No. 5267 51sle Jaargang Woensdag 22 Juni 1938 De Nieuwe Texelsche Courant EERSTE BLAD. SPRUTOL Wol in de Woolsack. N.V. WACO Autobusdiensten Brieven van Texelaars in den Vreemde. Texelsche Barichteo Zomersproeten Uw advertentie In dit blad wordt op Texel huis aan huls gelezen. TEXELSCHE COURANT is sinds I Juli 1930 hi dit blad opgenomen. HOOGWATER (ter reede van Texel v.m. (nam. ongeveer een half uur later.) 22 23 24 24 26 27 28 Juni 3,30 4,37 5,52 6 59 8,03 9.07 10,02 Aan Zwembad ,,de Schans" een uur eerder. LICHT OP PIIWIELEN en RIITUIGEN 9 54 UITGAVE: N.V. Boekhandel en Drukkerij v.h. Langeveld en De Rooij Den Burg. Tel. 11. Postrek. 652. ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal; buiten Den Burg tl.—; losse nrs. 4 ct. ADVERTENTIES: 12 cent per regel minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor vier plaatsingen opgegeven, wordt drie maal berekend. Vraagt ons zeer voor- deelig tarief voor neringdoenden. TEXELAARTJES: 48 ct. (4 regels, ge heel met kleine letter gezet.) ||||||ii:i!!lll!lll!!lll!!lllllllllllllllllllinilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll|l!!ll llllllllllll VAN OVER DE GRENS. Illlllllllll KONING GUSTAAF V 80 JAAR. Koning Gustaaf V van Zweden heeft dezer dagen de leeftijd der zeer sterken bereikt. Koning Gustaaf, die op 8 Decem ber 1907 de Zweedsche troon besteeg, als opvolger van zijn vader, Oscar II, heeft zich niet slechts bij zijn volk, maar ook daarbuiten, een groote populariteit, verworven door zijn oprechtheid, zijn beminnelijke eenvoud, zijn vitaliteit en door de toewijding, waarmede hij de be langen van land en volk van Zweden be hartigt. Eerbied voor de wijze, waarop de ko ning zijn constitutioneele functies uit oefent, is ook gegroei.d in de kringen der genen, die krachtens hun politieke opvat tingen, de republikeinsche staatsvorm! voorkeur geven boven die van het con stitutioneele koningschap. Ook sociaal i democratische staatslieden, in Zweden door nauw contact tot oordeelen be voegd, hebben getuigd van de hooge wijze, waarop de koning zijn taak 'heeft opgevat. Toen de kroonprins zich danook tot zijn vader richtte om hem de gelukwenschen aan te bieden van de koninklijke familie en het volk, kon hij er van overtuigd zijn, dat hij inderdaad sprak namens het ge- heele volk tot de tachtigjarige koning, die voor allen een voorbeeld is van eenvoud, oprechtheid en plichtsbetrachting. DE SCHULDEN VAN DE OOSTENRIJKSCHE STAAT. Op het oogenblik is de financieele we reld in rep en roer over de kwestie deit Oostenrijksche schulden, een kwestie overigens, die niet slechts een financieelei maar wel degelijk ook een politieke kant heeft. Duitschland ontkent n.l. rechtens verplicht te zijn, de juridische erfenis ded Oostenrijksche bondsleeningen te erken-, nen. De Duitsche minister van economi sche zaken, dr. Funk, noemde een aantal' gevallen, waarin een dergelijke verplich ting door andere landen is afgewezen; o.a. heeft Engeland na de Eoerenoorlog de schulden der Boerenrepubliek niet er kend. Bovendien meent Berlijn, dat men hier niet met handels- maar met politieke schulden te doen heeft. In Engeland en de andere schuld- eischer-staten met uitzondering van Italië meent men intusschen, dat het. hier wel degelijk handelsschulden be treft en dat Duitschland verplicht is te, betalen. Daar komt nog bij, dat de Engel-' sche staat zich voor een derde deel der leeningen borg heeft gesteld (voor onge veer een groot deel blijven andere staten, borg), zoodat Engeland en deze andere staten, wanneer Duitschland niet betaalt, uitkeeringen zullen moeten doen. Engeland tracht nu druk op Berlijn uit te oefenen. Het Duitsch-Engelsche han delsverdrag moet verlengd worden en daar Duitschland bijna tweemaal zoo veel naar Engeland levert, als het van daar betrekt, is de Duitschers veel aan een, goed handelsverkeer met Engeland gele gen. De onderhandelingen over de ver lenging van het handelsverdrag zijn nu. voorloopig door de Erjgelschen verdaagd., Wellicht, dat er nu alsnog een regeling ||||||iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinii:iiiiiiiiiiiiiiiiii|||||| llllllllllll WEET U ZE ALLE VIJF Illlllülll! 26. Hoe lang zijn: het Panama-kanaal en het Suez-kanaal 27. Wat is een mandoer 28. Wat weet u van de Nederland- sche uitvinder Corn. Drebbel (plm. 1600) 29. Wie componeerden: Lohengrin - Rigoletto Paljas 30. Kunt u het woord „bioscoop" in lettergrepen verdeelen ANTWOORDEN. 26. Suez-Kanaal 160 K.M. Panama-Ka naal 81 K.M. 27. Opzichter over werkvolk of be dienden in N. O.-lndië. 28. Hij maakte het model voor een duikboot en verbeterde de microscoop. 29. Lohengrin: Richard Wagner; Rigoletto: Giuseppe Verdi. Paljas: Ruggiero Leoncavallo. 30. Bi-o-scoop (dus niet: bi-os-coop; „scoop" komt van het Grieksche skopein kijken.) 31. Wat is de grootste rivier van Europa? Van de wereld? 32. Wat is caviaar? 33. Wie was Cavour? 34. Hoeveel tanden en kiezen heeft een volwassen mensch van nature? 35. Uit welk land kwamen de eerste aardappels? tusschen Engeland en Duitschland bereikt wordt, njaar helaas is de spanning tus schen beide landen door deze kwestie, van eigenlijk ondergeschikt belang, weer verscherpt. DE TSJECHISCHE KWESTIE. In Tsjecho-Slowakije en ook aan de Tsjechisch-Duitsche grens schijnt af gezien van enkele kleine botsingen de rust voorloopig weer wat teruggekeerd te zijn. De Praagsche regeering onderhan delt op het oogenblik met de afgevaardigd den der Sudeten-Duitschers en het is een verblijdend verschijnsel, dat de internatio nale pers tijdens deze ouderhandelingen een gematigder houding heeft aangeno men. Ook de Duitsche bladen makendaar- op geen uitzondering en men mag daar uit opmaken, dat men in Berlijn alles, vermijden wil om deze onderhandelingen te storen. VERSCHRIKKELIJKE WATERSNOOD IN CHINA. In China hebben de natuurkrachten met schrikbarend geweld in de oorlog inge grepen. De dijken van Hwang Ho zijn doorbroken en talrijke dorpen en lan derijen in het noordelijk deel van de pro vincie Honan zijn overstroomd. De Ja panners geven de schuld van de catastrofe aan de Chineezen, de Chineezen wijzen de Japanners als daders aan. Maar wie ook verantwoordelijk is voor de door-, braak der dijken, de overstrooming van de Gele Rivier heeft aan de Chineesche maarschalk Tsjiang Kai-sjek een weinig lucht gegeven. „China's smart sinds oud ste tjden", zooals de Chineezen de Hwang Ho in hun bloemrijke taal noemen, ver hindert de Japansche opmarsch aan de, noordelijke fronten. Misschien hebben Chineesche soldaten de dijken doorstoken, misschien hebben Japansche vliegtuig bommen de dijken zwaar beschadigd. Deze elkaar tegensprekende beweringen zijn in de huidige atmosfeer yan nationale haat en ontketende oorlogshartstochten even moeilijk te onderzoeken als de Japansche meldingen over de dood van 150.000 Chi-' neesche boeren in de wateren van de Gele Rivier of het Chineesche bericht over de verdrinking van 5000 Japansche solda ten en de afsnijding van nog eens 7000 Japanners door het water. Zeker isi slechts, dat de overstrooming van de, Hwang Ho een geheel nieuwe toestand schept in de Oostaziatische oorlog, waar-) van de gevolgen voorloopig nog niet te overzien zijn. BARCELONA'S „VERLOREN DIVISIE" GEVLUCHT. Na het succes bij Castellon hebben de troepen van Franco thans ook in ihefc noorden weer een overwinning behaald. De 43ste divisie van het regeeringsleger welke door haar hardnekkige verdediging en haar moed naam heeft gemaakt en se dert maanden het geheel door rechtschen ingesloten Bielsa bezet hield, is thans onder de druk der tegenstanders naar Frankrijk gevlucht. Intusschen hebben de meeste manschappen te kennen gege ven, weer naar Barcelona te willen terug- keeren. GENERAAL KREJCI, chef van de Generale Staf van het Tsjechische leger, die voornemens is de drie-ja rige dienstplicht in te voeren. verdwijnen spoodig door een pol Bij olie Drogisten Ei; heeft onlangs in het Engelsche Hoo- gerhuis een storm gewoed wegens het plegen van een aanslag op de bestaand© orde. Deze aanslag heeft veel nobele tongen in beweging gebracht. Het ging over de befaamde Woolsack", de zetel, waarop de voorzitter van het Hoogerliuis troont, ledereen, die weet, hoezeer do Engelschman er voor terugdeinst, de din gen bij hun naam te noemen, zal begrij pen, dat de „Woolsack" noch met wol noch met zak iets te maken heeft. Het is in werkelijkheid een vierkante, roode divan, gevuld met paardenhaar. Op verzoek van de wolhandel, die klaar blijkelijk over een voortreffelijke reclame- e <pert beschikt, is nu besloten, een einde aan deze tegenstrijdigheid te maken en het paardenhaar weer door wol te laten vervangen. Mogelijkerwijs heeft de overweging, dat wol in dit geval aanzienlijk minder com fortabel is dan paardenhaar, een belang rijke rol in dit besluit gespeeld. Men zou kunnen hopen op deze wijze de neiging van de voorzitter, op zijn divan te gaan liggen, tegen te gaan, een be treurenswaardige, maar niettemin begrij pelijke neiging, want de Lords kunnen knap vervelend zijn. Van het standpunt van de ongelukkjge voorzitter, is deze verandering dus moei lijk een vooruitgang te noemen. Hij kan zich echter troosten met de door een oneerbiedig blad uitgesproken gedachte, dat hij, wanneer het adeli^ke' gebazel hem te machtig wordt, nu al thans materiaal voorhanden heeft, dat hij ook voor zijn ooren kan gebruiken. We ontleenen dit stukje aan de Haagsche Post. Aardig is het wellicht, hierbij op te merken, dat oud-tijds EEN ZAK WOL als zetel voor de voorzitter van het Hoogerhuis diende. Deze merk waardige biezonderheid vinden we ver meld in The Modern Encyclopedia en zal dus wel juist zijn. Blijkbaar heeft Wool sack dus toch wel wat met wol en met en zak te maken, zij het dan, dat we, om „aansluiting" te vinden, moeten te ruggaan naar het grijs verleden Wie belang stelt in een afbeelding van de „Woolsack", loope eens bij qns aan. U zult zien, dat de afmetingen daarvan', zoo aanzienlijk zijn, dat er menig pondje wol in gestopt kan worden. Maar op de prijs ter wereldmarkt zal dat wel geen invloed hebben We moeten in de wensch, de Woolsack' weer met wol te doen vullen, een sym bool zien. Het was Sir Dalziel Kelly, voorzitter van de Australische wolraad, die tot „de ontstellende ontdekking"1 kwam, dat er paardenhaar in de wolbaai zat. Daar moest wol in, vond hij, en dan wol, afkomstig uit Australië, Nieuw-Zee- land en Zuid-Afrika, als symbool van de saamhoorigheid van de dominions en het moederland. Redactie. Sinds 15 Mei geheel gewijzigde DIENST- en TARIEFREGELING a 5 ct. verkrijgbaar bij onze chauf feurs en aan onze kantoren. Pretoria, Transvaal 25 Mei 1938. DE WERELD ROEPT ER OM In de mijn werken 5000 kaffers, die iedere maand 150.000 ton erts naar bo ven brengen. En dan te bedenken, dat) er in de tientallen mijnbedrijven hier aan de Witwatersrand tezamen 400.000 kaf fers en 50.000 blanken werken. Millioe- nen tonnen erts worden er iedere dag naar boven gewerkt en tot stof gemalen, waarna men met chemische middelen het goud er uit wascht. Geweldig is Tiet, zooals hier de aarde uitgehold is over. een afstand van honderden K.M. Maar dit is ook de oorzaak van Zuid-Afrika'si welvaart. Alleen liet goud. En NIETS ANDERS. En terwijl deze getallen ons door liet hoofd dwarrelen, stappen we weer in de kooi; we suizen omhoog, de dag te gemoet. Snel, sneller gaat liet. De licht jes van de stations g'aan nu Jangzamer „Ring-rang" gaat de bel. Wij zijn ween boven. Uitstappen. We zijn nog maar op het tusschenstation. Weg is de bakl weer; hij gaat al weer met 2000 voet snelheid per minuut de grond in om weer goudklip te halen, jyant het .goud is thans duur; de wereld roept er om. WAAR HET GEVAAR LIGT Als wij in een Egyptische duisternis weer naar boven suizen, met de volgende bak, moeten wij onze gids toch nog even polsen Bent u nooit bang, daar diep in de aarde Is het daar niet geva,arl,ijk Hij lacht even, schijnbaar zorgeloos, maar ik weet, dat zijn oogen ernstig staan, als hij zegt, i dat er hier beneden, waar men met levensgevaar goud winnen moet, minder ten gronde gaan dan in de zonnjge straten van Jo hannesburg. Zijn bedoeling is duidelijk en zijn op merking is volkomen juist. Want indi rect gaan er meer ten gronde ,door het goud dan direct. Dit is nu geen „wereldwijsheid", lieve lezer, maar „goudstadwaarheid" die men. hier dagelijks te aanschouwen kijjgt. „Ring-rang". Plotseling is liet weer hel daglicht rondom ons. We knippe ren met de oogen. De zon verwarm1! onze ruggen weer. Gelukkig, wc zijn weer boven. Ja, waarom eigenlijk „gelukkig"? !k weet het niet, maar toch Even later puffen we weer langs een nrachtige weg door „die ou landjie". Overal om ons heen zien wij de enor me goudgele mijnhoopen. Millioenen ku bieke meters zand. dat eens rots was. liggen hier opgehoopt. De meest moder ne kipkarren worden achter elkander langs een loopende band omhoog ge trokken; ze maken de bergen zand hoo- ger en hooger. Dag in, dag uit, jaar in, jaar uit. En hier en daar en overal lig gen de dorpen tusschen die goudgelei hoopen. En in de verte steken de wol-» kenkrabbers van lohannesburg tegen de blauwe hemel af. Stad met tegen de aOG' duizend inwoners. En daar voorbij rjjzen nog meer steden en dorpen op. Dit vertel ik u om u een beeld te gjeven van de wonderlijke wereld, waarin we hier leven. Want een zestig jaar geleden was hier nog niets van dal alles, NIETS. Toen joeg er een enkele verdwaalde boer op een misschien eveneens verdwaalde leeuw, want veel wild moet er in deze (toen waardelooze streek ook niet gezeten heb ben. En tegenwoordig Dit plekje is eenig in zijn soort in de heele wereld. Hicij klinkt het lied van de arbeid wel iheel luid. Hier is WERK, hier is geld, hier is een kans om te leven. Ja, waarlijk: Zuid-Afrika, wat ben je rijk en ge lukkig. SIEM DE WAAL. DEN HOORN. AFSCHEID DS. G. MOEN. Ds. G. Moen zal Zondag 24 Juli af scheid nemen van de N.H. gemeente, .al hier, waarvan hij drie- en-een-half jaar voorganger is geweest. De godsdienstoefening zal op ge noemde datum 's middags om half drie aanvangen, daar Z. Eerw. 's morgiens de dienst te Oudeschild nog zal leiden., waar na het vertrek van Ds. Scholte een vaca ture is ontstaan. i

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1938 | | pagina 1