s.o.s.
Brieven van Texelaars
in den Vreemde.
Dringend verzoek om hulp.
De TE.S.O.-steiger
te Den Helder.
XIV.
IN VEREENIGING.
't Is in Vereeniging, een kleine plaats,
ongeveer 40 mijl van Johannesburg, waar
ik u nu mijn bevindingen „ïe boek" stel.
Veertien dagen heb' ik in Krugersdorp
gewerkt, daarna verhuisde ik naar dit
dorp, vlak bij de groote VaaLrivier. Al-1
lemaal heel onverwachts en toevallig. In
Krugersdorp had Jaap Rijk een kennis,
die een fijne auto bezat (niet zoo dorm
van Jaap bekeken). De eigenaar noodigde
ons uit, om eens met hem chvars door de
goudvelden, via Johannesburg naar de
Vaalrivier te karren, waar wij wel ooren
naar hadden. Vroeg in de Zondagmorgen
waren wij al op weg naar Johannesburg,
de stad, waar het hart van Zuid-Afrika
klopt. Johannesburg wordt het New-
York van Afrika genoemd en zeer terecht,
want niet alleen tneft men er dat aan,
wat in een wereldstad thuishoort, zoo
zooals schitterende gebouwen en groote
warenhuizen, een druk verkeer, enz., maar
ook verscheidene wolkenkrabbers. Toch
is dit alles nog niet het meest wonder?
lijke van deze stad in een betrekkelijk
dorre streek. Neen, het ongelooflijke is,
dat deze stad in dit jaar pas haar......
50-jarig bestaan viert. 50 jaar geleden,
stonden hier de huisjes der „Voortrek
kers" eu „stichtte" men een stad, die
50 jaar later Zuid-Afrika zou beheerschen.
Ter gelegenheid daarvan 'heeft men oen
tentoonstelling gebouwd, waar heel de
wereld van af weet. Ja, het is hier wet
heel snel gegaan. En de oorzaak weet u
ai: Goud, goud, goud. Want anders is
er niets te winnen.. Rood zand mdt hier
en daar een bosje gras waarvoor een
Texelsche koe zich zou geneeren. Ze
zou zeggen: „Ik vandaag nie vreet nie".
Hier en daar loopt een rund, dat wel de
gelijk met „mielies" (mals) bijgevoerd
moet worden, daar het dier anders zoo
droog wordt als de Vaalrivier in de
winter, want dan regent 'het nooit. Het
eenige, wat dit landschap nu eens sterk,
dan weer zacht glooiend, onderscheidt,
zijn de geweldige hoopen zand en mijn
afval, door machtige schachttoirens maar
boven gebracht. Een imposant gezicht,
maar je" uitzicht wordt er totaal benomen
als het begint te waaien. Bij de schadh-'
ten zijn de woningen gebouwd van de
kaffers, die in de mijnen werken, totdat
hun longen door het mijngas zijn opge
vreten.
OVER PUBLICITEIT.
Bij de schriftelijke behandeling van de
Provinciale Begrooting werd deze opmer
king gemaakt:
„Er verschijnen af en toe klachten in
de couranten, dat de vergaderingen van
polderbesturen feitelijk niet openbaar zijn,
omdat op geen enkele wijze 'ter publieke
kennis wordt gebracht, wanneer en waar
zij zullen worden gehouden. Gevraagd
wend, óf het op de weg van 'Gedep. Stai
ten ligt, zulke besturen er op te wijzen,
dat 't voorschrift van het Algemeen Reg
lement "loyaal moet worden liitgevoêrd."
Hierop hebben Ged. Staten het vol
gende geantwoord:
„Ingevolge artikel 112, derde lid, en
artikel 122, derde lid, van het Algemeen
Waterschaps-Reglement voor Nooirdhol-
land, worden de vergaderingen van Hoofd
ingelanden, respectievelijk Stemgerech
tigde ingelanden, belegd door de voorzit-*
ter, die daartoe de leden, behalve in
spoedeischende gevallen, ten minste drie
dagen voor de bestemde tijd schriftelijk
oproept en het beleggen tegelijk ter open
bare kennis brengt. Volgens artikel 120,
punt 1, en artikel 126, eerste lid, van
genoemd reglement, bepaalt het College
van Hoofdingelanden, respectievelijk de
Vergadering van Stemgerechtigde ingelan
den, de plaatsen, waar alle bekendmakiny
gen zullen worden aangeplakt en de
wijze waarop deze bekendmakingen
overigens zullen geschieden. Bij na
leving van de aangehaalde artikelen kan
•een ieder zich van tijd en plaats van te
houden vergaderingen op de hoogte stel
len. Mochten Gedep. Staten te eeniger tijd
gerechtvaardigde klachten omtrent niet-
naleving van die artikelen bereiken, dan'
zullen zij niet nalaten ter zake maatrege
len te nemen."
Bij de mondelinge behandeling heeft
het Statenlid, *ïe neer Thomassen, Ged.
Staten dank gebracht voor dit antwoord
ten er d(e nadruk op gelegd, 'dat ingelan
den, die klachten Ihebben, zich tot hun
College moeten wenden. Hij voegde er
aan toe:
„Die weg leidt meer rechtstreeks tol het
gewenschte doel dan het schrijven van
ingezonden stukken".
ZOO SPRAK.
VAN OVERBERGH, Belgisch minister
van Staat, Chr. Dem.Br kan van een
herverdeeling der koloniën geen sprake
zijn.
JOHANNESBURG.
De grootste stad van Zuid-Afri-
ka, de hoofdplaaats der provincie
Transvaal. Ze ligt 1733 M. boven
de zeespiegel, aan de voet van het
Witwatersranrigebergte en is vijf
tig jaar geleden gesticht, n.L in
1866, na die ontdekking van de
goudvelden. Ze telt meer dan
300.000 inwoners. De foto laat u
het raadhuis van- deze groote stad
zien.
Door deze streek en steeds maar voor
bij schachten, zand en kafferhuizen rij
dend, kwamen we aan de Vaalrivier, een
mooie rivier, met aan weerszijden prach
tige boornen, waarvan de takken meters
ver over het water hangen. Schitterend.
Bij deze rivier nu ligt Vereeniging en
daar was het, dat ik twee Haagsche met
selaars ontmoette, die ik op de Themis*
tocles al had leenen kennen, alsmede de
heer Blokker, een Hollandsche uitvoer
der. Toevallig kon hij een metselaar ge
bruiken en als ik wilde, kon ik op slag
beginnen. Hoewel ik op Krugersdorp nog.
niet uitgewerkt was, heb ik het metéén
maar gepakt.
(Wordt vervolgd.)
SIEM DE WAAL.
Een zware slag trof schipper A. Eel-
man te De Cocksdorp, door het verlies
van zijn botter. Zooals bekend werd de
Texel 58, welke ter reede van De Cocks
dorp voor anker lag, tijdens de zware
NAV.-storm, los geslagen. De ketting kon
aan de woedende elementen geen weier
stand meer bieden. Het schip raakte op
drift en sloeg tegen de Zuiderzee afsluit
dijk bij Wieringen te pletter. Het schip
was met nieuwe zeilen uitgerust, terwijl
zich verder aan boord een volledige in
ventaris bevond. Zoo goed als alles ging
verloren, terwijl niets verzekerd was. Een.
groote schadepost derhalve, welke op on
geveer duizend gulden moet worden be
groot.
Teneinde de heer A. Eel man, die door
deze ramp broodeloos is geworden, weer
aan 'm schuit en daarmee aan een Bestaan
te helpen, is een comité gevormd, dat
voornemens is met een inteekenlijst rond
te gaan.
Mede kimmen bijdragen wanden gestort
op ornze girorekening no. 652 (onder
motto „Botter A. Belman") of worden be
zorgd aan het Bureau van ons blad. Deze
giften zullen in onze kolommen worden
verantwoord.
Dames en heeren, die bij de inzameling
behulpzaam willen zijn, worden verzocht,
zich te wenden tot een der leden van het
comité
JOH. PARLEVLIET.
P. FEHRMANN.
D. EELMAN.
Ook de kleine bijdragen zijn wel
kom. Ieder, die helpen wil, het sympa-
tieke doel te bereiken, steune zooveel
hij maar kan. Het verlies voor schipper
Eelman is groot. Tegen betaling van 'der
tig gulden bergloon kan hij in het bezit
komen van wat er van zijn schuit en
zijn inventaris nog rest..:... niets dan
wrakhout, in flarden geslagen zeilen, ver-*
scheurde netten, terwijl wat nog bruikbaar
was voor een deel in juttershanden viel.
Het zou dus dwaasheid zijn die dertig
gulden uit te geren. Het is de wensch
van hét Comité, dat het er in slagen zal
zooveel geld bijeen te brengen, dat schip
per A. Eelman, die als een oppassend
man en een flinke werker bekend staat,
weer in het genot van een bescheiden
doch behoorlijk en goed toegerust vis-
schersvaartuig kan worden gesteld.
WOORD EN DAAD
DINSDAG 22 MEI 1900.
Afwezig: de heeren H. W. Keesom en
W. Mets.
Goedgekeurd wordt Rekening Alg.
Weeshui.s 1899: ontv. f10531, uitg.
19429, batig saldo f1102.—.; ook Begroo
ting Alg. Weeshuis 1900 wordt goedge-
gekeurd. Deze sluit met een bedrag van
18271.—.
Voor de laatste maal wordt aange
boden in verband met a.s. opheffing
Rekening Bank van Leening en wel
over 18991900, loopende tot 1 Mei 1.1.
Voorz. brengt dank aan het Bestuur, in
het biezonder aan de heer H. Flens,
voor de groote eerlijkheid en accuratesse,
als directeur van genoemde instelling be
toond.
Begrooting kosten onderhoud Waal-
derweg 1900 wordt vastgesteld op f653.
Hierin zal de gemeente voor de helft bij
dragen.
Met 63 stemmen wordt besloten,
ten behoeve van de gemeenteveldwachter
een pensioenverzekering aan te gaan, in
gaande op 65-jarige leeftijd.
Op verzoek wordt eervol ontslag ver
leend aan mej. A. Dousma, onderwijzeres
te Oosterend.
124
VOOR DE POLITIERECHTER.
EEN DAMES-DUEL.
Mej. H., gehuwd met R. K. te Texel,
had op 31 Augustus de hooge nationale
feestdag ontwijd, door een dorpsgenoote,
de bejaarde mej. Knol met vuist en stok
te bewerken ma een vinnige woordenwis
seling over de deugden en gebreken dei-
respectievelijke kindertjes. Met eein 3-
jarige kleuter verscheen mej. H. voor
de Politiemagistraat te Alkmaar. Zij ont
ving zij het Maandag pas een St.
Nicolaas-surprise in de vorm vajn f10.
boete of 5 dagen.
Een Statenlid stelde over deze steiger
deze vraag:
Kunnen Gedeputeerde Staten meedoe-
Ien, ot de steiger in de haven te Nieuwe-*
diep, waar de Texelsche boot moet aan
leggen, reeds zoo is verbeterd, dat Iaden
en lossen zonder groot gevaar kan plaats
hebben? Mocht dit onverhoopt niet het ge
val zijn, zoo zal men gaarne vernemen,
wie daarvoor verantwoordelijk zijn.
Hierop hebben Ged. Staten als vo'Igt ge
antwoord:
„De steiger nabij het Wierhoofd iin de
haven te Nieuwediep is in beheer bij de|
Rijkswaterstaat; van deze steiger wordt
door de vaartuigen van de N.V. Texels
Eigen Stoomboot Onderneming regelma
tig kosteloos gebruik gemaakt. De paal-
constructies, de gordingen, en het plan-*
kier van de steiger maken inderdaad ïiiet
meer een geheel gave indruk. Dat de toe
stand van het kunstwerk van die aard zou
zijn, dat Iaden en lossen hier niet zonder
groot gevaar zou kunnen plaats hebben,
kan intusschen niet door Gedep. Staten
worden toegegeven; wèf is eenige voor
zichtigheid tijdens het meren en het over
brengen van zware vrachten geboden.
Reeds geruime tijd zijn bij dc Rijkswater
staat plannen in voorbereiding tot liet
herstellen en verbeteren van de steiger in
kwestie alsmede van het emplacement in
de omgeving. Aan de gemeente Dien
Helder is financieelè bijstand gevraagd
voor het beharden van het steigeremplaoe-
ment. De onderhandelingen, welke hier
over zijn gevoerd, en waarin ook de N.V.
Texels Eigen Stoomboot Onderneming,
de meest belanghebbende bij de steiger,
is betrokken, hebben blijkens verkregen
inlichtingen, nog niet tot een resultaat
geleid."
De gevolgen van de jongste storm ga
ven de heer Thomassen aanleiding hierop
nog even in te gaan. Gedeputeerde Bo-i
mans erkende, dat voorziening dringend
noodig is en zegde toe, als we hem goed
begrepen hebben, dat Ged. Staten de
kwestie opnieuw aan de orde zullen stel
len.
We zijn benieuwd te weten, of de zaak
nu gauw 'In orde komt. Het wordt meer
dan tijd. „De steiger is inderdaad niet meer
'geheel gaafschrijven Ged. Staten.
Waarom het kindje iniet bij de ware naam
.genoemd? De ruïne is immers volkomen.
Millioenen worden aan militaire verster
king van de Afsluitdijk ten koste gelegd.
Over het nut hiervan zullen we .niet
spreken, maar wel moet ons de opmer
king van het hart: Waarom de erbarme
lijk slechte toestand van de broodnoodige
TESO-steiger, welke nu al jaren bestaat,
nog langer bestendigd. Wanneer neemt
dat gepraat tusschen de diverse overheids
instanties nu eens een eind? Wanneer
komt de DAAD?
VAN TEXELS RAAD.
'Benoemd tot onderwijzeres nuttige
handwerken te Oosterend mej. Gr. Ko
ning. Jaarwedde f150.—, ingaande 1 Juni
1900.
Besloten wordt in verband met de
stijging der petroleumprijzen (van 7.5 tot
9.3 L.) de lantaarnopstekers voor de
helft de daardoor geleden schade te ver
goeden. (We brengen in herinnering, dat
het ontsteken der lantaarns en de levering
van petroleum voor "die lantaarns jaar
lijks werd aanbesteed). De aannemer van
de straatverlichting te Den Bui;g zal krij
gen f 16.-, De Cocksdorp f3.50, Den
Hoorn f3.—, De Koog f0.30, Ooster
end f3.50, Oudeschild f 12.50, De Waal
fl.20. Totaal f40.(Uit het gering be
drag voor De Koog blijkt wel, dat in die
dagen van een badplaats en van toerisme
nog geen sprake wasDertig L. pe
troleum v'oor de verlichting van De
Koog, over een heel jaar gerekend.)
ZATERDAG 7 JULI 1900.
Afwezig: de heeren W. Bakker en Zijm.
Voorz. deelt mee, dat een Ingenieur
van de Eerste Nederl. Electr. Mij. te
Amsterdam op Texel een onderzoek
heeft ingesteld naar de mogelijkheid
van aanleg van een electr. tram en electr.
verlichting. Het resultaat van dit onder
zoek was, dat geen concessie daarvoor
zal worden aangevraagd.
125
GEMEENTE TEXEL
RAADSVERGADERING.
De Burgemeester der gemeente Texel:
Gelet op art. 41 der Gemeentewet; j
Brengt naar aanleiding daarvan ter
kennis van de ingezetenen, dat eene verga
dering van den Gemeenteraad is belegd op
Vrijdag 11 December 1936,
des namidu. te twee uur in de daarvoor
bestemde zaal ten Raadhuize dezer Ge
meente.
Texel, 8 December 1936.
De Burgemeester van Texel,
KAMP.
Te behandelen onderwerpen:
1. Ingekomen stukken Mededelingen.
2. Goedkeuring begrooting van- ensub-
s'dieverleening aan het Algemeen
Armbestuur voor 1937.
3. Vaststelling
voor 1937.
gemeentebegrooting
4. Heffing opcenten op de gemeente-
fonldsbelasting.
5. Idem op de personeete belasting.
6. Aankoop grortd.
INRICHTINGEN
welke gevaar, schade of hinder 1 unnen
veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders der ge
meente Texel brengen ter openbare kennis,
dat het verzoek van H. Daalder, te De
Cocksdorp, om in het perceel, kadastraal
bekend iin sectie A., no. 2613 een inrich
ting voor machinale houtbewerking te
mogen uitbreiden, door hen voorwaarde
lijk is ingewilligd.
Mede dat een verzoek van de N. V.
Texelsche Electriciteits-Maatschappij te
Den Burg, om in het perceel kadastraal
bekend in Sectie D, no. 3299 een elek
trische centrale te mogen uitbreiden, door
hen voorwaardelijk is ingewilligd.
Texel, 3 Deoerriber 1936.
Burj?em. en Wethouders voornoemd,
De Secretaris. De Bin gemeester,
C. JONKER. KAMP.
VAN ADVERTEEREN GESPROKEN
Er wordt de laatste tijd in de groote
bladen een advertentiecampagne gevoerd,
om de verkoop te bevorderen van Parker
Vulpenhouders, derhalve van een goed
artikel, een gebruiksvoorwerp, dat zijm
prijs ten voilé waard is.
Over het resultaat meldt de importeur:
„Uit de vele bestellingen, de laatste we
ken ontvangen, is duidelijk gebleken, dat
deze reclame-campagne een belangrijke
steun is geweest bij de verkoop van Par-
ker-producten. De verkoop is sterk toe
genomen Ook in December blijven we
adverteeren".
Wie nog twijfelen mocht aan het nut
van adverteeren, vinde hier een nieuwe
aansporing om tot beter gedachten te
komen.
„Wie zijn zaak wil doen floreeren,
Moet geregeld adverteeren".
Onze gewone regelprijs is 12 ct. Maar
veel minder betaalt de zakenman, die gey
regeld zij het ook met kleine annon
ces de aandacht van HEEL TEXEL
op zijn nering vestigen wil.
m*
