4
De Hieuwe Texelsche Courant
51s,e Jaargang
Woensdag 3 Augustus 1938
No. 5279
Over de noodzaak
van Rundvee-t.b.c.-bestrijding
EERSTE BLAD.
N.V. WACO Autobusdiensten
texelsche Berichten
y ffiSüffliSgBEEBEffiSi
i
TEXELSCHE COURANT
IS SINDS 1 JULI 1930
IN DIT BLAD OPGENOMEN.
UITGAVE: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en De Rooij Den
Burg. Tel. 11. Postrek. 652.
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten Den Burg tl.— lossenrs. 4 ct.
ADVERTENTIES: 12 cent per regel
minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor
vier plaatsingen opgegeven, wordt drie
maal berekend. Vraagt ons zeer voor-
deelig tarief voor neringdoenden.
TEXELAARTJES: 4S ct. (4 regels, ge
heel met kleine letter gezet.)
HOOGWATER (ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer een half uur later.)
3 4 5 6 7 8 9 Aug
2.19 3,- 3,57 5,U6 6.29 7,?8 8.32
Aan Zwembad „de Schans" een uur
eerder.
LICHT OP
RIIW1ELEN en RIITU1GFN 9 17
||||||iiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiilliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiii||||||
llllllllllll VAN OVER DE GRENS.
lllllliniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiillllll
Japans strijdt op het tweede
front tegen de groote mogend-
gendheden. - Kioekiang gevallen.
In het Tsjechische probleem
begint kleur te komen.
Runciman naar Praag.
HET VERRE OOSTEN.
Eindelijk is het de Japanners mogen
gelukken de stad Kioekiang te bezetten,)
het laatste bolwerk van Hankau. Ook
de twijfelachtige bondgenoot, de Gele
Rivier, waarvan de dijken werden door
gestoken door Chinee zen, om de aanval
der Japanners te bemoeilijken, is niet
in staat gebleken de opmarsch der Japan
ners te verhinderen. De Chineezen too
nen zich de laatste tijd de mindere-
nu ligt de weg naar Hankau, het knoop-,
punt van de verbindingswegen tusschen
Noord en Zuid, tusschen Oost en 'West,
open. Men denke evenwel niet, dat de
zaak nu in het voordeel der Japansche
troepen is beslist. De strafexpeditie
immers zoo noemde men het in den be
ginne van Tokio, begint thans wel wat
lang te duren. De groote uitgestrektheid
van het land is daarvoor natuurlijk een
geldige reden, maar niettemin kan men
hieruit opmaken, dat de zaken niet een
zoo vlot verloop hebben genomen, als de
generale staf aan de overzijde van do
Japansche Zee zich heeft voorgesteld.
Ook koestert men vaag de hoop, dat
Japan, om reden van economische uitput
ting, de strijd zal staken. Deze hoop zal
blijken ijdel te zijn, want in de heele
geschiedenis zijn de voorbeelden, dat een
oorlog om dergelijke reden werdjjestaakt,
wel zeer schaarsch. Men denke aan de
wereldoorlog, toen Duitschland volkomen
geblokkeerd, stand hield, vier jaren lang.
Men denke aan Italië's kostbare expeditie
naar Abesisynië. Het is niet het geld, dat
in een oorlog wordt gebruikt. Het is het
kapitaal, het zijn de grondstoffen, die
worden opgeofferd. In dit opzicht zal
ook Japan, wanneer het geen crediet
meer geniet, het nog geruime tijd kun
nen volhouden.
Men diene evenwel niet te vergeten, dat
Japan in deze dagen in feite op twee
||||||iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiniiDniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii:iiiiiiiiiiiiiiiiii||||||
llllllllllll WEET U ZE ALLE VIJF
||||||iiiiiiiiiiiiiiii!iii!iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinii||||||
86 Hoe betitelt men de burgemeester
van een groote stad
87 „Cognac" is genoemd naar...?
88 Wie was Jan v. d. Heijden
89 „Luctor et emergo" beteekent...?
90 „Dr" is een afkorting van
ANTWOORDEN.
SO Hoogedel achtbare Heer.
87 Naar Fransche stad van die naam.
88 Schilder, tevens uitvinder van de
slangenbrandspuit.
89 ,,lk worstel en ontzwem" (devies
Wapen van Zeeland.)
90 Dr. doctor (niet dokter.)
NIEUWE VRAGEN
91 Wie was Robert Fulton
92 Waarvoor dient pyriet
93 Wat beteekent „duce"
94 Wat beteekent „Quo Vadis"?
95 Wie schreef „De Jordaan"
De antwoorden en nieuwe vra-
gen komen in het volgend nr.
||||||:!iiiiHiiiiiiiiiiiiiiiii!iiiiiiiiiiiiiiii:iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin||||||
llllllllllll WAT ER GEBEURDE... Qijllllll
llllll iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiillllll
3 Aug.: Europa's „wonderbrug", de
hoogste van Europa (de Groszglock-
nerpas) geopend. 1935.
4 Aug. De Duitsche zweefvlieger Kurt
Schmidt vestigt het duurrecord voor
zweefvliegers op zijn naam met een
tijd van 36 u. en 37 mirt. 1933.
5 Aug.: Treinbotsing bij het Weesper-
poortstation te Amsterdam. Zeven
passagiers zwaar, vijf minder ernstig
gewond gewond. 1934.
Sinds 15 Mei geheel gewijzigde
DIENST- en TARIEFREGELING
a 5 ct. verkrijgbaar bij onze chauf
feurs en aan onze kantoren.
Illlll+llllll De geschiedenis leert, dat de
lilijj+illiii menschen niets uit haar willen
llllll+llllll leeren. HEGEL.
fronten moet strijden. Het eene is de
daadwerkelijke krijg tegen China, het
tweede ligt meer op het terrein .der di-
plomatici, wier zware taak het is, in deze
dagen de goede verstandhouding met
de groote mogendheden te bewaren. Men
denke aan Engeland; Lord Halifax heeft
Woensdag j.l. niet voor niets gesproken
over „een eventueele actie" om de aange
rande Engelsche belangen in China recht
te doen. Ook de verstandhouding tusschen
Tokio en Parijs laat te wenschen over.
Bovendien gaan Engeland en Frankrijk
hand in hand. Ook de Vereen. Staten
zouden door een verbod op de uitvcef
een hartig woordje kunnen meespreken.
Het is met deze laatste factoren, dat men
te Tokio terdege rekening heeft te hou
den. Ook Moskou heeft in het Verre
Oosten van zich doen hooren. De bot
singen aan de grens van Mandsjoekwo
behoeven we nauwelijks te releveeren. Uit
het feit, dat Japan zich tenslotte tegen
over Rusland zeer ingetogen" heeft be
toond, mag men afleiden, dat Japan zich
bewust is van de wonde plekken.
HET TSJECHISCHE PROBLEEM.
Het Tsjechische probleem, dat voor de
vrede in Europa nog steeds een bedrei
ging vormt, begint meer kleur te krijgen,
nu mep eindelijk eenig uitsluitsel mag
verwachten. Berlijn neemt een afwachten
de houding aan. Men is daar alleszins
voor een vreedzame op los sin-:. Men mag
dat streven van Berlijn toeschrijven aan
het verlangen, werkelijk de vrede te die
nen, of is het, omdat men zich niet sterk]
genoeg acht, een tweede wereldoorlog te
beginnen? Die gezindheid komt tot uiting
in de pers. Daaruit blijkt, dat men over
het algemeen tevreden is met de loop
van zaken. Men vertrouwt, dat de „mach
tigingswet" afgedaan heeft en dat het
nationaliteitenstatuut inderdaad de grond
slag voor de onderhandelingen zal vor-i
men. Men rekent er ten stelligste op„
dat de onderhandelingen met de ver
schillende nationaliteiten spoedig een
aanvang zullen nemen. Het blijft nog wel
zeer de vraag, of de Sudeten-Duitsche
partij genoegen zal nemen met hetgeen]
thans bekend is geworden van de voor
stellen der Praagsche regeering. Tusschen
beide partijen gaapt nog steeds een diepe
kloof en een overbrugging daarvan zou
de vrede aanmerkelijk versterken, omdat
daarmee een niet-officieele vriendschappe
lijke gezindheid tusschen Engeland en
Duitschland, via Runcimans' bemoeiin
gen onderstreept zou worden.
OPSTAND OP KRETA ONDERDRUKT.
Op het eiland Kreta brak een opstand
uit onder leiding van Witsotakis, een neef
van Venizelos. Met 500 man werd de stad,
Kanea en het radiostation bezet. De gou
verneur en andere autoriteiten van het
eiland werden gevangen genomen. Het
tijdstip der aflossing van de troepen heeft,
men gekozen als tijdstip, maar dat de
opstand niet aan de verwachting zou be
antwoorden, bleek al spoedig. De Griek-
sche regeering zond onmiddellijk twee
regimenten, die de opstand volledig wis-)
ten te onderdrukken. Gouverneur en auto
riteiten zijn bevrijd, de opstandelingen
sloegen op de vlucht. Overigens stemde,
de bevolking van het eiland in het geheel
niet met de opstandelingen in, zoodat
men geneigd is, zich af te vragen, waar-;
toe zij tot deze dwaze onderneming zijni
overgegaan.
DE HOOGERE WAARDE
VAN MELK, AFKOMSTIG VAN
♦-
T.B.C.-VRIJE KOEIEN.
Sedert 1S82, toen de beroemde Duit
sche geleerde Robert Koch de tuberkel»
bacil ontdekte, heeft de wetenschap zich
beziggehouden met de vraag, of onge
kookte of niet-gepasteuriseerde koemelk
voor de mcnsch besmettingsgevaar zou
kunnen opleveren.
In de eerste jaren na de ontdekking van
Kocli werd met vrij groote beslistheid
aangenomen, dat de tuberkelbacil van
rund en menscli dezelfde was, doch in
189S beweerde Dr. Smidt, dat we hier
met twee verschillende soorten bacillen
te doen hadden. Drie jaar later sprak
ook Prof. Kocli zelf zich in die geest
uit; hij verklaarde, dat de veelvuldig
voorkomende runder-t.b.c. dus geen ge
vaar voor de mensch opleverde. Maar
in 1905 op liet congres te Washing
ton gai hij toe, dat besmetting van
de mensch met runder-t.b.c. mogelijk was.
Intusschen toonde een Commissie van
geleerden, door de Engelsche regeering
ingesteld, duidelijk aan,dat de HELFT
van de kinderen, die aan ingcwands-t.b.c
stierven, door koemelk waren besmet gei
worden.
Ook de vree se Lij ke huidaandoening, be
kend als lupus, die destijds ongenees
lijk was en algemeen als een vorm van
t.b.c. bekend stond, bleek niet alleen bij
kinderen, maar ook bij' volwassenen door
runder-t.b.c. te kunnen worden veroor-
zaakt.
Niet alleen echter in het buitenland,
maar ook in ons land werd op dit ge
bied uitnemend werk verricht.
Aan de Rijksseruminrichting te Rot
terdam werden van 1904—1905 proeven
genomen op cavia's. Deze werden bij toe
diening van met t.b.c.-bacillen besmette
melk voor 8,7 pet. ziek.
In de volgende jaren werd o.a. onder
zocht, of melk van koeien, die volgens
klinisch onderzoek vrij van t.b.c. waren,
geheel vrij van tuberkelbacillen was. Dit
bleek niet steeds het geval te zijn.
In 190S publiceerde prof. De Jong een
studie over tuherkel-bacillen in koemelk
Hij constateerde, dat de melk van koeien
met uier-t.b.c. gevaarlijk is en evenzeer,
die van dieren met „open" t.b.c., d.w
een vorm van de ziekte, waarbij van tijd
tot tijd de t.b.c.-bacillen buiten het li
chaam der aangetaste dieren kunnen ge
raken. Later onderzocht prof. De Jong
o.a. een tiental koeien op het abattoir
te Leiden, die heelemaal geen klinische
teekenen van t.b.c. vertoonden, doch wel
positief reageerden op de tuberculinatie.
Van deze tien dieren gaven er drie be
smette melk, waarvan cavia's ziek wer
den. Later, toen deze dieren geslacht'
waren, bleek, dat zij allen volkomen ge
zonde uiers hadden. I lun longen waren
echter door tuberkel-bacillen aangetast.
Illlll|iiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiii'iiiiiiiiiiiii"'iiiiiiiiiiiiiiiiiii,iiiiiiiiiiiiiiiii||||||
llllllllllll POSTDUIVENSPORT.
|||||l:lllllllllllllli;illllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllilllllll[[lllllllllllil||||||
BLAUWBAND
DOFFER VAN
KAREL
BOSWIJK
Deze Blauwband-doffer, van Belgische
afkomst, is het eigendom van Karei
Boswijk. In 1937 vloog deze duif van
alle stations en met succes. Op Chateau-,
roux, een zware tocht, evenwel, bleef hij;
vier a vijf weken achter, maar hij vond
toch het hok weer. Dit jaar is hij voor
de kweek thuisgehouden. Met een goede
verzorging zal deze duif in het komen
de seizoen zijn boontjes zeker verdie
nen. JEVEZET.
LAGE PREMIE.
SPOEDIGE OVERNAME.
DIRECTE AFWIKKELING.
Een prachtig getuigschrift voor de
Onderl. Rundveeverz. „Texel" en voor de
Onderlinge Paardenverzekering D.E.L.
H.H. Veehouders! wordt allen lid!
il (STCfötfiWlSEDCXiraiZ}
Dank zij de maatregelen van
de Vereen, tot bestrijding van de
Rundvee-t.b.c. en van liet Ge-
meentebestuur is TEXEL vrij van
Rundvee-t.b.c. Welk een voor-
recht dit is, leert dit artikel.
Uit deze resultaten werd de conclusie
getrokken, dat alleen van koeien, die
én klinisch vrij zijn en niet reagecretv
op de tubcreulineproef, de melk met
gerustheid rauw kan worden gedronken.
Dr. Griffith vond, dat van 541 geval
len van been- en gewrichtstuberculose
zeer ernstige ziekten niet minder dan
18.7 pet. berustte (ip rundertubcrculosc.
Geen wonder, dat onze regeering, onze
rundveestamboeken, fok- en controle-
veneenigingen, enz. alle zeilen 'bijzetten,
om de rundertubcrculosc zoo mogelijk
uit tc roeien, tot heil van heel de samen
leving.
Het gaat thans in de goede richting,
al heeft de lange crisisperiode ook op
dit gebied vertragend gewerkt door dq
verminderde steun, door de regeering ver
leend.
Mogen al onze boeren hun beste krach
ten inspannen, en van hun zijde doen wat;
zij kunnen, nu de regeering eu andere
instanties en organisaties zoo flink mede
werken.
Wat TEXEL betreft is het doel reeds
bereikt. Onze HEELE rundveestapel is
prachtisch VRIJ van t.b.c. en geld noch
tijd noch moeite wordt gespaard om
deze na veel zorg verkregen toestand
te bestendigen.
DE COCKSDORP.
DE ROBBENJAGER.
Zoo heet het Kamphuis aan de Vuur-,
torenweg, dat gedurende een deel van het
vorig seizoen reeds in gebruik kon wor
den genomen, maar dat thans volledig
voor de ontvangst van gasten Is inge
richt. Het gebouw biedt logies voor 30
heeren en 36 dames en is als kamphuis
van alle moderne gemakken voorzien:
electrisch licht, stroomend water, moderne
toiletten met gelegenheid voor het nemen,
van douches en voetbaden. Op terrein
in de nabijheid vinden kampeerders ge
legenheid om hun tenten op te slaan.
De electr. energie wordt opgewekt met
een Iron Horse-installatie.
Het gebouw .wordt geëxploiteerd, door
de heer M. Boon Pz., die zelf het timmer
en schilderwerk verzorgde. Gebr. Boon,
uit Den Burg, verrichtten het metselwerk.
De Robbenjager is voor wie uitstapjes
in de buurt van de Vuurtoren, fietstoch
ten door de duinen of een tochtje naar,
Vlieland wil maken, zeer gunstig gelegen..
Juist tegenover het gebouw vangt het
fietspad aan, dat door en langs de
duinen naar De Koog leidt.
DE KOOG
WAT NIET MAG
Parkeeren bij het Strandpaviljoen
is VERBODEN.
Het komt herhaaldelijk voor, dat auto
mobilisten hun auto's parkeeren voor 't
Strandpaviljoen. Dit is echter verboden.
Auto's, die personen naar het strand
of het Paviljoen brengen, moeten dade
lijk, nadat de passagiers zijn uitgestapt,
wegrijden. Het komt natuurlijk niet op
een paar minuten aan, maar parkeereri
voor geruime tijd het komt wél voor,,
dat badgasten hun auto daar voor een
heele middag neerzetten is verboden.
Zondag heeft de politie eenige malen
overtreders moeten verbaliseeren.
Voor zoover noodig (ons blad ligt op
de leestafel in alle Texelsche hotels en
pensions) gelieven hotel - en pensionhou
ders hun gasten hierop attent te maken.