Oe Üieuwe Texslsche Courant
51,e Jaargang
Woensdag 20 Juli 1938
W No. 5275
Texel zooals het nu is,door DR-jaclP-TH|JSSE-
EERSTE BLAD.
Texels»:he Berichten
N.V. WACO Autobusdiensten
DAAR KAN OP TEXEL VAN
ALLES GEBEUREN.
TEXELSCHE COURANT
IS SINDS 1 JULI 1930
/N DIT BLAD OPGENOMEN.
UITjAVE: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.i. Langeveld en De Rooij Den
Rirg. Tel. 11- Postrek. 652.
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
>uiten Den Burg tl.losse nrs. 4 ct.
ADVERTENTIES: 12 cent per regel
minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor
vier plaatsingen opgegeven, wordt drie
maal berekend. Vraagt ons zeer voor-
deelig tarief voor neringdoenden.
TEXELAARTJES: 4S ct. (4 regels, ge
heel met kleine letter gezet.)
HOOGWATER (ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer een half uur later.)
20 21 2 23 24 25 26 Juli
1.56 2,43 3,48 4,57 6.30 7,49 8,57
Aan Zwembad ,,de Schans" een uur
eerder.
LICHT OP
RIIWIELEN en RIITUiGFN 9 39
IIHIIIIIHI VAN OVER DE GRENS. Illlll'lllll
lllillmum
ZAL HET NU GEBEUREN?
Een dezer dagen was het twee
jaar geleden, dat in Spanje de
burgeroorlog uitbrak, die sinds
dien Europa herhaalde malen aan
de rand van een algemeen Euro-
peesch conflict heeft gebracht.
Onnoemelijk veel ellende heeft
deze broederstrijd reeds over het
Iberisch schiereiland gebracht en,
nog steeds is het einde der ver
schrikking niet te zien.
Intusschen doet zich voor het eerst in
deze strijd een lichtpunt voor, n.l. de aan
vaarding van het Britsche plan tot terug-i
trekking der buitenlandsche vrijwilligers!
uit Spanje. Nu is ook dit Londensche plan
in de vorm van een Engelsch witboek ge-'
publiceerd. Het omvat ongeveer 80 pa
gina's en treedt zeer in biezonderheden.
Bepaald is o.a., dat de terugtrekking dei'
vrijwilligers 147 dagen na de aankomst
van het eerste transport in de doorgangs
kampen beëindigd moet zijn. Thans is
h,et wachten nog op de toestemming van
Barcelona en Burgos. Is deze toestemming
eenmaal gegeven, dan kunnen de com
missies, die met het tellen der buiten
landsche vrijwilligers belast zijn, naar
Spanje vertrekken.
MOEILIJKHEDEN VOOR
CHAMBERLAIN.
De met de Spaansche kwestie nauw ver
bonden Engelsche binnenlandsche strijd
tegen Chamberlain komt niet tot rust.
De oppositie laat geen gelegenheid voor
bijgaan om scherpe aanvallen op Cham
berlain's buitenlandsche politiek van toe
nadering tot Italië en Duitschland ttl
richten. Groot opzien heeft dezer dager;
een artikel van de „News Chronicle",
gebaard, waarin Duitschland allerlei booze
plannen in Spanje, Portugal en Midden-
Europa in de schoenen geschoven worden.
Het blad beweerde, dat een hoog Duitsch-
officier voor een aantal kopstukken van
de Nationaal-Socialistische Partij zeer
||||||lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!llllllllllllllllll|||||l
llllllllllll WEET U ZE ALLE VIJF HHHIHIH
lllllliiiiiiiiiiiiiiiriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii'iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiillllll
66 Wie stichtte Batavia
67 Wat is Nederlands oudste spoor
weg
68 De hoogste berg van Afrika is
69 Hoe heet Terschellings vuurtoren
70 Waarvan wordt celluloid gemaakt
ANTWOORDEN.
66 Jan Pietersz. Coen. (1619.)
67 Amsterdam Haarlem. (20 Sept.
1839.)
68 De Kilimandsjaro (6010 M.)
69 De Brandaris.
70 Van kamfer en schietkatoen.
NIEUWE VRAGEN
71 Wie was de eerste president der
Vereen. Staten
72 Wat is een „talmoed"?
73 Wanneer is de doodstraf in ons
land afgeschaft?
74 Hoe betitelt men leden van de Pro
vinciale Staten?
75 „K.N.A.C." is een afkorting van
De antwoorden en nieuwe vra
gen komen in het volgend nr.
Illllliiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiillllll
llllllllllll WAT ER GEBEURDE L£||||||
IIIIIIiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiIIIIII
20 Juli Het Concordaat tusschen
Duitschland en het Vaticaan getee-
kend. - 1933.
21 Juli De Haarlemmermeer droog
gemalen. 1852.
22 Juli Wiley Post volbrengt zijn
vlucht om de wereld: 7 dg. 18 uur
49 mnt.. 1933.
agressieve toekomstplannen zou hebben
uiteengezjet. In Duitschland is men over
deze berichtgeving zeer verontwaardigd;
men spreekt met kracht de verschillende
beweringen van het Engelsche blad te
gen eu verlangt van de redactie, dat ze
de naam van bedoelde Duitsche officier
noemt.
OALADIER OVER DE
EUROPEESCHE VREDE.
Naast dit geruzie over en weer ont
breken prettige klanken niet. Zoo heeft
de Fransche minister-president Daladier'
dezer dagen openlijk verklaard, niet aan
de vredeswil van Duitschland te willen'
tjvijfelen. Volgens deze staatsman zou de
mogelijkheid tot een algemeene Euro-
peesche regeling nog steeds open staan.
In Berlijn heeft men de woorden van de
Fransche regeeringschef toegejuicht en
verklaart men zijnerzijds, dat een overeen
stemming tusschen Duitschland en Frank
rijk gewenscht en mogelijk is.
DE ONRUST IN PALESTINA.
De terreur in Palestina heeft in de af
geloopen dagen opnieuw schrikbarende
vormen aangenomen. Bomaanslagen, over
vallen op openbare gebouwen, spoorwe
gen, autobussen, enz., zijn aan de orde
van de dag. Het begin van deze nieuwe
golf van terreur viel samen met de con
ferentie van Evian over het probleem van
de politieke vluchtelingen. Geheel toeval
lig zal dit wel niet geweest zijn. Met
hun verzet wilden de Arabieren klaar
blijkelijk aantoonen, dat er in Palestina
geen plaats meer is voor Joodsche
immigranten.
Engeland, dat alle pogingen in het
werk stelt om een einde aan deze terreur
maken, schijnt zijn verdeelingsplan, waar
tegen van Arabische zijde zoo zeer storm,
wordt geloopen, niet te willen opgeven.
In verband daarmede stuit de Koninklijke
Britsche Commissie, die op het oogen
blik in Palestina vertoeft, wel op groote
moeilijkheden. Dit neemt echter niet
weg, dat Engeland nog steeds de macht
bezit om in Palestina zijn wil door te
drijven. Men mag dus verwachten, dat
binnen afzienbare tijd een oplossing in
de door Engeland gewenschte zin tot
stand zal komen.
HET TSJECHO-SLOWAAKSCHE
VRAAGSTUK.
Flet Tsjecho-Slowaaksche vraagstuk
blijft Europa nog steeds in spanning hou
den. Juist op het oogenblik zijn de
Duitsche bladen een nieuwe campagne te
gen Praag begonnen. Karlsbad bljjft voor
de Sudeten-Duitschers het minimum-pro
gramma en aangezien het Tsjechische na-
tionaliteltenstatuut, dat overigens nog1
niet is gepubliceerd, daarmede niet in
overeenstemming zal zijn, is het einde van
de strijd tusschen Tsjechen en Sudeten-
Duitschers nog niet te zien. Zoo loopen
er reeds eenige dagen geruchten over een,
positieve tegenstand van de Sudeten-Duit
schers. wanneer het statuut der nationali
teiten niet naar hun zin zou uitvallen. Zoo
spreekt men b.v. over een algemeene sta
king in de Sudeten-Duitsche gebieden.
Anderszijds verzekert de Tsiecho-Slo-
waaksche pers dagelijks, dat men goedl
opschiet met de besprekingen en dat het
parlement, als de Sudeten-Duitsche partij
niet tegenwerkt, zeker in de laatste dagen
van Juli bijeen zal komen.
HET BEZOEK VAN DE ENGELSCHE
KONING AAN FRANKRIJK.
Het Engelsche koningspaar is zoo juist
met groot enthousiasme in de Fransche
hoofdstad ontvangen. Dit bezoek onder
streept de hechtheid tusschen Londen en
Parijs, die inderdaad op alle gebieden
van de buitenlandsche politiek samenwer-,
ken. Politieke besprekingen zullen aan
dit bezoek niet verbonden zjjn. Wel
wachten de Engelsche monarch en zijn
gemalin in de Lichtstad een groot aantal
feestelijkheden.
„NATURA".
III.
Wat nu de vogels betreft zijn die dui
nen ook rijk in alle opzichten. De lepe
laarkolonie in de Mui verkondigt de lof
van strenge .wetenschappelijk opgevatte,
vogelbescherming. De zilvermeeuwenkolo
nie aan de Westen verschaft honderden
bezoekers een aangename blik op impo
sant vogelleven. Het rondleiden van die
bezoekers is de kleuterschool voor toe 1
komstige echte vogelvrienden, die dan
later op hun eentje of bij drieën werke
lijk van de vogelwereld gaan genieten
en niet alleen de nesten met eitjes waar
dceren, maar ook vogelzang en vogeltrek,
September en October in l'excls duin en
aan de slikken van de Eendracht.
En nu de polders. Toen het in Waalen
burg begon te kraken, heeft de Vereeni-
ging tot Behoud van Natuurmonumenten
het er op gezet, haar hez.it langs de Oost-
rand van Texel te bevestigen en uit te
breiden. Thans heeft zij een linie bezet
langs de heele rand: die Petten bij Den
Hoorn, een perceel in de Prins-Hendrik-
I older, onder Oudeschild een stuk bij
Frakenstein, het Molen-Mieland, Biitti-
kofers Mieland, Thijsse's Fienweid, het
Schar, de Bol in de polder Het Noorden,
allemaal eigendom en bovendien heeft ze
nog in lange pacht de Slikken bij de
Eendracht. Daarbij komen dan nog de nu
gedegradeerde terreinen in Waalenburg,
w.o. één stuk, dat bij wijze van experi
ment door kade en molentje op peil
wordt gehouden. Alles met alles is dit
i.eds een indrukwekkend bezit (voor uit
breiding vatbaar) en een waardig tegen
hanger van de Staatsnatuurmonumenten in
de duinen. Dat ook hier de mogelijkheid
van nieuwe vestiging bestaat, is geble
ken in de laatste jaren, toen de Stelt-
HOOI EN NAGRAS.
Notaris Mulder heeft Vrijdag in De
Lindeboom voor de Vereen, tot Eehoud
van Natuurmonumenten in Nederland het
Fooigewas en nagras geveild van de na
volgende perceelen: Riedige Stuk ,(afk.
Erven Over); hooigewas en nagras, sa
men f10.fv.j. f54); Riedige Stuk
(afk. R.P.Keijser Cz.) hooigewas en na
gras, samen f25 (v.j. f 48.De Kolk
(in 3 perc.), hooigewas resp. f 16 (17),
f89 (80) f23 (21); nagras resp.: f45
(10), f57 (75), f21 (41).
kluut éénmaal en de Middelste Zaagbek,
er twee achtereenvolgende jaren op Tnijs-
se's Fienweid kwamen broeden. En er is
goede verwachting, dat die Zaagbek en
in 1938 weer broedt.
Wie nu zijn hart wil schenken aan
Texel, kan dat gerust doen. De Staat der
Nederlanden en de Vereen, tot Behoud
van Natuurmonumenten geven reeds vol
doende waarborgen en de natuur doet de
rest. Daar kan op Texel van alles ge
beuren. Noord en Zuid ontmoeten elkan-V
der en er zijn ook verbindingen naar Oost
en West. En er is altijd verandering, al
tijd iets nieuws. Het heele eiland ligt te
kronkelen aan de Noordzee. Straks ver
dwijnt Onrust, wellicht gevolgd door een
nieuw breed strand. Ook de geteisterde.
Noordpunt brengt nog wel eens verras
singen. De haven van Oudeschild kon
wel eens verzanden, en dan moeten wc
ten nieuwe haven maken, wellicht in de
Prins Hendrik bij 't Horntje. Dan kan,
die vischmeelfabriek waarschijnlijk daar-,#
heen en ook de zuivelzaak en dan wor
den de slooten en de lucht bij Dijkinans-
huizen weer rein, zooals voor 38 jaren,
toen ik tot mijn verwondering mijn
vriend Young er zich zag verbazen over
een grutto-nest. Dat was het begin van
de Engelsche invasie op Texel en die
duurt nog voort, ten profijte van de T.E.
o.O. Waar mee ik weer ben terug geko
men tot mijn punt van uitgang en nog
eventjes dankbaar kan gedenken, hoe die
stoombootmaatschappij met vele harde
rijksdaalders ons werk heeft gesteund,
niet alleen uit welbegrepen eigenbelang
maar ook uit waarachtige liefde voor de
natuur en voor het mooie eiland.
ganisatie bij de verkoop van zaaigranen
door de T.O.K A.Z. moet worden be
taald. Er waren het afgeloopen jaar
dienaangaande moeilijkheden gerezen.
Niet alle landbouwers, die via de T.O.-
K.A.Z. zaaigranen hadden verkocht, had
den het bundergekl betaald, daar ziji
niet allen tevoren aangifte hadden ge
daan en dus ook niet als lid waren in
geschreven. Aangezien het echter in liet'
belang van de Texelsche zaadtelers is,
dat zooveel mogelijk zaaigranen onder
de naam T.O.K.A.Z, het eiland verlaat,
had de commissie gemeend, ook hij niet-
leden te moeten koopen, doch alleen,
wanneer de leden zelf niet meer konden
leveren.
LIJK HERKEND.
Linnenjuffrouw sloeg bij de
Fransche kust overboord.
Het op 12 Juli bij paal 28 aangespoelde
lijk, is herkend als het stoffelijk over
schot van Hnnate Frederika Ansje Kolk,
uit Amsterdam, linnenjuffrouw aan boord
van een schip, varende op Frankrijk. Mej.
K. is op 3 of 4 Juli bij de Fransche
Igjst overboord geslagen. Aanvankelijk
dacht de kapitein aan misdrijf. Bij het
thuiskomen heeft men haar broer en zus
ter, eveneens in Amsterdam woonachtig,
met de droeve gebeurtenis in kennis ge
steld. Ook de recherche. De politie alhier
heeft zich in verbinding gesteld met de
politie-radio-omroep, die op zijn beurt
de recherche verwittigde. De broer en
zuster hebben de voorwerpen, op het lijk
aangetroffen, herkend. Het stoffelijk over
schot, dat reeds begraven was op He
algemeene begraafplaats alhier.. ,zal op
de Nieuwe Oosterbegraafplaats te Am
sterdam ter aarde worden besteld. 'J.
T.O.K.A.Z.
In de Vrijdag in De Lindeboom gehou
den vergadering van T.O.K.A.Z. is tot lid
van de commissie van drie, welke de be,
langen van de organisatie behartigt, ge
kozen de heer J. C. Kikkert, terwijl de
heer G. Leber tot leider dezer commissie
is benoemd.
De vergadering, die door twaalf per
sonen was bezocht, stond onder leiding,
van de veer A. J. Keijser, die voor de
laatste maal de voorzittersplaats innam.
Ter benoeming van een nieuw commis
sielid had de Bedrijfsvereeniging een
voordracht opgesteld, bestaande uit de
'heeren R. W. Stoepker, Ab. Dros Bz.,
en J. C. Kikkert. Bij eerste stemming
werd de heer J. C. Kikkert gekozen. De
heer Keijser deelde mede., dat de T.O.K.
A.Z. over het afgeloopen jaar een tekort
van olm. f45.had.
Gesproken werd over de heffing van
een gulden per bunder van de leden, en
de tien cent commissie, welke aan de or-
De heer Van den Ban merkte op, dat
het reglement, dat een jaar geleden is
opgesteld, natuurlijk wel fouten heeft.
Hij gaf de commissie in overweging aan
de hand van de in de practijk opgedane
ervaring, de artikelen te herzien. Hij
achtte Tiet evenwel noodzakelijk, het bun
dergekl te laten bestaan en gaf in over-
weging, om van zaaizaadtelers, die geen
aangifte deden - dus geen bundergekl
betaalden en toch via de T.O.K.A.Z.
hun zaaizaad verkoopen, alsnog naast
het commissieloon de heffing per bunder
te vragen.
Het is de heer Van den Ban gebleken,
dat de T.O.K.A.Z, in het eene jaar, dat
zij \verkt, reeds overal belangstelling
heeft gewekt. In Zeeland heeft spr. b.v.
veel over het Texelsche zaaizaad hooren
spreken; ook elders ook door Prof,
Eioekema - wordt de ontwikkeling van deze
jonge Texelsche organisatie met groote
belangstelling gevolgd.
Alle Texelsche zaaizaadtelers, aldus
spr., moeten er zich van bewust worden,:
welk een groot belang er mee gediend
wordt, indien al het zaaizaad als Texelsch,
zaad wordt verkocht. Het Texelsch zaai
zaad is over het algemeen even goed;
dikwijls is het beter dan van elders;
dus, kan er alleen maar reclame in schuilen.
Tenslotte roerde de heer Ab. Dros Bz.
nog even de kwestie van de keurings-
cijfers aan. Zooals bekend is er in een
.vorige vergadering op aangedrongen, dai
de N. A. K. zou worden gewezen oj
het feit, dat in Noord-Holland vrijwè
nooit tienen worden gegeven, terwijl di
elders wel gebeurt. De voorz. deelde
evenwel mede, dat een schrijven aan d<
N.A.K. geen succes heeft gehad.
Hierna werd de vergadering gesloten!
Sinds 15 Mei geheel gewijzigde
DIENST- en TARIEFREGELING
a 5 ct. verkrijgbaar bij onze chauf
feurs en aan onze kantoren.
1
