zesde
timmert een konijnenhokje
Maar allen doen het voor hun genoegen.
En dat is het plezier.
We hebben een vader gekend die z'n
kinderen strafte al naar gelang hun ver
langen ergens naar uitging. Indien boontje
om z'n loontje kwam, dan strafte vader
inet kamerarrest wanneer zoonlief wilde
gaan wandelen, doch wanneer er naar bed
verlangd werd moest nog eenige tijd ge
wacht worden.
Zoo is 't ook met genoegens. Indien wij
zouden moeten doen al wat we in de
vacantie verrichten, dan zouden we mis
schien klagen over de zwaarte van de ar
beid of over de verveling van het niets
doen. Maar nu doen we alles voor ons
plezier en dat isvacantiegenoegen
Het is er echter mee als met poëzie,
waarvan De Genestet zei, dat ze overal is
voor wie ze weet te vinden
Maar als het nu regent
LANDBOUW EN VEETEELT.
Vragen op landbouwgebied kunnen
worden gericht aan de heer E. v. d. Ban.
hoofd Lagene Landbouwschool.
MELKBEDERF.
Is invallend vuil de ergste ooi
zaak voor melkbederf?
Als men het met 't melken niet al te
nauw neemt, valt tijdens het melken licht
veel vuil in de melk van de uier, van de;
handen, uit de lucht, enz., mestdeeltjes en
ander vuil. Proeven, genomen met opzet
telijke verontreiniging met mestdeeltjes,
stroo, enz., maakten uit, dat de toene-
ming van het aantal verkeerde bacteriën
veel minder is dan met verwachtte. Het
(ijkt wel, ot er tevens stoften in de nielk
komen, die de ontwikkeling tegen gaan.
Veel spoediger is de melk bedorven, wan
neer gereedschap wordt gebruikt dat niet
aan de eischen voldoet ot slecht water*
Vandaar dat we nog eens wijzen op het
gebruik van chlooröleekloog (2 eetlepels
op een emmer water). DA f ONTSMET-
Natuurlijk blijft het eisch, de melk zeer
zindelijk te winnen. Dus: grot vuil van de
uiers verwijderen, schoone handen, goede
teemsen, goede filters, enz. v.d.B.
ONRUST IN 'T WEILAND.
Bijna dagelijks zien we kalveren en
koeien met de staartgluim recht omhoog
door het weiland hollen. Iedere boer
weet, dat er dan HORZELS vliegen,
waarvoor de dieren angstig de vlucht ne-,
men. Het instinct doet het dier hier
vluchten voor een ernstig gevaar, dat
het bedreigt. Als de horzel 11.f. het werk
kan doen. waar hij op uit is, beteeken t
dat voor het rund een lange lijdensperi
ode in 't verschiet is. 't Is jammer, dat
veel veehouders hiervan nog niet goed
doordrongen zijn. Voelden ze goed aan,
welk lijden een met horzelbuiten bezette
pink doormaakt en welke schade de
eigenaar lijdt door slechtere groei en
minder productie van jonge beesten, nog
gezwegen van de blijvende schade aati
de huid toegebracht, dan zou men zeker
meer moeite doen tot bestrijding der
horzels.
't ls goed, er maar voortdurend <p te
wijzen en dat doet de landbouwvoorlich-
tingsdienst dan ook regelmatig. Nu we
dagelijks de rennende kalveren met boven
het lichaam wuivende staartpluimen zien,
is dit weer een goede gelegenheid. Ted
zake
De horzelvliegen zwermen de heele zo
mer maar vooral in Juli en Augustus. Ze
trachten hun eieren aan de haren van het
rund te bevestigen. Br is een soort, dat
zich met een stootende beweging geregeld
maar op het dier laat vallen, om elke
maal een ei te bevestigen. In sommige
streken noemt men de horzel dan ook
„stooter". Een andere soort legt rustig
aan een haar een rij eitjes. Gezocht wordt
HYGIENE en VEILIGHEID.
ZWEMMEN BIJ OOSTENWIND.
De lieer A. J. Meyerink, hoofdconsul
van de Ned. Bond tot het redden van
drenkelingen, schrijft in zijn brochure
„De gevaren der zee":
De wind komt van het land en de
Oostenwind stuwt het bovenwater in de
richting van de zee. Veronderstellen we
1111, dat Eb intreedt, dus vallend water.
Het water wordt met kracht naai' zee
gestuwd, door eb niet grooter kracht
zeewaarts getrokken.
Wee de ongelukkige, die zich nu te ver
in zee begeeft
De aangename temperatuur van het
water en de oogenschijnlijk kahne zee
doen hem langer dan gewoonlijk in liet
water toeven. Al zwemmende is bii onge
merkt atgedineven. en angstig blikt hij om
zich heen. als hij tot het beset komtv dat.
hij ver van de kust verwijderd is.
Hij zwemt terug naar de kust, krijgt
telkens het zeewaarts gaande water over
en tegen zich aan. Tegen stroomop zwem
men is uiterst vermoeiendhij voelt
zich niet in staat die lange tocht zwetny
mend at te leggendoodvermoeid mar
telt de ongelukkige zich atdrijft temi
slotte zeewaartszijn' hulpgeroep be
reikt het strand niet en de schijnbaar
kalme ,goud overtogen zee heeft haan
prooi te pakken. Ot wel: hij geraakt in,
een Mui en is dan bijna zeker reddeloos
verloren.
Langs een groot deel van de Neder-
landscbe kust liggen drie a vier rijen ban-i
ken, zandbanken. De geul tusschen de kust
en zoo'11 bank en die tusschen de banken
onderling, evenwijdig aan de kust, noemt
men een Zwin. Bij eb ligt de eerste bank
gew oonlijk droog.
Bij vallend water en Oostenwind (land
wind) stroomt het water uit de zwinnen
door openingen tusschen de banken
(Muien) zeewaarts en met te grooter
kracht naar gelang de lengte van de
naar dunne huidplekken (liesstreek b.v.)
bij jonge dieren liefst. De kans, dat de
larve, die na 46 dagen uit het eitje
komt, zich dóór de huid kan boren, is
dan het grootste. De larve is daar goed
voor ingericht door haakjes op het li
chaam en een boorwerktuig aan de kop.
(Dat het rund de larven zou oplikken is
dus niet juist!) Eenmaai onder de huid,
begint de larve een tocht door het lichaam
in de richting van de slokdarm, zich voe
dend met lichaamsappen en ontstekings-
vocht.
Na November verplaatsen de larven zich
in de richting van rug en lende, tus
schen de wervels door naar het rugge-
mergskanaal. Ruggemergontsteking met
noodslachting kan het gevolg zijn. In
December ongeveer komen de larven ein
delijk onder 'de rughuid. Ze boren daar
in een opening en blijven er, groeiend
van lichaamssappen. Groote bulten ont
staan. Het dier. dat veel larven herbergt,
lijdt er erg onder en groeft erg slecht.
AprilMei komen de larven door de
opening naar buiten, vallen op de grond
om te verpoppen. Uit die pop komt
weer een nieuwe horzel, in zich dragend
de bron van nieuwe ellende voor ver
scheidene jonge runderen, mjiar ook
totschade voor de baas. Een boer
die van zijn vee houdt kan de die-i
ren moeilijk zoo zien lijden. Zelfs ai
Ikvvam er geen schade van, zal hij de hor
zels bestrijden. Nu de beurs in de knel
komt (slechte groei, minder productie,
slechte huid), is er behalve medelijden,
met het rund, nóg een reden om met
kracht de strijd tegen de horzels te b(ijven
voeren. Tegenwordig is dit door de vele
goede middelen vrij gemakkelijk. Als de
tijd voor behandeling daar is, wijzen we
daar nog, eens op. v.d.B.
NEEM JE MOTOR OP
en wandel naar de plaats waar je die ge*
bruiken wilt. We beelden zoo'n transpor
tabele motor af, welke in Diiitschland
op verscheidene landbouwbedrijven toe
passing vindt.
zwinnen en de kracht van de landwind.
Terugzwetnmen door een mui is, zelts
voor een geoetenu zeezwemmer, meestal
onmogelijk.
Komt ge in een Mui terecht en zijt ge
een goed zeezwemmer, leg u dan op de
rug; bewaar uw tegenwoordigheid van
geest; laat 11 dan drijven, tot ge in rusti-(
ger water komt, zwinwater. Zwem door
het zwin naar de bank, dichter bij de
kust; laat at en toe uw beenen zakkenj,
mogelijk kunt u staan en tot adem komen.
Zwem recht op de kust aan, midden over
de zwinnen. Ge drijft mogelijk zijwaarts
at, tracht niet op een voorat bepaald
punt aan de kust te komen; hoofdzaak is
kust bereiken.
Hoe kan men zwemmend een Mui waar
nemen
1. Een buiteinnui, d.w.z. een mm in de
tweede ot volgende rij bankten, is meestal
te herkennen aan een lichte schuimende
plek, zeewaarts gericht.
2. Let hij het naar land zwemmen op
de golfjes vóór u; vermindert ondanks
uw inspanning de afstand niet, dan zijt
ge zeker in een mui; laat u drijven op
de rug en let op het rustiger zwinwater.
Conclusie: De landwind en eb, de
oogenschijnlijk stille zee leveren buiten
gewoon veel gevaar op, juist voor zwem
mers; ook voor baders, die te ver in
zee gaan. Men brengt eigen leven en dat
van a,nderen roekeloos in gevaar.
Bij landwind wapperen de vlaggen naar
zee toe. Wijzen ze naar zee, dan is dit
het sein: Weest op uw hoede, er is ge
vaar.
Bij landwind is de bovenstroom naar
zee gericht, de onderstroom gaat naar
de kust toe eu voert bijna alles wat op
de bodem ligt, zand, slib, algen, kwallen,
naar het strand. Hiet zeewater is dan vaak
vies, troebel, dik, zooals de kustbewoners
't noemen. Kwallen zijn ernstige waar
schuwere; een aanraking met hun netel-
organen is verre van aangenaam.
door Jhr. R. A. QUINTUS.
E lectro- T eclin isch -Ingen ieur,
Gedipl. Bliksemafleiderdeskundige.
Sinds menschenheugenis wonen de men-
scben in huizen, omdat ze daar na gedane
arbeid hun rust zoeken en beschermd wil--
len zijn tegen de invloeden der natuur,
als koude, regen, hagel, sneeuw en wind.
Moeten wij nu ook onze huizen tegen
blikseminslag beschermen ot met? Reeds
de oude Egyptenaren beschermden hun
tempels tegen het hemelvuur, door lange
metalen vlaggestokloen, terwijl in latere
jaren in 1760 Franklin het eerst met;
metalen staven van 2 tot 3 meter lengte
een huis tegen bliksem wilde beveiligen.
Deze uitvindingen werden gedaan, waar
om er dan geen gebruik van gemaakt?
Wellicht zullen er onder de lezers zijn,
die zeggen, dat het de hand Gods dan wel
zal zijn, doch hen moet ik hierbij dam
wijzen op diezelfde hand Gods, die uit
vinders leidde.
Nelson voorzag de vorst van zjjn dak
met vele kleine spitsen en leidde de vorst-
leiding aan beide zijden naar de aardver-
bindingen. Faraday voorzag zijn huis van
een soort net, dat steeds aan de onder*
zijde geaard werd.
De theorie van Franklin is inmiddels
gebleken hoogst ONvoldoende te zijn,
zoodat zij, die meenen dat hun huis
goed beveiligd is door middel van eem
flinke staaf, die door een voldoend dikke
draad met de aarde is verbonden, hier
op een dwaalspoor zijin gebracht, daar het
veelal bleek, dat juist blikseminslag naast
de voet van deze stang plaats vond.
Hoe dan? hoor ik reeds vragen. Ja,
eenige dingen kan ik u hier vertellen,
Idoch beter is het, dat leeken er zich to*
taal van onthouden, bliksemafleiders te
plaatsen, daar dan mogelijk bij de aanleg
touten worden gemaakt, die zeer gevaar
lijk kunnen blijken te zijn.
De hedendaagsche installateur van blik
semafleiders combineert de systemen Nel-
sou en Faraday.
Men plaatst op schoorsteenen en an
dere uitstekende punten kleine spitsen, op
de vorst wordt een vorstleiding gelegd,
terwijl de einden van deze draad moeten
worden opgebogen tot ot voorzien van
kleine spitsen. Al deze spitsen worden
nu electrisch niet de aarde verbonden,
terwijl hierbij nog vele tactoren een' nol
spelen.
De aardleiding moet tevens zeer dege
lijk worden uitgevoerd, daar het grond
water eerst een goede aard verbinding
geeft terwijl op de heuvels, waar geen
grondwater te bereiken is, .weer audere
maatregelen kunnen worden genomen. Ik
Tan u hier in dit verband natuurlijk geen
handleiding geven voor het zelt aanleg
gen van een bliksemafleider, maar men
hoede zich er voor een willekeurige elec-
tricieu een bliksemafleider te laten aan
leggen, tenzij men naar een toeken ing
van een deskundige laat werken, want
anders is het de vraag ot uw huis. dan 'n
bliksembeveiliging heeft óf een ding, dat
op een bliksemafleider lijkt.
Speciaal de Hagenaars hebben op 11
October 1935 de uitwerking kunnen zien
van een niet-goed aangelegde bliksem
afleider. en wel die van de R.K. kerk
aan de Bezuidenhoutscheweg: het toren
uurwerk was niet voldoende aan de
aardleiding aangesloten, tengevolge waar
van een lading afsprong op het'uurwerk
en de electrisehe aandrijving vernietigde.
(Met toestemming van de schrijver over
genomen uit zijn brochure „Bliksemat-
lcidcrs ot niet".)
^3«É2S3S3SS&SS8&
HOE NU?
Een kiekje van het onlangs te Margate,
Engeland gehouden internationaal schaak-
tour nooi.
De jongste deelnemer in de knel
De uitslag was:
1. Flohr. Jsjecho-SL, 7.5 p.
2. Capablanca, Cuba, 7 p.
3. Stahlberg, Zweden, 5.5 p.
4. Lundin, Zweden, 5 p.
5. Milner Barry en Tylor, Eng. 4.5 p.
6. Mej. Menchik, Tsjecho-SL, 3.5 p.
