M
Brieven van Texelaars in den vreemde.
Texelsche Berichten
Samen lezen isarmoed
Hoe word ik verpleegster
ZUIDERZEE-LAND
Het Boek over verleden en
toekomst van de Zuiderzee.
Zuitl-Afrika, Transvaal, Aug. 1937.
NAAR KRUOERS WILDTUIN.
Door een „Hallo, hoe gaan dit", schrok
ik wakker op een Zaterdagmiddag, net
toen ik na het bad een tukje in de altijd
vvarmeAfrikaansche zon zou doen. Ik keek
op en blikte in het opgewekte gezicht van
Jaap Rijk, mede-oud-Texelaar, in sport-
of reiscostuum gestoken.
Nee dankie, heeltemaal gaaf en met
jeself
Eigenlijk hoefde ik dat niet eens te vra
gen, tenminste wat de gezondheid betreft,
want het milde Miinaat en de „regtige
kos", die ook Jaap geniet, laten je eeii|
„dikke kop krij". Die doet zoo'n beetje
als weerglas dienst en staat de laatste
tijd op „zeer schoon". Maar de Afrikaan-
sclie beleefdheid vraagt het nu eenmaal.
Nee, dankie, ook gaaf, alles van die
beste. Ons, Spier en ik, gaan na(ar het
wild reservaat.
Sapperloot, ik had graag mee gewild,
maar aangezien m'n „bokkie" al onder
weg was, kwam het me nu wel erg onge
legen. De tocht zou 2 a 3 weken duren.
Maar Jaap en Spiers, die twee onbezorgde
vrijgezellen, behoefden zich niet om hun.
huishouden te bekommeren en waren nu
startklaar voor een autoritje van hon
derden mijlen.
Ik keek eens in de wagen. Voorin was
net nog ruimte voor onze Jaap en Spiers.
Achterin de benoodigdheden voor de tocht:
een zakje tabak, een paar dekens, nog.
een zakje tabak, een baaltje sinaasappe
len, een keteltje voor de thee, een schaal
voor de mieliepap, een doosje sigaren, een
paar kaarten en nog een zakje tabak.
Ze zouden naar de wild-tuin.
Wat dat eigenlijk is?
MAAK 'M DOOD.
F. Limburg, directeur van de keurings
dienst van de vereeniging „De Narcis"
schrijft:
Het is nu de beste tijd om de narcis-
vlieg te bestrijden, die onze cultuur al
meer bedreigt. Laat uw narcissen zooveel
mogelijk een warmwaterbehandeling on
dergaan. Plant geen narcissen, zonder
deze zorgvuldig op gebreken te hebben
nagezien en vernietig het uitschot op
afdoende wijze.
ZE WAREN TEVREDEN.
Het Volk schrijft:
Het jeugdkamp Wording op Texel ver
liep uitstekend. De reis ging vlot en rus
tig en de inrichting op het groote en
mooie kampeerterrein getuigt van erva
renheid.
In de beste stemming vloog dag na dag
om.
Alle tochten over het eiland droegen bij
tot genot en vreugde.
Zieken waren er niet. Het weer was,
behoudens een enkele uitzondering, goed,
al kon nog meer zon welkom zijn.
DE COCKSDORP.
ONZE SPORTDAG.
Zondagmiddag had de onlangs wegens
slecht weer uitgestelde gvmnastiekdemon-
stratie plaats. Wederom liet het weer
zich niet biezouder gunstig aanzien. Toch
kon met de uitvoering van de diverse
nummers op tijd worden begonnen. Het
aantal belangstellenden viel niet tegen.
Eenige heeren van Den Burg voerden
onder leiding van de heer Mets keurige!
oefeningen uit aan ringen, rek, brug èn
paard De meisjes gymn. vereeniging van
De Cocksdorp gaf ónder leiding van de
heer Zondervan vrije- en knotsoefeningen
ten beste en werkte aan brug en paard.
Een en ander werd met groote belang
stelling gadegeslagen. V.I.O.S. van Oost
zorgde voor muzikale afwisseling. Na de
gymnastiekdemonstratie hadden hinder
niswedstrijden plaats voor schoolkinderen.
De prijzen werden hierbij behaald door
Mina Boon, Koos van Bennekom, Corrie
de Graat en Corrie Kalis.
Tot slot behendigheidswedstrijd op
fietsen: De prijswinners waren hier- 1
Blom, 2. P. de Blooys, 3. Jb. Verberg'
4. M. Reuvers.
In het Noorden van Transvaal ligt een
groot gebied, rijk aan bosch, riviertjes en
wikl gedierte. Dit gedeelte heeft men ge
reserveerd voor de natuur, voor de dieren.
Het is een natuurmonument. Het sprookje
van het rijk der dieren, met de leeuw als
koning, is werkelijkheid geworden. Het
is 8000 vk Mijl groot en heeft gedeelte
lijk natuurlijke grenzen, rivieren. Alleen
met een auto mag men het bezoeken,
dwars door dit enorme gelbied Ioopen
wegen (zandwegen). Noch de auto, noch
de weg mag men verlaten en er wordt
natuurlijk geen schot gelost. Hier en daar
in het „park" zijn kampen opgericht,
stevig afgeheind. Daar brengt men de
nacht door om weer vroeg verder te
trekken, door de wildernis, door Afrika,
zooals men het alleen in boeken leest.
Is jij niet een bietje bang nie
Spiers, vroeg ik nog.
Ach, zei Spiers, en hij streek z'n
Amsterdamsche snor eens op zoolang
we geen vrouwtjesleeuwen tegenkomen,
redden we het wel. Onze motor loopt 60
mijl
Dit kan ik nog van de wild-tuin zeg
gen. Er is overeenkomst metTexel,
En wel wat de critiek betreft. Komen er
door de bescherming teveel meeuwen op
Texel? Men vreest er voor. Welnu, hier,
bij ons, in Afrika, gaan de leeuwen over-
heerschen. Men vreest ze te moeten „uit
dunnen". Terwijl anderen zeggen.... Maal
leest u maar in de Texelaar Leeuw in
plaats van Meeuw, dan komt dat op het
zelfde neer. En wat er nog meer te zien
is? Jaap Rijk zal het u een volgende keer
vertellen.
Met groeten aan allen,
Uw SIEM DE WAAL.
(Zie boven op het prentje.)
DEN HOORN.
SCHOOLNIEUWS.
In de plaats van de heer P. B. Riteco,
a,an wie per 1 Sept. eervol ontslag is
verleend als hoofd der o.l. school alhier,)
is tijdelijk benoemd de heer A. C. Mooy,
die geruime tijd als zoodanig werkzaam
was te Oosterend.
SPORT
NUTTIGE WENKEN
voor voetballers en kijkers.
Je moet niet alleen naar het spel
van „jouw" club kijken en juichen alsi
„jouw" club een goal maakt heusch
de tegenpartij doet ook wel eens iets
goeds, dat met een applausje beloond
mag worden al hoef je dan ook niet
direct een vreugdedans uit te voeren, als
de tegenpartij scoort.
Er bestaat nog zoo iets als „overdreven
sportiviteit" en dat is ook verkeerd.
Beschouw „tegenstanders" niet als
„vijanden" ze komen alleen om te
voetballen en mochten ze eens wat „hard"
spelen denk dan niet direct, dat zd
„gemeen" spelen een ongelukje kan:
altijd gebeuren ook bij „jouw" club..
Ga bij de beoordeeling van de spe
lers altijd van het standpunt uit: „Hoei
zou ik het gedaan hebben?" je ooF-
deel zal dan veel milder zijn en je zult
veel meer van het spel genieten, dan
wanneer je maar onophoudelijk zit te
vitten.
Als je dit nu goed in je hoofd ge
prent hebt als je begrepen hebt, hoe
je je als toeschouwer moet gedragen en
dat niet alleen een voetballer, maar ook
een toeschouwer „sportief" kan zijn
wel, ga dan gerust naar een wedstrijd
ga genieten van de mooie voetbalsport,
want dan behoor je tot degenen, die een
goede opvatting van het begrip sport
hebben.
Dan ben je een „echte" sportliefhebber.
Uit: De Telegraaf.
door Zuster Adrie E. Schipper.
I.
Jonge meisjes, die de drang in zich
voelen, verpleegster te worden, zullen
na behaald schooldiploma zich ongetwij
feld de vraag stellen:
Hoe word ik verpleegster?
De leeftijdsgrens, om als leerling-ver
pleegster te worden aangenomen, is mi
nimum 19 jaar voor opleiding diplomd,
B (diploma voor de verpleging van ze
nuwzieken en krankzinnigen) en 20 jaar
voor opleiding diploma A (diploma voo»
ziekenverpleging), 't Zeventienjarig meis
je, dat zich tot de verpleging voelt aan
getrokken, ziet zich dus verplicht nog
eenige jaren te wachten. Die wachtjaren,
kunnen evenwel op verschillende wijzen
dienstbaar worden gemaakt aan haar toe
komstige taak. Zij kan kinderverpleegster
in koloniehuizen, helpster in kinderbe
waarplaatsen, kleuterdagverblijven, enz.
worden. Tal van mogelijkheden zijn er
natuurlijk om nuttig bezig te zijn. Is er
b.v. gelegenheid, het onderwijs aan een
der scholen van Maatschappelijk Werk te
volgen of het onderwijs in kinderverzor
ging en. opvoeding, zooals dat b.v. gege
ven wordt te Rotterdam en aan de
Nieuwe Huishoudschool te Amsterdam,
dan zal dat naderhand haar verpleegar-
beid ten goede komen. Eveneens is' dit
het geval met het onderwijs aan cerv
huishoudschool. Moet men minder hoog
reiken, dan zorge de toekomstige ver-,
pleegster er voor, tóch de kooklessen aan
een huishoudschool te volgen. Zij wordt
dan van kookonderricht vrijgesteld tijdens
haar opleiding tot verpleegster. Aange
zien alle lesuren voor de leerling-ver
pleegsters in de ziekenhuizen buiten de
diensturen vallen en de negenurige werk*
dag soms over een dienstverband van
veertien uur is ingedeeld, is zoo'n vrij
stelling zeer welkom. Het bezit van een
diploma Eerste Hulp bij Ongelukken be
kort niet de opleiding tot verpleegster,!
maar geeft de bezitster de voldoening te
kunnen helpen bij ongevallen.
Haagsche Post.
DAT IS KRAS
Kleine oorzaken. Te Leeuwarden is
een meelfabriek in brand geraakt, vermoe
delijk door een vonk, welke afsprong van
een hard voorwerp, dat tusschen de mo-
lensteenen zat.
A
Vereen Staten. Bij Los Angelos na
dert de grootste sterrenkijker ter wereld
langzaam zijn voltooiing. Hij staat op dc
Palomar-berg, 1800 M. boven de zee
spiegel. Zijn grootste lens is vijf M.
in doorsnee. Men werkt aan de bouw al
twaalt jaar.
A
Een millioen volt. Op de jaarver
gadering van de Deensche vereen, voor
kankerbestrijding werd een Roentgen-
buis met een spanning van een millioen
volt gedemonstreerd. Men zal er in het
nieuwe kankerinstituut te Kopenhagen ge
bruik van maken
Een lange brug. De simpele ver
melding van het feit, dat de nieuwe brug
bij San Francisco 13 K.M. lang is, zegt
niet veel, maar men krijgt eenig idee van
lengte, wanneer men weet, dat het noo-
dig is geweest op de brug een kleine
gevangenis voor verkeersovertreders in
te richten. New York Sun.
Tachtig millioen lichtjaren. Dr. Hu-
mason van het Mt. Wilson Observatori
um heeft met een biezondere lens ne
vels gefotografeerd, welke minder licht
geven dan de donkerste ster, welke met,
het bloote oog te zien is. Ze bevinden
zich meer dan 80 millioen lichtjaar van
de aarde. Eén lichtjaar is de afstand,
welke het licht in één jaar doorloopt; in
één seconde legt het licht 300.000 K.M.
af. Snelheid van de lens F:1.59 Be
lichtingstijd 60 uur.
door MR. A. F. KAMP,
oud-secretaris van de Bestuurs-
afdeeling der Wieringermeer-Directie.
Met illustraties van Jo Spier, vele
reproducties naar foto's en vijf
kaarten.
Er zijn in de laatste decennia in ons
land vele, zeer vele groote werken van
overheidswege uitgevoerd, doch slechts één
er vande afsluiting en gedeeltelijke droog
legging van de Zuiderzee wordt eenstem
mig genoemd „ons groote, nationale
werk".
Het is een onderneming, waarvoor in
tense belangstelling bestaat, ook ver bui
ten onze grenzen en jaarlijks bezoekeit
duizenden vreemdelingen en tienduizenden
Iandgenooten de Afsluitdijk en onze eer
ste Zuiderzeepolder, de Wieringermeer.
Niemand zal tegenspreken, dat een goed
Nederlander van een en ander op de
hoogte behoort te zijn. De landgenoot,
wie dit nog niet voldoende is en die wil
trachten iets te weten te komen over da
Zuiderzeewerken, zoekt tevergeefs in de
bestaande literatuur naar een populair,,
samenvattend, begrijpelijk boek. Verbor
gen in kranten en tijdschriften of offici-
eele periodieken bevinden zich tallooze in
teressante artikelen, die de leek echter,
plegen af te schrikken, aangezien veelal
cijferreeksen en formules een zekere des
kundigheid schijnen te veronderstellen bij
de lezer.
In bovengenoemde leemte wordt voor
zien door het boek „Zuiderzee-land" van
de hand van Mr. A. F. Kamp, oud-secre
taris van de bestuursafdeeling der Wie
ringermeer-Directie, die eenige jaren in
de Wieringermeerpolder werkzaam was en
ook aldaar gewoond heeft, thans burge
meester van onze gemeente.
Het boeit is ingedeeld in twee afdee-
lingen. De geschiedenis van drooglegging
en ontginning vormen het eerste deel.
De schrijver ontzeilt technische détails;
in plaats daarvan vindt u vele smakelijk
vertelde anecdotes en verhalen over het
geen zich afspeelde bij de drooglegging
en in cultuurbrenging van de Zuiderzee
bodem. Door de nadruk te leggen op tie
menschelijke zijde van de onderneming,
krijgt de lezer als vanzelf het gewenschte
contact met het werk.
De tweede afdeeling verhaalt van de
maatschappelijke opbouw v. d. Wieringer
meer. Er is nimmer een tijdsgewricht ge
weest, waarin men zooveel aandacht wijd
de aan de mensch, en de maatschappij,
waarvan hij deel uitmaakt.
De opbouw van een gloednieuwe sa
menleving, de groei tot een zekere een
heid van een groep pioniers in dit nieu
we stuk Nederland beschrijft Mr. Kamp
op aantrekkelijke en tevens deskundige
wijze, omdat hij zelf dag voor dag ge
tuige mocht zijn van hetgeen op de voor
malige Zuiderzeebodem werd tot stand
gebracht.
De Wieringermeer was eigenlijk een
soort proefpolder. Een dergelijk werk
was nimmer te voren vanwege de Staat
ondernomen, nooit nog werd met zooveel
zorgvuldigheid de kolonisatie door de
overheid ter hand genomen en geleid. De
Meer is de kleinste van de vier in het
IJsselmeer geprojecteerde polders, Het,
spreekt vanzelf, dat bij de opbouw van
de Urkerpolder in ieder opzicht met de
ervaringen in de Wieringermeer opge
daan, zal worden rekening gehouden.
Nu is het alleszins begrijpelijk, dat
vooral degenen, die in de buurt van de
toekomstige Noord-Oost-Polder wonen,
hetzij in stad of dorp, wel biezonder
gaarne zouden willen weten, hoe de werk
wijze aan de overkant van het IJsselmeer
is geweest. In deze leemte wordt weldra'
voorzien door de verschijning van Mr.
Kamp's boek.
Dit boek zal blijken onmisbaar te zijn,
ook voor degenen, wier belangstelling
duurzaam gericht is op de voortzetting
der Zuiderzee werken.
Het overzicht van de inhoud, dat hier
onder volgt, toont aan, dat de Zuiderzee-,
werken door de schrijver van alle kan
ten zijn bekeken.
Zuiderzee-land van Mr. A.F.Kamp is een
met warm enthousiasme, vlot geschreven
boek. Van de geestdrift van de auteur
gaat ongemerkt iets over op de lezer,
die na het werk te hebben gelezen
zich op de hoogte weet van ontstaan en
groei van het grootste werk, dat sinds
generaties door ons volk kon wordeni
ondernomen.
Het boek is verlucht met vijf kaarten,
vele fraaie foto's en teekeningen van Jo
Spier, die hij tijdens zijn vele bezoeken!
aan het nieuwe land in de loop der jaren
gemaakt heeft.
Inhoudsopgave:
Eerste gedeelteVoorwoord Over
dit boek Misverstanden Oude Plan*
nen Techniek Polder-geschiedenis
Ontginning Intermezzo.
Tweede gedeelte: Maatschappelijke op
bouw Bouwen Sociale en andere
maatregelen Bevolking Bestuur en
organisatie Financiering.
Besluit: Bijlagen.
Prijs: Ingenaaid f4.50, gebonden f 5.90.
"X
m
viy
