ADVERTENTIES UIT DE OUDE DOOS.
T.E.S.O.
Nog vele jaren
DE SPORT
De Texelsche Courant
en de Landbouw
Hoe het groeide.
Het is een zeer onderhoudend en be
langwekkend werk, de advertenties van de
eerste jaargangen van de Texelsche Cou
rant eens door te kijken. Meer nog dan
in de redactioneele kolommen openbaren
die advertenties ons het wel en wee der'
bevolking.
Het liep in de jaren 'SO de Texelaar,
niet mee. Er was weinig op liet eiland'
te verdienen en de bevolking ging ge-*
bukt onder liet juk dej- werkloosheid. Ve<
len emigreerden naar Noord- en Zuid-
Amerika of naar Transvaal. Hiervan /ijn
de advertenties de stille getuigen. In de.
eerste tijd van het bestaan van onze
krant slechts af en toe, doch na eenigte
maanden in vrijwel ieder nummer, ve
schenen advertenties van ongeveer de vol
gende inhoud:
NAAR AMERIKA!
Afvaart elke Zaterdag van Rotterdam
en Amsterdam naar New-York, met de
prachtige schepen der Nederlandsch-Ame-
rikaansche Stoomvaartmaatschappij.
NAAR TRANSVAAL!
Wekelijksche expeditie via Londen niet
de poststoombooten der Union, naar
Kaapstad f180. Port Natal f227.
Voor verzending bagage en voor goed-
koope spoorkaarten wordt gezorgd. Emi
granten worden door de agent vergezeld
van Texel naar Station Helder.
Maar ook andere advertenties wijzen op
deze emigratie. Zooals b.v. deze: Er be
staat gelegenheid voor COMMENSAALS
van fatsoenlijke familie bij de wed. Snij
der-Zegel, Passaic N..Y, foot of Washing
ton Place, North America.
Dit is wel een zeer overtuigend bewijs,
dat velen hun geluk in Amerika gingen
beproeven. Anders toch zou nooit een
dergelijke advertentie uit Amerika in onze,
kolommen zijn gekomen.
Ook geboorte-, huwelijks- en overlij
densadvertenties uit Amerika bereikten
in die dagen menigvuldig de Texelsehq
Courant. Ja, die overlijdensadvertenties
stemmen ons even vCeemoedig. Steeds
komt men er weer bekende namen in te
gen. Zeer treffend is het, dat de kinder
sterfte. in die tijd zoo groot was. Zeker
50 pet. betreft kinderen van beneden do
twintig en vaak ook van beneden de tien.
Er zijn ook advertenties uit die tijd,
waar wij nu over zouden glimlachen. Een
kapper uit Leideii adverteert, dat bij hem,
steeds Haarvlechten voorradig zijn van af
t 1.75 en liooger; men behoeft slechts
een stukje haar te zenden om de kleur
te laten zien, na ontvangst postwissel of
postzegel wordt de vlecht direct afge
zonden.
In een andere advertentie werden
„haarvlechten, scheidings en pruiken"
aangeboden, door een reizende kapper,
die Den Burg bezocht. Dat was beter
werk. Dan wist men tenminste wat men
kocht. Een haarvlecht betalen zondep hem.
nog te hebben gezien, was een wel wat
gewaagde onderneming. Misschien dacht
men er toentertijd anders over
Aardig is ook de advertentie, waar
boven staat: BRILLEN.
Ze luidt als volgt: Ontvangen eene
ruime sorteering gewone en fijne brillen.
vanaf 25 ct. tot f 1.50, waaronder eene
nieuwe constructie, hetwelk het zoo las
tige uitvallen der glazen belet.
Het scheen dus vroeger bepaald wel
eens voor te komen, dat het glas uit het
jnontuur vief. Dat dit lastig was, valt g'e-
niakkclijk te begrijpen
Een genoeglijke advertentie verscheen
eenigc dagen voor St. Nicolaas.
ATTENTIE DAMES, S.V.P.
Tien vroolijke, blonde, Texelsche jon
gens nemen dit middel te baat, om langs
deze meer en meer gebruikelijke weg
ieder een lieve, vroolijke dame te enga-
geeren, teneinde een prettige St. Nicolaas-
avond te vieren. Iedere jonge dame, hier
op reflecteerende, gelieve zich per brief
op te geven onder motto „St. Nicolaas".
Bureau Tex. Courant.
In het volgend nummer kwam het ant
woord
ATTENTIE HEEREN, S.V.P.
Eenige dames, de uitnoodiging van tien
vroolijke, blonde Texelsche jongens ter
harte genomen hebbende, wenschten gaar
ne hun namen vermeld te zien, met bij
voeging tijd, plaats en uur tot nadere
overeenkomst. Brief onder motto „Ernst".
Bureau Tex. Courant. Geheimhouding
verzekerd.
Lloe het verder is gegaan, kunnen deze
advertenties ons niet leeren. Wij vertrou
wen er echter op, dat de bewuste avond'
op vroolijke wijze is doorgebracht.
Dergelijke advertenties kwamen er ineer
voor. Zoo stond er tegen kermis in de
krant: DAMES! Ter gelegenheid van de
Texelsche kermis worden eenige fatsoen
lijke meisjes gevraagd, om de kermisdagen
met eenige jongelingen van Oosterend
uoor te brengen. Brieven, enz., enz.
Ergens anders lezen wijde heer
te Oosterend, maakt waschmachines, ook
letters in grat'steenen.
Een wei wat zonderlinge combinatie.
En zoo zijn er tal van advertenties, die
nu voor ons eenigszins vreemd aandoen,
maar toen blijkbaar heel gewoon waren.
Ook het uiterlijk van de advertenties
was anders. r
Werd per advertentie een
dienstbode gevraagd, dan werd
links een teekeniiigetje van een
schrobbende meid geplaatst.
Handelde de advertentie over koeien,
paarden, varkens of schapen, een teeke-
ningetje van het desbetreffende dier ver
luchtte de advertentie.
Bij de verkoop van een huis,
de aanbieding van een partij'
hoeden, enz. enz., steeds werden
teekeningen van de voorwerpen
daarbij afgedrukt.
Zoo leveren die oude advertenties aller
lei aardige biezonderheden op. Namen van
menschcn, wier kinderen nu nog adver-
teeren, komen wij tegen. Interessante lec
tuur, waarin men zich gaarne nog ecirf
verdiept en waarvan wij bij gelegenheid,
van het gouden jubileum van ons blad
eens wat meenden te mogen vertellen.
H. v. W.
door W. H. LAP,
pres.-comm. van T.E.S.O.
Men behoeft er de oude Texelsche Cou
ranten maar op na te lezen, om te weten
te komen, hoezeer uw blad steeds op de
bres heeft gestaan om de belangen vanl
Texels Eigen Stoomboot Onderneming te
te dienen.
Bij het vijftigjarig bestaan van uw
courant geeft ons Bestuur dan ookgaarne
uiting aan zijn gevoelen, door u van
harte geluk te wenschen bij het bereiken,'
van deze voor u zoo belangrijke mijlpaal,
vanwaar met een dankbare blik terugge
zien mag worden op het verleden en van
waar met hoop en vertrouwen de toe
komst tegemoet getreden kan worden.
De prettige verhouding, die steeds heeft
bestaan tusschen uw redactie en T.E.S.O.,
was voor ons dikwijls een goede hulp bij
het overwinnen van gerezen moeilijkheden
en we kunnen slechts hopen, dat deze
goede verstandhouding bij voortduring
de mogelijkheid zal scheppen, om geza
menlijk nog lange tijd het belang van ons
mooie eiland TEXEL te dienen, voor zoo
ver dat parallel loopt met de economische
eischen van uw en ons bedrijf.
door 1. VLESS1NG,
Voorz. A.T.M.V.
Gaarne wil ik eenige regelen wijden
aan het feit, dat onze Texelsche Com
rant juist vandaag haar vijftig jarig be-<
staan hoopt te herdenken. Al ben ik geen:
ooggetuige geweest bij haar geboorte,
toch herinner ik mij van mijn prilste jeugd
af het bestaan van de Texelsche Courant
en ik kan met vreugde constateeren hoe
sedertdien haar groei en bloei zijn toege
nomen en zij schier in geen Texelsch
huisgezin ontbreekt, terwijl zij bovendien
ook bij velen in den vreemde een wel
kome gast is. Hiermee is dan toch het
bewijs geleverd, welk een groote waarde
er aan uw courant gehecht wordt. Voor
de handel in het algemeen is een goed
en onpartijdig blad van groote betee-
kenis, waarbij ik dankbaar gedenk dc-
talrijke verslagen, door u van de verga
deringen der A.T.M.V. in de loop der
jaretj gemaakt. Ik wensch u van harte
geluk met uw jubileum en spreek de
wensch uit, dat het u nog vele jaren ge
geven moge zijn met opgewektheid en
energie verder te arbeiden in het belang
van onze Texelsche gemeenschap.
Den Burg, Sept. 1937.
door D. DAPPER,
Voorzitter S.V. Texel.
Bij het gouden jubileum van onze Texel
sche Courant prijzen wij ons gelukkig
even bij deze belangrijke gebeurtenis stil
te mogen staan.
Is het niet juist door de Texelaar, dat
wij voor onze sport zooveel belangstelling
weten te krijgen? Talrijke kolommen wer
den ons ter beschikking gesteld, waardoor
velen naar ons terrein kwamen, kennis,
maakten met ons spel en onze vereeni-
ging, vaste bezoekers werden en dikwijl^
zelfs trouwe vrienden en steunpilaren
van onze vereeniging.
Bij elke belangrijke gebeurtenis, jubi
leum, feestviering, of kampioenschap,
zorgde de Texelsche Courant er voor,
dat" de aandacht Hierop werd gevestigd'
en altijd konden we de heeren Duinker en
hun personeel gereed vinden, om aan onze
verlangens tegemoet te kómen.
We zijn er van overtuigd, dat onze
Texelsche Courant een belangrijke plaats
inneemt op ons eiland en voor het ver\
eenigingsleven veel propagandistisch werk
verricht.
Als het blad wordt bezorgd, wordt hel
werk veelal gestaakt om het even door te
nemen en al zeggen sommige mopperaars
wel eens, dat er „niets" instaat, ze ver-i
slinden de inhoud gretig en zouden hun
„Texelaartje" niet willen en kunnen mis
sen.
Wanneer we daar dan nog aan toevoe
gen, dat de directie zich met hart en ziel
beijvert, om het blad op steeds hooger
plan te brengen, steeds de belangstelling
tracht op te wekken voor alles, wat ons
eiland tot nut en(of) tot genoegen kan
strekken, dan weten we, dat zij aanspraak
maakt op onze waardeering.
Denkt eens aan de moeite, voor de in
richting van het Texelsch Filmarchief^
Welke belangrijke gebeurtenissen zijn
daardoor al niet aan de vergetelheid ont
rukt
Wij weten, dat de uitgevers recht heb
ben op onze sympathie en onze steun.,
Sportvereeniging Texel vvenscht hun dan-i
ook hulde te brengen voor hun volledige
en vriendschappelijke medewerking. Moge
de Texelsche Courant een succesvolle toe
komst tegemoet gaan. De uitgevers wen
schen wij de lust en de kracht toe, welke
onontbeerlijk zijn, om hun arbeid voort
te zetten, terwijl we prijs blijven stellen
op een prettige samenwerking als steeds
het geval was.
En nu met goede moed naar de vol
gende mijlpaal.
door E. v. d. BAN,
hoofd Lagere Landbouwschool.
De Texelsche Courant bestaat heden
vijftig jaar.
Als men waardeering heeft voor een ot
andere onderneming, spreekt men dat zoo
in de gewone gang der dingen
bij de regelmatige dagelijksche loop
niet gauw in het openbaar uit. Dat doet
men niet 't is geen gewoonte 't
wordt ook niet opgemerkt.
Maar bij een jubileum, of een uitbrei
ding, of een vernieuwing ot zooiets, is de
gelegenheid zoo gunstig om nu eens te
zeggen, hoe men er over denkt. En nut
de Texelsche Courant 50 jaar bestaat,
is hier ook de gelegenheid om de ver
dienste van de onmisbaar geworden
nieuwsbode op Texel in het volle licht
te plaatsen.
En ieder voelt het meest de beteekenis
van het blad voor dat onderdeel dei
samenleving, waar hij zich het meest
in beweegt of voor interesseert. Vanzelf
dus, dat ondergeteekende alleen wijzen
wil op wat de T.C. voor de landbouw op
Texel beteekent. En ook vanzelf, dat zijn
oordeel nog niet zoo heel vast gefun
deerd is, omdat de tijd, om dat oordeel
te vormen, nog te kort was. Immers van
de vijftig jaar, dat de T.C. nu bestaat,
kent ondergeteekende haar nog maar zoo
kort. Maar toch waagt hij het te wijzen
op 't belang van dit zoo keurig be
heerde blaadje voor de landbouw en het
landbouwvereenigingsleven op Texel, 't Is
vanzelfsprekend geworden, dat men
rekent op een goed en uitvoerig en dui
delijk verslag in de T.C., als er een
belangrijke vergadering is geweest. Een
secretaris, die geen tijd had, om notulen
te maken, zou met het verslag in de T.C.
eigenlijk kunnen vostaan; zóó is het toch
maar. En een secretaris, die eens gauw
en gemakkelijk de leden iets vertellen wil,
kan toch nooit eenvoudiger doen dan
even een berichtje in de Texelsche'
Courant. Want wie leest het dan niet
Maar ook op het gebied van voorlich
ting wil de T.C. op Texel graag al het
mogelijke doen. Nooit zal ze een belang
rijk bericht daaromtrent verzuimen op te
nemen en al komt zoo'n bericht nóg
zoo laat binnen er is altijd wel een
plaatsje. Ja, voor zaken voor 't algemeem
belang opent ze zelfs gratis haar adver
tentiekolommen als de kas der vereeni
ging groote uitgaven voor adverteeren
niet toelaat. Zóó dient de T. C. de be
langen van de landbouw naast de vele
andere zoo werd ze een vanzelfspre
kend onderdeel van het Texelsch gebeu
ren, dat moeilijk te mis9en is. Ieder voelt
dat, al werd het weinig uitgesproken
Maar nu ze jubileert, ja, nu moet en mag
dat en zijn we blij, het te kunnen doen.
We feliciteeren Directie en Redactie met
de bloei van haar blad en wenschen ze
van harte er nog een langdurig succes
mee.
tiet eerste nummer van de Texelsche
Courant verscheen Donderdag 15" Sep
tember 1887.
Gedurende anderhalve maand kwam het
blaadje eenmaal per week uit, maar toent
reeds bleek, dat een eigen krantje op ons
eiland reden van bestaan had, waarom1
de oprichters, de heeren W. J. Langeveld
en A. de Rooij, besloten, de Texelsche
Courant tweemaal per week te doen ver
schijnen.
Men stelde in den beginne zijn eischen
niet hoog. Ook de uitgevers niet. „Als we
eerst maar drie-, vierhonderd abonné's
hebben", moeten zij meer dan eens ge
zegd hebben. Maar naarmate de jaren
vorderden, werden aan couranten hooger
eischen gesteld, ook aan de Texelsche
Courant. En het pleit voor het goede in
zicht van de stichters, dat zij immer reke
ning hielden met „de teekenen des tijds".
Het gestaag toenemend aantal abonne
menten en advertenties was daarvan he';
bewijs. Naarmate het bedrijf financieel
sterker werd, konden aan het uiterlijk en
aan de inhoud van de courant grooter
bedragen worden ten koste gelegd.
Aanvankelijk verscheen ons krantje ter
grootte van vier pagina's, groot 27 bij 40
oM. Een paar jaar later werd het for
maat vergroot, het aantal kolommen van
drie op vier per pagina gebracht. Sinds
1907 komt de Texelsche Courant uit op
het formaat, zooals u dat nu kent. Van
bijbladen was de eerste jaren geen sprake,
de laatste dertig jaar zijn ze regel. Het is
nu geen zeldzaamheid, wanneer u Woens-
dag een „Texelaartje" van acht pagi
na's, en Zaterdags er een van 10 ont
vangt; dat is dus 72 kolommen druks met
elkaar.
En dan de illustraties. Die vond men
eerst op de advertentiepagina's alleenj
Vanwege de redactie was een foto van de
tewaterlating van de Dageraad de eerste,
welke een desbetreffend artikel verluchtte.
Maar nu verlaat sinds veli^jaren geen
krant de pers, ot ze is met»erscheidene
teekeningen en foto's geïllustreerd. De
daarvoor noodige cliché's vorderen jaar
lijks 'n groot bedrag, maar ook hier is het,
dat we trachten tegemoet te komen aan
gerechtvaardigde verlangens van abonné's.
Over de wijze van zetten, drukken en
vouwen, voorheen en thans, behoeven
we u niet meer te vertellen. Dat heeft de
heer Smeding voor ons gedaan. En hoe
keurig.
Ja, er is veel veranderd in de loop der
jaren. Maar gebleven is de werklust, de
onverzettelijke drang om dat kleine Texel
sche Courantje toch maar zoo goed moge
lijk te doen beantwoorden aan het doel,
dat de oprichters nu vijftig jaar geleden
zich stelden; een doel, dat zij nimmer uit
het oog verloren, dat ook hun opvolgers
nastreefden en nog steeds als het eenig
juiste erkennen.
Na het overlijden van de heer W. J.
Langeveld, 28 Aug. 1910 vond de heer
De Rooij in de heer Jac. G. Kooiman een
toegewijde medewerker. Zijn kloek ver
stand, zijn heldere blik op menschen, za
ken en toestanden en bovenal zijn grootej
gaven van hoofd en hart hielpen er krach
tig toe mee, de Texelsche Courant de
plaats te verschaffen, welke zij thans in
neemt. Na het uittreden van de heer De
Rooij, Mei 1914, heeft de heer Kooiman
een kleine 10 jaren alleen de zaak gedre
ven. Deze taak was voor één man echter
veel te zwaar. In 19J2 trad hem danookj
de hee: S. S. Smeding terzijde, een hoogst
bekwaam journalist, aan wie ons blad,
- al werkte hij daar dan maar tweejaa#
aan mee mede groote verplichtingen
heeft.
Na het vertrek van de heer Smeding,
thans directeur-hoofdredacteur van de
Middelburgsche en Prov. Zeeuwsche Crt.,
bereikte ons van de zijde van de lieer
J. Kooiman liet verzoek de plaats van
de heer Smeding in te nemen. Wij aar
zelden. De stap van schoollokaal naar re
dactiebureau was groot maar we waag
den die en hoewel „schoolmeester" in
hart en nieren, hebben wc tot op deze
dag geen haartje spijt, redacteur 'van de
Texelsche Courant te zijn geworden. Niet
alleen en zeker niet in de eerste plaats'
om het materieele succes, dat wij heb
ben mogen bereiken. Maar omdat wij in
de arbeid aan ons krantje zooveel vol
doening hebben mogen vinden; omdat ons
dat werken zoo aangenaam werd. gemaakt
door de hulp, welke loskwam van welke
kant we die eok vroegien en ook
ongevraagd geboden werd. Ingewijden,
die ons wel eens opzochten in kantoor
of in de drukkerij, weten, dat de samen
stelling van een krantje als het onze, hoe
bescheiden van opzet en omvang, veel
zorg vereischt. Wij trachten immer het
meest mogelijke te bieden, doch steken
geen enkel blad naar de kroon; wij gun
nen „de groote pers", hoè ook .gekleurd,
haar plaats in ieder Texelsch gezin, om-
wij er van doordrongen zijn, dat geen
enkele groote krant dat kleine strikt
plaatselijke op neutrale leest geschoeide
blaadje zal kunnen of willen vervangen.
Maar tegelijk zijn wij er ook ten diepste
van overtuigd, dat wij onvermoeid en
immer waakzaam dienen voort te gaan
op het pad, dat voorgangers ons hebben
gewezen, en dat door de heeren, die zoo
vriendelijk waren een bijdrage voor dit
jubileumnummer af te staan, als het goede
wordt geprezen.
Ï8 00
VOLHARD EN VERDRAAG ER
fg O v i d i u s. SR
ffi ffi
fflffiffiffiffiffiffiilfflffi ffiffiffiffiffifflfflffifflffi
