>J
No. 5224 51st" Jaargang Zaterdag 22 Jan. 1938 Uw "l"rle""=w"dt
Vergeven en Vergeten.
EERSTE BLAD.
Texelsche Berichten
Vereen, van Oud-Leerlingen
Lagere Landbouwschool.
REIST PER WACO
op Texel huls aan huls gelezen.
VOOR DE ZONDAG
Vergeven wordt van ons gevraagd.
Niet vergeten.
Het kan een daad van wijze voorzich
tigheid 2ijn, om een aangedaan onrecht;
ot iets anders niet te vergeten ten einde
op onze hoede te zijn voor een eventu-i
eele herhaling.
Maar vergeven moeten we gulweg.
Hoe moeilijk het ons ook valt.
En in de meeste gevallen is het daarbij:
goed en nuttig, ook te vergéten.
Vooral de kleinere dingen.
Het zit altijd voor een goede verstand
houding tusschen de menschen in de weg,
wanneer we almaar-weer ons herinneren,
een ot ander onrecht, dat ons is aange
daan.
Vergeten dient meestal met vergeven
samen te gaan.
Niet telkens moet tusschen medemen-
schen komen te staan de herinnering aan
een misslag, de heugenis aan iets on
rechtmatigs of onrechtvaardigs.
Volkomen vergeven sluit geen vergeten
in zich weliswaar, maar moet er toch
zooveel mogelijk mee samengaan.
ZONDAG 23 Januari 1938.
POOTAARDAPPELENEXPORT.
De heer C. J. de Lugt hield een inlei
ding over keuring en rassenkeuze in ver
band met de toexomst van de pootaard-
appelenexport.
De laatste tijd werd er, aldus spr.,
te weinig belangstelling gewijd aan het
kweeken van nieuwe rassen. Dit heeft
duidelijk merkbaar een terugslag op de
buitenlandsche markt teweeggebracht. De
Nederlandsche pootaardappelen, lange tijd
op de markt nummer één, zijn thans op
vele plaatsen naar de tweede plaats ge
drongen.
De keuringsdienst tracht nu de kwee
kers te animeeren betere rassen te kwee
ken. Spr. releveerde in het kort het ont
staan van de keuringsdienst. Vroeger
waren er in ons fand twee keuringsdien
sten: het K.I.Z., keuringsinstituut vcon
zaaizaden, ingesteld door de handel, en
het Centraal Comité, ingesteld door de
landbouworganisaties. Dit had tot gevolg,
dat het pootgoed in het buitenland werd
aangeboden met verschillende certificaten,
de eene zending met het certificaat van
het K.I.Z., de andere met dat van het
Centraal Comité. Dit stichtte in het
buitenlano begrijpelijkerwijs veel verwar
ring. De regeering heeft dit ook ingezien'
en nam zelt het initiatief om tot uniformi-.
teit te geraken. Zoo is dan een fusie tus
schen beide keuringsdiensten tot stand
gekomen, welke de naani kreeg van de
Nederlandsche Algemeene Keuringsdienst,
de N.A.K. De N.A.K. wordt echter hoofd
zakelijk bestuurd door de vertegenwoor
digers van de landbouworganisaties. De
vertegenwoordigers van de handel heb
ben slechts een adviseerende stem. Dit
beviel hun op de duur echter maar ma
tig en leidde er toe, dat de handel eer\
nieuw keuringsinstituut in het leven riep,,
n.l. het B.K.Z., dat de tuinbouwkeuringen
voor zijn rekening nam. Nu heeft de N.
A.K. deze keuringen in feite zeer ver
waarloosd en het bestuur heeft er dan.
ook geen bezwaar tegen, als het B.K.Z.
op het gebied van tuinbouwkeuringen
werk wil verrichten, als maar naar buiten
uit de zaak een geheel lijkt en ook tuin
bouworganisaties in het bestuur ver
tegenwoordigd zullen zijn. Er zal ook
voor de regeering thans weinig anders
te doen staan dan het nieuwe keurings
instituut te erkennen. Naar sprekers mee
ning zou dit een ramp voor de keurings
dienst beteekenen. Wanneer, zooals de
N.A.K. zich voorstelt, naar buiten beide
diensten één geheel zijn, is er geen be
zwaar. Maar is dit niet het geval, dan
zijn wij weer precies zoo ver als een jaar
of zes geleden.
BEPERKING ORIGINEEL ZAAD.
De N.A.K. houdt zich sinds kort ook
bezig met de beperking van het origineel,
zaad. Hiertegen zijn vele stemmen opge
gaan. „De N.A.K. moet keuren en een
AUTOBUSDIENSTEN naar Hoorn
Edam, Amsterdam en geheel West-
Friesland.
Inl. Waco, Kanaalw. 137, den Helder
Tel. 773 en V.V.V. Mooi Texel.
VOOR HOOFD EN HART.
ZONDAG
Ga niet roekeloos om met de urein
want ge zijt van geen enkele minuut zeker
MAANDAG
Een kind, dat geen kind is, zal nooit
een waarachtig mensch worden.
DINSDAG
Doe uw werk met blij gezicht,
't Wordt dan goed en 't valt u licht.
WOENSDAG
Lachende spot kan genezen, spottend
lachen krenkt.
DONDERDAG
Indien ge vrek en karig zijt,
Zoo wees het dan met uw tijd.
VRIJDAG
Ons geluk hangt evenzeer at van ons
humeur als van ons tortuin. Dit geldt
ook voor ons ongeluk.
ZA TERDAG
Een leugen, in het gezicht gezegd, doet
vaak minder kwaad dan een waarheid,
achter de rug verteld.
certificaat afgeven en niet meer", was;
de meening van velen. Doch daar wil dei
N.A.K. zich niet aan houden. Zij heef'!
nu bepaald, dat origineel zaad met maxi
maal 40 H.A. vermeerderd mag worden.
Dit heeft tot gevolg, dat er" veel meer
nabouw in keuring komt. De N.A.K.
wenscht dus meer aandacht aan nabouw
te schenken dan aan origineel.
Er werd een principieele kwestie van
gemaakt. Wat is origineel zaad? Welke
nateelt is nog origineel? Bij elk zaad is
dit verschillend. De N.A.K. heeft daarom
kort en bondig gezegd: 40 H.A. is ori
gineel, de rest niet.
De protesten en ook het oprichten van
B.K.Z. hebben niettemin tot gevolg ge
had, dat de N.A.K. buitengewoon soe
pel zal blijven in de kwestie over het
origineele zaad.
Spr. deelt in dit opzicht het standpunt
van de N.A.K. Ook hij is er tegen', de
teelt van origineel zaad onbeperkt te la
ten voortgaan.
BELOONING KWEEKERSARBEID.
Vertegenwoordigers van buitenlandsche
kweekers hebben gedreigd, dat als de N.
A.K. blijft voortgaan, zij hun rassen zul
len gaan beschermen. Nu z!t hierin niets
onbillijks. Wanneer een kweeker een ras
geteeld heeft, moet hij hiervoor ook be
loond worden. Tot dusverre gat iedere
kweeker na eenige vermeerderingen zijn
nieuwe ras aan de buitenwereld. Nu
schijnt het, dat de merkenwet ook op de
nieuwe rassen van toepassing kan zijn.
Niemand zou dus kunnen zaaien, tenzij
met toestemming van de kweeker. Ver
bieden van de verbouw zal practisch wfel
niet voorkomen, daar dit aanleiding zal
geven tot een eindelooze reeks van pro
cessen. Echter zal het wel mogelijk zijn,
dat een bonus op de nabouw zal woilden
geheven.
De N.A.K. heeft reeds verklaard, dat
zij ieder jaar f 10.000 zal afstaan voor
kweekersarbeid. Dat komt neer op on
geveer f 1.50 per H.A. Dit is natuurlijk
maar zeer weinig, doch de bedoeling is
alleen de kweekersarbeid te animeeren.
DE POOTAARDAPPELEN.
We kunnen thans wel zeggen, dat het
met de export van pootaardappelen niet
goed gaat, al zullen wij moeten consta-
teeren, dat de export ieder jaar nog is
toegenomen. Er ontstonden steeds
meer moeilijkheden.
In 1935-1936 was de export belang
rijk meer, dan in 1934-1935. Nu is deze
stijging wei wat minder, o.a. door con
currentie van andere landen en dooi',
exportmoeilijkheden.
De degeneratieziekten heeft men thans
geheel onder de knie gekregen. N.A.K.-
keuring heeft bij pootaardappelen de
meeste resultaten ongeleverd. De vooruit
gang op dit gebied is zeer groot. Door'
controle op de nabouw een der be
langrijkste manieren om de teelt op hoog
peil te houden zijn verrassende resul
taten verkregen. Men kwam o.a. tot de
conclusie, dat er streken waren, die voori
de teelt van pootgoed zeer geschikt zijn
en dat er gevonden worden, die er minder
geschikt voor zijn.
Zoo waren er rassen, die met A wa
ren gekeurd, doch die bij nabouw veel
mindere resultaten gaven dan A-gekeur
de rassen, die in andere streken geteelct
werden Men heeft daarom besloten deze
rassen dan niet met A, doch met B
ot zelfs C te keuren.
Door een dergelijke keuring kunnen
we bereiken, dat we in het buitenland
een goed figuur slaan. Ook kunnen we
zoo pogen de exportmogelijkheden te
vergrooten. Duitschland voert b.v. 75 pet.
A-eerstelingen. Deze worden daar ver
meerderd en gekeurd en över andere lan
den weer als pootgoed verkocht. Het is
gebleken, dat dergelijk pootgoed, dat naar
oostelijker gelegen landen wordt uitge
voerd, dikwijls betere resultaten geeft
dan het pootgoed, uit Nederland direct
naar die landen geëxporteerd. Hetzelfde
is het geval in Zuid-Amerika. Dit is geble
ken bij onderzoekingen aldaar door dr.
Drost verricht. Deze onderzoekingen heb
ben tot doel .na te gaan, welke pootaard-
appel naar Zuid-Amerika zal kunnen wor
den uitgevoerd. Dus: welke daar goed te
Jelen zijn en tegelijkertijd onder de bcvol
king goed afgezet kunnen worden. De
verklaring van het feit ,dat de goede poot-
aardappel in Zuid-Amerika niet zoo'n
goede opbrengst leverde als verwacht
mocht worden, ligt hierin, dat tijdens
de droogteperiodc het gewas voor een
groot deel kapot gaat. Bij een gedegene
reerd gewas daarentegen ontwikkelt het
blad zich minder snel en de knol sneller/
waardoor het- minder last van de droogte
periode ondervindt. Met het hoogopvce-
ren van de kwaliteit van de pootaardappe)
wordt dus niet altijd wat exportver
vergrooting betreft een even groot suc
ces behaald. Maar we zijn toch ookl
weer de eersten geweest, die de degene i
ratie konden bestrijden en wel dank zij
diepgaande studie van prof. Quanjer.
Het virus wordt overgebracht door lui
zen. Het verdient daarom aanbeveling!
de zieke planten zoo vroeg mogelijk te
verwijderen en ook zoo vroeg mogelijk te
rooien, om te verhinderen, dat de luis in
de gelegenheid is zich te verplaatsen van
blad naar knol.
Het schijnt, dat in sommige landen de
degeneratie niet of bijna niet voor
komt. In Polen en Estland b.v. De poot
aardappelen, die zij uitvoeren, hebben
ondanks het feit, dat men daar van be
strijding niets af weet, toch altijd een
goede naam.
EX PORTMOEILIJK HEDEN.
Spreker ging vervolgens de exportmoei-
lijkheden na. Naar Duitschland worden
ieder jaar duizend wagons eerstelingen
uitgevoerd. Door wijziging in de land
bouwpolitiek .mogen eerstelingen echter
na 1940 niet meer worden ingevoerd, daar
zij vatbaar voor wratziekte zijn. Nubestnat
er nog geen vroege aardappel, die dj
eersteling kan vervangen. Dus is het
waarschijnlijk, dat deze termijn verlengu
zal worden. Toch moeten we zorgen,
zoo spoedig mogelijk een vroege aard
appel te kweeken, die niet vatbaar is voop
wratziekte maar overigens de/elfde eigen
schappen heeft als de eersteling. Allecm
de Alfa zal naar Duitschland ook in de
toekomst mogen worden uitgevoerd. De
invoer van Nederlandsche aardappelen in
Tsjecho-Slowakije is thans verboden, in
verband met de Colorado-kever, die in
Limburg is gezien. Althans: zoo heet het.
De export naar België blijft vrijwel con
stant, hoewel de laatste tijd veel pootgoed,
uit Polen en Estland werd aangeboden.
De import in Frankrijk is ook al zeer
bemoeilijkt. De regeering moet een z.g.
invoerlicentie verstrekken.
In het algemeen kan worden gezegd, dat
de export voor pootaardappelen is toege
nomen, doch de uitvoer van consumptie
aardappelen verminderd. Er moeten dus
nieuwe exportlanden worden gezocht. Spr.
noemde Palestina, Zuid-Amerika en Ned.-
Indië.
Spr. heeft kortgeleden 50 ton poot-
goea naar Indië uitgevoerd. De eischen
die de Plantenziektenkundige Dienst in
Indië stelt, zijn zeer zwaar, doch erwor'dlf
groote soepelheid betracht, indien de
aardappelen onder controle van de Plan
tenziektenkundige dienst blijven.
De aardappelen waren goed in Indië
aangekomen. Spr. gelooft danook stellig,,
dat de export naar Indië nog veel zal kun
nen beteekenen.
NIEUWE RASSEN.
Maar er moeten nieuwe rassen worden
gekweekt. B.v. een geelvleezig ras, dat
goed is voor de export en tevens als con
sumptie-aardappel kan dienen, of een wit-
vleezig ras, dat goed is als fabrieksaard
appel cn als exportaardappel. Een ras,
dat alleen voor de export geschikt is, geeft
te veel risico. De N.A.K. is thans reeds
op de goede weg, om te trachten allo
bronnen aan te boren, die het kweeken
van een goed ras op tijd tot stand zullen
kunnen brengen. H.
HANDELSREGISTER.
Nieuwe zaken: B. F. Paagman, Z.-
Eierland E 48, smederij.
Wijzigingen: A. Blom Jz., Oude-
schild 78, timmerman; zaak overgegaan
aan D J. Blom en J. D. Blom, ieder voo^
eigen rekening.
Gebr. Kalis, Molenstraat 64, bloeinbol-
lenkweekerij en -handel. Door overlijden
van de heer K. Kalis bestuursvorm ge
wijzigd.
OOSTEREND.
RUSLAND-AVOND.
Woensdag 26 Jan. hoopt de heer M.
F. Dekkers, evangelist te Apeldoorn, alg.
secr. van het Russisch Zendingsgenoot
schap in de Geref. Kerk H.V. te spreken
over de geloofsvervolging in Rusland.
Zie adv.
JAARVERGADERING EXCELSIOR.
Zaterdagavond hield Excelsior haar
jaarvergadering in het Gebouw voorChr.
Belangen, welke door donateurs en ge-
noodigden werd bijgewoond. Genoodig-
den waren zij, die inet de Bazar haar beste
beentje hadden voorgezet. De vergadering
werd geopend door de voorz. J. Daalder,
door te laten zingen Ps. 108:1 en gebed.
Gelezen werd Ps. 150. Het deed de voorz.
een genoegen, dat zoovelen ondanks het
gure weer gehoor gaven aan de uitnoodi-
ging. De muziek zette toen in met een
pittige marsch, «cvolgd door nog enkele
nummers Nadat op koek en thee was
getracteerd, gai de secr., de heer D.Trap,
z'n jaarverslag. Gememoreerd werden de
successen, behaald op de concoursen ('t
verslag ging over een drietal jaren). In
1938 hoopt Excelsior uit te komen in
afdeeling Uitmuntendheid. Een mooie
prestatie. Ook werd dit jaar een goedge
slaagde Bazar gehouden. De leden
der Bazar-Commissie, C. Bremer Az.,
voorz.; S. v. Heeringien, secr.; en B. Vla-,
ming, penningm. werden tot eere-leden
van Excelsior benoemd, zij treden nu op
als Commissie van Bijstand om de géi
den van de Bazar te beheeren. Voorz.
bracht secr. dank voor zijn keurig ver
slag en voegde er aan toe, dat de vereen,
zich' zeer gelukkig acht in het bezit van
een comm. vai: bijstand. Hij wekte de aan
wezigen op, deze commissie te steunen.
Na eenige voordrachten volgde verslag
penningmeester P. Vlaming. De rekening
is buiten bazar f 20 achteruitgeboerd.
Over het algemeen evenwel, aldus de pen
ningmeester, was er geen reden tot kla
gen. Een woord van dank is op z'n plaats
voor wie de vereen, financieel steunden.
Spr. wekte op, dit in de toekomst ook
te blijven doen. We kregen nog enkele
cijfers omtrent de Bazar. De conclusie
was: in alle opzichten geslaagd. Het ver
dere van de avond werd nog gevuld met
een samenspraak „De Burgemeester ge
mobiliseerd" en tal van voordrachten,
waarvan vooral die van „de Rijn" en
„Kent gij dat land" door P. Vlaming goed
werden vertolkt. Een en ander vond veel
bijval, 't Was een gezellige avond.
Het werd ongemerkt half twaalf. Voorz.
bracht toen een kort woord van dank en
sprak daarbij de wensch uit, dat God
Zijn zegen op ons vereenigingsleven zou
laten rusten en dat de leden het devies
hoog mogen houden, geschreven in ons
vaandel, Ps. 150:2. Tenslotte werd ge
zongen Ps. 75:1, waarna voorz. voorging
in dankgebed. D.
STOOMBOOTDIENST
TEXEL-DEN HELDER v.v.
Op werkdagen:
Van Texel: 5.50; 7.50; 11.20; 2.35; 5.35
Van Den Helder: 6.50; 10.-; 12.20; 4.20;
Op Zon- en Feestdagen:
Van Texel: 7.30; 11.20; 5.20.
Van Den Helder: 9,00; 12.20; 6.30.
TEXELSCHE COURANT
|!lllllllllllllllllllllllililllllllllllllllllllll!lllllllllllilllllllllli:illliii:'lllll!||||||
||||||[iiiiii:iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii:iiiiiiiiiiiiiinii||||||
llllllllllllüllll HOE LAAT IIIIIIIIIIIIIIIIH
i;||||illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll:llllllllllllllllllNlillllllill||||||
6.55.
