Kent u Texel?
No. 5202 51ste Jaargang Zaterdag 6 Nov. 1937
EERSTE BLAD.
De kracht van 't Idealisme
REIST PER WACO
Ik weet er nog van
Texelsche Berichten
Droevige cijfers.
Uw advertentie in dit blad wordt
op Texel huis aan huis gelezen.
ABONNEMENTEN
ADVERTENTIËN:
||||||iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii||||||
llllllllllll VOOR DE ZONDAG
Marcel Achard heeft een geestig fijn
zinnig tooneelstuk geschreven, waarin het
geloof van de idealist, die géén kwaad in
zijn vrouw kan zien, haar, de ontrouwe,
weer tot hem opheft, haar een goed
menscli doet worden.
En een zijner tooneelfiguren Iaat hij
een parabel verhalen van de priester, die;
op een kwade dag, misschien wel door1,
schuldige nalatigheid, zijn geloof verloren:
had. Zoo gaarne wilde hij het terug heb
ben. Hij bad er om en zei maar aldoor'
tot zichzelf: ,,ik geloof". E11 op een
schoone morgen was het wonder vol
trokken. hij geloofde weer!
De kracht van zulk idealisme moet ons
allen doordringen.
Niet door te vertwijfelen bij het kwade
in de mensch .maar door het gelooven in
het goede van de mensch wordt de ge
vallene, de ongelukkige, de getroffene
weer opgeheven. Als het kind ziet dat men
in hem gelooft, wil het dit geloot ook
waardig zijn.
Als de lichtvaardige ziet, dat men in
hem gelóóft, zal hij alles doen om ook
werkelijk degeen te zijn, voor wie men
hem houdt.
Het geloof in iemand doet veel.
Het gelooi in iemand veredelt, bemoe
digt, heft op.
Laat ons de kracht van het idealisme
niet onderschatten!
ZONDAG, 7 Nov. 1937.
AUTOBUSDIENSTEN naar Hoorn
Edam, Amsterdam en geheel West-
Friesland,
lnl. Waco, Kanaalw. 137, den Helder
Tel. 773 en V.V.V. Mooi Texel.
llllllllllll VOOR HOOFD EN HART.
ZONDAG
Ondeugden besluipen ons onder de
naam van deugden. Seneca.
MAANDAG
Elke dienst vindt zijn belooning, al is.
het soms laat. A r i o s t o.
DINSDAG
Men doet minder dan men moet, als
men niet alles doet wat men kan.
C a r 1 y 1 e.
WOENSDAG
Wat is de dood, als hij roemrijk is?
Het is een zonsondergang. Byron.
DONDERDAG
Wanneer de herder dwaalt, wat pad,
wat rechte gangen kan d' arme kudde
gaan Vondel.
VRIJDAG
Dit is de kanker der tyrannie, dat de
tvran zijn vrienden niet kan vertrouwen.,
A e s c h v I u s.
ZATERDAG
't Waar geluk is niet gelegen
In des voorspoeds zonneschijn.
dat Albert Jonker Wz. nachtwacht
was;
dat hij 's zomers van 's avonds tien
uur tot twee uur in de nacht met zijn,
ratel door het dorp liep; 's winters van.
tien tot vier uur;
dat hij om het uur riep, hoe laat het
was: Tien uur heit de klok, enz. Zijn,
ratel zorgde daarbij voor een „harmo
nisch" geheel;
- dat na A. Jonker achtereenvolgens
nachtwacht zijn geweest: G. Wilner, J0I1.
Daalder, Jb. Breman en S. Wesstra;
- dat Joh. Daalder niet alleen nacht
wacht was, maar tevens de functie van
agent van politie bekleedde;
dat de polder Hoornder Nieuwland
's winters onder water stond. Er werd 's
winters n.l. niet gemalen. Dan behoefde
het kwik niet ver onder nul te dalen, of
je had een pracht van een ijsbaa^ En
er werd druk van geprofiteerd. Bij dë
Havensluis kon je de ijzers al onder bin
den en je reed dan tot het Nieuwlander-
huis toe;
dat de watermolen van genoemde
polder welke veel op die van Het Noorden
geleek, maar niet zoo hoog was, door 'n
z.g. Amerikaansche windmolen werd ver
vangen., K. L., 74 jaar, den Hoorn.
'VEREEN. VAN OUD. LEERLINGEN
LAGERE LANDBOUWSCHOOL.
Dinsdagavond heeft de Vereen, van
Oud-Leerlingen van de L.L.S. in het
schoolgebouw wederom een praatavond
gehouden.,
De voorz., de heer P. Kikkert Hz.,
opende de bijeenkomst met een woord van
welkom. Hij uitte zijn vreugde over het
feit, dat deze avond, waarop de heer Hi*
Frederiks een lezing zou houden over
veeverloskunde en de heer P. Geense
een inleiding zou geven over het ver
bouwen van vlas, zich in zoo'n groote
belangstelling mocht verheugen.
DE VERBOUW VAN VLAS.
Hierna was het woord aan de heer P.
Geense. Vlas is een der oudste gewassen
ter wereld, aldus spr. Het was reeds be-i
kend in de tijd der pharao's. In ons land,
werd het aanvankelijk alleen verbouwd
in tie provTnc-.es Friesland, Groningen en
Zeeland. Eerst omstreeks 1870 is op Texel
met de verbouw van dit gewas begon nem
Het bleek hier uitstekend te groeien, waar
na allengs de verbouw werd uitgebreid^
Het land, waarop het vlas verbouwd
wordt, moet goed ontwaterd zijn en mag
geen onkruid bevatten; tijdens de groei
kan niet worden gewied.
Goede voorgewassen noemt spr.: ha
ver, rogge, klaver, tarwe en bieten; slechte
voor-gewassen: erwten, boonen en gerst.
Bemesting moet achtereenvolgens ge
schieden met kalizout, superfosfaat em
chilisalpeter. De zaaitijd van vlas valt
meestal in Maart.
We onderscheiden: blauwbloeivlas (af
komstig uit Estland en vroeger in tonnen
aangevoerd, waardoor de naam Riga's
tonzaad ontstond), en witbloeivlas, dat in
Friesland is ontstaan en thans vrijwel al
gemeen wordt verbouwd, De laatste tijd
zijn vele veredelde gewassen in de handel,
gebracht, waarvan wij noemen: Texela,
dat, zooals de naam reeds zegt, van Texel
afkomstig is, en Concurrent, welke
thans het meeste op Texel wordt ver
bouwd. Vroeger zei men, dat honderd-
dagen na de zaai het vlas geplukt kon.
worden. Doordat men thans kunstmest ge
bruikt en vroeger zaait, is deze periode
De werkloosheid moet onze voortdu
rende aandacht hebben.
Het is het moeilijkste en droevigste pro
bleem onzer samenleving.
Hoe moeilijk en hoe droevig het is,
blijkt uit de cijfers, die het Centraal Bu
reau voor de Statistiek publiceert nopensl
zijn onderzoek naar de werkloosheid iiv
negen-en-twintig gemeenten.
I11 totaal waren bij dat onderzoek be
trokken: 11CL366 personen, die op 16 Ja
nuari 1.1. geheel werkloos waren:
94,3 pet. mannen,
5.7 pet. vrouwen.
L'it de gegevens, welke deze groep op
levert ten aanzien van de duur van de)
werkloosheid, kan (toegepast op het to
tale cijfer van alle werkloozen) blijken,
dat er van de midden Januari 1937 bij de
arbeidsbeurzen in liet heele land inge
schreven mannen boven de 24 jaar door 1
loopend of bijna doorloopend stonden
ingeschreven:
op zijn minst het laatste jaar 253.000
op zijn minst de laatste 2 jaar 188,000;
op zijn minst de laatste 3 jaar 130.00('|
op zijn minst de laatste 4 jaar 93.000
op zijn minst de laatste 5 jaar 62.000
op zijn minst de laatste 6 jaar 26.00(j
op zijn minst de laatste 7 jaar 9.000.
Aan deze cijfers behoeven we niets toe
te voegen.
Wie lezen kan, beseft hoe diep-treurig
het is.
RICHARD TAUBER.
De beroemde Duitsche tenor, die
zich naar de Vereenigde Staten heeft
begeven om daar lauweren te oog
sten
twaalf dagen langer geworden, hetgeen
de kwaliteit van het gewas ten goede
komt,
Spr. behandelde vervolgens de verwer
king van het vlas, welke hoofdzakelijk
in België geschiedt. In Nedërland zijn de
loonen en de levensstandaard verhoogd,»
zoodat niet tegen België geconcurreerd
kan worden.
Na deze overzichtelijke uiteenzetting
vertelde de heer Van den Ban nog iets
over de oude methoden van vlasbewer
king, zooals deze op de Zuid-Hollandschl
eilanden geschiedde.
VEEVERLOSKUNDE.
Na een korte pauze was het woord aan
de heer H. Frederiks, veearts, die een be
knopte samenvatting gaf van het onder
werp Veeverloskunde.
De geslachtsrijpheid van de dieren is
zeer verschillend, aldus spr. Bij 'n paard
is deze na anderhalf jaar, bij een koe
reeds na acht ot tien maanden aanwezig,.
Zij uit zie): door de bronst. De bronst
tijd kan regelmatig terugkomen, maar
kan ook blijvend zijn. Het laatste is het
We geven hier weer twee
reproducties van een reeks van
voorloopig twaalf foto's en
leggen ze onze lezers voor met
de vraag: Kent U Texel? Zoo
ja, waar maakten we deze fo
to's dan? Als prijzen loven
we voor onze abonné's uit: 3
foto-albums met in elk een
complete serie K.L.M.-lucht
foto's van Texel.
gevolg van een afwijking. Hiervan kan de
oorzaak zijn een ontsteking iu de eierstok.
Ook de draagtijd van de dieren wisselt.
Bij een rund is deze gemiddeld 40 weken,
maar er zijn afwijkingen waargenomen
tusscben 240 en 360 dagten. Bij een paardi
is de draagtijd ongeveer 48 weken, bij 'n
schaap 21 weken, We kunnen onderschei
den levensvatbare vruchten en niet-le-
vensvatbare vruchten. De vrucht is le
vensvatbaar, wanneer zij geheel behaard
is. Is de beharing niet volledig, dan is
de vrucht niet levensvatbaar. Bij een
veulenvrucht zijn na vier weken reeds de
pooten aanwezig. Na vier maanden komen
de geslachtsorganen, na vijf maanden be
ginnen de haren te komen, het eerst op
de lippen. Na 6 Imaanden komen de haren
bij de ooglen, na 7 maanden de manen, na
acht maanden is de vrucht volledig be
haard. Bij de vrucht van een koe komen:
11a 2 maanden dc pooten, 11a 3 maanden
de geslachtsorganen, na drie en een halvel
maand begint de pigmentvorming, na,
vier en een halve maand begint de beha
ring, alweer het eerst bij de lippen.
De wetenschap kan door middel van,
proefnemingen, waarvoor gecastreerde
muizeh worden .gebruikt, de zwangerschap
reeds na een dag of twintig aantooneh.,
Spr. behandelde vervolgens de ge
boorte van de vrucht. Vijf en negentig
pet. van de jonge dieren zijn kop liggend,
d.w.z., dat zij met de kop naar voren*
worden geboren, vijf pet. zijn stuitliggend.
Waardoor het dier, als het levensvatbaar
is, ter wereld wordt gebracht, is onbe
kend.
Een geboorte kan op tijd zijn, te vroeg
ot te laat. Een vroegtijdige geboorte kan:
kunstmatig worden opgewekt door het
aftappen van vruchtwater. Soms kan di4
noodig zijn, b.v. wanneer het moederdier
door te veel vruchtwater dreigt te stik
ken. Een vroegtijdige geboorte kan ook
het gevolg zijn van ziekte, b.v. van mond
en klauwzeer, van het eten van schimmelig
voer, van schrikken.
Met een aantal lichtbeelden liet de heer
Frederiks de verschillende stadia van d$
geboorte vaij, het dier zien.
De voorz. dankte de spr. voor hun
interessante mededeelingen en sloot te
elf uur de bijeenkomst
TEXELSCHE COURANT
OEN BURG» 75 Ct per r* *3 Maanden
Franco p. pest door geheel Nederland 1» p 3 maanden
Co se nummers 4 et
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
UITGAVE:N.V v/H LANGEVELD&^E ROOIJ DEN BURG OP TEXEL
Van 1-5 regels: 60 Ct. Iedere regel meer: 12 ct.
Oeze>fdo advertentie 4 maa' geplaatst wordt 3 maal berekend
8!l abonnement lagere rogolprljo
ADVERTENTIËN
MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM IN ONS BEZIT ZIJN
TELEFOON: N°.11 U POSTGIRO: N°.652 POSTBUS: N° 11
||||||lllllllll!llllllllllllll!llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!llll||||||
||||||[I[|||||||||I1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII|[|||||IIIIII!IIII!IIIIIIIIIII|[||||[||||||||
||||||iiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiii||||||
||||||iiiiiiii!iiiiii!iiiiiiii:iiiitiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii|||||
llllll TEXELAARS BOVEN IHIII
Illlll DE ZESTIG AAN HET IHIII
llllll WOORD. IHIII
Il||||i:!llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!ltllllll!l|||||
Een Europeesche
vermaardheid
de
WITTE KRUIS
poeders, cachets
en tabletten.
Afdoend
bij hoofdpijn, griep,
menstruatiepijnen,
rheumatiek, tand- en
kiespijn,
bl) Apotheken en Drogisten Voor Nederland;
Dutim Oegstgeest