TRIUMPH
«ÏEh
DE f CENT
SIGARET
TRIOMFEERT
IN SMAAK!
grijze doeken
No. 5266 51s'" Jaargang Zaterdag 18 Juni 1938 XT?
-^§§1
mêêL- i
EERSTE BLAD.
Welgekozen woorden.
Brieven van Texelaars
in den Vreemde.
N.V. WACO Autobusdiensten
Vraagt MOERBEEK's
"'mm£1
- lp
in.
ëu min min mm mm mm mm mm mm mm un
üi mm mm mm mm mm mm mm mm mm
TEXELSCHE COURANT
||||||llllllllllllllllllllllllllllllllllll!lllllllllllllllllllllllll!llllllllllllll!ll!!llllll||||||
llllllllllll VOOR DE ZONDAG
||||||:illllllllllll!llllllllllllllllllllllll!lllllllllllllllllllll!llllllllllllll!llllllllll!||||ll
„In welgekozen woorden"
Het is met deze algemeen en vaak ge
bezigde uitdrukking, dat tallooze maler
een toespraak of een bedankje wordt ver
meld.
De „welgekozen woorden" heeten dan
regelrecht uit het hart te zijn gekomen.
Maar er is reden, daaromtrent ernsti
ge twijfel koesteren.
Wie zijn woorden „kiest" of moet
„kiezen", werkt met het hoofd en niet
met het hart.
En dan nog
Iemand, die werkelijk spreken kan, be
hoeft zijn woorden niet te kiezen, alsof
hij een keuze moest maken uit een spijs-
lijst.
Ze komen hem vanzelf in de mond.
Hiermee willen we natuurlijk volstrekt
niet beweren, dat de woorden van een.
„welbespraakt" persoon steeds regel
recht uit het hart komen
Geen sprake van.
Maar wie eerst aan het sorteeren moet
gaan, zwijge liever.
De Franschen zeggen: „La vraie elo
quence se moque de l'éloquence", wat
vrij vertaald beduidt:
Een eenvoudig hartelijk woo.d
is duizend maal meer waard en
zegt ook duizend maal meer dan
tal van „welgekozen" woorden
in een deftige redevoering.
ZONDAG, 19 Juni 1938.
||||||lll!llllllllllll!lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!lllllllllllllllllllllll||llll
llllllllllll VOOR HOOFD EN HART. Illlllillll
miIlllll
ZONDAG
Wat men van het oogenblik weigert
aan te nemen, geeft geen eeuwigheid
terug. Schiller.
MAANDAG
Op slechte wijze verworven geld is
nooit waard, wat het kost. Een rein ge
weten kost nooit, wat het waard is.
P e t i t-Se n n.
DINSDAG
Een geleerde heeft steeds zijn heek
vermogen bij zich. Cicero.
WOENSDAG
't ls niet de vraag, al wat in boeken
steekt, in 't hoofd te zaam'len. doch of
't daarin iets wekt en kweekt.
Vo sm ae r
DONDERDAG
Denk niet, dat de gelegenheid twee
maal aan uw deur zal kloppen.
Chamfort.
VRIJDAG
't Gevoelloos hart en het dwaze hoofd
alleen spot met geloof en zijn verbor-
genheen. De Genestet.
ZATERDAG
Wie aan geluk gelooft, bezit geluk.
Hebbel.
v!
i:::
IliHniI mmm
-
J. ROOSEVELT, oudste zoon van
President Roosevelt, die als secreta
ris en rechterhand van zijn vader in
het Witte Huis een invloedrijke po
sitie bekleedt.
VANDAAG zal hij in het huwelijk
treden met Anne Lindsay Clarke.
„TER HERINNERING".
Het boren hebben we nu gezien en
we gaan weer terug naar de hoofdgang..
Ali verbeeldt zich af en toe in een glij
baan te zitten, want ze voelt zich „rieki
en sterk" in haar leeren pak, en laat
zich maar naar beneden glijden waar dat
mogelijk is. Maar een keer gaat dat te
hard en haalt ze aan een ruwe steen haar
hand behoorlijk open. Jammer voor haar,,
maar ik kreeg meteen de gelegenheid
om de lezers van de Texelaar te kunnen
vertellen, dat de verbandmiddelen, dis
hier en daar in de bekende Roode Kruis
kistjes opgeborgen zijn, in orde waren.
„Lekker nè, om agterna te sè, dat die
hand seer gekrij het in 'n goudmijn",»
merkt onze gids plagend op, als hij haar
pootje verbonden heeft.
VAN DALEN GESPROKEN.
Zoo komen we weer aan het station.
„Ring, rang", gaat de bel en even later
zitten wij weer in de bak en schieten
we verder de grond in, echter maar een'
paar honderd voet. Dan moeten we over
stappen in een andere bak. Men moet
weten, dat het niet mogelijk is om ineens
van af de oppervlakte naar die diepere
mijngangen af te dalen. De diepste mij
nen zijn ruim 8000 voet diep en de ka
bel. welke men hiervoor noodis» heeft,
zou ooor zirn eigen gewicht breken. Een
maal is dat gebeurd en 30 menschen scho
ten er daarbij hun hachje in. Onder in de
de schacht stond toen eenige meters wa
ter, zoodat allen, die nog niet door de
schok gedood waren, verdronken. Bo
vendien kwam de enorm zware kabel er
nog bovenop te liggen; het duurde eenige
dagen, voordat men met hulp van 'n dui
ker de slachtoffers boven had.
Keeren wij terug naar ons ondergrond-
sche station. Er staat een kolossale e'.ec-|
trische machine. Wat een werk moet het
geweest zijn om dat grapje hier te mon-
tceren. Maar..... wij gaan weer dieper..
Dalen is dalen, zoudt ge denken, maar.
ditmaal is er verschil. Alle schachten
zijn n.l. niet loodrecht en deze schacht'
b.v. is schuin. De kooi gaat eerst lood-
recht, maar maakt dan plotseling een
hoek, zoodat we ons niet alleen half
doodschrikken, maar een oogenblik op
elkander komen te liggen. De kooi gaat
dit gedeelte verder over ra'ils. -
„Hoe hard gaan we nu?", vroeg ik.
Het was tusschen de 1500 en 2000 voet,
per minuut.
OP 4000 VOET DIEP.
„Ring, rang". We zijn nu 4000 voet
diep en gaan hier nog een wandeling,
maken. In hoofdzaak was alles net als
boven. Alleen was alles veel moderner.
Overal brandde electrisch licht en in de
hoofdgangen zou men wel met paard en
kar kunnen rijden. En dat nog wel op
4000 voet diepte! Hier maakten we nog
een rondje van een klein uur, waarbij ik,
nog eenige getallen te hooren kreeg.
Hierover in mijn vierde en laatste brief
over dit „goudmijn-avontuur".
SIEM DE WAAL.
||||||iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!iiiiiiiiiii:ii!iiiiiiiiiiinii||||||
llllllllllll WEET U ZE ALLE VIJF
||||||!iii!iiiiiiiiii::iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiriiiiiiiiiiii!iiiiiiiiii>ii!iiiiiiiiiiiiiiin||||||
21. Hoeveel pet. der aarde is met
water bedekt?
22. Wie schreef „Van het Westelijk
Front geen nieuws"?
23. Wel eens gehoord van Zoppot?
24. Wat beteekent de afkorting :S.S.
25. Wat beteekenen de Romeinsche cij
fers: L, D en M?
ANTWOORDEN.
„21. Zeventig pet. ongeveer.
22. De Duitsche schrijver Erich Ma
ria Remarque.
23. De voornaamste badplaats aan dei
Oostzee, gelegen in de Danziger Pocht.
24. „Salvis titulis", behoudens titels-
(wordt wel aan adressen toegevoegd)
25. L beteekent 50; D 500; M 1000.
26. Hoe lang zijn: het Panama-kanaal
en het Suez-kanaaJ
27. Wat is een mandoer
28. Wat weet u van de Nederland-
sche uitvinder Corn. Drebbel (plm. 1600)
29. Wie componeerden: Lohengrin -
Rigoletto Paljas
30. Kunt u het woord „bioscoop" in
lettergrepen verdeelen
Sinds 15 Mei geheel gewijzigde
DIENST- en TARIEFREGELING
a 5 ct. verkrijgbaar bij onze chauf
feurs en aan onze kantoren.
DE NEDERLANDSCHE
KUNSTZIJDE-INDUSTRIE.
Dezer dagen is door het zilveren ju
bileum der Algemeene Kunstzijde Unie
aller aandacht weer op de kunstzijde ge
vestigd. Het kunstzijde feest werd ge
vierd in de plaatsen, waar de A.K.U. (en
vroegere Enka) haar fabrieken heeft:
Arnhem en Ede; waar 3500 personen in
deze fabrieken werk vinden. De vlucht
der kunstzijde-industrie is als een sprook
je. Ze brengt in de kleedigg der breede
massa der maatschappij kleur en fleurig-
oejd en dus een geheele ommekeer: ze
breidt zich voortdurend uit, gordijnenstof-
fen, tafelkleeding meubelbekleedingEr
s zelfs reeds een kunstziidefilm «ingeno
men, die de titel draagt van „Vrouwen,
van 1938", een film, die in de meeste
plaatsen van Nederland reeds vertoond is.
De cijfers spreken duidelijk van degroote
omvang, die deze industrie genomen heeft.
In 1910 bedroeg de wereldkunstzijdepro-
ductie circa 11 mill. I$g.; in 1937 had Ne-'
derland deze hoeveelheid reeds zelf al
leen geproduceerd. De wereldproductie
in 1937 bedroeg 500 mill. Kg. Ook de
productie der verwante celwol, die de
A.K.U. produceert, gaat met sprongen
omhoog. De wereldproductie hiervan De-
droeg 68 mill. Kg. in 1935; het volgende
jaar 148 mill. Kg. en het afgeloopen
jaar 300 m.ll. Kg. De fabricatie ge
schiedt vooral in Duitschland, Japan en
Italië. Dit kan niet zonder invloed ojp de
markt der natuurlijke wol bljjven.
De gevolgen, die de rationalisatie der
productie op de kostprijs heeft teweeg
gebracht, zijn als volgt:
verkoopsprijs per Kg. in 1920 f32.
1925 f 8.—
1930 f 3.65
1937 f 1.70
Donkere wolken bedekken inmiddels de
kunstzijde-hemel. Van de Ned. productie
wordt 90 pet. geëxporteerd, en het bui
tenland heft steeds hooger invoerrechten,
soms zelfs meer dan 100 jjct.; terwjjl
Ned. zelf het eenige land is, dat zijn
kunstzijde-industrie niet met invoerrech
ten beschermt. Toch exporteert de A.
K.U. naar meer dan 50 landen. De toe
komst van de Ned. Kunstzijde Industrie
is thans heel wat minder gunstig dan
een jaar geleden. De winst van 1937 was
grootendeels een gevolg van de devalu
atie. Door de internationale spanningen
worden de omzetten thans kleiner. Gedu
rende het eerste kwartaal van 1938 be
droeg deze reeds 40 pet. minder dan in
het overeenkomstig kwartaal van 1937.
Desondanks werd het jubileum opge
wekt gevierd, gesterkt door de leus, die
gebeiteld is in het door het personeel
gestichte monument
Techniek geleid door geest,
Wiekt om d' aard.
De welstand groeit,
Die door de eeuwen heen
De schoonheid heeft gebaard".
FRED. v.d. M.
uiin
llllllllllll IN DE MOESTUIN.
|||||['ll!llllllllllllllllllllillllll!illlltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll|||{[|
Het zaaien van groente voor opvol
ging zooals sla, andijvie, koolrapen, pos
telein, kervel, boonen, spinazie, enz. ge
schiedt op geregelde tijden om steeds-
versche en goede groente te hebben.
Voortdurend op leeggekomen plekken wat
anders zaaien en (of) planten. Denk om
wieden, schoffelen, dunnen en uitplanten.
We zaaien nog wortelen. De in
Mei gezaaide winterwortelen uitdunnen
pp 1015 c.M.
Tuinboonen moeten, indien het nog
niet gebeurd is, getopt worden.
Over aardbeienbedden,, bessen en
frambozen netten tegen de vogels span
nen. Bjj frambozen de jonge scheuten
dunnen. De zwakkere wegnemen yoor
zoover mogelijk.
De eerste erwten zullen zoo lang
zaam aan in de schok staan. De mooiste
en sterkste uitkiezen voor zaad. Bij boo
nen hetzelfde.
BELANGRIJK NIEUWS.
De Rijksserum-lnrichting te Rot
terdam is voornemens te trach
ten, een entstof te bereiden ter
bestrijding van de op Texel te
recht zoo gevreesde ziekten bij
schapen, bekend als zweiuier
en blauwuier. Daartoe wordt
een groot aantal monsters ver-
eischt van aan die ziekten lijden
de schapen. Wie daarmee van
dienst wil zijn, doe even bericht
aan een van deze adressen:
H H.J.Frederiks, E. Noordijk,
E. van den Banv K. Lqp Rz.
Niet zelf monsters brengen.
Telefoonkosten kunnen vergoed
worden.
VLIELAND.
MISLEIDENDE JOURNALISTIEK.
Men neemt geen krant ter hand of er
staat wat in over de „Karimata". Een
zwerm van journalisten is op Terschel
ling neergestreken, lazen we. Maar ze
moeten wat schrijven ook. Gewoon iets
schrijven over gewone dingendat gaat
niet, want dan worden ze niet gelezen.'
Dus moet 't wat buiten de dagelijksche
sfeer liggen, wat sensationeels liefst.
Gezoomd met lus 13 en 16 ct per stuk.
„Het bootje van Doeksen stoomt
het haventje van Harlingen uit."
(Dit is de boot, die 540 passa
giers kan vervoeren. Red.)
„Vóór wc het knusse haventje van
Terschelling binnenvaren, worden
we geënterd door de vlet van Vlie
land!"
Wat leuk, hè? Zouden zulke kerels
wel weten, wat een vlet is?
Behalve een vroolijke, zit aan zulk ge
zwam ook een bedenkelijke kant. Een»
gezelschap (schoolkinderen), dat, omdat
er niet meer overgestapt zou worden,
voor Vlieland plaats besproken had, zag
nu weer van het plan af; men had be
zwaar om met een groep kinderen in
ten vlet over te stappen! Nu is ,deze
misvatting gelukkig nog te herstellen,
maar hoevelen, van wie men nooit wat»
verneemt, schrikt zoo'n misleidend be
richt af? N. Harlinger Crt.
DE KONING VAN NEPAL, die
een bezoek aan Europa bracht; ook
aan Londen.
Nepal is een onafhankelijk konink
rijk, gelegen in de nabijheid van de
Himalaya. Het is viermaal zoo groot
als ons land, maar het telt s'.ethts
zes millioen inwoners.