purols:
Texels Bioscoop-Theater
OKÉ DON JUAN
TEXELSCHE COURANT
DERDE BLAD.
Onzuivere huid
Texelsche Berichten
De Nieuwe Pachtwet.
Aan de Texelsche Leden
van 't Texelsch Schapenstamboek in N.H.
DEN BURG - Tel. 27 - K. PEN
Zondagmiddag 4 uur
Oproer en Spionnage
Liefde en Haat.
Uitgebreid Bijprogramma.
Zaterdag 13 November 1937
In een ledenvergadering van de afd.
Texel van de L.T.B. heeft Woensdag in
De Zwaan de secretaris van het Hoofd
bestuur van deze Bond, lr. Ausems, de
nieuwe Pachtwet uiteengezet en toege
licht.
Ondanks het zeer slechte weer, storm,
en hagelbuien, waren toch nog vele le
den aanwezig. De voorz. der afd. Texel.,
dc heer M. Veeger, heette de leden har
telijk welkom en opende de vergadering,
met de Chr. groet. Na eenige gesprekin-
gen was het woord aan ir. Ausems.
Dc pachtwet, die 1 April 1938 in wer
king zal treden, zal vele veranderingen
teweeg brengen, aldus spr. Gelijk bij het'
landbouwcrediet moet bij de pacht steeds
getracht worden boven pachter en ver
pachter een onpartijdige instantie testel
len, die kan bemiddelen en van voorlich
ting dienen. De L.T.B. heeft sedert ge
ruime tijd een dergelijke pachtcommissie-
doch zij had bijkans niets te doen.
Een enkele maal heeft zij voorlichting'
gegeven, maar op pachter en verpachter
rustte geen enkele verplichting om de
pachtcommissie om bemiddeling of ad
vies te vragen. Dat wordt nu anders!
DE VOORGESCHIEDENIS.
Het heeft lang geduurd voor de wet
kwam, doordat van verschillende zijden
werd tegengewerkt. Na de landbouwcrisis
van de tachtiger jaren kwamen voor de
eerste maal de groote fouten in het pacht
stelsel duidelijk aan het licht. Niet lang
daarna, in 1896, werd de L.T.B. opge
richt. Reeds eenige jaren tevoren was
door de staat een landbouwcommissie
ingesteld, welke reeds wees op de ver
keerde pachttoestanden. Aanvankelijk werd
er door de overheid weinig acht op ge
slagen. Een nieuwe Staatscommissie, in
1906 benoemd, wijdde meer aandacht aan
de pachttoestanden, maar het zou niet
temin tot 1919 duren, voordat de regee-
ring een speciale commissie ter bestudee
ring van de pachttoestanden instelde. Voor
een ingrijpende verandering in het pacht-,
stelsel voelde deze commissie echter als
nog niet veel. Pas tien jaar later, in 1929,
zou een poging worden gedaan tot her
ziening van de pachtwet in haar geheel.
Er werd een voorstel ingediend tot rege
ling der pacht en het instellen van pacht-
commissies. Het voorstel werd door de
Tweede Kamer aangenomen, doch in de
Eerste Kamer verworpen. Nu waren in
middels in 1932 met de crisispachtwef
reeds de ergste mistoestanden opgeheven,
maar minister Van Schaik oordeelde het
gewenscht in 1935 een nieuwe pachtwet-
in te dienen vrijwel gelijk aan de vo
rige welke door beide Kamers werd
aangenomen.
DE NIEUWE WET.
Spr. geeft eerst definitie van pacht en
pachtprijs, zooals ze in de nieuwe wet
voorkomen. Er zijn drie soorten pacht
prijzen: vaste pacht, veranderlijke of mo
biele pacht en deelpacht.
De vaste pacht wordt thans het meest'
toegepast. De veranderlijke pacht is een
systeem, dat thans reeds in de Wieringer-
meer bestaat. Men heeft hierbij een basis
(indexcijfer voor een bepaald jaar
100) aangenomen, waarop een zekere
pacht wordt betaald. Gaat het indexcij
fer omhoog, b.v. door verbetering van
de grond, door bemaling of door prijsstij
ging, veroorzaakt door betere conjunc
tuur, dan stijgt de pachtprijs. Gaat het
indexcijfer omlaag, dan wordt de pacht
minder. Wordt het indexcijfer 130 of
meer, dan betaalt men 150 pet. van de
vastgestelde pacht, wordt het 70 of min
der, dan betaalt men 50 pet. van de-
pachtprijs.
Bij deelpacht betaalt de pachter eerii
evenredig deel van de opbrengst van het
land. Dit brengt moeilijke controle met|
zich mee en is in Holland vrijwel on-
bekend.
Volgens de nieuwe pachtwet wordt
elke pachtovereenkomst behoudens
eenige biezondere gevallen voor ON
BEPAALDE TIJD aangegaan. Ieder
pachtcontract moet SCHRIFTELIJK wor
den vastgelegd, omdat dan de bedingen
kunnen worden nagegaan, die gemaakt
zijn. Het contract moet door de pachtka-
mer of het pachtbureau worden goedge
keurd.
WEDERZIJDSCHE VERPLICHTING.
De verpachter is o.m. verplicht:
Bij het eindigen der pachttermijn ver
goeding te geven voor aangebrachte ver
beteringen, wanneer dit met goedvinden
der beide partijen is geschied;
Vermindering van pachtsom te gedoo-
gen, indien deze b.v. door mis-oogst, b.v..
tengevolge van hevige hagelslag, of t>.r.
door ernstig mond- en klauwzeer veel
schade heeft geleden.
De pachter kan in dat geval zelfs,
geheel van de pacht worden v'rijges'teld.-
eventueele scha'de aan uë verpachter te
vergoeden tegemoet te komen aan nieuwe
pachter;
wanneer het verpachte beter wordt en
zwaardere lasten op de verpachter ko
men te drukken, hooger pacht te gedoo-
gen.
De pachter mag niet onderverhuren,
tenzij met goedkeuring van de verpachter.
DE TOEPASSING.
Wat zijn nu de verbeteringen, door de
wet tot stand gebracht?
In de eerste plaats kan een pachter met
zoo maar willekeurig van zijn bedrijf wor
den gezet. De pachter kan tegen het af
zetten in beroep gaan Hij de Pachtkamerof
bii het pachtbureau. Echter is in de wet
nog een bepaling opgenomen, dat steeds
na tien jaar de pacht afloopt. Dus dan zou
de verpachter met inachtneming van de
gebruikelijke opzeggingstermijn van zijn
bedrijf kunnen worden gezet. Evenals de
aanvrage moet de opzegging schriftelijk
geschieden, welk document bij de pacht-
kamer of pachtbureau moet worden ge
deponeerd, zoodat te allen tijde is na te
gaan, of de opzegging rechtmatig is ge
schied en de eventueele schadeloosstelling
is betaald. Overigens kan de pacht af-
loopen met beider goedvinden of door
dat het verpachte verloren gaat.
Indien de pachter tegen de opzegging
in verzet komt, zal zijn vordering met
worden toegestaan; als de pachter niet
aan zijn verplichtingen heeft voldaan;ook
niet, als blijkt, dat bloedverwanten in
neergaande lijn van de verpachter het be
drijf zelf in gebruik willen nemen; even-
min, als de verpachter ernstig in zijn
belangen wordt geschaad. Hij kan dan
echter worden verplicht een schadeloos
stelling aan de pachter te geven.
De vordering wordt wel toegestaan, in
dien de verpachter niet ernstig in zijn be
langen wordt geschaad, of indien de pach
ter er het ergst aan toe zou blijyen en
niets aan schadeloosstelling zou hebben.
Zoo biedt de nieuwe pachtwet vele
voordeelen, aldus spr., zonder dat de ver
pachter ernstig in zijin belangen wordt ge
schaad.
De voornaamste voordeelen zijn:
Zekerheid van een levensbestaan en de
zekerheid, dat, wanneer men goed boert
en verbeteringen aanbrengt, men dit geld,
niet kwijt is, als men er wordt afgezet,,
doch een schadeloosstelling krijgt. Verder
de zekerheid, dat als het land buiten zijn.
schuld niets opbrengt, de pachter niet
behoeft te betalen en de zekerheid, dat,
indien men in een crisisjaar leeft, het
pachtcontract verlicht wordt.
Wanneer kan men van de pachtwet
profiteeren
Pachtcontracten voor bepaalde of on
bepaalde tijd aangegaan, en die op 1 Jan
1936 nog niet van kracht waren, worden
door het oude recht beheerscht tot uiter
lijk twee jaar na het inwerking treden der
wet, dus tot 1 April 1940; pachtovereen
komsten, die op 1 Jan. 1936 reeds van
kracht waren, indien ze voor bepaalde
tijd zijn aangegaan tot die termijn, uiter
lijk echter 1 April 1933. Indien ze voor
onbepaalde tijd zijn aangegaan, vallen zij
dadelijk onder de nieuwe pachtwet.
Na een wel wat lange pauze was er'
voor de aanwezigen gelegenheid tot het
stellen van vragen. Hiervan werd door
verscheidene leden gebruik gemaakt.
lr. Ausems vertelde nog iets over de
pachtkamer en pachtbureau. De pacht»
kamer is een onderdeel van het kanton
gerecht. Het pachtbureau wordt door de'
groote organisaties ingesteld. In de arbi
trage-commissie zullen zoowel pachters
als verpachters vertegenwoordigd zijn. In-
het pachtbureau van N.-Holland zal ook
iemand van Texel worden uitgenoodigd
zitting te nemen. Het pachtbureau con
troleert alle contracten en indien het deze
nadeelig vindt voor de pachter, worden
beide partijen gehoord en wordt voor
gesteld een nieuw contract samen te stel
len. Komt men niet tot een overeenstem
ming, dan wordt het contract vernietigd.
Niet onder de pachtwet vallen, naar
lr. Ausems nog mededeelde, erfpacht en
beklemrecht. Erfpacht onder de tijd van-
26 jaar valt wel onder de wet.
Nadai nog even over het onderwerp
gediscussieerd was, sloot de voorz. de
vergadering met de Chr. groet. H.
Belast zijnde met de opdracht van het
Centraal Bureau voor de Schapenfokke
rij in Nederland, om de kwaliteitscon
trole van de voor het buitenland be
stemde fokschapen te verrichten, kreeg
ik onlangs de afstammingsbewijzen van
de op Texel gekochte en voor België
bestemde schapen onder oogen. De waarde
van vele afstammingsbewijzen was voor
mij een teleurstelling. Ik meen, dat wij
bij de EXPORT ons op het standpunt
moeten plaatsen, dat, wat uitgevoerd
wordt, van zoodanige kwaliteit moet zijn,
dat er reclame van kan uitgaan voor het,
schapenras en niet minder voor de streek,
waaruit ze afkomstig zijn. De stamboek
registratie is een middel, tot verbetering
van de kwaliteit van het ras. Dat mid
del bepaalt zich tot administratie van do
afstamming, alsmede van enkele belang
rijke eigenschappen van de dieren tijdens
hun gebruik als fokdier, b.v. vruchtbaar
heid, de wolproductie, de bouw en de
ontwikkeling van de dieren, hetgeen ge
schiedt door de inspecteur. Deze st.un-
boekregistratie is bedoeld als hulpmiddel
voor de fokkers zelf bij hun pogen tot
verbetering, maar is tegelijkertijd een mid
del om de koopers van fokmateriaal, wat
meer zekerheid, of, zoo u wilt, minder on
zekerheid te geven omtrent de te ver
wachten fokresultaten. Bij elke ooi of
ram, die verkocht wordt, ontvangt dei
kooper een afstammingsbewijs, waarop
de verschillende eigenschappen van heti
dier zelf en van zijn voorouders tot in
twee generaties staan vermeld. Het be
treft hier de navolgende eigenschappen:
vruchtbaarheid (aantal lammeren), in
druk kwaliteit der lammeren bij de ge
boorte-inspectie, wolproductie. Voor ge
registreerde fokschapen, bestemd voor ex
port wordt aanmerkelijk meer betaald dan
voor gelijksoortige wilde schapen. Deze
hoogere prijs is evenwel alleen te ver
dedigen, indien allereerst het dier zelf
van goede tot zeer goede kwaliteit is en
voorts de gegevens omtrent de voor
ouders tot tevredenheid stemmen. Vele
Texelsche afstammingsbewijzen nu heb
ben mij teleurgesteld in de navolgende
opzichten.
Z.G. WILDE DIEREN.
Ie. te veel dieren hadden tot vader een
ingeschreven wilde ram, of een ingeschre
ven wilde ooi, ja, soms waren het beide
ingeschreven z.g. wilde dieren, d.w.z. van
otticeel onbekende afstamming. Het ge.
volg hiervan was, dat het afstammings
bewijs of voor de helft of bijna geheel
blanco was, d.w.z. dat er geen gegevens
op voor kwamen. De koopers wordt op
deze wijze zeer weinig garantie verschaft,
en van buiteniandscne koopers kan men
niet verwachten, dat zij op de hoogte zijn
met de specifieke Texelsche toestanden.
De waarde van onze stamboekhouding
moeten wij in het buitenland hoog hou
den, en dat bereiken wij niet door fok-
materiaai te exporteeren met onvoldoen
de afstammingsbewijzen. Wanneer uit 'n
fokgebied goed fokmateriaal naar het
buitenland gaat met goede papieren en
de fokresultaten blijken overeenkomstig
een en ander, dus goed te zjjn, komt men
zeker terug jiaar de streek, waar vroeger
gekocht is. Laten de Texelsche fokkers
dit toch ernstig bedenken, hetgeen even
eens geldt voor de koopers. Teneinde in
het bezit te komen van meer z.g. vol
bloedmateriaal, zal men in dc herfst'
méér ooien in moeten laten schrijven en
voorjaars meer ooien moeten laten knip
pen. Men dient te bedenken, dat het bij>
de export van fokmateriaal hoofdzake
lijk gaat om de ramlammeren, enkele
oudere rammen en voorts ooilammeren en
1- a 2-j. ooien. Hiervan dient men ruim
voorzien te zijn.
ONVOLDOENDE VRUCHT
BAARHEID.
2e. In de tweede plaats viel mij op,
dat de vruchtbaarheid van de moeders
ot grootmoeders van de geëxporteerde
dieren in enkele gevallen neslist onvol
doende was. Lammeren, zoowel ram- als
ooilammeren van ooien, welke voor de
tweede maal een eenling brengen, dient
men niet te laten knippen. Ik kan niet
bewijzen met cijfers, dat men dan een
grootere vruchtbaarheid krijgt, ik weet
zeer goed, dat de voedingsomstandighe
den vlak vóór, tijdens en na dc dekpériode
ook een rol spelen, maar toch geloof ik,
dat men de kans op de grootere vrucht
baarheid er iets mee verhoogt.
DE WOL.
3e. In de derde plaats bleek mij, dat
de gegevens omtrent de wojproductie op
sommige papieren te wenschen overliet.
Texelsche Schapenfokkers, leden van het
Texelsch Schapenstamboek in N.-Holland,
bedenkt, dat Texel de bakermat is vani
het schapenras, dat de naam van uw»
mooie land draagt.
Weet, dat die naam nog een goede
klank heeft, maar weet ook, dat men el
ders dc stamboek fokkerij ernstiger neemt,
dan veler uwer, waardoor de afzetmoge
lijkheden voor u voortdurend worden bfe
dreigd.
U kunt hier zelf veel aan doen, door
te voorkomen, dat er fouten aan het licht
treden als bovengenoemde.
De fokkers, woonachtig in de baker
mat van een alom gewaardeerd ras, heb
ben inderdaad veel voor, toch kunnen zijl
nimmer op de lauweren, behaald doop
het voorgeslacht, rusten.
Integendeel: zij moeten hard werken en
zich kosten getroosten, willen zij niet
teruggedrukt worden door anderen.
De Rijksveeteeltconsulent,
L. DE VRIES.
Zaterdag, Zondag en
De Warner Bros superfilm
Een „romance" te midden van imposante natuur tafereelen
Een gewetenlooze concurrentie strijd tusschen Amerikaansche zakenlieden
met als motto: Het doel heiligt de middelen.
Een film met prachtige recensies in binnen- en buitenland.
Hij, de feestvierende Don Juan, moet werken om HAAR te winnen.
Een bittere strijd met wisselende kansen, zal hij slagen
Holland- en Wereldnieuws.
RIJKSPOSTSPAARBANK.
Aan het postkantoor te den Burg-Texel
werd gedurende de maand Oct. 1937
Ingelegd f 9724.85
Terugbetaald 15033,99
Derhalve minder ingelegd dan
terugbetaald 53(9,14
Het aantal nieuw uitgegeven spaarbank
boekjes bedroeg 11
Prenten-, Kleur-, Teekenboe-
ken. Keus uit groote voorraad.
BOEKHANDEL PARKSTRAAT.
SPORT OP TEXEL
De elftallen voor morgen:
Texel 2: B.Beumkes
D.J.Blom W.Vlas
J.Kiljan J.Weijdt A.Verseput
Av.Anraat J.D.Blom J.BruinJz. F.Kaczor
J. Bruin Wz.
Res.: P. Hemelrijk, J. Helsloot.
Texel 3: W.Geus
G.Wilner A.DrosDz.
D.Geense H.Boon S.Langeveld
PjBruinWz. B.Kiewiet N.Tuinder D.Hui-
zinga J.Rab
Res.: H. Kuiter.
Vetwormpjes, pukkels en uit
slag verdwi|nen en de huid
wordt jeugdig—frisch, gezond
en fluweelzacht door
zuivert verzocht geneest
In doozen 30-60 ct. Bij Apoih en Drog.
mijn ha rot mammmÊÊÊmm
TEXEL'S PLICHT.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiipiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiu!
