*ffanóaacj.
No. 5161 50ste Jaargang Woensdag 16 Juni 1937 O
EERSTE BLAD.
Bij Jacob Kooiman's
Heengaan.
REIST PER WACO
De Schapen
in onze Duinen.
Uw advertentie fn dit blad wordt
op Texel huis aan huis gelezen.
TEXELSCHE COURANT
HOOGWATER ter reede van Texel v.m
(nam. ongeveer V» uur later.)
18 19 20 21 22 23 24 Juni
4,03 4.55 6.01 7,11 7.58 8,46 9,22
LICHT OP
R1IWIELEN en R1ITUIGEN 9 54
S. S. Smeding schrijft ons:
Twee dagen voordat de rouwkaart mei
de mededeeling van het overlijden van
mijn vroegeren compagnon in de brieven
bus viel, hadden wij nog over hem zit-i
ten praten. Ik wilde, dat hij dat gesprek
gehoord had, want ik heb altijd en overat
met den grootsten eerbied en met veel
waardeering gesproken over den man,
die mijn eerste schreden op het pad van
de dagbladschrijverij leidde.
Hoe lang is dat nu al weer geleden,
dat ik daar op het Gerritsland woonde,
studeerende voor de acte staatshuishoud
kunde. Mijn studieboeken leverde Lange-
veld en De Rooij natuurlijk. Tot op een,
goeden dag de joviale Kooiman mij eens
in het kleine kantoortje naast den win
ket noodde en vroeg: Wat moet jij nui
eigenlijk met al die geleerde boeken
wel, antwoordde ik: de bedoeling is de
acte economie M.O. te halen en dan,
daarmee gewapend, een plaats in de jour-*
nalistiek te veroveren. Want de schrijverij
heeft mij, naast de zeevaart, altijd in het
bloed gezeten, van grootvaderskant at al.
Maar beste jongen, zoo zeide Kooiman
toen, denk je nu, dat je anet zoo'n middel t
bare acte een schijntje meer kans hebt
om in de journalistiek te slagen dan zon
der Geen sprake van. Ik weet er wel,
wat beters op. Kijk eens hier: ik heb
geen zoon om me op te volgen en ik
wil wel wat hulp hebben. Als je nu eensi
bij mij in de zaak kwam, als compagnon
Dan zou jij de krant kunnen nemen, ik
de winkel en samen de drukkerij zoo'n
beetje, en dan rolt dat wel
Zoo is het toen geschied.
Ik heb veel, heel veel van „Jaap Kooi
man" geleerd. Zeker, we waren geen
dagblad. Maar: het komt minder op het
formaat én de veelvuldigheid van ver
schijnen dan op den inhoud en de zede
lijke richtlijnen aan. En, ik heb in dat
gesprek, nu twee dagen geleden, getuigd,
zoo als ik het hier nu neer schrijf: van
wat ik van Kooiman aan de Texelschc
Courant geleerd heb, heb ik in een vijf
tienjarige dagbladpraktijk nimmer iets be
hoeven over boord te zetten, en, wat de
richtlijnen en methoden aangaat: ik heb
er weinig bij behoeven te leeren.
'k Herinner me één voorvalletje uit dien
tijd, dat voor heel het dagbladwezen in
den lande zelfs nu nog leerzaam is.
Kooiman had tegen me gezegd: Denk
er altijd om: niet met je prijzen scharre
len. We stellen onze prijzen vast, we
verhoogen of verlagen "tiie, al naar we
meenen, dat we doen moeten, maar als'
we ons tarief publiceeren, dan houden
we ons daaraan, zelfs al kwam de Konin
gin zelf om reductie vragen. Afwijken
van je prijzen is zakelijk dom en tegen
over je andere adverteerders, die het
volle pond betalen, niet eerlijk.
Kort daarop was Kooiman met va-
cantie en ik stond ér alleen voor. Toen
kwam er een opdracht van een brutaai
heer. Hij stuurde een briefkaart met ge
drukte advertentie en de mededeeling er
bijVoor één gulden moogt ge deze,
annonce in uw blad plaatsen, als 'tmeer
moet kosten, gaat het niet door.
ik stuurde den man een beleefde mede
deeling, dat in de T.C. volgens normaal,
tarief de advertentie tweemaal zooveel,
kostte en als-ie dat niet betaalde, dan
ging de zaak niet door. Hij betaalde.
Maar elders was de man er in geslaagd
voor halt geld aan bod te komen.
De gunstige afloop van dit voet - bij -
stuk - houden, zooals Kooiman me dat ge
leerd had, is me in later jaren vaak tot
steun geweest, wanneer dagbladadverteer
ders op onjuiste wijze met prijzen wil
den mazzelen.
Het lot heeft gewild, dat Kooimans
weg en de mijne later uiteenliepen. Maar
de herinnering aan mijn compagnon als
aan een onkreukbaar man, een eerlijk en
rechtschapen en fn zijn vak bedreven jour
nalist, is nimmer in mij' vervaagd. Van
daar dat ik in dit korte woord daarvan
getuigenis heb willen afleggen.
De dag van heden is uw dag.
Niet de dag van gisteren. Daar
kunt ge niets meer aan veranderen.
Niet de daad van morgen, al moet
ge die mede vormen en zijt ge er
aldus mede verantwoordelijk voor.
Doch zelf zijt ge van de dag van
morgen niet zeker. Daarom is ook
morgen uw dag niet.
Maar de dag van heden is de uwe
omdat ge 's ochtends er de richting
aan kunt geven en in de avond er
een schoone afronding aan kunt ma
ken. De dag van heden kunt gij door
uw wil en uw werk tot een nuttige
en goede maken dan werïiem mallen
tot een verloren dag.
Tracht de werkelijke zin van het
„vandaag" te verstaan.
Morgen zijt ge er wellicht niet
meer.
Vandaag VANDAAG
VAN OVER DE GRENS
ONDANKS DE HITTE
Wie verwacht mocht hebben, dat de
hittegolf van de vorige week een rem
mende invloed op de activiteit der diplo
maten zou hebben uitgeoefend, vergist
zich. Zelfs in die vroegtijdige hondsdagen
hebben de bestuurders van Europa's lot
zich niet van langdurige onderhandelingen
en verre reizen laten afhouden.
OVEREENSTEMMING BEREIKT.
Daar zijn in de eerste plaats de onder
handelingen, welke er toe moeten leiden
aan Italië en Duitsehland de noodige
waarborgen te geven, welke noodig zijn
om deze beide staten te doen besluiten
weer in de niet-inmengingscoinmissie terug
te keeren. Zooals bekend nemen slechts
Engeland, Frankrijk, Duitsehland en Italië
dus de vier landen, die controle ter zee
uitoefenen aan deze besprekingen deel.
De andere leden van de commissie heeft,
men er buiten gelaten, zulks tot groote,
woede van Rusland, dat zijn gedelegeerde
Majski een lang niet malsche breit heeft
laten schrijven aan de voorz. van genoem
de commissie. Men heeft zich daarvan
overigens niet teveel aangetrokken en
Majski tevreden gesteld met de verzeke
ring, dat de besprekingen zich zouden
beperken tot de bestudeering van de waar
borgen, die onmisbaar geacht worden -
voor de voortzetting van de aan genoem-
AUTOBUSDIENSTEN naar Hoorn
Edam, Amsterdam en geheel West-
Friesland.
Inl. Waco, Kanaalw. 137, den Helder
Tel. 773 en V.V.V. Mooi Texel.
Mogen we een gevolgtrekking maken
naar aanleiding van het gesprokene op
de twaalfde monumentendag te Noord-
wijk aan Zee, door Dr. Jac. P. Thijsse,
dan zijn de duinschapen, evenals de ko
nijnen en nog zooveel andere oorzaken
er de schuld van, dat de flora vati ons
duinlandschap en daardoor de fauna zoo
ernstige schade heeft ondervonden.
Inkrimping van de schapenhouderij in
de duinen heeft reeds op zoo ruime schaai
plaatsgevonden, en wel als gevolg van
het werk van het Staatsboschbeheer. Iets
karakteristieks in het duinlandschap zaï
er dan mee gaan verdwijnen, doch, wat
het zwaarst weegt, (zoo redeneert men
blijkbaar) moet nu eenmaal de doorslag
geven.
Zoo'n duinboer pachtte van de Staat
eenige hectaren duingrond, waar hij zijn
schapen liet grazen. Deze beesten leefden
daar hoofdzakelijk van het in de duinen
groeiende gewas en er werd in het barre1
seizoen en in de drachttijd wat bijge
voerd. Veel kosten van onderhoud had
men niet, maar deze schapen stonden als*
dieren van minder kwaliteit bekend en ook
de lammeren deden lang niet de prijjzen,
JAN ROEPER.
ZEVEN-EN-NEGENTIG JAAR.
Vrijdag 18 Juni a.s. wordt Texels oud
ste inwoner, woonachtig te Oudesehild,
97 jaar.
(Zie nadere biezonderheden elders in
dit nummer)
de vier mogendheden opgedragen contro
letaak om tot een spoedig resultaat te
komen. Gelukkig heeft men overeenstem
ming bereikt. De regeeringen te Valencia
en Salamanca zijn daarvan op de hoogte;
gesteld. Iedere aanval op de controlesche
pen zal nu beschouwd worden als een
tegen alle bij de controle betrokken mo
gendheden gerichte aanval. Na een even
tueel incident zal onmiddellijk overleg
gepleegd worden. Dit overleg sluit echter
niet uit, dat iedere mogendheid haar wet
tig recht van zelfverdediging uitoefent.,
Later zaï men nog onderhandelen over een
verbetering van de controle overeenkomst,,
door aan boord der oorlogsschepen neu
trale waarnemers te zetten. Daarmee is
thans het incident met de Deutschland en
de daarop gevolgde beschieting van Alme-
ria uit de wereld geholpen.
ENGELAND EN DE BALTISCHE
"STATEN.
De niet-inmengingscoinmissie heeft het
overigens in de afgeloopen week zonden
haar voorzitter, Lord Plymouth, moeten,
stellen. Deze heeft n.l. een officieel bc-,
zoek gebracht aan de Baltische landen
Finland, Estland, Letland en Lithauen.
Met dit bezoek geeft ook Engeland blijk
van zijn belangstelling voor de landen,
welke in zekere zin bufferstaten tusschen
Duitsehland en Rusland zijn. De uit een
krijgskundig oogpunt bekeken zoo be
langrijke ligging van deze landen brengt
met zich mee, dat ze zooveel mogelijk
naar een onzijdigheidspolitiek tegenover,
Rusland en Duitsehland moeten streven.
iets, wat men b.v. ook in Polen en in
Roemenië ziet gebeuren. Engeland heett
er natuurlijk voordeel bij, wanneer het
aan deze landen steun geeft; het wenscht
er een Engelsch-gezinde stemming op te
Wekken. In de Baltische staten is dit
overigens reeds vrij lang geleden gebeurd
en het bezoek van Lord Plymouth zal dan
ook wel hoofdzakelijk ten doel hebben,
de vriendschappelijke gevoelens nog ver
der te versterken. Interessant Is in dit
die de op andere gronden geteelde lam
meren op de markt opbrachten.
Hoe weinig schapen men op een groot
duingebied kon laten grazen, vinden we
in een artikeltje van 1908, geschreven door
de heer E. L). van Dissel, destijds in
specteur der Staatsbosschen en Ontgin
ningen.
Op Texel geschiedde de verpachting in
perceelen van 80 tot 350 H.A. Op circai
tien H.A. duingrond vonden zeven scha
pen voedsel en één H.A. bracht gemid
deld slechts twee gulden pacht op.
Het duinschaap is sterk-; zomer cn
winter leeft het in de duinen zonder stai.
of beschutting en het vindt er bijna uit
sluitend zijn voedsel. Alleen 's winters
wordt het soms bijgevoerd. Groot voor
deel was er dus voor net staatsbedrijf
niet, maar ook de duinboer moest zich
met geringe opbrengst tevreden stellen.
Doch omdat zijn kosten niet hoog waren,
was er een bestaantje in te vinden. „Arm
duinboertje" was echter een bekende uit
drukking.
Wel gat de veestapel veer zorg, want
de leverbotziekte, tastte, toen er van ont
watering der duinen weinig sprake was,
de schapen vaak aan, zoodat er veei
sterfte voorkwam.
Maar ook kwam het dikwijls voor
dat er een schaap z.g. verwenteld lag
in een greppel, waaruit het beest zich
verband nog, dat Engeland ook in Skan-
dinavië niet stilgezeten heeft en dat daar
op het oogenblik in tegenstelling met de;
jaren van de wereldoorlog een zeer prot
Engelsche stemming heerscht. Engelands
streven naar een neutrale Oostzee zal
op deze wijze wel succes hebben.
IN HET BELANG VAN DE VREDE.
Ook de Duitsche diplomaten zitten niet
stil.
Belgrado ontving bezoek van de Duit
sche Minister van Buitenlandsche Zaken
Von Neurath. liet doel van dit bezoek was
verdere versteviging van de Duitsch-Itali-
aansch-Zuid-Slavische betrekkingen. In
Rome en Berlijn meent men, dat zulks
noodig is om een nieuwe actie van
Duitsehland en Italië in midden-Europa
cn wel in de richting Weenen Praag, mo
gelijk te maken. Nu blijft het de vraag oi
men te Belgrado veel in deze richting
zal kunnen bereiken. Voor Zuid-Slavië
is de Kleine Entente nog steeds vangrootl
belang en een actie tegen Praag (Tsjecho-
Slowakije) kan niets anders ten gevo'Ige
hebben dan een verzwakking van genoemd
statenblok.
Von Neurath heeft ook een reis door
de staten van het Donaubekken gemaakt.
Na Belgrado zijn ook Sofia en Boedapest
aan de beurt gekomen In het biezonder
in de Balkanlanden kan men op het
oogenblik een streven naar het voeren van
een zelfstandige politiek waarnemen. Men
maakt zich daar los van de oude Fransche
invloed, maar zeker niet, om zich nu on
der Duitsche invloed te gaan stellen. Zoo
mag men het bezoek van Von Neurath
geenszins beschouwen. Wat men wenscht
zijn goede betrekkingen, zoowel met de
een als met de ander. Een blok van neu
trale Donaustatcn komt danook meer en
meer binnen liet bereik van de mogelijkj
heden te liggen en men kan werkelijk
niet beweren, dat dit voor Europa onge-i
wenscht zou zijn. Tntegendeel: *en neu
traal Donaubekken zou aan de organisa
tie van de vrede ten goede komen.
P.DROS
Secr. N.V.
T. E. S. O.
DERTIG JAAR T.E.S.O.
1907 18 Juni 1937
Beide heeren maken van de .op
richting af deel uit van 't Bestuur van
TEXELS EIGEN STOOMBOOT
ONDERNEMING.
F. ZEGEL Kz.
Comm.
N.V. T.E.S.O.
dan niet kon opheffen en ten doode was
opgeschreven, wanneer de boer niet in
tijds hulp bood. Elke dag werden daar
om de schapen geteld, hetgeen, in zoo'rt
uitgebreid gebied, veel tijd in beslag nam
Duin op, duin af liep de boer te zoeken
naar zijn schapen. Hij telde de schapen,
maar moest aan elk schaap een herken-
ningsteeken hebben wilde hij hetzelfde
schaap niet dubbel gaan tellen.
Voor leeken is een schaap een schaap,
zooals een Chinees een Chinees is, maar
de boer heeft biezondere kenteekens aan
zijn beesten, hetzij aan de kop, hetzij aan
de staart, hetzij aan de wijze van IooperJ
en meer biezonderheden, die de ingewijde
alleen weet op te merken.
Elk schaap droeg een naam en dit wa
ren vaak de wonderlijkste benamingen, -
die meest ontstonden naar de tijd, waarin
ze leefden.
Dit eigenaardige bedrijf zal op de duur
weer tot het verleden gaan behooren.
Meer en meer zijn de duinen in ontgin
ning ot in bebossching geTomen en waar
bewezen is, dat de schapen veel schade
doen aan de flora van het duingebied,
zal de tijd vermoedelijk niet ver meer
zijn zoo Beshiit de N.R.C., waaraan
we dit artikel ontleenen, ot het duin-
schaap zal zijn verdwenen en daarmede
een karakteristiek beeldt uit de duinen.
