Q JflünhaftJhes^ Q idcaic |%H
Rijmkroniek 1937
De Vee- en Wolhandel
op Texe! in 1937
Polder Eijerland in 1937
De Dertig Polders in 1937
De landbouw op Texel
in 1937
Bloembollenteelt op Texel
in 1937
?°^S^Vv.G
Nemen zeer gemokkeli|k ,n-^J
(vervolg van le pagina).
De luchtlijn Texel—Amsterdam
Heeft zulk een vlucht genomen,
Dat eerstdaags nog weer grootere
Machines zullen komen.
Drieduizend passagiers vervoerd,
Ge i pech of ongelukken
We mogen de piloten wel
Spontaan de handen drukken.
Een vijftigjarig jubilé
Mocht Onze Krant gedenken.
Voorzeker een gebeurtenis
Om aandacht aan te schenken.
Hetgeen zij aan haar lezers biedt,
Zal ieder zeker prijzen.
Ik hoop daai in het nieuwe jaar
Nog nader op te wijzen.
De handhaving der late boot,
Bracht vreugde allerwegen.
We zaten in de winter ook
Hier wel wat afgelegen.
Veel stof werd plots'ling opgejaagd
Door de kampeerbepaling.
De een vond haar een heilzaam iets,
De ander weer een dwaling,
Maar al met al gaf dit seizoen
Nog beste resultaten.
Wij zullen over dit probleem
Dus maar niet langer praten.
Ons eiland is en blijft in trek
En 't zal een elk verblijden,
Dat ieder dorp, 't zij min of meer,
Zich uit begint te breiden.
Wat Doctor Thijsse heeft gedaan,
Zal elke Tess'Iaar roemen,
Wordt het geen tijd, een straat ot laan
Naar deze man te noemen
Het zuigelingen keurbureau
De. ouders ten pleziere
Mocht dit jaar zij het heel bedeesd
Zijn eerste lustrum vieren
Wij hopen, dat deez' instelling
Tot heil van Texels kleinen,
Ook in de toekomst kan bestaan,
En nooit hoeft te verdwijnen.
De plannen voor een badhuis zijn
Voorzeker toe te juichen.
Moge het plan uitvoerbaar zijn
Het valle niet in duigen.
Ook waterleiding is een zaak,
Gerust niet overbodig.
Maar ja, de dubbeltjes, nietwaar?
Die zijn er eerst voor noodig.
Dan hebben we het raadhuisplan,
Alsmede rioleering,
Maar 't zal met alles moeten zijn:
De tering naar de nering.
Zoo met elkaar een heel program
Voor 't jaar, dat staat te wachten.
En moog'lijk heeft de Vroede Raad
Nog meer in de gedachten.
Laat ons maar hopen, dat het jaar
Voorspoedig weze moge
En niet door allerlei gevaar
Of ramp worde bewogen.
Zoo mocht ik het voornaamste nieuws)
In rijmvorm weer beschrijven,
Al moest er om der ruimte wil
Nog wel wat achterblijven.
Wij wenschen u van harte toe
Gezondheid, heil en zegen.
Gaan wij alzoo het nieuwe jaar
Tezaam blijmoedig tegen.
OUDEJAAR 1937.
door S. J. KE1JSER.
Met voldoening kunnen we terugzien
op de bedrijfsresultaten van het afge-
loopen jaar. Waren de afkomsten over
het jaar 1936 al iets beter, wij kunnen
nu zeggen 1937 is voor de Texelsehe
veehouders, en dan bedoelen we vooral
de schapenfokkers, goed geweest.
De 1ste lammereninarkt waren de prij
zen hooger dan algemeen werd ver
wacht. Er werd voor een goed lam
f 1314 besteed. Op de nadienvolgende
markten hielden de prijzen stand, voor
beste ooien werd in AugustusSeptem
ber zelfs f 1718 besteed.
De wolprijs liep op tot f 115 per Kg.,
waarvoor echter weinig werd verkocht,
daar men algemeen een hoogere prijs ver
wachtte. Ongeveer de helft der Texelsehe
wol is verkocht voor f0.901.15 per Kg.
In tegenstelling echter met de verwach
ting, ontkwam ook de wol niet aan ciC'
algemeene reactie op de goederenmark
ten. De prijs daalde in korte tijd van
f 1.150.80. Op 't oogenblik is weereen
stijgende tendenz merkbaar.
Het afgeloopen jaar was ook voor de
melkveehouders beter dan het vooraf
gaande, daar de zuivelprijzen hooger wa
ren. Het vette vee bleef het geheele jaar
duur en dientengevolge bracht ook het
overige rundvee goede prijzen op.
De varkensteelt en -mesterij waren voor
het eerst na lange jaren, best loonend.,
Zoowel mest- als vette varkens warem
duur.
Mogen de resultaten over het nu ko
mende jaar niet minder zijn dan die van
het afgeloopen jaar; in het directe belang
onzer Texelsehe veehouders en in het in
directe belang van ons geheele eiland.
door L. v. HOORN, Opzichter.
WEGEN. Vajj de hoqfdweg in de pol
der is in de afgeloopen zomer een ge->
deelte van een nieuwe slijtlaag voorzien.
De wegen buiten de hoofdweg zijn zonder
buitengewone maatregelen op de gebrui
kelijke wijze onderhouden.
HOOFDWATERINGEN en DUIKERS.
Ter verbetering van de toevoer van wa
ter naar het gemaal, zijn enkele hoofd
wateringen uitgediept. Eenige nieuwe dui
kers zijn aangelegd, anderen verdiept.
BEMALING. Het waterverzet van het
electrisch gemaal bedroeg over het maal-
seizoen 1 Oct. 19361 Oct. 1937 ca.
14.5 millioen kub. M., verdeeld overlöOS
maaluren. E>oor de groote regenval van
de laatste maanden van het vorige jaar
en van de eerste maanden van 1937, zij'n
deze cijfers nog weer belangrijk hooger
dan van het maalseizoen 1 Oct. 19351
Oct. 1936 (ca. 13 millioen kub. M., ver
deeld over 1410 maaluren.)
Voor verzet van het zooeven genoemd
aantal kub. M. water is door de T.E.M.
aan stroom geleverd 97190 K.W.U.
BESTLHJR. De heer R. P. Keijser Johz.
heeft wegens gezondheidsreden per I Oc
tober ontslag genomen als Dijkgraaf. Da
heer A. J. Keijser, zoon van de afgetre
den Dijkgraaf, werd bij Kon. Besluit van
28 Sept. benoemd tot Dijkgraaf. 13e lieer
KL Kalis Jbz., werd op 24 Aug. bij enkele
candidaatstelling herbenoèmd tot Hoofd
ingeland.
PERSONEEL. Wegens het bereiken van
de pensioengerechtigde leeftijd werd aan,
W. v.d. Hoek, als werkman, in vaste
dienst, op zijn verzoek eervol ontslag ver
leend. In zijn plaats werd A. van Hoorn:
benoemd.
DE NOORDOOSTKUST. De afname
van de Noordoostkust, vnl. het voor de
polder meest bedreigde punt, is minder,
hevig geweest dan het vorige jaar. Storm
vloeden van eenige beteekenis kwamen na
1 Dec. 1936 niet voor.
AANLEG NIEUWE INLAAGDIJK. De
aanleg van de nieuwe inlaagdijk, waar
mede in de maand Januari 1936 een be
gin is gemaakt, kan, buiten onvoorziene
omstandigheden, aanstaand voorjaar ge
reed zijn.
door J. VAN DER PIJL, Opzichter
BESTUUR. Wegens bedanken van C.
Keijser als heemraad werd in diens plaats
bij K.B. benoemd S.Keijser Jz. Door het
bereiken van te hooge leeftijd om als
hoofdingeland nog voor verkiezing in aan
merking te komen, moesten aftreden A.
Eelman en J.J.Bakker. In hun plaats wer
den resp. benoemd C.P.Eelman en S.
Wuis. J.List, aftredend hoofdingeland,
werd bij enkele candidaatstelling herko
zen.
ZEEWERINGEN. Aan de steenglooi-
ingwerken zijn de noodzakelijke onder
houdswerken uitgevoerd. Evenals voor
gaande jaren zijn ook nu weer verschil-,
lende vakken vernieuwd en verbeterd.
Stormschade is in zeer geringe mate voor
gekomen, wat een verblijdend teeken is,
vooral na zoo'n ernstige stormperiode1
als we Dec. 1936 hebben meegemaakt.
De betonkraag, welke boven de glooi
ing is aangebracht, werd over een leng
te van plm. duizend M. hersteld, een en
ander aan de hand van vorig jaar geno
men proeven. Voor bermbestorting zijn
dit jaar geen gelden uitgetrokken. De
berm bevindt zich n.l. nog in zeer goede,
toestand.
AFWATERING. In het afgeloopen jaar
zijn veel tochtslooten vergraven, ten deele
in werkverschaffing. Ook is nog een ge
deelte vergraven na gehouden aanbeste
ding. Met de excavateur is de Kooitocht
gegraven van Molenbuurt af tot de Zui-
derdljk. De diepte van deze tocht vari
eert van 1,60 M. .tot 2,— M. beneden V.Z.
De overige tochtslooten zijn gegraven,
van 1,40 tot 1,80 M. beneden V.Z. Be
houdens enkele kleine gedeelten zijn de
laatste jaren de tochtslooten in de Hem
mee en de Westen alle vergraven, ter
wijl verscheidene nieuwe duikers zijn aan
gebracht Ook bij Oudeschild zijn vele
tochten verbeterd. Door het bestuur wor
den verder alle mogelijke werken voorbe
reid om tot een snellere afwatering van
het westelijk deel te geraken.
door A. DROS Dz., ,,Blandenberg".
De verbetering in de waterloop ach
ter Akenbuurt, om tot afwatering van dit
deel naar de Ayesloot te geraken, is bijna
gereedgekomen. Ook zijn in dit vak di
verse duikers vernieuwd en vergroot.
DUIKERS EN BRUGGEN. Deze zomer
is de laatste houten brug over een tochtn
sloot in een verkeersweg door een be-
tonbrug vervangen, n.l. de brug over de
Ayesloot en de Veensche Langweg. Het
onderhoud aar. de 17 bestaande beton-
brugje» bepaalt zich hoofdzakelijk tot 't
bijwerken van de ijzeren leuningen.
Ondei de Middellandscheweg en in bijna
alle vergraven tochtslooten zijn de dui
kers vernieuwd, vergroot en verdiept. Om|
tot een snellere afwatering van Burger-
Nieuwland en Gerritsland te geraken was
het noodzakelijk, dat de slips bij Weeges-
waal verdiept werd. Vorig jaar werd hier
toe door het bestuur van Waalenburg
besloten, doch wegens de gevorderde tijd
moest zulks uitgesteld worden. Deze sluis
is nu in de loop van de zopier geheel
vervanger door een gewapend-betonsluis
met een diepte van 1,60 M. beneden V.Z.
bij een breedte van 1,60 M.
SI OR At DIENST. Deze heeft geen wij
ziging ondergaan. Ook is van deze dienst
gelukkig weinig gevraagd. Stormen zijn
aan onze kust vrijwel niet voorgekomen.
WEGEN. De verbreeding van de Duin
weg, Laanweg en Akenbuurtweg is bijna
gereed. Het ligt in de bedoeling nog dit
komende voorjaar met de beplanting aan
te vangen. Ook zal getracht worden de
Duinweg zoo spoedig mogelijk om te
leggen eu te asfalteeren. Verder is het
besluit van de vergadering van H.l. om,
diverse wegen in Spang en de Westen te
asralteeren geheel uitgevoerd. Hiervoor
is een leening aangegaan, groot f29000,
at te lossen in 14 jaren. Van de onbe-
harde wegen is dit najaar nog plm. 1800
M. van een steenslagbeharding voorzien.
Zooals in dit blad vermeld, is door de
H.L het besluit genomen, om in 1938
ook de wegen in het Noorden te asfal
teeren. Wanneer dit werk zal zijn uitge
voerd, blijven slechts kleine gedeelten
over, welke voor asfalteering in aanmer
king kunnen kotnen.
hooghouden. De prijzen liepen in tegen
stelling met het vorig jaar juist andersom
(toen van plm. zes gld. per 100 K. O.
in Sept. tot negen gld. in Nov. met afloo-
per.de steun van 12,50 tot 10,75 per 100
Kg.) thans begin Sept. van negen tot
acht gla. per honderd K.G., terwijl de
steun werd ingetrokken. Er werd belang
rijk minder aan de brouwerijen geleverd.
Een lichtpuntje is de goede vraag naar
Texelsehe zaaigerst. Het groote "belang
hiervan wordt begrepen. Er wordt vee.
zorg aan dit artikel besteed. Betere prij
zen zijn het resultaat.
HAVER gaf een goede oogst. Het blijkt
dat de Deensche Adelaar-haver beste re
sultaten geeft: stevig stroo met hooge op
brengst. Andere variëteiten, zooals bin
der, zege, enz., gaven ook goede opbreng
sten. De Early Miller, een Schotsche va
riëteit, waarvan men beste verwachtingen
had, is tegengevallen. Prijzen van zes tot
tien gld. per 100 K.G.
STROO. De opbrengsten aan stroo wa
ren beduidend lager dan vorig jaar. Dje
prijzen zijn evenwel beter. Vorig jaar
vier tot tien gld. per 1000 K.G., thans
tien tot dertien gld.
VLAS. De oppervlakte met vlas be
zaaid zal ongeveer gelijk zijn aan die
van vorig jaar. Het Texelsehe vlas was
belangrijk beter dan dat aan het vaste
land en vond gretig koopers. Men kan
zeggen, dat al het vlas naar België is
uitgevoerd voor verdere bewerking. De
opbrengst viel tegen: vorig jaar,
zes tot tien duizend K.G. per H.A., dit
jaar vijf tot acht duizend K.G. De vlas-
steun ad honderd gld. per H.A. werd in
getrokken. De prijzen per K.G. waren nu
van vijf tot acht ct. per K.G. Door on
gunstig weer bij droging op schelven
(steeds dezelfde wind met vochtige lucht)'
trad nogal broeiing op, hetgeen een al
gemeen verschijnsel was.
PAARDEN- EN DU IV EN BOON EN wa
ren tamelijk veel verbouwd De oogstre-
sultaten liepen zeer uiteen. De op tijd
gezaaide gaven behoorlijke resultaten, hoe
wel de opbrengsten beneden die van vo
rig jaar waren. Een groot gedeelte, dat
wat later was gezaaid, werd ernstig door
bladluizen aangetast, waardoor sommige
gewassen het dorschen soms niet waard
waren. Vooral de duivenboonen gaven
slechte uitkomsten. Prijzen f8,—9,25 per
100 K.G.; duivenboonen iets hooger.
ERWTEN. De oppervlakte, hiermee be-
teeld, zal ongeveer aan diè van vorig jaar
gelijk zijn. De opbrengst was lager dan
vorig jaar, terwijl ook de kwaliteit veel
minder was, veroorzaakt door hetzelfde
verschijnsel als bij het nadrogen van het
vlas beschreven. Prijzen kl. gr. erwten
8.12.50 per 100 K.G., grauwe erwten
van f 1525 per 100 K.G.
SUIKERBIETEN waren er niet veei
uitgezaaid. De prijzen zijn ook niet in
Een Europeesche
vermaardheid
de
WITTE KRUIS
poeders, cachets
en tabletten.
Afdoend
bij hoofdpijn, griep,
menstruatiepijnen,
rheumatiek, tand- en
kiespijn,
bfj Apoth«k«n en Drogisten - Voor Nederland:
v Dutlm - Oegstgeest
door J. LIST.
Het doet goed, nu eens te kunnen zeg
gen, dat de kweekers beter jaar gemaakt!
hebben dan de twee voorafgaande. Voor
bijna alle artikelen hier op het eiland ge
kweekt, viel een betere prijs te bedingen,
terwijl, tulpen uitgezonderd, de gewassen
over het algemeen tamelijk goed geweest
zijn. Zeker, er zijn uitzonderingen, b. v.
partijen Von Sion, welke vroeg zijn ver-
vuurd en zoodoende >veinig beschot ga
ven, maar daartegenover zijn er ook ge
weest van 400 stuks per kist, wat best is
te noemen. Het Tulpengewas, en vooral
de Vroege Tulpen, was onder normaal,
dubbele Vroege Tulpen zelfs slecht; er
zijn gevallen, waar minder gerooid werd
dan was opgeplant.
Hoewel 'er in de afgeloopen winter veel
water is gevallen, viel de waterschade;
erg mee, in tegenstelling met vorig jaar,
toen veel schade door het water viel-
waar te nemen. Schijnbaar hebben de
kweekers de les van vorig jaar ter har
te genomen en voor goede afwatering
zorg gedragen.
De vooruitzichten zijn niet slecht te
noemen. De zaadhuizen en department-
stores in het buitenland hebben het goed,,
gehad en er waren er, die al tamelijk
vroeg waren uitverkocht. Invoerbelemme-
ringen staan voorloopig niet op de agen-'
da, zoodat we kans hebben, er niet meer
bij te krijgen. De invoerrechten in En
geland zijn dezelfde gebleven als vorig
jaar. De in uitzicht gestelde verandering
per 1 Februari is niet doorgegaan. In voor
koop worden op heden beste prijzen be
steed, zoowel vooi narcissen als tulpen.
Daar de winter 1936—1937 ons bijna
geen vorst bracht en overmatig veel neer
slag, was de structuur van de grond in
het voorjaar slecht. Het bleek, dat de win
tergewassen zeer geleden hadden, vooral
op de minder doorlatende gronden. Er
moest danook heel wat tarwe uitgeploegd
worden, terwijl later bleek, dat nog veel
tarwe te velde stond, welke een zeer hoi-
le stand vertoonde, met de schadelijke
gevolgen van dien. De maand Maart gat
veel regen, zoodat de uitzaai der zomer
gewassen belangrijke stagnatie onder
vond en de uitzaai zeker twee a (drie
weken later was dan normaal. De zomer-
groei was goed, terwijl het oogsten en
binnenhalen op tijd konden plaatsvinden.
De oogstresultaten waren dooreen lager
dan voorgaande jaren, terwijl door be
hoorlijk weer het dorschen een normaal
verloop had.
TARWE. De oppervlakte met tarwe
bebouwd was belangrijk lager dan vorig
jaar, toen n.l. 900 H.A. en thans plm. 20
pet. minder. De meest verbouwde varië
teit is de Julianatarwe, welke tarwe uit
stekend voldoet en waarvoor men direct
nog geen betere zaï vinden. Hiernaast
worden nog verbouwd: Wilhelmina, de
Fransche variëteiten en de Mendeltarwe,
een Deensche soort, die een goede indruk
maakt: hooge opbrengst, mooie witte kor
rel, wintervastheid. In dit opzicht zal ze,
het van de Juliana winnen. De belangstel
ling voor de roode Fransche tarwe's be
gint af te nemen. De gemidd. opbrengst
van de tarwe is lager dan vorig jaar,
terwijl ook de kwaliteit minder was. In
klasse A gewaardeerde partijen kwamen
sporadisch voor. De prijs was f9,— per
100 K.G. voor B. kwaliteit; bij een la
gere opbrengst is deze teelt danook nau
welijks loonend. De belangstelling voor
de tarweteelt door geheel Nederland be
gint te tanen, wat de mindere uitzaai be
wijst: plm. 20 pet. minder dan vorig jaar
Een belangrijk kwantum Texelsehe tar
we is voor zaaizaad verkocht tegen betere
prijzen.
DE ROGGE-teelt was, bij vorig jaar
vergeleken, uitgebreid, vooral op de lich
tere gronden. De opbrengst was, door-,
een genomen, lager dan vorig jaar. De
prijzen waren in Sept.-Oct. plm. f8,50
per 100 K.G., doch daalden spoedig tot
f 7.00 ongeveer.
GERST. Er was een ruime oppervlak
te met gerst bebouwd. De opbrengst was,
iets lager dan vorig jaar. De kwaliteit
was beter dan de gerstverbouw in de
binr.enpolders van N.-Holl., waardoor de
Texelsehe gerst haar goede naam kon
