I
WIE
S
REKENT
KIEST
FONGERS
TWEEDE BLAD
TEXELSCHE COURANT
Texelsohe Berichten
Naar Zuid-Afrika.
Zaterdag 23 April 1938
Si Oudeschild. sj
ffl EB
SHSifSiSiWfifls; y bbsbbbbbbb
Illlll
Will LANDBOUW EN VEETEELT.
ÜE SCHAPENTEELT IN EUROPA.
Belangrijke achteruitgang. Spre
kende getallen over de teelt in
Duitschland.
Schapen zijn in het oude Europa in
de loop van de laatste honderd jaar
schaarsch geworden, hoofdzakelijk door-
het feit, dat de nieuwe wereld, vooral
Australië, kans heeft gezien de nuttige
beesten goedkooper te exploiteeren en
Europa bovendien steeds meer ruimte aan
zijn industrie moest ruimen.
In Duitschland bedroeg het aantal in
1865 28.0 millioen.
1900 19.1 millioen
1913 5.5 millioen
1933 3.4 millioen
1937 4.7 millioen
Zooals men ziet is de vermindering
enorm al heeft men in de laatste jaren
met succes getracht de stapel weer uit te
breiden. Dat geschiedt door het verstrek
ken van overheidscredieten tegen een
rentevoet van 2.7 pet., met inbegrip van
alle kosten. Per schaap wordt een bedrag
van 20 a 25 gld. voorgeschoten, waarbij
voorop gesteld wordt, dat minstens 10
stuks worden aangeschaft. Zoo hoopt
men de stapel op 8 millioen te kunnen
brengen, iets, waarover nog wel ettelijke
jaren zullen heengaan. Maar zelfs dan
nog zal Duitschland, dat zijn wolbehoefte
door het gebruik van celwol steeds meer
inkrimpt, gedwongen zijn een aanzienlijke
hoeveelheid wöf in te voeren, want om
de wolbehoefte gehee'f op de inheemsche
markt te kunnen dekken, zouden50
millioen schapen noodig zijn.
OVER WOL EN WOLPR1JZEN.
II.
Het schapenaantal en de wolproductie
zijn afhankelijk van diverse factoren:kli
maat, weersomstandigheden, perioden van
droogte, bodemgesteldheid, voedsel, ver
zorging, etc.
DE PRIJS.
De zich na de oorlog in de voornaam
ste wolcentra bevindende wolvoorraden
hebben de prijs niet onbelangrijk beïn
vloed. Tijdens de oorlog waren de wol-
prijzen gedeeltelijk tengevolge van de
door de Engelsche regeering getroffen,
maatregelen (het opkoopen van de ge-
heele wolproductie in Australië en Nieuw-
Zeeland met garantie van vaste minimum
prijzen, die minstens 55 pet. boven de
doorsnee-marktprijs van 1913-M4 lagen)
verveelvoudigd. En nog geruime tijd na
de oorlog konden deze prijzen zich hand
haven, ja zelfs kwamen in sommige ge
vallen nog stijgingen vooi^ in verband,
met de groote vraag van de voornaamste
wolverbruikende landen in het biezonder
naar de betere wolsoorten.
Evenwel, de steeds dalende koopkracht
van de 'Midden-Europeesche verbruikers
deed zich reeds spoedig gevoelen en Tiet
niet na invloed uit te oefenen op de
latere prijsontwikkeling. Daarbij kwam,
dat de groote, buiten Europa opgeslagen,
voorraden, niet in die mate, zooals ven
wacht werdv afgenomen werden, zqodat
reeds in 1920, samenvallende met de we
reldcrisis een wolcrisis ontstond, die 'n
sterke prijsdaling tengevolge had.
In de loop van 1922 was er op de inter
nationale wolmarkt en hierbjj speelde
Engeland een leidende rol "\veer een
sterkere vraag naar wol, daar als gevolg
van de verminderde productie, ook de
wereldvoorraad in de daaraan vooraf
gaande jaren sterk was achteruitgegaan.
De prijzen liepen daardoor einde 1922
zoodanig op, dat deze voor de betere!
soorten 70—90 pet., en voor de mindere
kwaliteiten 5060 pet. hooger lagen dan
in Juli 1914.
De wolindustrie in de geheele wereld
is aangewezen op de '3 wol-landen bij
uitnemendheid, nil. Australië, Zuid-Afri-
ka en Zuid-Amerika.
(Slot volgt.)
||||||llllillllll!|i||lllllllll|iillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllll!llll||||||
Illlll* VAN ZON EN MAAN. *111111
Datum:
Z. 24 April
M 25
D 26
W. 27
D. 28
V. 29
l 30
Zaterdag
MAAN
OpOnder
12.34
13,43
14,56
16,09
17,26
18,45
20,05
2,06
2.27
2,48
3,09
3,32
3 57
4.28
Op:
446
4.44
4,42
4.40
4,38
4,36
4,34
ZON
Onder:
19.12
19.13
19,15
19,17
19.19
19 20
19 22
30 Ap'il Nieuwe maan.
TEXELS VOGELWERELD.
De heer J. Drijver maakt propa
ganda onder de Engelsche orni
thologen. Texel per vliegtuig in
2>,_. uur van Londen uit te be
reiken.
In het voorjaarsnummer 1938 van het
Engelsche Ornithologisch Tijdschrift Bird
Notes and News treffen we van de heer
Jn. Drijver, seer, van de Ned. Vereen, tot
Bescherming van vogels een interessant
artikel over de Texelsche vogelwereld aan.
Het is met fraaie foto's van de heer A.
Burdet verlucht. Het stuk maakt melding
van de vogelrijkdom van ons eiland; van
het natuurschoon in het algemeen, dat
hier te genieten valt en van de wijze^
waarop men zich daartoe toegang kan
verschaffen. De aandacht wordt geves
tigd op de K.L.M., dank zij welke Maat
schappij de Engelsche hoofdstad nog
maar TWEE EN EEN HALF UUR van
Texel ligt, en op de dienst van T.E.S.O.,
welke te water de verbinding van de
vaste wal met het eiland onderhoudt.
Mededeeüngen
van Texels Bioscoop-Theater
WAT HEB JE NOU GEDAAN?
Joe Brown, die uitgedost als cowboy in
New-York verschijnt, trekt al dadelijk
zeer de aandacht, temeer daar hij nogal
eens de gewoonte heeft met pistoolscho
ten zijn woorden kracht bij te zetten. In
een café maakt hij kennis met een zekere
Lehmann, werkzaam in het theaterbedrijf;
hij zit helaas een beetje aan de grond. Als
blijkt, dat de vroolijke cowboy zeer goed
in zijn contanten zit, doen Lehmann en
zijn vriend Mack alle moeite om hun
nieuwe vriend tot geldschieter te promo-
veeren. Zijn secretaresse, de lieftallige
Ginger Rogers, zal trachten de cowboy
te bewegen, zijn geld in de zaak van Leh
mann te steken. Dit gelukt, maar als het
stuk, dat opgevoerd wordt, bij de pre
mière als een basteen valt, krijgt Ginger
berouw van haar handelwijze tegenover
de eerlijke cowboy. Ze besluit nu met
hand en tand te vechten voor Joe, die
haar hart had gestolen. En Joe Brown
zou zichzeli niet zijn, indien hij er niet
in was geslaagd, alles ten goede te laten
keeren. Hoe hij er in islaagt het geval
len stuk toch nog tot succes te voeren,
is werkelijk een prachtige vondst. Een
vermakelijke en geestige film.
DE LAATSTE VRIJBUITERS.
Een bandietenbende, onder leiding van
rechter Blake heeft 5000 paarden gesto
len; ze waren bestemd voor het leger
van generaal Grant. Tevens werd majoor
Burton vermoord. Steve (Dick Foran) en
zijn kameraad Jeff (Eddie Acuff) beslui,
ten de misdaden tot klaarheid te brengen.
Daartoe voegt Steve zich bij de tiende.
Gemakkelijk zal hij zijn doel echter niet
bereiken. Hij wordt zelfs nog van de
moord op majoor Burton beschuldigd. Na
veel 'sensationeele avonturen waarin
de dochter van majoor Burton nog een
belangrijke rol speelt worden de ban
dieten ontmaskerd.
DE DROOGTE OP TEXEL.
Door de geringe regenval van de laat
ste weken het heeft sinds begin Febru
ari eigenlijk niet meer behoorlijk gere
gend hebben vele ingezetenen thans
met drinkwatergebrek te kampen. Velen
wier regenput een niet al te groot reser
voir bezit, moesten reeds voor eenige tijd
constateeren, dat zij al het water hadden
opgebruikt. Dit geeft veel zorgen en ook
vele kosten. Sommigen halen het water
bij de buren, maar als deze ook nog
slechts schaarsch zijn voorzien, moet men
het van elders laten komen. Van de
pomp aan de Schilderweg, aan de voet
van de Hoogeberg, wordt een druk ge
bruik gemaakt. Vrachtrijders vervoeren
het water in tanks .naar de woningen,
waar dan de regenput weer gevuld kan
worden. Het is bij dez^ pomp soms zoo
druk, dat er verscheidene wagens staan
te wachten, tot zij aan de beurt zullen
zijn.
Hoe lang zal dit nog zoo moeten voort
gaan? De droogte blijft aanhouden. Voor-
loopig wordt nog geen regen voorspeld.
De enkele regenbuitjes, die deze week
vielen, waren van geen beteekenis. H.
Uit het jaarverslag der stichting Land
verhuizing blijkt, dat in 1937 circa 1400
-Nederlanders naar Zu.d-Afrika geëmi
greerd zijn (v.j. 2000). Deze vermindering
is in hoofdzaak het gevolg van de in
voering van de Vreemdelingenwet-1937,
waardoor ieder, die zich in de Unie wil
vestigen, een vergunning moet hebben, af
gegeven door de Immigratie-raad te Pre
toria. Met het verkrijgen van zoo'n ver
gunning zijn ongeveer vier maanden
gemoeid.
Men is.geneigd te meenen, dat door de
algemeene opleving in Z.-Afrika in alle
mogelijke beroepen voor buitenlanders
kansen aanwezig zijn, hetgeen niet het
geval is, hoewel voor personen, die over
zooveel geldmiddelen beschikken, dat zij
eenig risico kunnen dragen, er in vele
opzichten grootere mogelijkheden zijn dan
in ons land. Overigens dient niet te wor
den vergeten, dat de toelatingsvoorwaar
den vrij zwaar zijn, zoodat velen niet in
staat zijn aan deze eischen. te voldoen,
hetgeen op zichzelf reeds een beperking
van de emigratie veroorzaakt. Daarnaast
echter dient er ook rekening mede
te worden gehouden, dat de arbeidsmarkt
in een land als 'Zuid-Afrika, met een
(blanke) bevolking van slechts twee milli
oen zielen aan zekere grenzen gebonden
is, aldus het Jaarverslag.
GOUDEN HUWELIJKSFEEST.
van Hendrik Barhorst
Dirkje Schoenmaker.
en
Vandaag is het juist vijftig jaar gele
den, dat Hendrik Barhorst en Dirkje
Schoenmaker met elkaar in het huwelijk
traden. Beiden verheugen zich nog in een
goede gezondheid en in een rustige wel
verzorgde oude dag. We hebben een kort
bezoek gebracht aan hun huisje aan de
A'olenstraat, waar we het genoegen had
den met beiden èen praatje te ma Ken over
„die goeie ouwe tijd", over jaren van
stoere arbeid van de man als werkman
bij de boer, nu hier, dan daar en tegen
een loontje, waarvoor men nu de neus
zou optrekken: zes narde guldens voor
een week zwoegen van de vroege mor
gen tot de avond. Alles moest met de
hand gebeuren; zaaintachines, tractors,
enz. waren niet bekend. Dat was de gou
den tijd van het paard envan de na
tuurlijke meststoffen. Van kunstmest was
de eerste jaren nog geen sprake.
Arm hebben we het nooit gehad, vult
moeder-de-vrouw aan, maar wel moesten
we altoos zuinig aan. „Zorg er voor, dat
je crediet houdt", zei m'n vader altijd en
daar hebben we ons altijd aan gehouden.
We hebben op N.-Haffel gewoond, pp
Z.-Haffel, bij de Kooi van Thomassen,
op Locristy en op nog meer plaatsen.
Waar werk was, woonden we. En daar
hebben we het goed gehad pok.
Het is prettig zoo te hooren vertellen
door een echtpaar, dat vandaag zijn
gouden huwelijksfeest viert. Het geluk
hangt volstrekt niet af van goud of goed.
Naar de gevel van iemands huis, zoo
heeft Vondel eens gezegd, moeten we het
geluk van wie daarin wonen niet beoor-
deelen.
Zoo is het inderdaad. Het zit niet aan
de buitenkant.
De man wordt 14 October 77 jaar, het
bruidje 13 Juli 75 jaar. Beiden werden in
Waalenburg geboren. Hun huwelijk werd
met de geboorte van zes kinderen geze
gend. Een van hen stierf bij de geboorte.
Van de overige vijf wonen er drie in
onze gemeente en een in de Anna Pau-
lowna-polder. Een dochter, die gehuwd
was en in Heer-Hugowaard woonde, is
vorig voorjaar komen te overlijden. Haar
man bleef met twaalf, meerendeels nog
jeugdige kinderen achter. Dit was een
zware slag, ook voor het ouderpaar Bar
horst. Dit leed evenwel mag het geluk,
dat in zoo ruime mate geschonken werd,
niet overschaduwen. Er is reden tot
feestvreugde ook; daarom mag "de 'dag
van heden een feestdag zijn, al zifllen
vë'Ier gedachten ook (Tltgaan naar Tiaar,
wiér aardseïie Teven een eirfde nam.
Dat bruid en bruidegom nog menig
jaar in goede gezondheid moge worden
toegemeten, hopen we van harte.
uilllll
IIIIIIIIHII DAT IS KRAS.
l|||||iiiilliiiiiiiiiiiillllliiiiiiii'iiiiiiiiiiliililiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiliin||||||
TOLLEN. Er zijn op de wegen in
Nederland nog 114 tolboomen. Sedert
instelling van de wegenbelastingwet
(thans motorrijtuigenbelasfingwet) heeft
het rijk aan afkoop van tollen 544 dui
zend gld. ten koste gelegd.
EEN DIKKE BOOM is te vinden
in het Slochtersche bosch te Slochteren,
Op 11/2 M. hoogte heeft hij een beuk
een omtrek van 5.75 M.
De omgeving van de Mt. Margaret
in Australië, behoort tot de droogste
streken der aarde. Gemiddeld valt er
slechts eenmaal in de zeven jaar regen.
EEN KRANIGE RIJDER.
De motorclub Wassenaar en omstreken
organiseerde onlangs haar vijfde terrein-
rit op het landgoed Duvnrell te Wasse
naar.
Onze vroegere plaatsgenoot, de heer
D. J. Wuvs, thans woonachtig te l>en
Haag, werd no. 1 in de zijspan klasse. H ij
legde op Harley Davidson motor zijn 10
ronden (51.2 K.M.) in 1 uur 44 mnt. en
24.6 sec. af.
ffi 8B
U kunt de Texelsche Zwemver- ffl
gj eeniging steunen door uw lidmaat-
If, schap, maar ook door het koopen
S3 van een lot a 10 cent. Hoofdprijs 93
IS een Haardfauteuil. AdressenC. 9j
Si Bakker, Jeugdherberg; Mej. Fr. 93
Si Plaatsman, J. Bruin Wz., G. I. S-
Si Logman, Den Burg; Mei. G. sj
S3 Brouwer, Alb. Backer, J. Blom, Si
TEXEL, HET VOGELPARADIJS.
We schreven onlangs over een foldpr
(vouwblad), welke in Ijgt Engelsch zou
verschijnen om speciaal aan de overkant,
van de Noordzee meer bekendheid aan,
ons eiland te geven en wel in het bie
zonder in de kringen van vogelvrienden.
De folder is er nu en maakt in ieder
opzicht een uitstekende indruk: frisch,
fleurig, typografisch keurig verzorgd, uit
gevoerd in vier kleuren, niet teekeningen
I
M. en A. J. VONK.
I
en foto's artistiek verlucht. Daar legt de
Alg. Ned. Vereen, voor Vreemdelingen
verkeer, welke de uitgave verzorgde, eer
mee in. Daar zal ons eiland stellig de
vruchten van plukken. Zulke reclame kan
haar doel iiiet missen, als maar voor
doelmatige verspreiding gezorgd wordt.
E11 hieraan mogen we zeker niet twijfelen.
Een vraag: Waarom verwezen naar A.
N.V.V. te Den Haag en niet tevens naar
V.V.V. Texel?
VISSCHERIJ
DE WADDENZEE HARING.
Komt ze toch
Eenige tijd geleden publiceerden we 'n
bericht uit Harlingen, waarin zeer pessi
mistische klanken voorkwamen ten aan
zien van de haring in de Waddenzee. Men
vreesde zelfs, dat de haring geheel J;ou
verdwijnen. Nadien zijn er echter opwek-
kender berichten gekomen. De corresjxm-
dent van De Telegraaf te Makkum was
zelfs zeer optimistisch en schreef reeds
„De Waddenzeeharing komt toch". Hij
grondde deze bewering op de veel groo-
ter aanvoer te Wieringen, die wel gemid
deld 60 kisten van twee en een kwart
tal bedroeg. Deze grootere aanvoer is
een feit. Maandagmorgen werd aan de
afslag van Den Oever, volgens de Wie-
ringer Courant, door een viertal botters
gemidd. elk een honderdtal kisten aange
bracht. Een mooie vangst. Maar de meeste
visscherlui hadden slechts enkele kistjes
ot heclemaal niets. De Wieringcr Cou
rant is daarom minder optimistisch en
acht het nog steeds een open vraag, ot
de haring wel dan niet zal komen.
IN DE MOESTUIN.
'iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiilillllll
Winter- ot late aardappelen nu on
verwijld planten.
Erwten en peulen leggen we met, ge
regelde tusschenpoozen.
Tusschen de geplante bloemkool
kunnen we afgeharde slaplantjes zetten.
Komkommers en meloenen, welke we
reeds eerder uitgeplant hebben, moeten
tegen felle zon beschermd worden.
Tusschen reeds uitgeplante en uit
gezaaide groenten de grond door schoffe
len ot hakken schoonhouden.
Bij gunstig weer kunnen we op
beschutte plekjes boonen leggen; anders
tot halt Mei wachten.
Buiten zaaien we nog snijbiet, late
bloemkool, mais, pastinaken, bindsla en
fn de vroege gewassen treedt om
deze tijd reeds bladluis op. Een goed be-
strijdingsmiddef is: 2 Kg. zeep oplossen,
in 100 L. warm water. 1 L. brandspiritus
er bij als de oplossing koud is.
