'N
TRIOMFATOR
IN SMAAK
ROOKT
Kent u Texel?
No. 5246 51s,e Jaargang Zaterdag 9 April 1938
EERSTE BLAD.
Leer Luisteren.
Brieven van Texelaars
in den Vreemde.
Aan Texels N.Q.-hoek
Texelsohe Berichten
op Texel huls aan huis gelezen.
Er zijn menschen, die niet kunnen luis
teren. Ze zijn niet doof, maar ze zijn zóó
doordrongen van hun eigen juist inzicht,
dat ze zich geen moeite nemen om zich'
op de hoogte te stellen van de meening
van anderen. Zij hebben zelf zooveel te
vertellen, hebben zóó'n tijd noodig voor
de uiteenzetting hunner gedachten, dat ze
geen gelegenheid geven aan een ander om
aan het woord te komen Met zulke men
schen valt moeilijk te redeneeren. Ze
doen geen moeite uw gedachtengang in
zich op te nemenze vangen een enkel
woord op, dat hun niet aanstaat en gaan
daarop dan weer verder. Voor zulke
praatgrage onmachtige luisteraars is het
natuurlijk absoluut onmogelijk zich zelf
te beluisteren en na te gaan, wat hun
eigen ziel te zeggen heeft. Ze hebben
ooren, maar hooren niet. Wat zou de
menschheid er een eind mee geholpen zijn
wanneer ieder eens leerde luisteren. Heel
wat twist en misverstand zouden verdwij
nen en voorkomen worden.
ZONDAG
Een groot kunnen, een groot genieten.
Ebner-Eschenbach.
MAANDAG
Elk ding gelukt aan hem, die zacht en
vroolijk is. Volt air e,
DINSDAG
't Is Naarstigheid, die vroege Kennis
gaart; Ervaring is 't, die spade ?Wijs-
lieid baart. Staring.
WOENSDAG
Allen zullen, u helpen, als gij uzelt
wilt helpen. I nay at Khan.
DONDERDAG
Wij prijzen dikwijls de menschen om
hun zwakheid en laken hen om hun
kracht. Vauvenargues.
VRIJDAG
Min de stilte in uw wezen, zoek de
stilte, die bezielt. Zij, die alle stilte vree-i
zen, hebben nooit hun hart gelezen, heb
ben nooit geknield.
Ada ma Scheltema.
ZATERDAG
Wanneer het water stille staet,
Wanneer de mensche ledig ga et,
Wanneer het ijser rusten moet,
Niet een van drie en blijft er goet.
Oats.
I.
Pretoria, 15 Maart 1938.
ZUID-AFRIKA. Welk een betooveren-
de klank heeft dit woord de laatste jaren
niet gehad, in 't biezonder voor hen, die
in het volgepropte Holland maar van a'e
eene dag in de andere leefden, zonder
uitzicht op werk of toekomst. Hoevelcu
slaken niet de verzuchting: „Was ik ook
maar in Zuid-Afrika, daar, waar werk en
geld en geluk is". Ik heb we! eens hoo
ren mompelen van „massa-emigratie" ot
„volksverhuizing" vanuit de overbevolkte
Europeesche gebieden naar het dunbe
volkte Zuid-Afrika, 60 maal ^grooter dan
Nederland, maar met 4 maal minder men
schen. Toen ik hier nog maar kort was,
dacht ik er ook zoo over; ik zag 'Zuid-
Afrika als een land, rijk aan werk, maar
arm aan arbeidskrachten. Nu weet ik
echter, dat dit niet geheel juist is; inte
gendeel, ik durt zelfs beweren, dat er
momenteel in Zuid-Afrika menschen ge
noeg zijn, maar dat de schijn het tegen
deel bewijst, omdat er hier iets „wrong"
is. Er is iets scheets, iets verkeerd ver
deeld in Zuid-Afrika. Vandaar het feit,
dat er nog velen uit Holland hun geluk
gaan zoeken en vinden in Zuid-Afrika
Let wel, niet omdat er hier menschen te
kort zijn. Nee, alleen maar, omdat er
iets „scheef" is in Zuid-Afrika. En tot
deze ontdekking kwam ik, toen ik ken-
•nis maakte met diegenen, die men in
Afrika „arme blanken" noemt. Hun aan
tal èn de omstandigheden, waarin deze
menschen verkeeren, zijn de moeite waard
om het „Arm-blankes-vraagstuk" van dit
land eens nader te beschouwen.
Dit staat voor mij vast: De verschil
lende theoriën, die beweren, dat Zuid-
Atrika een leeg land is, waar de bodem
om menschen roept, gaan niet op. Het
„Arm-blankes-vraagstuk" sterkt mij in
deze meening. Luister maar.
Het huidige Zuid-Afrika wordt door 2
millioen blanken, 7 millioen inboorlingen
en 200.000 Aziaten bewoond. Ruim 20
pet. is dus blank. En uit het feit, daf
een zesde deel van de blanke bevolking
in deze tijd nu Zuid-Afrika een uniek
plekje in de wereld is. - armoede lijdt,
put ik de wijsheid, dat Zuid-Afrika nooit
een afzetgebied voor menschen gaat wor
den, zooals Amerika het voor eenige tien
tallen jaren was.
Stel u voor: Zuid-Afrika, dat econo
misch momenteel voor het beste land ter
wereld doorgaat, waar ongekende voor
spoed en weelde heerscht, heeft op eert
blanke bevolking van twee millioen bijna
een kwart millioen armen, hulpbehoeven
den, die armoede lijden, en voor wie het
woord luxe ot levensgeluk vreemd zijn.
En wat zal er nog meer gebeuren, als
hier eens de crisis komt?
Waar komen die „arm blankes" van
daan
Allereerst is het klimaat er schuldig
aan. Ik schreef reeds over de wreedheid
van de natuur. Na negen of tien maanden
van absolute droogte, waarbij millioenen
dieren „vrek op die land", kan men maan
den van vreeselijke regens en hagelbuien
krijgen, die de oogst vernielen en welge
stelde boeren in enkele uren tot het arm
blankendom doen vergaan.
Maar er ziin nog meer oorzaken. Het
meest droevige is wel, dat het juist de
afstammelingen van de oudste kolonisten
zijn, die tot de arme blanken behooren
Hoe dat komt? Ergiens, ver van 'dorpen
en steden, woonden deze menschen op
„de plaas", waar alleen menschen, vee
en voedsel waren. De bijbel was dikwijls
het eenigie boek, dat men bezat, behalve
een paar kinderboekjes, waar men de
kunst van lezen uit leerde. Iedere dag was
hetzelfde. Jaar in, jaar uit ging alles zijn
oude primitieve gang. En onderwijl ging,
de wereld, waar de „plaas" ver vandaan
lag, technisch met reuze schreden voor
uit. De „plaas" deelde echter niet in deze
vooruitgang, want daarvoor was men te
geïsoleerd. Wel werd de bevolking steeds
grooter en grooter en tenslotte raakte
de „plaas" min of meer overbevolkt.
Daar kwam weer bij, dat de jachtvelden
sterk begonnen te minderen, nu de
menseh zich in zoo grooten getale neder
zette. Toen kwain er een jaar van droogte.
De eerste teekenen van schaarschte ver
toonden zich. En de gang naar armoede
werd door een paar misoogsten nog be
spoedigd. Het beetje koren, dat zich
moeizaam staande hield, werd door de
hagel vernield ot door de sprinkhanen op
gevreten. En toen
Hierover in volgende brief.
M ANCHESTER GUARDIAN: De waar
heid is, dat Engeland van Italië niets wil
dan vriendschap en samenwerking. Italië
echter wil tal van dingen van ons land
en biedt zijn vriendschap slechts aan te
gen contante betaling. Van nu at zal de
vrede afhangen van de schikkingen, die
de Engelsche regeering met de dictatuur-
stalen zal kunnen treffen, en daarbij zal
Chamberlain's eerlijkheid eerder een
handicap zijn dan iets anders.
Boven: Wat er nog rest van
de woning in het voormalig pol-
dertje De Volharding van de wed.
C. van Heerwaardende regen
put, tot op haar fundament bloot-
gespoeld door de zee.
Beneden: Eenige der laatste
kipkarren, waarmee specie voor de
nieuwe inlaagdijk werd aange
voerd, lossen nun lading.
Foto—Tex. Crt.
aan onze abonné's buiten Texel.
25 April worden de abonnements-kwi-
tanties aangeboden. U kunt de innings-
kosten besparen door vóór die datum
het verschuldigde bedrag op onze post->
rekening te storten of te doen bijschrij
ven. (no. 652).
Het abonnementsgeld bedraagt fl,
per drie mnd.; buiten Nederland f 1,25
per drie maanden. Ons Zondagsblad kost
10,70 per drie maanden; buiten Neder
land f0,90 per kwartaal.
Onderwijzers, leert de kinderen,
Kinderen, leert het anderen weer:
Gooit in bosschen en op paden
Geen gebruikte zakjes neer,
Geen papieren, ijsco-lepels,
Doosjes, bakjes en zoo meer,
Want de schoonheid van de bosschen
Lijdt door rommel al te zeer!
(Ingezonden.)
Ingaande 16 Mei is deaienst als volgt:
VAN TEXEL: 8.45 (alleen werkdagen,
van 19 Juni at ook Zondags.)
14.40 (alleen Zaterdags, van 15
Juni alle werkdagen.)
16.45 (alleen Zaterdags, facultatief).
18.15 (alleen Zaterdags, facultatief).
19.15 (alleen werkdagen, van 19
Juni at ook Zondagis).
VAN AMSTERDAM: 8.00 (alleen werk
dagen, van 19 Juni ook Zondags.)
14.00 (alleen Zaterdags, van 15
Juni alle werkdagen.)
16.00 (alleen Zaterdags, facultatief.)
17.30 alleen Zaterdags, facultatief.)
18.30 (alleen werkdagen, van 19
Juni ook Zondags)
De tarieven voor een vlucht Texel-Am
sterdam v.v. zijn: enkele reis f5.50, een-
daagsch retour f8.en een retour met
geldigheidsduur van 2 maanden f9.
Deze prijzen zijn dezelfde van het vo
rig jaar. Alleen is toen later 'de prijs
voor het eendaagsche retour op f8.25
gebracht.
De polder wordt thans bemalen door
een motorgemaal, bestaande uit twee ho
rizontale schroetpompen, elk aangedre
ven xloor een ruw-olie-motor van 53 E.
P.K. Opbrengst elke pomp 60 kub. M.
per minuut, bij 2 M. opvoerhoogte. Ge
malen wordt tot een stand van 1.75 M.
beneden V.Z„ d.i. 1.48 M. beneden N.A.P,
Het normale peil is 1.50 M. beneden
V.Z. (1.25 M. beneden N.A.P.)
Volgens het biezonder reglement voor
de polder Waal-en-Burg, opgenomen in
Prov. blad no. 175 van 1933, is het wa
terschap begrensd als volgt:
De noordoostelijke grens loopt langs
de westzijde van de Grietjesdijk
tot de Postweg, voorts langs de zuid
zijde van de Postweg tot de Limietweg
en verder langs de westzijde van de Li
mietweg tot aan en over de Eierlandsche
dijk. Dan langs de oostzijde van deze.
dijk tot aan de buitenteen van de Waal-
en-Burgerdijk; langs deze buitenteenjge
legen tegen de gronden van de polder
het Noorden, tot aan de buitenteen van
de oude zeedjjk der Texelsche polders.1.
Ten zuidoosten en zuiden grenst het wa
terschap aan deze buitenteen; ten westen
en noordwesten aan de teen van de Koo-
gerdijk, zijnde de dijk van de polders De
Koog, Everstekoog en het Burger-N ieuw-
land.
Voorts behooren tot het gebied van de
polder, doch alleen wat hun schuld-
30
plichtigheid wegens bemalingskosten be
treft, de domein- of mientgronden, voor
zoover zij afwateren op de polders De
Koog, Everstekoog en het Gerritsland.
De belastbare oppervlakte van de pol
der Waalenburg is 603.25.12 H.A.
Het bestuur wordt uitgeoefend door
een college van dagelijksch bestuur en
een college van hoofdingelanden.
Het college van dagelijksch bestuur be
staat uit een dijkgraaf en twee heem
raden, dat van hoofdingelanden uit vier
hoofdingelanden.
De dijkgraaf wordt door de Koningin
benoemd. Hoofdingelanden maken daar
voor een aanbeveling op van drie per
sonen.
De verkiezing van de heemraden en van
de hoofdingelanden geschiedt door stem
gerechtigde ingelanden, met voorafgaande
candidaatstelling.
De gronden op het eiland Texel, be
kend als het Buitenveld en het Eierland,
zijn bij notarieele acte van 21 Februari
1835 door het bestuur der domeinen aan
P. Langeveld Kz. c.s. in eigendom afge
staan, onder voorwaarde, dat de koopers
verplicht zouden zijn, die, voor zoover
zij er geschikt toe waren, te bedijken, na
op de plannen van het werk de goedkeu
ring van de minister van binnenlandsche
zaken te hebben gekregen.
31
We geven hier de eerste repro
ductie van een reeks van we
derom twaalf foto's en leggen
ze onze lezers ook nu voor met
de vraag: Kent U Texel? Zoo
ja, waar maakten we deze to
to dan? Als prijzen Tbven
we voor onze abonné's uit: 3
foto-albums, met in elk een
complete serie K.L.M.-lucht
foto's van Texel.
Uw advertentie In dit blad wordt
TEXELSCHE COURANT
-•
I|||||!I;IIIIII!!IIIIIIIIII1IIIII!IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIII|I!|II
llllllllllll VOOR DE ZONDAG llllllllllll
||||||lllllllllllllllllllllltllllllllllllll1tlllllllllllll!lllllllllllllllllllllllllllllllllll||||||
ZONDAG, 10 April 1938.
||||||iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii||||||
llllllllllll VOOR HOOFD EN HART. Illlll'lllll
in
ARME BLANKEN IN ZUID-AFRIKA.
SIEM DE WAAL.
||||||iiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiii|<>iiiiiiiiii:iiiiiiiiniiiiiniiiiiiiiiii:ii;iiii>'i||||||
llllllllllll ZOO SCHREEFllllllllllll
IIIIII'iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiIIIIII
BELEEFD VERZOEK
DE NATUUR IN!
TEXEL-AMSTERDAM V.V.
TEXELS POLDERLAND
VOORHEEN EN THANS.
DE POLDER EIERLAND.