De Nieuwe Texelsche Courant
No. 5110 50ste Jaargang Woensdag 16 Dec. 1936 d
ar
EERSTE BLAD.
NATUURMONUMENTEN.
op Texel huic aan huie
UITG.: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en de Rooij De®
Burg. Tel. 11. Postrek. 652.
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten den Burg fl.losse nrs. 4ct.
ADVERTENTIES: 12 cent per regel
minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor
vier plaatsingen opgegeven, wordt drie
maal berekend. Vraagt ons zeer voor-
deefig tarief voor neringdoenden.
TEXELAARTJES: 4S ct. (4 regels.)
HET NIEUWE ENGELSCHE KONINGSPAAR.
HOOGWATER ter reede van Texel i'.m
(nam. ongeveer uur later.)
17 18 19 20 21 22 23 Dec
I0.3i 11.17 11.59 0,14 1.05 0 3,07
Ri|WIELEN en R1ITU1GEN 4 17
VAN OVER DE GRENS
ROND ENGELANDS TROON.
Het purperen doek voor het konings-,
drama van Eduard VIII is gevallen. Het
persoonlijk lot van de jonge monarch is
beslist. De weerklank, ook zuiver men-i
schielijk volkomen gerechtvaardigd, zal
nog eenige oogenblikken gehoord wor
den. Maar dan zal de episode om David
Windsor en Mrs. Simpson evenals zoo
vele andere gebeurtenissen haar plaats
krijgen in de veelbewogen geschiedenis
van de Engelsche koningshuizen. Het is
mogelijk, dat de ex-koning later zijn dich
ter vindt, evenals Richard II zijn Shake
speare gevonden heeft. Maar deze historie
is thans voorgoed voorbij, en het is niel
eens zeer waarschijnlijk, dat er in onze
opgewonden tijden nog'iang over gespro
ken zal worden. Eduard Vill is opgevolgd
door zijn broeder, de hertog van York,
dde als George VI over het Britsc.e
wereldrijk zal regeeren. Ook de nieuwe
koning is doorkneed in alle staatszaken*
en staat bekend om fijn helder oordeel,
zoodat in dit opzicht Groöt-'Brittannide
toekomst onbezorgd tegemoet kan zien.
WAAR NOG STEEDS BLOED VLOEIT.
Maar tegelijkertijd gaat het gordijn op
een ander toorn eel open. Ook op dit doek
ligt een roode weerschijn, maar het is
niet het purper van koninklijke gewaden,
het zijn de reflexen van de bloedige brand
die nog steeds op het Spaansche schier-;
eiland woedt. Het zijn de reflexen van
het dramatische spel, dat in alle stilte om
oorlog en vrede, om hegemonie en wte-i
reldheerschappij door de groote mogend-
heden wordt gespeeld.
WIE VOEREN ER STRIJD?
Steeds grooter groepen vrijwilligers
stroomen in Spanje aan de beide partijen
toe en hoe meer buitenlanders zich in de
strijd mengen, des te gevaarlijker wordt
de situatie voor de vrede in Europa. Over
het ware karakter van de Spaansche bur
geroorlog bestaat zoo goed als geen twij
fel meer. Kenschetsend daarvoor is een
ironische vraag, die dezer dagen in het
Lagerhuis aan Eden gesteld werd. Deze
vraag luidde, of het niet mogelijk zou
zijn, de heeie bevolking van Spanje
elders in veiligheid te stellen, om haar te
beschermen tegen de gevaren van de oor
log, die door vreemde mogendheden op
Spaansche bodem wordt gevoerd.
BEMIDDELING?
Frankrijk en Engeland hebben nu het
initiatief genomen om een einde aan de
burgeroorlog te maken. Aan de regeerin
gen van Duitschland, Italië, Portugal en
Sovjet-Rusland is verzocht zich bij Lon
den en Parijs te willen aansluiten om
uiting te geven aan haar absolute wil zich
streng van iedere daad, direct of indirect,
te onthouden, welke op eenigerlei wijze
buitenlandsche interventies met zich zou
kunnen meebrengen in het conflict. Aan
dezelfde vier regeeringen is tevens de
vraag gesteld, of zij uit een gevoel van
menschelijkheid willen medewerken aan
een actie om de strijd, welke zich in
Spanje afspeelt, te doen ophouden door
een aanbod tot bemiddeling en om het
geheële land in staat te stéllen uiting te
geven aan de nationale wil.
i
BGMB - s vu
KONING GEORGE VI EN KONINGIN ELIZABETH.
Dit voorstel komt dus neer op:
1. een accoord tusschen de mogendhe
den inzake de bemiddeling;
2. een wapenstilstand tusschen de beide
strijdende partijen;
3. een volksstemming.
WAT DENKT ITALIË ER VAN?
Moskou heeft zijn instemming voor
zoover deze iets waard is met het plan
te kennen gegeven, "Lissabon, Berlijn en
Rome houden het nog steeds in beraad en
maken vooralsnog weinig aanstalten,
spoed achter de zaak te zetten. De Duit-
sche en Italiaanscbe pers blijken, voor wat
Frankrijk's deel aan het vorstel betreft,,
wantrouwend te zijn. In de Italiaansche
b'.aden is een brief gepubliceerd van de
Spaansche zaakgelastigde te Parijs aan
zijn regeering te Madrid, waarin eerst
genoemde einde Juli bevestigt, dat het
Spaansche volksfront op steun van de re
geering Blum kan rekenen. Zpoals be
kend, heeft Parijs daarop in het begin,
van Augustus het voorstel tot non-inter
ventie gedaan. De Italiaansche bladen n,;.e-
men dit voorstel huichelarij, daar Frank
rijk dit slechts gedaan zou hebben, oin
zooveel te rustiger te kunnen i'nterveni.
eeren. In Frankrijk wijst men dit verwijt;
van de hand. Eind Juli, zoo verklaart
men, ging het nog slechts om de onder-*
3rukking van een opstand tegen de wet
tige regeering. Eerst begin Augustus de
den er zich dingen voor, die de Fransdie
regeering noopten van houding te veran
deren. Dergelijke ruzies werken er na
tuurlijk kwade toe mede, deze kwestie
spoedig tot een goed einde te bnengen.
Evenmin heeft de Volkenbondsraad dit
kunnen doen, die eind vorige week over
de Spaansche kwestie op verzoek van die
regeering-Caballero, beraadslaagde. In
ons vorig overzicht hebben we er reads
op gewezen, dat, daar Berlijn en Rome
op dieze bijeenkomst Tiïet vertegenwoor
digd waren, een positief resultaat uit
moest blijven. Zoo is het ook gegaan: de
Raad heeft slechts zijn sympathie uitge
sproken voor het Fransdh-Engelsche ini
tiatief. Dat men thans nog niet veel
verder is gekomen, behoeft wel geen be
toog. Voorloopig zullen granaten en
bommen hun vernielend werk nog wel
in de omgeving van Madrid blijven ver
richten.
DE MOORD OP GUSTLOFF.
In de Zwitsersche plaats C'hur werd
het proces tegen de moordenaar van die
Duitscher Gustloff, David Frankfurter,
voortgezet. In Duitschland is men weinig
tevreden over de loop, die dit proces
neemt. De eisch van 18 jaren tuchthuis^
straf wordt veel te mild geacht en het
rapport van de psychiater wordt aan 'n
felle critiek onderworpen. Men kan de
Duitsche verontwaardiging tegenover de
moordenaar van een vooraanstaand land
genoot wellicht begrijpen, maar ander
zijds hebben de Zwitsersche bladen recht,
indien zij fel protesteeren tegen de druk,
die een officieuse pers op een Zwitser\
sche rechtbank tracht uit te oefenen. Ook-
van Joodsche zijde wordt een zekere druk
uitgeoefend.
Om iedere foto, schilderij, tee- 4
kening een lijst, die .past; ook 4
4 past bij uw beurs; 4
4
4 BOEKHANDEL PARKSTRAAT. 4
4
Omtrent de natuurmonumenten Het
Schar en De Bol, welke de Vereen, tot
Behoud van Natuurmonumenten zoo
als reeds gemeld zoo gaarne zou aain-
koopen, meldt een daartoe verspreide cir
culaire het volgende:
„Wie kent niet de schoonheid van
Texel, met zijn wilde luchten, zijn onme
telijke ver'.en, £jn "blinkend zand, zijn
bloemen en zijn vogels? Ontwateringen
ontginning hebben er intusschen reeds
menige vogelbroedplaats verloren doen
gaan. Wij prijzan ons gelukkig, dat wij
enkele gebieden pp het eiland in eigen
dom hebbe.i kunnen verwerven, doch onze
taak is er allerminst voltooid.
De Vereen iging kan haar bezittingen;
thans uitbreiden met twee beroemde ge-;
biedenbet Schar, gelegen in de buurt;
schap Dijkmanshuizen en grenzende aan
Thijsses Fienweid, en liet beste gedeelte
van de Bol bij Oost.
„Het Schar", een drassig en 'bloem
rijk hooiland, is eetn broedplaats voor
grutto's, tureluurs, kemphanen en andere
weidevogels e:i zal zich, tezamen met
Thijsses Fienweid, onder zorgen der Ver-
eeniging tot een vogeloord van de eerste
rang kunnen ontwikkelen.
„De Bol", het bekende gebied van de
elegante kluut, en bovendien bevolkt door
vete andere vogelsoorten, kan "haast een
klassieke broedplaats genoemd worden.
Sedert 30 jaren ongeveer worden de vo
gels er in de broedtijd beschermd. Thans
heeft de eigendomstoestand van dit ter
rein wijziging ondergaan, doch dank zij
de medewerking van de eigenaars, kan de
Vereen, het beste gedeelte tegen taxaties
prijs overnemen".
Er moet een bedrag van 1 15000 bijeen
gebracht worden, ihetzij in giften, hetzij
in nentelooze voorschotten, welke in tien
jaarlijksche termijnen terugbetaald zullen
worden.
WOORD EN DAAD
Besloten wordt regl. Alg. Weeshuis
zoo te wijzigen, dat het Bestuur mag af
wijken van de bepaling omtrent de leeftijd
bij toelating of vertrek.
- Besloten wordt aan de weduwe van
de overleden gem.-secr. Wesstra, mw.de
wed. Wesstra— Bongaardt, een gratificatie
toe te kennen, gelijk aan het anders nog
te innen bedrag aan traktement voor het
loopende kwartaal, zijnde f 194.291/2.
ZATERDAG 29 DECEMBER 1900
Afwezig: de heeren W. Mets en W.
Bakker.
De borgstelling van de gemeente
ontvanger wordt verhoogd tot f6000.—.
Alg. Armbestuur. Herkozen de hee
ren C. Keijser Pz. en J. Bakker Wz.
Alg. Weeshuis. Herkozenmw. N.
KeesomDijt en de heeren Joh. S. Keij
ser en J. P. Noordijk.
Aan mej. K. Boélig Hess^, 58 jaar
oud, 17 jaar vroedvrouw in deze ge
meente. wordt een tegemoetkoming in de
kosten harer pensioenverzekering ver
leend.
Tot gem.-secr. benoemd met 5—4
stemmen de heer O. A. Hajenius, gem.-i
9ecr. te Diepenveen.
Vastgesteld wordt suppl. kohier Hon
denbelasting 1900: f20.kohier school
geld le kw. 1901: f656.
I LANDBOUW EN VEETEELT.
IETS OVER UITWINTEREN.
Het winterkoren kan erg lijden door
klimaatsinvloeden in de hardste tijd van
het jaar. Na een winter met strenge
vorst, zien we dikwijls, dat aan de granen,
vooral rogge, heel wat schade is aauge-i
bracht. We spreken vain opvrezen, maar
vast niet altijd is opvriezen de oorzaak,.
Verdroging t>ij «mgdurige vorst speelt
een groote rol. 't üebeuxl n.L, dat hel
winterkoren, als de vorstperiode begint,
niet diep geworleld is. Van de grond be
vriest eerst het bovenlaagje, de vorsttnekt
dieper in en vrij spoedig zijn de levende
plantenwortels ingesloten 111 harde be
vroren grond. Ze nemen dan geen water
meer op. Als over dag een 'lekker zonr
r.etje schijnt, dampt uit de blaadjes vocht
weg, dat niet door de wortels wordt aan
gevuld. Verdrogen is het gevolg, als ue
vorstperiode wat lang duurt. Zijn de
jonge graan planten diep geworteld, dan
is het hier geschetste gevaar minder
groot. E11 diep wortelen zuflen ze in Se
herfst als de bovengrond goed aan dei
ondergrond aansluit. Een goede bezakte
bouwvoor, waarbij de losse bovengrond,
die bij 't ploegen is omgewerkt, eigenlijk
één geheel is niet de ondergrond dat is
noodig voor diepe beworteling. Een
ploegzool in de grond, een laag laat aan
gebrachte stalmest, of groenbemestimg
laat ondergeploegd, doen holten ontstaan,
geven een slecht verband tusschen onder
en bovengrond, en gaan daardoor diepe
beworteling tegen. Vroege bewerking van
land voor wintergraan is in deze dus go<d
geweest.
Het eigenlijke opvriezen zien we het
meest op erg nat land. Zulk land is veri
zadigd van water. Als water bevriest, zet
bet uit. Daarbij rijst de grond en worden
de planten omboog gedrukt, vele wor
teltjes gaan stuk. Bij dooi zakt de grond
in, maar de plantjes zakken niet alle
mee en drogen dan uit. Om dit echt»
opvriezen te voorkomen is goede ontwa
tering het middel. Winlerkorenland moet
zijn water vlug kwijt kunnen, en fout is
bet, als we nu in winterkoren plekken
zien, waar het water staan blijft tenge
volge van verstopte of kapotte waterloo-
ziiig. Goed en tijdig bewerkte, en goed
ontwaterde gronden zullen bij strenge
vorst dus minder schade te zien geven!
in het er op geteelde winterkoren.
E.vJd.B.
Duitschland kocht in Nederland 230
landbouwpaarden tegen ongeveer 460gulden
per stuk.
Het knolgroen houdt zich bij de zachte
weersgesteldheid zeer goed en levert op
krachtig land veel voeder. Men ziet alweer
dat het veel mest vraagt en dat het zeer
dankbaar is voor los- en schoonhouden
van de grond. Het is noodzakelijk, dat
geen andere planten de mest onttrekken
en dat frissche lucht en warmte goed in
de grond kunnen om de oplossing dtr
meststoffen te bevorderen en de ademhaling
der wortels te vergemakkelijken.
VAN TEXELS RAAD.
MAANDAG 28 JANUARI 1901.
Afwezig: de heeren Bakker, Met9 en
Lap.
De nieuw benoemde gem.-secr.
Hajenius wordt beëedigd en geïnstalleerd;
hartelijk wordt dank gebracht aain de
heer A. Langeveld, die de functie van
9ecr. tijdelijk waarnam en daarbij groote
ijver betoonde.
Voorz. bespreekt het jaar 1900: Over
bet geheel een goed jaar voor de ge
meente. Landbouw en veeteelt, de twee
hoofdbronnen van bestaan, hadden geen
reden tot klagen, ook de visscberij niet
-- In de kosten van te houden school
feesten ter gelegenheid van het huwelijk
van H.M. de Koningin op 7 Febr. 1901
wordt een subsidie verleend van 20 ct. per
kind, bezoekende een der openbare of
biezondere scholen of bewaarscholen.
Voorz. bespreekt de rioleering vain
de Burgwal en noemt deze „een nagel
aan de doodkist der gemeente". B. en W.
willen pogen verbetering aan te brengen.
De heer J. Rab nam in zijn tuin een wel
geslaagde proef met Engelsche buizen.
Rioleering van de heele Burgwal zou
13500 kosten: 660 M. buislengte, 10
verzamelputten, en inlaadputjes met stank
afsluiters voor elk perceel. Na eenige
discussie verklaart de Raad zich in prbz-.
cipe voor rioleering van de BurgwaL
129
Uw advertentie In dit
TEXELSCHE COURANT
is srnds 1 Juli 1930
In dit blad opgenomen.
LICHT OP
128
lllllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiillllll
4
4m
44
