tjpnggflag:
Ik weet er nog van.
PASTOOR BOONEKAMP S
CAUSERIE OVER „VLIEGEN".
Op uitnooding van de R.K. Volksbond,
afd. Den Burg, hield Pastoor Boone
kamp, van De Cocksdorp, Donderdag
avond in het St. Janshuis een lezing
inet lichtbeelden over het vliegen.
Als de heer J. Huisman Cz., secr. van
de Bondsafd., wegens ziekte van de
voorz., met de Chr. Groet opent, zijn er
ongeveer 70 personen aanwezig. Hij
spreekt er vervolgens zijn voldoening o. er
uit, dat zoovelen van hun belangstelling'
blijk geven. De laatste door de Volks-'
bond georganiseerde bijeenkomsten waren
heel slecht bezocht. Spr. wekt belangstel
ling voor de Volkskrant, waarvan bij de
heer A. Barhorst proefnummers verkrijg
baar zijn. Daarna geeft hij het woord aan.
Pastoor Boonekamp.
Zijn Eeerw. vertelt eerst over de ont
wikkeling van het luchtverkeer met bal
lons. Evenals op het water zijn er in
de lucht twee methodes, om zich voort te
bewegen. Op het water b.v. het vaartuig
in het algemeen en het zwemmen. In de
lucht door middel van een lichaam, dat
lichter is dan de lucht (ballons) en ten
tweede door iets, dat zwaarder is, b.v. de
vliegmachine. Spr. zet op duidelijke wijze
uiteen, dat de wet van Archimedes ook,
in de lucht van toepassing is. Al eeuwen
geleden bewees men, op papier, dat de
mogelijkheid moest bestaan om op te
stijgen. Reeds in 1670 schreef een Je-
zuiet een boek over het vliegen. Daarin
werd aan luchtledige bollen gedacht,
welke aan een schip bevestigd moesten
worden. Ir. 1783 ging de Franschman
Montgolfier voor het eerst met een bal
lon de lucht in. Onder de ballon stookte]
men een vuurtje; waardoor de lucht war
mer eri dus lichter werd. Maar dat was
spelen met vuur in de letterlijke béteeke-
nis. Later werd het lichte waterstofgas
gebruikt. In 1785 vloog er zelfs al een
ballon over het Kanaal. Het duujrde toen
niet lang meer of de luchtvaart werd
van groote beteekenis. Zij ontwikkelde
zich in een razend snel tempo. In 1864
steeg men reeds tot 0000 M. In de we
reldoorlog werd veel gebruik gemaakt van
ballons. Nu worden zij veel op vliegvelden
gebezigd voor velerlei doeleinden. In 1000
bouwde Graf Zeppelin de eerste sigaar-
vormige ballon, welke door motoren
voortgedreven werd. In de oorlog had,
Duitschland veel Zeppelins, doch men
was er lang niet fortuinlijk mee; vele
verongelukten. Ook Engeland en Amerika
zijn met het bouwen van Zeppelins be
gonnen, maar ze werden zoo vaak door
rampen getroffen, dat die landen er wel
dra „genoeg" van kregen.
Na deze inleiding kregen we een aantal
lichtbeelden te zien van de wereldreis,
van de Grat Zeppelin in 1928. Er waren
veel goedgeslaagde opnamen bij.
Vervolgens behandelde spr. het tweede
systeem, n.l. het vliegen met toestellen,
zwaarder dan de lucht. Spr. vertelde eerst
over de sage van Icarus, die met behulp
van vleugels opsteeg, maar jammerlijk te
IN MEMORIAM.
In het Kweekersblad lezen we over het
heengaan van de heer K. Kalis Pz. hetl
volgende:
Het is hier de plaats om dit verscheiden)
te gedenken; immers, de overledene was
niet alleen een der mede-oprichters van
de afd. Texel van ons Genootschap,
maar gedurende de gansche duur van haar
bestaan, tevens een der trouwste led cm,
van deze gezonde sterke afdeeling.
Voor de Narcissenculturen op Texel,
welke in de Bloembollenstreek zoo'n uit
stekende naam heeft, is de heer Kalis
van unieke beteekenis geweest, daar hij 't
was, die deze cultuur op het eiland in
voerde. Door zijn vele reizen als vee
handelaar, naar de markt in Leiden, kwam
hij ook in aanraking met de narcissen-
kweekers uit die omgeving, wat geleid
heeft tot proefnemingen op eigen grond,
die wonderwel slaagden. Steeds bleet het
oog verder gericht op verbetering van
sortiment en cultuur, waarvoor menige
reis naar de bloemenkeuring en beurs ta
Haarlem werd ondernomen.
Voor vele vakgenooten was de eenvou
dige, maar enthousiaste kweeker dan ook
een goede bekende, wiens gedachtenis nog
lang in eerc zal blijven.
Hij moge nu in vrede rusten.
pletter viel, door het smelten van de was,i
waarmee de vleugels aan het lichaam be
vestigd waren, toen hij te dicht bij de
zon kwam. Van de 260.000 op aarde le
vende diersoorten, kunnen er wel 60 pet.
vliegen, zei spr. De mensch zou een ca
paciteit van 0.85 p.k noodig hebben om
op eigen kracht dc hoogte in te kunnen.
Er zijn vele manieren geprobeerd om te
vliegen. Dc zweefvlucht bleek de beste.
Daarvan is in Duitschland de vóórstudie
gemaakt. Het is nu 30 jaar geleden, dat
de eerste vliegmachine een 1000 M. lange
tocht maalde. Het jaar daarop, in 1909,
vloog Bleriot over het Kanaal. Spr. ver
telde over de ongelooflijk snelle ontwik
keling van de vliegmachine. Ook Neder
land bleet niet achter. De K.L.M. opende
in 1920 haar eerste lijn op het buitenland..
Toen boekte zij 345 passagiers; in 1935
waren er wel 105.000. In 1920 had zij 12
man personeel; in 1935 ruim duizend.
Spr. vertoonde tenslotte nog lichtbeel
den over een vliegtocht boven Nederland..
Ook daarbij waren interessante opnamen.
Pastoor Boonekamp mocht aan'het slot
een hartelijk applaus in ontvangst nemen.
De heer J. Huisman Cz. bracht de spre
ker dank voor zijn interessante causericj
en sloot daarop de bijeenkomst op de ge
bruikelijke wijze.
HOTEL-LUNCHROOM P. KOK, DE KOOG.
Men doet ons deze teekening toekomen van de lunchroom, annex hotel,
welke de heer P. Kok, Schagen, voornemens is aan De Koog, naast Eelman's
Warenhuis te doen optrekken. Elders in dit nummer vindt u de uitslag van de
deze week, door de architect, de heer, N. Schermer, gehouden aanbesteding.
TOEN NEELTJE PATER STIERF
Er was eens een schatrijke tante.
Ze woonde in Broek-en-Waterland,
waar ze kinderloos gestorven is.
Dat gebeurde in het einde van de vo
rige eeuw, maar daar er een bom dui
ten werd nagelaten en de meeningen over
de verdceling van de buit erg uiteen lie
pen (het aantal familieleden groeide aan
met ae dagis die erfeniskwestie nog,
maar steeds niet aan de kant.
Een kwart eeuw terug werd er een
Neeltje Patervereeniging in het leven ge
timmerd, echt officieel, met koninklijk
goedgekeurde statuten. Doel was, met
alle ten dienste staande middelen de
„rechthebbenden" in het bezit te stellen
van hun deel in de fabelachtige som,
welke bij tante's dood voor de dag kwam.
Hoeveel er precies was en waar het
geld bleef, wist er niet een, maar het idec;
was niet kwaad en zoo bleet de vereeni-
ging jaren in stand.
Men praatte en praatte
Men dronk daarbij een glas
Maar de boel bleet zooals 't was.
Deze week hebben de dagbladen ge
meld, dat de leden van de Pater-club
er de brui aan gegeven hebben. Ze bracht
ten jaarlijks trouw hun contributie op,
maar daar speelden heeren advocaten als
regel mooi weer van
Wat er in de kas nog rest kan wellicht
nog dienen voor een feestelijke slotverga
dering met de gebruikelijke woorden van
dank aan hen, die zich zoo beijverd heb
ben om de zaak te redderen....
Er moeten ook op Texel nog Neeltje-
Pater-nazaten zitten, heeft men ons ver
teld. In oude jaargangen van onze krant-
hebben we daarover eens gelezen. Waar
schijnlijk kunnen die nog eenig licht la
ten schijnen over de affaire, 'welke nu,
volgens de groote dagbladen, als afge
daan kan worden beschouwd.
PROF. OCTAVIAN GOGA.
De premier van het nieuwe Roe-
meensche Kabinet.
LAGE PREMIE.
SPOEDIGE OVERNAME.
DIRECTE AFWIKKELING.
Een prachtig getuigschrift voor de
Onderl. Rundveeverz. „Texel" en voor de
Onderlinge Paarden verzekering D.E.L.
H.H. Veehouders! wordt allen lid!
OUDESCHILD.
VISSCHERIJ.
Aangevoerd aan de Vischafslag alhier:
17 Jan.: 286 Kg. wulken 211 ct.
18 Jan.: 1683 Kg. wulken 20 ct.
19 Jan.- 1016 Kg. wulken 20 ct.
20 Jan.: 1334 Kg. wulken 17' - ct.
De Poolache onderzeeër „Orzel", op de werf „De Schelde" te Vlissingen gebouwd,
aldaar te water gelaten. De „Orzel" glijdt in het water.
MOHAMMED MAFfMOUD.
werd De premier van het nieuwe Egyp
tische Kabinet. s
Illlll TEXELAARS BOVEN
llllll DE ZESTIG AAN HET IHIII
Illlll WOORD. IHIII
lllllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiimiimiuiuiiiuiiiiiuiuaauiiiiinilllll;
dat er verteld werd, dat er vóór de
bedijking van de Prins-Hendrikpolder in
de inham bij de Havensluis 'n zeemeermin
verscheen, die de volgende profetie ten
beste gat
„Als Kerrekie en De Grie bewassen
zullen staan,
Dan zal de wereld vergaan".
De beteekenis van deze woorden is
duidelijk: twijfel aan de cultuurwaarde
van De Grie (poldertje tusschen de grint
weg Den HoornDen Burg en de Prins
Flendrikpolder) en Kerrekie (een per
ceeltje weiland in het Hoornder-Nieuw-
land). Beide zijn goed begroeid, waar
schijnlijk reeds een paar eeuwen en de
wereld bestaat nog steeds.
V
Voor ca. 70 jaar lagen er ten Z van
de Stuifdijk (het tegenwoordige vlieg
kamp), drie flinke „bollen", spaarzaam
met helm begroeid en met laag water
droogvoets te bereiken. Als knaap van
een jaar of acht ben ik er met mijn va
der voor het eerst geweest. Het was in
de Meimaand, de broedtijd van de stern
tjes. De hoeveelheid nesten was buiten
gewoon groot; zóó zelfs, dat wij de noo-
dige omzichtigheid moesten betrachten om
er niet op te trappen. Onze komst ver*
oorzaakte een geweldige consternatie.
Reusachtige wolken van vogels gaven
u ting aan hun entstemming, niet alleen
dcor een krijschend protest, maar tevens
dcor eer. hevig bombardement met de be
kende onvoegzame projectielen, die ons
noopten tot een smadelijke aftocht.
k weet er nog van dat het „skuutje
van jan Hemerik" (het schuitje van Jan
Hemelrijk) de communicate onderhield
tusschen Den Hoorn en Nieuwediep. Be
doeld „skuutje" had zijn ankerplaats in
de Mok, w aar, in een glorievoller tijdperk,
dc loodsvaai tuigen een veilige ligplaats
vonden. Aan die toenmalige glorie herin-
neren thans nog twee namen: !.et,,Loods-
mansdu.n" en het café het „Loodsmans-
Welvaren". Jan Hemelrijk droeg zijn pas
sagiers vrouwen en kinderen - de
mannen konden zich zelf helpen, over een
aistand van ca. 5ÜJ M. door het wateri
naar boord. Dan kwam het vrachtgoed
aan de beurt; daarna werd het anker ge
licht en het zeil geheschen. Bij het
„Puntje", het uiteinde van de Stuifdijk,
lag in die dagen een kanonneerboot, een
zeilschip met twee masten. Daarheen,
wendde Jar. Hemerik te steven, om aller
eerst de commandant („Mijnheer") van
„varse Tesselschc eiers, butter en kêês"
te voorzien. Op de terugtocht bracht |.H.
in de regel een paar groote emmers' vol
erwtensoep mee, afkomstig van het Wacht
schip te Nieuwediep.
Terloops zij nog vermeld, dat J. H. de
iunctie vervulde van boeman voor lastige
k.nderen. Als hij zijn vermanend: „kwan-
kwan-kwan" (kom-aan, kom aan) liethoo-
ren, werd de ondeugendste bengel op
slag één en al braafheid. Toch was |.H.
in zijn hait enkel goedheid.
Na zijn ve.scneiclen is het veer De Mok
—Nieuwediep opgeheven. Of hij nog een
opvolger heeft gehad als onbezoldigd
mentor voor de jeugd, weet ik niet.
Alkmaar. B. B., 74' jaar
Het behoeft zeker geen vermelding, dat
wij dergelijke bijdragen voor deze ru
briek, ook van bejaarde Texelaars in den
vreemde, op hooge prijs stellen. Red.
