Stop*"1
TWEEDE BLAD
TEXELSCHE COURANT
Texelsohe Berichten
Texel in het Grijs Verleden.
Gemengd Nieuws
Zaterdag 10 April 1937
Geef voor dien bloffenden hoest
dadelijk Akker's Abdijsiroop.
Thans slechts 75 ct. per flacon!
EÉN UIT VELEN.
Een samenlezer schreef ons d.d. 1 April
(geen April-grap!):
Gelieve mij vanaf heden weer als
abonnee in te schrijven. De laatste drie
maanden ben ik abonnee af geweest,
maar dat bevalt mij toch niet. Dus ik
hoop, dat ik Zaterdag de courant weer
mag ontvangen.
In afwachting, groetend,
Eén briefkaartje uit vele.
De lijst van nieuwe abonnees sinds 1
Jan. 1937 telt wel 37 namen. Een groot
getal voor een klein krantje.
ARR. RECHTBANK-ALKMAAR.
ZEDENDELICT.
De gedetineerde Alb. B., die zich schul
dig maakte aan overtreding van art. 247
Wetb. van Strafrecht, zedendelict, stond
Dinsdagmiddag deswege in een zitting
met gesloten deuren terecht. Hij werd
door mr. Thomas, advocaat, te Hoorn,
verdedigd.
MISHANDELING.
Ter zake van mishandeling, zwaar li
chamelijk letsel ten gevolge hebbende,
werd tegen de schippersknecht S. Z. een
maand gevorderd, alsmede betaling van
f130.—, zijnde de kosten van medische
hulp, arbeidsverzuim, welke ten laste van
zijn slachtoffer kwamen. Deze, de kap
persbediende Jb. de L. wilde na afloop
van 'n dansavond schetsenderwijs 't meisje
van S.Z., mej. Netty v.d. P., omhelzen en
een zoen geven. Hierover maakte S. Z.
zich zoo kwaad, dat hij De L. met zijn
hand een klap op het oog gaf. Hij ver
brijzelde daarbij een brilleglas, waarvan
de splinters in Jaap's oog drongen, dat
toch al reeds minder goed was. Uit
spraak volgt later.
ZUID-AFRIKA.
In de dagbladen vinden we een uit
spraak van Lord Clarendon, tot voor kort
gouv.-generaal van Z.-Afrika, over de
economische positie van Zuid-Afrika.
Zuid-Afrika, zoo sprak hij bij zijn aan
komst te Londen, maakt een periode van
weivaart door zooals nog nooit in zijn
geschiedenis.
W.e denken hierbij aan de Texelaars,
die daarheen trokken om brood te verdie
nen na vergeefsche pogingen om hier aan
de slag te komen. Ook de heer H. Buis
alhier is voornemens naar Z.-Afrika te
gaan; ook de heer R. Breman, te Ooster
end; ook mej. A. Jellema, als de toekom
stige echtgenoote van onze Zuid-Afrikaan-
sche briefschrijver Siem de Waal, samen
met de a.s. echtgenoote van een vriend
van Siem, uit Den Helder.
Woorden als die van Lord Clarendon
klinken familie en verwanten als muziek
in de ooren. Van harte hopen we, dat
Zuid-Afrika aan de gunstige verwachtin
gen, daardoor gewekt, ten volle zaf be
antwoorden.
Wel zijn sinds kort de emigratiebepa
lingen voor wie naar Zuid-Afrika willen
vertrekken aanzienlijk verscherpt. De
moeilijkheden, welke overwonnen moeten
worden. Maar wie het ernst is, kan ze
zeker overwinnen.
MIDDENSTANDERS.
Een abonnement bij
N.V. PROVINCIAAL BELANG.
Handelsinformatie- en Incas-
sobureau voor de Midden-
stand, opgericht 1864, biedt
in deze tijd groote voordee-
len.
Een volledig prospectus,
waaruit zulks duidelijk blijkt
met een ex. van de 14-daag-
sche zeer verzorgde courant
wordt op schriftelijke aan-
vrage p. o. verstrekt.
N.V. PROVINCIAAL BELANG,
Amstelstr. 14, Tel. 32000 (6 lijnen)
AMSTERDAM C.
Voor Middenst. Fed. en Bonden
kan een speciale overeenk. getvof-
fen worden.
mill* VAN ZON EN
MAAN.
•llllll
MAAN
ZON
Datum:
Op: Onder
Op:
Onder:
Z. 11 April
4,51 19,48
5.13
18,51
M 12
5,20 21,15
5,11
18,52
D. 13
5,57 22,35
5,08
18.54
W 14
6,44 23.44
5,06
18 56
D. 15
7.43
5,04
18,57
V. 16
8 52 0,40
5,01
18,59
Z. 17
10,06 1,22
4,59
1901
Zondag 1
1 April Nieuwe maan.
(Van onze speciale verslaggever.)
DR. A. E. VAN GIFFEN.
Woensdag 7 April heeft Dr. A. E. van
Giffen, van Groningen, een bezoek ge
bracht aan Texel. Dr. Van Giffen is een
archeoloog, die in Nederland en ver daar
buiten beroemd is geworden door zijn
met buitengewone zorgvuldigheid uitge
voerde opgravingen.
Dr. Van Giffen houdt zich hoofdzake
lijk met de Nederlandsche pre-historie
bezig. Opgravingen in de vochtige Hol-
landsche bodem, van nederzettingen,
waarin de huizen en andere gebouwen van
hout en leem waren, vereischen biezonder
groote nauwkeurigheid. Zoo heeft Dr.
Van Giffen uit overblijfselen van houten
mest de resten van dorpen en huizen van
de vroegste inwoners van ons land weer
kunnen vinden. Dr. Van Giffen heeft
vooral een wereldvermaardheid verkregen
door zijn terpenonderzoek in Groningen
en Friesland en door zijn bestudeering
van de hunnebedden. Dr. Van Giffen
is lector aan de Universiteit van Gronin
gen, directeur van het biologisch-archeo-
logisch instituut aldaar en verbonden aan
vele oudheidkundige instellingen.
DR. VAN GIFFEN OP TEXEL.
Reeds eenige jaren was er een brief
wisseling gaande tusschen deze beroemde
archeoloog en de heer J. Kikkert Nz.
over de oudheidkundige vondsten op een
perceel land van de heer Joh. Keijser, in
gebruik bij de heer J. Kikkert Nz. en ge
legen aan de Hollewalsweg. Eindelijk
heeft Dr. Van Giffen gehoor kunnen ge
ven aan de uitnoodiging van burgemees
ter Kamp, om persoonlijk het terrein en
de vondsten van de heer Kikkert eens te
komen zien.
Dr. Van Giffen werd van de boot ge
haald en over het eiland rondgeleid door
Ourgemeester Kamp, die ondanks zijn
drukke werkkring steeds tijd weet te vin
den voor alles, wat Texel bekend kan
maken buiten de nauwe kring van zomer-
sche badgasten, en door de heer C. S.
Ponger, candidaat in de archeologie. Het
hoofddoel van dit bezoek waren het Mu
seum, waar de vondsten uitgestald waren
en het land, waar deze belangrijke voor
werpen opgegraven waren. Nadat ook
eenige mooie plekjes van Texel bekeken
waren, vertrok Dr. Van Giffen weer met
de laatste boot.
WAT HET ONDERZOEK LEERDE.
Hoewel natuurlijk dit korte bezoek nog
geen definitieve resultaten kan opleveren,
is toch komen vast te staan, dat het land,
dat later Texel zou worden, vanaf het
begin van onze jaartelling bewoond is ge
weest. Het land, waar bovengenoemde
vondsten van scherven, plant- en dierresten
werden gedaan, is het deel van een terp.
TERPEN zijn vlucht-woonheuvels. De
algemeene ontwikkelingsgang van deze
terpen, die vooral veel in Friesland en
Groningen voorkomen, is als volgt:
Op platen in zee, die alleen bij zeer
hooge vloeden nog onderloopen, of op
reeds vroeger bewoond land, dat door
het stijgen van het zeepeil vaak over
stroomd wordt, worden kunstmatige ver-
Zaterdag 17 Eerste kwartier.
BINNENLAND.
Bij Voorburg reed 's nachts een
auto met twee personen uit Wassenaar,
19 en 39 jaar, in volle vaart tegen een
hijschkraan. De 39-j. man bleek op slag
gedood doordat de voorruit hem in het
hoofd drong. De 19-j., de 'bestuurder,
werd in een ziekenhuis opgenomen.
Maastricht. De 64-j. huishoudster,
die te Merkelbeek de landbouwer Buijsers
en zijn schoonzoon D.Senden doodde, is
tot 15 j. veroordeeld. Zij bekende volledig
Nijmegen. Het 8-j. zoontje van H. de
Schaepmaker is van een kademuur in de
Waal gevallen en verdronken.
Te Zaandam is Dinsdag onder veel
belangstelling de installatie geschied van
mr. dr. j. in 't Veld als burgemeester van
Zaandam, opvolger van de heer K. ter
Laan, die deze functie 23 jaar heeft ver
vuld.
Te Ouddorp bij Alkmaar is Dinsdag
overdag, tijdens afwezigheid van de be
woners, ingebroken in het huis der fam.
Heino. Men maakte van een looper ge
bruik en stal voor een groote som aan
juweelen.
Rotterdam krijgt op 70 plaatsen
alarmmelders, vanwaar politieagenten de
bureau's kunnen opbellen ter alarmeering.
Te Fochteloo, Fr., werd bij een hei
debrand de 10-j. Pieter Mulder door het
snel voortsnellend vuur ingesloten. Het
ventje werd door H.v.d. Meer uit de
vlammenzee gehaald; de man kreeg, even
als het kind, ernstige brandwonden; het
kind echter is aan de gevolgen overleden.
hoogingen aangelegd om er op te wo
nen. Doordat de zee steeds hooger komt,
moet steeds weer de plaats, waar de
huizen staan, verhoogd worden. Hierbij
komt nog, dat ook het neerwerpen van
afval het peil van die terpen doet rij
zen. Door deze beide factoren, al of niet
samengaande, ontstaan op plaatsen, die
eenige eeuwen lang bewoond worden,
heuvels van vele meters hoogte. Als het
peil van de zee daalt, komen deze heu
vels hoog boven het omringende land te
liggen. Vele dorpen in Friesland en Gro
ningen-, zijn nu nog op zulke heuvels ge
bouwd. Het land, waar de heer Kikkert
zijn vondsten deed, is ZULK EEN TERP.
Wanneer men nu een terp in lagen af
graaft, is het mogelijk sporen van huizen
en brandgraven te vinden. Uit de vond
sten van potscherven en ander huisraad
kan opgemaakt worden, wanneer de ver
schillende lagen van de terp bewoond
werden.
HOE OUD WEL
De terp, waarin de heer Kikkert groef,
is, voor zoover de vondsten nu laten zien,
bewoond geweest van omstr. Chris
tus'geboorte tot ongeveer 700 jaar na
Christus. Andere terpen zijn langer
bewoond geworden en daardoor hoo
ger. Dr. Van Giffen noemde dit een
onvoltooide terp, het begin van een
terp.
Waarschijnlijk doordat de vloeden
omstreeks het jaar 700 te hoog wer
den en men het water niet meer kon
ontvluchten, heeft men de terp ver
laten.
WAT GEVONDEN WERD.
Enkele van de vondsten volgen hier:
Resten van zeekraal uit de tijd, dat de
Het behoeft geen kinkhoest te zijn, maar
een kinderhoest moet niet verwaarloosd
worden. Waarom Uw kind noodeloos te
laten lijden. Waarom zoudt Ge niet juist nog
op tijd het beste en meest krachtige middel
geven. Dat middel is toch Akker s Abdij
siroop, die reeds zoovelen geholpen heeft I
Heeft Uw kindje het benauwd? Slaapt het
's nachts niet door hoesten, kuchen of
piepen op het borstje? Abdijsiroop zal Uw
kind helpen, die slijm losmaken, de hoest
rijp maken en stoppen. En morgen ziet Ge
niet meer de traantjes in de oogen door
dat afmattend hoesten. De afmatting van
de ademhalingsorganen is weggenomen, de
ademhaling zal weer ruim en diep zijn.
BUITENLAND.
België. Als gevolg van het onder
houd, dat de socialistische vakvereeni-
gingen met de regeering hebben gehad,
is bepaald, dat de werkloozenondersteu-
ning met terugwerkende kracht van 1
Maart af met vijf pet. zal worden ver
hoogd.
Frankrijk. Doordat een soldaat in
het kamp van Mourmelon een trap tegen
een granaat gaf, werden acht personen
gedood.
Spanje. Te Madrid werd een tegen
de regeering gericht complot ontdekt. Lei
der was een ambtenaar van de Visch-
markt. Men vond veel wapentuig. Arre
staties volgden.
Engeland. Het is iedere Brit in Z.
W. Afrika (vroeger een Duitsche kolonie
en nog door veel Duitschers bewoond)
verboden deel te nemen aan politieke ac
tiviteit. Het zweren van trouw aan een
andere souverein wordt bestraft met 100
p.st. boete of een jaar gevangenis.
Duitschland heeft tegen deze bepalingen
geprotesteerd.
Italië. De nieuwe vlootbegrooting
omvat 1.8 milliard lire, dat is 246 milli-
oen hooger dan de vorige.
Palestina. Zoowel in Arabische- als
in Joodsche kringen is men gekant tegen
de plannen van de koninklijke commissie
om voor te stellen Palestina in een Jood
sche- en een Arabische staat te verdeelen.
Ver. Staten. In de Zuidelijke staten
heeft een hevige tornado gewoed, waar
door vier personen de dood vonden.
Z.Amerika. De Poolsche expeditie,
in de Cordilleras de los Andes, heeft de
6870 M. hooge Ojo del Salado, die tot
dusverre niet betreden was, beklommen.
bodem daar nog af en toe door de zee
overspoeld werd, als b.v. in de Slufter;
Romeinsche potscherven,
z.g. terpen-aardewerk;
Saksische urnen;
Merovingische potten
deelen van het geraamte van veei o.a.
van een klein soort rund en zelfs al van
schapen;
Verder wijzen asch en sintelresten, mos»
selschelpen en gewichten van weefgetou
wen duidelijk op een bewoning.
HOOGST BELANGRIJK
VOOR DE WETENSCHAP
De komst van Dr. Van Giffen en de
waarde, die deze aan de vondsten toe
kende, zullen zeker een genoegdoening
voor de heer Kikkert zijn geweest. Hier
mag gerust gezegd worden, dat de heer
Kikkert een gunstige uitzondering is op
al degenen, die bij een onderneming eerst
vragen- Hoeveel geld kan men er voor
krijgen? In baar geld zijn deze vondsten
niets waard, maar wetenschappelijk zijn
ze hoogst belangrijk, zoodat de vele uren,
daaraan gegeven, wel besteed zijn.
Een nauwkeuriger wetenschappelijk on
derzoek, dat Dr. Van Giffen zal instellen,
zal de kroon moeren plaatsen op het werk,
waarmee de heer Kikkert begon.
Het zal goed zijn, dat alles in het
Texels Museum overzichtelijk gerang
schikt met foto's cr bij enz., tentoonge
steld wordt en voor het nageslacht be
waard blijft.
BEROEP OP STEUN VOOR
HET MUSEUM.
De officieele opgravingen, die hopelijk
op dit bezoek van Dr. Van Giffen volgen,
staan in nauw verband met Texels Mu
seum. Zij zullen in zekere zin een nieuwe
periode ervan inluiden. Maar daarvoor is
geld noodig. Behoudens enkele zeer gun
stige uitzonderingen ondervindt 't Mu
seum tot heden van de Texelaars geen
geldelijke steun. Zeer zeker, gulweg bren
gen visschets, schooljeugd, enz., veel wat
voor het Museum waarde, zelfs groote
waarde heeft. Maar er zijn er ook, die
geldelijk zouden kunnen steunen, zelfs
ruim. Men heeft nog zulke vreemde be
grippen van het Museum: als Texelaar
gaat men er zelden naar toe. Men be
schouwt het als een soort asyl voor bad
gasten bij regenachtig weer Wie zoo
denkt, is er geheel naast. Het Texelsche
Museum is er ook voor de Texelaar, om
alles te toonen, wat Texel aan natuur
schoonheid te bieden heeft, hoe Texel
leeft, wat Texel in vroeger dagen geweest
is; kortom: een monument van Texel.
Iedereen weet nu wel, dat de be
heerder, de heer H. Kraai, belangeloos
al zijn vrije tijd aan het Museum be
steedt. Het is ondoenlijk huis aan huis om
steun voor Texels Museum aan te klop
pen. Wees eens actief en bren'g zelf uw
bijdrage. Bekijk dan tegelijk uw museum
eens, betaal liever tweemaal entree geld
dan heelemaal niet. Als gij 't niet missen
kunt, dan geldt deze aansporing om
Tex. Museum financieel te steunen, na
tuurlijk niet. Tenslotte: er zijn ook vele
vreemdelingen, die Texel vaak bezoeken;
ook veel oud-Texelaars, die het eiland
en zijn museum een goed hart toedragen.
Velen van hen zullen ook deze opwekking
lezen. Moge ze ook hen brengen tot het
goede doel van deze regelen: het steunen
van Texels Museum. P.
Zie hierover elders in dit nr. Red.
VLIELAND.
-SPORTNIEUWS
Voetbalclub Vlieland vierde Zaterdag
in het Badhotel haar 5-jarjg bestaan. Ver
tooning van een drietal films was de
hoofdschotel van het feestmenu.
INGEZONDEN.
TEXEL IN DE DUISTERNIS.
Zeer geachte lezersschare,
Is het u vergaan als mij
Voeldet gij u Donderdagavond
Ook zoo opgewekt en blij?
Texel, dat om zijn gastvrijheid
Zoo beroemd is, wijd en zijd,
Gaat nten nu ook gas-vrij maken
Voor u aller veiligheid.
„Lichten uit", dat was 't wachtwoord
Anders ging je op de bon!
Als je vroeger zónder licht reed
Stond j' er op zonder pardon.
Omoe zegt: Wat ga je nou doen?
Alles donker? Bah, wat raar!
Geet me dan die goeie beste
Oue tijd van vroeger maar.
Opa zegt: Ach vrouw, 't is noodig,
Jij begrijpt dat zoo nog niet,
Als die vliegers straks eens komen
Op ons „eigen" grondgebied....
Moeten we beveiligd wezen
Tegen lucht- en gasaanval
Laat ze nou vast demonstreeren
't Helpt toch immers niemendal!
J. BOS.
Bedoeld zal zijn, dat een eventueel
op Texel gerichte luchtaanval niemendal
uitwerkt, wanneer de bevolking haar plicht
doet. Red.
