No. 5142 50ste Jaargang Zaterdag 10 April 1937
EERSTE BLAD.
Het Onherstelbare.
Dr. Ir. M. D. Dijt doet
economische voorspellingen
Texelsche Berichten
RECLASSERING
Brieven van Texelaars
in den Vreemde.
REIST PER WACO
minium voor de zondag iiiiiiiiiiii
t
Uw advertentie in dit blad wordt
op Texel huis aan huis gelezen.
TEXELSCHE COURANT
||||||lllllllllilll!llilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!llll)llllllllll||||f|
iiiiiiiiiiiiiiiiiii)iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii||iiii
Wroeging is de hevigste en knagend-
ste pijn, welke de menschenziel lijden kan.
Wroeging, dat is de pijn van zelfver
wijt over fouten, groote en kleine, een
pijn, welke te ondraaglijker wordt, naar
mate het door daad of verzuim veroor
zaakte onheil grooter, maar vooral onher
stelbaar moet heeten.
Het onherstelbare, dat is het vreeselijke.
Wat men eenmaal geschokt beeft in een
teere kinderziel, het kwade, dat men
in een medemensch heeft gesticht en dat
voortwoekert buiten de wil van de erger
nisgever om, wat men misdreef tegen
over een vader of moeder, tegenover man
of vrouw of kind, tegenover vriend of vij
and, zonder dat vóór de dood alles was
goed gemaakt bet is onherstelbaar.
En de van wroeging gekwelde beklaagt
zich diep, dat hij zijn ziel geen rust kan
schenken door het onrecht te herstellen.
Hoe menig kind zou het liefste willen
geven om ook maar éénmaal nog de le
vende lippen te mogen kussen van een va
der of moeder, om maar éénmaal nog ver
giffenis te mogen vragen.
En hoe menige vader, hoe menige moe
der hoe menige man, hoe menige
vrouwhoe menige vriend, hoe me
nige vijand
Verhoeden wij, dat eenmaal wroe
ging over onherstelbaar onrecht, door
ons gepleegd, ons kwellen zal. Iede
re dag kunnen we 't nog voorkomen.
ZONDAG, 11 April 1937.
||||||lllllllllllllllllllllllllllHHIIIIIIIIIIIIIIIIlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll||l|||
IIIIIIIIIIII voor hoofd en hart. iiiiiiiiiiii
lllllllllllllllU'llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
ZONDAG
Wanneer gij toornig zijt, heeft uw hart
een wijde poort voor een leger van boo
ze geesten.. Sluit de poort bijtijds.
D. Prins.
MAANDAG
De stilte is de eenige taal van de
mensch, wanneer hetgeen hij ondervindt
te machtig is. La Martine.
DINSDAG
Niets is zoo gemakkelijk, of het wordt
moeilijk als men het met tegenzin doet.
F e r e n t i u s.
WOENSDAG
Men kan nooit het leven moede zijn;
men kan slechts zichzelf moede zijn.
Carmen S y 1 v a.
DONDERDAG
Het genie vindt zijn eigen weg en
draagt zijn eigen lamp. Willmott.
VRIJDAG
Om iemand goed te leeren kennen moet
men evengoed zijn stem als zijn aange
zicht bestudeeren. T a 11 e y r a n d
ZATERDAG
Het ergste in het leven zijn niet de
zorgen, noch armoede, noch verdriet,
noch ziekte, noch zelfs de dood: het is
de verveling. Machiavelli.
A\ I o
MBHHVHMJBnnffnHiii* •numriMm
De behoefte aan en liet verbruik van
goederen zijn weer aan het toenemen. De
conjunctuurkurve begint weer te stijgen
en gezien de economische ontwikkeling
sedert het begin der vorige eeuw is liet te
verwachten, dat de amplitude in de con
junctuur in een kleiner aantal jaren ver
der naai- boven en daarna nog weer ver
der naar beneden zal uitslaan. Er is dus
kans op een geweldige inflatie, die veel
grooter zal zijn dan de achter ons lig
gende.
Dit is de weinig bemoedigende kern
van het betoog, dat onze vruegere plaats
genoot, dr. ir. M. D. Dijt op uitnoodiging
van de Nederl. Veneeniging tot studie
van de Staat te Amsterdam heeft gehou
den.
De bindingen in de samenleving zijn
verdwenen: de gouden standaard is los
gelaten, het crediet is vernietigd; het
pachtcontract is ten gronde. En ook van
de vrijheden, die eertijds tegenover deze
elementen stonden., zijn er verdwenen:
geen vrije handel meer, geen vrije prijs
vorming, geen vrije vestigmg, enz. Wij
zijn in de chaos aangeland, aldus spr.
En wij staan voor een periode van in
flatie, die heel fel kan zijn en die wel
eens gepaard zou kunnen gaan met sterke
arbeidsconflicten. Het is niet te hopen,
dat er een tweede Eoropeesche oorlog uit
voortvloeit, want die zou wel eens het
einde van de Westersche beschaving kun
nen beteekenen.
De oplossing moet gezocht worden in
het uit de markt nemen van wat er in tij
den van opgaande conjunctuur aan agra
rische voortbrengselen te veel wondt ge
produceerd. Juist omdat het agrarische
productie-apparaat uitermate star is^ kan
dit redding brengen. Spreker rekende
voor, dat. als Nederland daartoe in 1929
was overgegaan, deze maatregel in de
thans afgeloopen crisis ons land zestig
oents per hoofd der bevolking had ge
kost. Dat is slechts een kleinigheid als
inen weet ,dat elke Nederlander acht jaar
geleden gemiddeld honderd gulden belas
ting betaalde. Het opstapelen van be
paalde goederen zal de schommelingen
in de prijzen van andere goederen, die in
de vrije handel blijven, doen afnemen.
Handelsblad.
GRONDSTOFFEN VOOR
Oude auto- en rijwielbanden, oud ijzer,
oude auto-accu's, vodden dat alles
wordt de laatste tijd hier in groote hoe
veelheden opgekocht.
De vraag naair irubber, naar ijzer en
anidere metalen stijgt en, daaraan even
redig, de prijs.
Duitschland heeft tekort aan ijzer en
staal; het rijk gaat zich bemoeien met
ide grondstoffen verdeeling en geeft in de
eerste plaats de bewapeningsindustrie
baar portie. Ook de BritsChe bewapening
verslindt tonnen metaal.
't Is wel tragisch, dat deze misère aan
veel „opleving" ten grondslag ligt.
WOORD EN DAAD
Vastgesteld wordt een verordening
inzake uitbetaling jaarwedde gemeente
ambtenaren ingeval van ziekte: le half
jaar vol geld, 2e halfjaar half geld, daarna
niets meer. Bij de vervulling van militie
plichten, wordt het salaris ingehouden,
tenzij op eigen kosten een plaatsvervan
ger wordt aangesteld. Datum van inwer
king treding: 1 Jan. 1906. Ze is vrijwel
gelijk aan die, welke voor de onderwij
zers werd vastgesteld.
B en W. stellen voor afwijzend te
beschikken op het verzoek van de beet
Schooneveld, hoofd van de School met de
Bijbel te Oosterend, e.a., om een lokaal
van de school te De Waal voor de Zon
dagsschool in gebruik te mogen nemen.
De beslissing wordt verdaagd, opdat de
bewoners van De Waal hun meening ken
baar kunnen maken.
Ingewilligd wordt het verzoek van
de heer W. Heeroma om een schoollokaal
te Den Burg in gebruik te mogen nemen
voor het geven van een teekencursus., Za
terdags van 79 uur n.m.
Vaststelling suppl. kohieren Hon
denbelasting en Hoofd. Omslag, dienst
1905, resp. f 13.50 en f362.
ZATERDAG 27 JANUARI 1906.
Tegenwoordig: alle leden.
Ingekomen een adres van D. de
Leeuw, verzoekende verlenging van de
176
Het strafrecht van voorheenver
beurdverklaring, doodstraf, lijf
straf. Hoe de reclasseerings-
gedachte groeide.
Teneinde de Reclasseeringsarbeid in
onze tijd te kunnen begrijpen en te kun
nen waardeeren, is het nuttig, dat wij
teruggaan tot het verleden en met een
enkel woord de toestand aanduiden, waar
uit tenslotte de Reclasseeringsgedachte ge
boren is.
Het van oudsher overgeleverde straf
recht kende hoofdzakelijk als straffen de
doodstraf, de lijfstraf en de verbeurdver
klaring. Deze rechtsopvatting kwam in dc
17e en 18e eeuw hier te lande sterk tot
uiting en de doodstraf was voor delicten
als diefstal e.d. schering en inslag. Daar
kwam bij, dat de foltering de gewone
wijze van onderzoek was bij ontkennende
verdachten.
Het heeft tot bet einde van de 18e
eeuw moeten duren aleer dit onmensche-
lijke strafrecht bestrijding begon te vin
den. Tal van publicaties zijn hiervan ge
tuige. Eerst moest blijken, welk schrome
lijk onrecht er met deze pijnbank en met
dit voortdurend toepassen van de dood
straf kon gebeuren, alvorens de actie
hiertegen goed doorzette.
Groote indruk maakte b.v. een nog
vaak genoemd geval, dat zich te Genève
afspeelde:
„Een jongeman kwam tegen de avond
in de stad om zijn zuster te bezoeken..
Hij kende de weg niet en ging vermoeid
onder een afdak zitten en viel in slaap.
Een ander pleegde dicht bij die plaats
een diefstal. De wacht kwam er op af.
De eigenlijke dader nam de vlucht en
stak in het voorbijgaan de sleutel, waar
mede hij bad ingebroken, in de zak van
de slapende jongeman. Deze werd voor
de dader aangezien, ofschoon hij de daad
ontkende. Hij werd gepijnigd. Toen be
kende bij en werd bij ter dood gebracht.
Dit gevalf werd, toen uitkwam, dat de
jongeman met de dader was geweest, dé
aanleiding tot afschaffing van de pijn
bank te Genève. Omstreeks 1800 wordt
dan geleidelijk liet strafrecht en liet straf
proces in alle landen zachter. Tegelijker
tijd raken echter de gevangenissen over-
vuld, niet zoo zeer omdat het strafrecht
milder werd, maar door de onrust der
tijden.
Als Napoleon uit ons land wordt ver
jaagd, vindt liet nieuwe bewind volle eu
slechte gevangenissen.
Dit is het geboorte-uur van datgene,
dat men nu Reclasseering noemt.
De Nationale reclasseeringsdag van de
Reclass.-Instellingen van alle gezindten
is bepaald op Zaterdag 5 Juni. Centr.
leiding: Van Eeghenstraat 63, Amster
dam-Zuid.
VAN TEXELS RAAD.
hem verleende concessie voor de aanleg
van een tram en wei voor drie jaar. Bui
ten zijn schuld ondervindt de voorberei
ding vertraging; het Rijk laat n.I. nog
steeds op concessie wachten. Wordt
aangehouden.
Het verzoek inzake in gebruik geven
van een schoollokaal aan De Waal, zie
boven, wordt met 8 -3 stemmen van de
"hand gewezen.
B. en W. stellen voor polder Bur-
ger-Nieuwland subsidie te verleenen voor
het verharden van een weg en wei een
derde van dc kosten, doch hoogstens
f 1000.—. Wordt aangenomen met 10- 1
stemmen.
Ondersteund wordt liet verzoek van
de afd. N. Holl. van de Bond van Ge
meente-ambtenaren, waarin aan de Twee
de Kamer verzocht wordt pensioen toe tc
kennen aan de weduwen en weezen van
gemeente-ambtenaren.
Aan de heer M. Plaatsman wordt
wegens een hem als brandweerman over
komen ongeval een gratificatie van f150
toegekend.
Afwijzend wordt beschikt op een
verzocK van Hotel De Lindeboom, J.
Bruvn, om toestemming tot het plaatsen
van een waranda voor het hotel. Dc
meerderheid van B. en W. was voor in
williging.
177
C. M. BURA, P.O. Voi,
Kenya Col. Br. Eng. Afrika.
25 Maart 1937.
Eerste brief van de nieuwe mis
siepost. Berg-op, berg-af.
Overweldigend mooi landschap.
Geestelijke en stoffelijke be
langen. Van pest en hongers
nood.
Op 6 Maart ben ik op mijn nieuwe be
stemming aangekomen, na éen tweedaag-
sche reis. Ofschoon liet naaste station
slechts 200 K.M. van Mombasa ligt, moest
ik gebruik maken van een zij-lijn met
slechte aansluiting, en teil slotte kon ik
een paar uur klimmen in de brandende
zon niet ontgaan, waar ik heelernaal niet
meer aan gewend was. Toch zat me geen
overtollig vet in de weg. Inderdaad kan
men in het land der Taitu's geen tien
minuten loopeii zonder voor een berg ot
een dal te staan.
Wat een verschil met liet vlakke land
der Digo's, dat op zee-niveau ligt, met
overal kokos-palmen en daartusschen put
ten met brak water, waaromheen de stijve
Mohammedaansche bewoners zitten ot
staan iets of niets te doen. Onze Bura-
heuvel ligt 4000 voet boven de zee-spiegel,
met wondermooie uitzichten en een friscli
klaterend afgeleid riviertje, geenvijt
meter van mijn achterdeur. Eu de men-
schen wel, ze drinken en dansen nog
een beetje erger dan elders, de dames in
cluis, maar er is tenminste iets van te ma
ken. Wacht maar.
De Waa-School was uitgegroeid tot een
ge/onde baby, die zonder gevaar gespeend
kon worden en onder nieuw personeel ge
steld. Eu mijn gestel, na heel wat koorts
en ook wel wat veel kop-zorgen, kon een
betrekkelijke rust- eu gezondheidskuur
goed gebruiken. In drie weken tijds ben ik
al „vervaarlijk" opgeknapt; en kan nu
zonder eenig bezwadr een driedaagsch uit
stapje maken in de bergen. Het was soms
klauteren op handen en voeten en het was
niet altijd aangeraden op het kantje van
de weg naar beneden te kijken, Wartt de
bergen steken hier gemakkelijk 1000 ot
zelfs 3000 voet boven de omgeving uit en
de dalen zijn griezelig diep. Dc tweede dag
had ik 'n onvergetelijk ontwaken met een
prachtgezicht op de met sneetnvbedekte
Kilimanjaro als vlak bij, en aan mijn voe
ten een diep dal vol wolken ais een groot
meer, waaromheen de bergtoppen uitsta
ken, bestraald door de morgenzon. Over
weldigend.
Ik nad mijn potjes en pannetjes bij me,
plus een primus-stove, maar behoefde
geen geld uit te geven voor mijn kostje,
dat me rijkelijk van alle kanten werd aan
geboden in de vorm van kippen, eieren,
vruchten, enz. En flink bronwater overal.
En alsmaar bad ik een bende volk om me
heen, groot en klein, met wie ik gemakke
lijk kou praten, daar de Taita-taal tot de
zelfde taalgroep behoort ais die van ten
minste drie van mijn vorige standplaatsen.
Een nieuwtje verspreidt zich vlug in
Afrika, en nog voor dat ik was aangeko
men, wist men al, dat „mijn akker een
school en mijn neus een trompet" was.
Zoo drukten ze het ongeveer uit.
De Missie is drie Duitsche Zusters rijk,
die van de morgen tot de avond in de
weer zijn en lang niet zonder succes,
voor de geestelijke en stoffelijke belan
gen in het rond. O.a. houden ze ook
koeien en biggen en groote Europeesche
kippen, en in haar tuin, waaromheen ri
vier-water is geleid, groeien het heeie
jaar door Europeesche groenten. En ze
weten het een en ander ook klaar te ma
ken, zoodat mijn menu wel eenigszins
contrasteert met wat me vroeger door
mijn amateur-kokjes uit de school werd
opgediend. Mijn oude tafelspreuk (souve
nir van Texel!); „oogen dicht nap -
siok!" kan ik nu wel aan de kapstok
hangen.
De reeds 45 jaar oude Missie heeft
schrikkelijk zware tijden beleefd. Heel wat
bladzijden in het gele Dagboek spreken
van pest en hongersnood en menig missi
onaris-graf is hier gedolven. Eens volg
den drie missie-zusters elkaar binnen een
maand op in het graf. Zij hebben ge
zaaid in tranen; ik hoop te maaien in
vreugde, als het God belieft.
PATER WITTE.
AUTOBUSDIENSTEN naar Hoorn,
Edam, Amsterdam en geheel West-
Friesland,
inl. WACO, Kanaalw. 137 den Helder
Tel. 773 en V.V.V. Mooi Texel.
ViSSCHERSLATIJN.
