No. 5101 50rte Jaargang Zaterdag 14 Nov. 1936
EERSTE BLAD.
Vallende Bladeren.
Een Texelaar
op zoek naar werk in
Zuid-Afrika.
Wat we van wol willen weten
TM
Landbouw en veeteelt
in Canada.
op Texel huis aan huis grtr~rn
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
VOOR DE ZONDAG
De een is er meer toegankelijk voor
dan de ander. De een vermeit er zich
in en de ander tracht er de ooren vooii
te sluiten, maar ten slotte is er niemand
die ongevoelig blijft voor de taal van de
ritseling der vallende blaren.
De getijen van zwellend opleven, van
stuwend uitbotten en ontluiken, van weel
derig laaiende bloei zijn voorbij. Met 't
ouder worden van bet jaar is er over de
natuur een zware moeheid gekomen. Het
Leven zinkt, uitgeput, weer weg in de my-»
sterieuze diepte, waaruit het zegevierend,
losbrak. De terugtocht is na de onweer
staanbare opmarsch in volle „gang.
Vallende bladeren zijn bet zinnebeeld
van het rh\ thme, dat door de heele leven
de natuur klopt. Het is een onophoude
lijk rijzen en dalen, opbloeien en vergaan.
Al wat geboren wordt, moet sterven. Alle
teven is een weg ten doode. We denken
hierbij aan het gedeelte uit Goethe's
Faust, dat aanvangt met
Geboorte en Dood
Een eeuwige zee
„Wij allen vallen at als een blad"
staat er geschreven. Wij allen, U en ik.
Allen, wie we ook zijn. De dood is de
groote „gelijkmaker". „Hij verbreekt de
degen boven het grat van de krijgsman,
de schepter boven de tombe van de vorst,
het wapenbord boven de grafkelder van
de baron en de bedelstaf boven de zandr
hoop van de arme" Met een toespeling
op bet aangehaalde woord uit Jesaja
wordt op de oudejaarsavond gezongen:
Voorgeslachten kwijnden henen
En wij bloeien op bun grat.
Ras zal 't nakroost ons beweenen:
't Menschdom valt als blaad'nen at.
Sommige wijsgeeren hebben geleerd,
dat een mensch niet aan de dood moei)
denken. Andere wijsgeeren hebben, zoo
als gewoonlijk, juist bet omgekeerde ge
leerd. Maar hoe het zij: zeker is, dat de
menschheid in overgroote meerderheid
wél aan de dood heeft gedacht.
,Wij vallen allen af als de bladeren in
de herfst, zeker, maar we herrijzen weer
als de bladeren iin de lente.
Sterven is inkeer tot de levensbron
We vinden de gedachte van de cirkel-)
gang des levens klassiek uitgedrukt bij
Homerus
Juist zooals de geslachten der blaad'nen
zoo zijn die der manschen.
't Eene blaad'rengeslacht strooit de
wind op de aarde, maar 't andere
Doet weer 't welige hout als de fènte-(
wind nadert ontspruiten.
Zoo ook ontkiemt een nieuw menschen-
ges lacht als 't andere afsterft.
ZONDAG 15 November 1936.
VOOR HOOFD EN HART.
ZONDAG
Wat mensch leeft zoo volmaakt, die
zich niet eens vergist? Vondel.
MAANDAG
Trouw aan ons innerlijkst, beste le
ven verleent aan de mensch zijn adel.
C. Hostrup.
(Deensch geestelijke, geb. 1818.)
DINSDAG
Niets is meer te prijzen dan edelmoe
digheid, maar niets moet minder overdre
ven worden. Card i naai de Retz
WOENSDAG
Geruster zit men onder daken, van riet
gebouwd, dan op een hooge troon.
L u y k e n.
DONDERDAG
Zonder eenvoud kan niets menschelijks
de volmaaktheid bereiken. Swat1.
VRIJDAG
Alleen in de eenzaamheid vindt men
zichzelf terug. Mme de Staël.
ZATERDAG
De eer is de beloon ing der deugd.
Cicero.
Vulpenhouders en vulpotlooden
hebben we in groote sorteering
voorhanden, ook in de prijs, welke
U wilt besteden.
BOEKHANDEL PARKSTRAAT.
Brief uit Krugersdorp.
KAFFERS-LIEF EN LEED.
„Ons vat vandaag holiday. Ons van
daag nie werk nie", zei Jaap met de tong
val van een echte Transvaler. „Vandaag ons
zal jou die ou Transvaal laat zien."
Spoedig waren wij in de kleeren, want
het was pas half zes toen de trein mij in
Krugersdorp afleverde. Het ligt ongeveer
30 KM van Johannesburg af. Het is ruim
gebouwdalleen in het hart van het dorp
staan de huizen tegen elkanderoverigens
is het een villa-dorp. Even buiten Krugers
dorp wonen de kaffers. Zij mogen niet in
het dorp zelf wonen, 's Morgens komen zij
in de stad. Daar werken ze de heele dag
voor een paar shilling en's avonds trekken
ze weer terug naar hun dorp. De kaffers,
die in het dorp wonen (dienstboden, knechts
enz.) mogen zich na tienen niet meer op
straat vertoonen. Alleen een pas, d.w.z. 'n
vergunning van de baas, kan hier een uit
zondering maken. Krijgt een kaffer een dag
vrij, dan moet hij ook een pas hebben
anders wordt hij opgepakt en bij zijn baas
teruggebracht. Hij mag ook niet zoo maar
bij zijn baas vandaan loopen. Zoo'n kaffer
is ook niet meer dan een slaaf
Onze eerste gang was naar een villa, die
onze Texelaars Jb. Rijk en Simon Hin hier
aan het bouwen zijn. De kaffers (boys ge
naamd) waren reeds druk bezig met het
aanbrengen van materiaal. Het metselen
zelf is hun verboden. Zij mogen nl. geen
vak leeren.... Ook hebben zij geen rechten.
Niets.... En toch.... ik ben hier pas een paar
dagen, maar weet nu al, dat die vertrapte
en verachte bruine zonen van Zuid-Afrika
niet zoo dom en slecht zijn en dat het alleen
de diverse maatregelen zijn, die hen dom
houden. Als ik wat langer in Afrika ben,
zal ik mij beter hierover kunnen uitlaten.
Het zal nl. mijn streven zijn, beste lezer,
om U steeds over Zuid-Afrika te vertellen
zooals de oogen van een Texelaar het zien.
Ter eere van de nieuwe „witman" kregen
de boys vandaag vrij. Natuurlijk moesten
zij een pas hebben, een bewijs, dat ze van
daag niet hoefden te werken. Jaap had ech
ter geen boekje bij zich, maar een papieren
cementzak was ook voldoende, ,,'t Is maar
voor een kaffer". Toen zij nu ook nog een
paar penny's kregen om een „biertje te
gaan zuip" was hun dag dubbel goed. De
werkplunje werd verwisseld voor een paar
keurige afgedragen broeken, die iedere
blanke gemakkelijk voor een paar shilling
aan zoo'n kaffer kwijt raakt. Over hun bruine
borst kwam een keurig vestje te hangen
(wie weet van welk pak) en daarover een
veelkleurige sjaal met dito jasje. Een andere
kaffer was iets „rijker"hij droeg een wit
schiller-overhemd. Daar hij echter in het
bezit was van een hooge stijve boord werd
die er nog overheen geplakt. Een evening
strikje sierde verder zijn voorgeveltje op.
Wat waren zij nu deftig.... Als je die boys
op hun best ziet, schiet je onwillekeurig in
de lach. Alles wat maar mooi is trekken
zij aan. Ik wil trachten ze u te beschrijven
als wij eens een kafferbal bezocht hebben.
SIEM DE WAAL.
(Wordt vervolgd.)
WOORD EN DAAD
Een inieuwe verordening op de hef
fing en invordering van schoolgeld wordt
vastgesteld. Ze wordt 1 April 1899 van|
kracht. (7 April 1899 gewijzigd met de
bepaling, dat ze 1 Juli ingaat.Red.)
Kohier Hondenbelasting 1899 wordt
vastgesteld op 1261
Kohier Hoofdelijke Omslag 1899
wordt vastgesteld op 114793.
VRIJDAG 7 APRIL 1899.
Afwezig: de heeren W. Bakker en W.
Mets; één vacature.
Voorz. deelt mee, dat restauratie
schooi en onderwijzers woning te Zuid-
Eierland voor f1031.— werd opgedra
gen aan de heer P. A. Dekker, te Oos-i
terend.
Vastgesteld wordt rekening Alg.
Weeshuis 1898: ontvangsten f9454, uit
gaven f8791, batig saldo f663, en be-i
grooting Alg. Weeshuis 1899, sluitende
met 17561.
Onderhoud Waalderweg komt, zoo
als bekend, voor de helft voor gemeente-'
rekening. Over 1898 zal de gemeente
de helft van 1855.25 moeten betalen.
Op verzoek wordt eervol ontslag
verleend aan mej. E. Eelman, onderwijze
res nuttige handwerken, te De Waal. fn
haar plaats wordt uit zes sollicitanten
benoemd mej. J. M. Kuiper—Wijkerheld
Bisdom.
116
Engeland. De financ. corr. te Lon
den van het Handelsblad meldt: De stem
ming op de wolmarkt blijft zeer vast. En
kele onzekere factoren schijnen wegge
nomen. De markt wordt weder uitsluitend
beheerscht door voortdurende levendige
vraag en door de gunstige statistische
positie. I>e Japansche boycot van Austra
lische wol scheen tijdelijk een sterke im
vloed op de markt te zullen krijgen,
maar men rekent thans op een spoedig
bijleggen van het conflict.
Een ander punt van onzekerheid werd
gevormd dooi- de devaluatiegolt aan het
einde van September en de onzekerheid
welke de uitwerking, in het biezonder de
devaluatie van de Fransche franc, op de
Franscbe en Engelsche wolindustrie zou
hebben, maar ook deze factor is weder
op de achtergrond geraakt. De berichten
over de bedrijvigheid in de Yorkshire
wolindustrie luiden zelfs zeer bevredi
gend.
Japan beeff, zooals bekend, wegens
een, tarietsverhooging door Australië, de
invoer van Australische wol verboden.
Het betrekt nu wol uit Zuid-Afrika en
Zuid-Amerika. Evenwel kan het nu de
behoeften van de industrie met dekken,
terwijl tevens de wolprijs nu hooger is.
De Z.-Atrik. wol kost per baal 60 ven,
meer dan de Australische. Zoo richt zich
de boycot tegen Japan zelf
Kunstwol. Polen. Te Lodz wordt een
fabriek gevestigd voor de vervaardiging
van kunstwol uit melk. M^n hoopt in
1937 een productie van een milliben Kg.
te bereiken; in 1938 3.5 millioen. Vooreen
millioen Kg. kunstwol is 33 millioen L.
melk r.oodig. Volgend jaar reeds hoopt
men de wolinvoer belangrijk te kunnen
beperken.
LORD PLYMOUTH.
Lord Plymouth, voorzitter van de Com
missie inzake de niet-inmenging in de
Spaansche burgeroorlog. Dat er in de
practijk van haar afspraken niets terecht
komt, is bekend.
VAN TEXELS RAAD.
Wegens overlijden van de heer J.
Dz. Witte, 37 jaar lid van het Armbe-,
stuur, wordt benoemd de heer C. Bak
ker Wz.
De jaarwedde van marktmeester M.
Langeveld Mz. wordt van tl00 op tl25
gebracht. (Verzocht was echter 20 pet.
van'de opbrengst van het markt- en stroo-
geld; 20 pet. van dit bedrag zou over
1898 1134.63 hebben bedragen.)
WOENSDAG 24 MEI 1899.
Afwezig: de heeren K. Lap, S. Ko
ning en W. Bakker; één vacature.
Voorz deelt mee, dat bij K. B. t 5000
subsidie werd verleend ten behoeve van
het L.O.
Ged. Staten dringen aan op beharf
ding van de Schilderweg ter breedte van
4 a 4.5 M. in plaats van drie M. Besloten
wordt nader deskundig advies in te win
nen.
Alg. Weeshuis. In de plaats van de
overleden regent P. P. Kikkert wordt de
heer J. P. Noordijk benoemd.
Telefoonkantoor De Koog. Tot kan
toorhouder wordt benoemd de heer L.
Daalder. Tot plaatsvervangster zijnecht-
genoote, mej. Daalder—Wuis.
Besloten wordt niet te voorzien in
de vacature commissaris Bank van Lee
ning, ontstaan door liet overlijden van
de heer P. P. Kikkert. De Bank wordt im
mers opgeheven.
117
Het fokken van varkens en de jdifcn-
veeteelt zijn ook belangrijke bedrijven,
die zich voortdurend uitbreiden, terwijl
de pelsdierfokkerijen niettegenstaande de
depressie, zich goed hebben kunnen 'hand
haven.
In de eerste jaren van de bonthandel
hadden de pelsjagers de gewoonte, vos
sen, idie zij in het warme jaargetij gevan-»
gen hadden, in leven te houden, tot in de
winter de jaels op zijn best was. Dit is
tic oorsprong geweest van liet moderne»
bont-„farming" bedrijf, dat eerst in 1920
van beteekenis begon te woolen. De zil
vervos speelt de grootste rol 'in de fokke
rijen, maar vele andere soorten pelsdieren
worden eveneens getokt, zooals minks
(Amerikaansche wezels), wasohberen,
skunks, marters, coyotes, dassen en mus
kusratten. De waarde van de export van
pelzen uit fokkerijen bedroeg in 1933 onge
veer een derde van het totaal bedrag van
de bontuitvoer.
Fruitteelt is voornamelijk een plaatselijk
bedrijf, daar het tot zekere streken door
klimaat en andere omstandigheden daar
voor geschikt, beperkt is. De meest bekende
fruitteeltdistricten zijn de Annapolis Vallei
van Nieuw-Schotland, het Niagara Schier
eiland en de Okanagan en Kootenay Val
leien in Britsch-Columbia.
De appelteelt, heeft verreweg de meeste
commercieele beteekenis. Dezelfde soorten
vruchten, die in Nederland groeien, vindt
men ook in Canada in overvloed, terwijl
op het Niagara Schiereiland ook nog uit
gestrekte wijngaarden zijn.
MAATSCHAPPELIJKE TOESTANDEN
Vergeleken met de meeste landen van
Europa zijn de belastingen in Canada laag.
Een gehuwd persoon zonder kinderen is
met een inkomen tot 2000 dollar vrij van
Rijks-inkomstenbelasting. De kinderaftrek
is voor elk kind 400 dollar zoodat bv. een
gehuwd persoon, die een inkomen geniet
van 4000 dollar en twee minderjarige kin
deren heeft, aan Rijks-inkomstenbelasting
zou moeten betalen de somma van 38 dol
lar. Ongehuwden met een inkomen van
1000 dollar zijn vrij van Rijks-inkomsten-
belasting.
Er zijn verschillende vormen van ge
meentelijkeen provinciale belastingen, welke
evenwel niet overal gelijk zijniets der
gelijks als de „Personeele Belasting" in
Nederland bestaat evenwel niet.
De kosten van noodzakelijk levensonder
houd zijn ongeveer een derde lager dan in
Nederland, en dus niet hoog te noemen,
Einde 1934 was het officieele groothandel
indexcijfer 66 tegen 77 in Nederland, en 67
in de Vereenigde Staten.
De levensstandaard is daarentegen hoog.
Het bezit van een auto, een electrische
koelkast, comfortabele behuizing met cen
trale verwarming, „warm en koud", enz., is
in Canada geen monopolie der beter gesi
tueerden, maar wordt als heel gewoon en
onmisbaar beschouwd door menschen met
bescheiden middelen.
Hoewel in de grootere steden het aantal
flat-bewoners zich uitbreidt, wonen verre
weg de meeste Canadeezen in „halve"
villa's, met eigen tuin. De voorkant der
huizen, meestal van hout en baksteen op
getrokken, is veelal voorzien van een soort
overdekte veranda, zooals men alleen in
Canada vindt.
In 1933 waren in Canada bijna 1,200,000
telefoonaansluitingen, of één op de 11,2
inwoners
UitCanada, Het Land der Toekomst.
Uitg. Bureau Canadeesche Handelsdelegatie
Rotterdam.
MIDDENSTANDERS.
Een abonnement bij
NV. PROVINCIAAL BELANG.
0 Handelsinformatie- en Incas-
sobureau voor de Midden-
stand, opgericht 1864, biedt
in deze tijd groote voordee-
ten. Q
Een volledig prospectus,
waaruit zulks duidelijk blijkt
0 met een ex. van de 14-daag-
0 sche zeer verzorgde courant
O 0 wordt op schriftelijke aan-
0 vrage p.o. verstrekt.
N.V. PROVINCIAAL BELANG,
Amstelstr. 14, Tel. 32000 (6 lijnen)
AMSTERDAM C.
Voor Middenst. Fed. en Bonden
kan.een speciale overeenk. getrof-
fen worden.
Uw fa (W DM mR
TEXELSCHE COURANT
