Oe Rieuwe Texelsche Coorani
51s,e Jaargang
Woensdag 7 September 1938
No. 5289
TEXELSCHE SC
EERSTE BLAD.
Hl WACO Autobusdiensten
TEXELSCHE COURANT
IS SINDS 1 JULI 1930
IN DIT BLAD OPGENOMEN.
UITGAVE: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en De Rooij Den
Burg. Tel. 11. Postrek. 652.
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten Den Burg tl.losse nrs 4 ct
ADVERTENTIES: 12 cent per regel
minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor
vier plaatsingen opgegeven, wordt drie
maal berekend. Vraagt ons zeer voor-
deelig tarief voor neringdoenden.
TEXELAARTJES: 4S ct. (4 regels, ge
heel met kleine letter gezet.)
HOOGWATER (ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer een half uur later.)
8 9 10 11 12 13 14 Sept
8.48 9,28 10,04 10,41 li.12 11.44 12,19
Aan Zwembad „de Schans" een uur
eerder.
LICHT OP
RIIWIELEN er. RIITUIGrN 8 02
||||||!llllllllll!lllll!tlllllllllllllllllllllllllll!lllllllllllllllllllll>IIIIIIIIIIKI>:il!l||||ll
Hllllllllll VAN OVER DE GRENS. Illlllllllll
inminiminium
SPANNING ROND PRAAG.
De situatie in en rondom Tsje-
cho-Slowakije blijft nog steeds
uiterst verward, ook al is de
spanning aan het einde van de
afgeloopen week iets afgenomen.
Gezegd kan worden, dat de alge
meene lijn op het oogenblik min
der verontrustend is dan tot duc-
ver het geval is geweest, maar er
zijn hier en daar ongetwijfeld
nog kwade voorteekenen.
Henderson, de Britsche ambassa
deur te Berlijn, heeft dadelijk bij zijn
terugkeer contact gezocht met het Duit-
sche ministerie van huitenlandsche zaken
Spoedig zal hij ook aan Hitier een bezoek
gaan brengen.. Hij laat geen plaats voor'
twijfel omtrent Engelands houding en
wie Ui de Berlijnsche leidende kringen
nog niet overtuigd mocht zijn na Simoiis;
rede, zal dat zeker zijn, nadat hij heelt
vernomen, wat Henderson heeft meege
deeld.
Von Ribbentrop, de Duitsche minister
van binnenlandsche zaken, is na zijn on
derhoud met Henderson naar Cerchtes-
gaden gevlogen, waar hij het onderkou.
tusschen Hitier en Henlein heeft bijge
woond. Het is voor de Duitsche gevoelens
een feit van beteekenis, dat Runcimart
Henlein heeft verzocht, zich met Hitiet,'
te verstaan om er bij deze voor te pleiten
dat de onderhandelingen zullen worden
voortgezet. De Engelsche bemiddelaar er
kent daarmede ook officieel het Duitsche
belang bij deze kwestie en de rol, welke.
Berlijn hierin speelt. Hij geeft toe, dat
het laatste woord niet te Praag of ie
Asch, maar te Berchtesgaden wordt ge
sproken.
De mogelijkheid, dat Runciman met
de zending van Henlein succes bereikt
heeft, wordt grooter. Dat wil nog niet
zeggen, dat de Sudeten-Duitschers d i
nieuwe voorstellen van Praag, die op het
oogenblik overigens nog niet gepubliceerd,
zijn, zullen aanvaarden. Zij achten deze
in hun huidige vorm nog onaannemelijk,
maar meenen deze toch niet zonder meer
te moeten verwerpen. Praag schijnt nu
reeds een heel eind tegemoet te ^ijn ge
komen, waarom zou het. vooral wijl Lon
den zulks wil, nog niet iets verder gaan.-
Men kan op het oogenblik wel zeggen,,
dat de definitieve beslissing nog niet ge
nomen is en de onderhandelingen zeker
nog eenige tijd in beslag zullen nemen.
Waarschijnlijk zal Praag er thans in de
allereerste plaats toe overgaan, zijn
nieuwe voorstellen op wensch van Enge
land in biezonderheden nog ietwat om
te werken, zoodat de plannen in hun ge
heel meer aan de eischen der Sudeten-
Duitschers tegemoet komen.
Het belangrijkst intusschen bljjft de
vraag, wat er te Berchtesgaden tusschen'
Hitier en Henlein besproken is. Men heeft
dit zorgvuldig geheim gehouden en men
zal dus wel moeten wachten tot Hitler1
op de Rijkspartijdag, die jlezer dagen,
weer te Neurenberg geopend wordt, hier
omtrent het een en ander mededeelt. Is
het wonder, dat Europa met spanning,
naar deze rede Van de „Führer" uitziet?
DUITSCHLAND EN FRANKRIJK
houden reservisten onder de
wapenen.
Tot de kwade symptomen, waarover
wij boven spraken, hoort o.a. het Duit-
lllllliiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiii'ihiiiiiiiiriiiiiiiiaiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiniiillllll
Illlllllllll WEET U ZE ALLE VIJF Illlllllllll
||||||lllltlllllltllllllllllllllllIIIIIIIIIIIHIIItlllltllllllllltlllllllll!ltllllllllllllllll||||||
136 Waarin is de voortplantingssnel-
heid van het geluid het grootst: in
het water of in de lucht '-*
137 Hoe heet Azië's grootste eiland?
138 Waar is 't woord „limonade" van
afgeleid?
139 Wanneer begon de 2Ce eeuw?
130 Hoe heet het paleis van Z. H. de
Paus
ANTWOORDEN.
136 In het water: 1435 M. per sec.
(in de lucht maar 330 M.)
137 Borneo.
138 Van 't Italiaansche „limone", ci
troen.
139 1 Januari 1901 (niet 1900.)
140 Vaticaan.
NIEUWE VRAGEN
141 Gedroogde kabeljauw heet......?
142 Hoe heette de eerste echtgenoote
van Napoleon I
143 Wat beteekent het verkeersteekeri)
S.?
144 Wat is „één p.k."?
145 Waar leven pinguins?
sche besluit, de groote militaire manoeu
vres tot 23 October uit te strekken. In
Duitschland geeft men daaraan weliswaar
een onschuldige uitleg, maar dat neemt
toch niet weg, dat deze m.aatregel vooral'
in Frankrijk veel onrust heeft opgewekt.
Ook Parijs is thans besloten, de Fran-
sche reservisten, die voor de gebruikelijk,:
herhalingsoefeningen in dienst zijn, tot
23 October onder de wapenen te houden.
Als Duitschland zijn reservisten op die
datum niet naar huis laat gaan, zal Frank
rijk insgelijks handelen.
BLIJFT DALADIER?
Overigens volgt men in Frankrijk de
ontwikkeling van het Tsjechoslowaaksche
vraagstuk wel met een merkwaardige rust.
Misschien is dit wel een gevolg van het
feit, dat de regeering in het binnenland
genoeg te doen heeft. De bekende radio
rede van Daladier, waarin deze de 40-
urige werkweek becritiseerde, had in nor
male omstandigheden ongetwijfeld tot 'n,
aftreden van de regeering moeten leiden.,
.Tas de 40-urige werkweek niet tot een
s\|mbool geworden, waaraan het Volks
front niet wilde laten tornen? Maar de
omstandigheden zijn nu eenmaal niet nor
maal. Frankrijk kan zich op het oogen-i
blik tegenover het buitenland geen regce-,
ringloos tijdperk veroorloven en boven
dien is in de huidige situatie niemand
anders dan Daladier in staat als regee-i
ringschef op te treden, zoodat de crisis
nadat Daladier nog wat water in zijn
wijn heeft gedaan, wel tot het verleden,
kan worden gerekend.
De NIET-INMENGINGSCOMMISSIE.
In Londen heeft men naast het Sudeten-
duitsche vraagstuk nog andere Euro-
peesche zorgen. Vooral breekt men zich
het hoofd over de vraag naar de toekomst
van de niet-inmengingspolitiek na het
binnenkomen van de ongunstige nota van
Franco. Nog steeds staat niet vast, welke
weg de leiders van de Britsche huiten
landsche politiek zullen inslaan, om liet
schip van de niet-inmengingspolitiek weer
vlot te krijgen. Daar intusschen van dit
vlotkrijgen buiteagewoon veel voor de
koers van Chamberlain's politiek in Ita
lië afhangt, mag men op nieuwe poginV
gen van Engeland tot toenadering der'
sterk uiteenloopende meeningen rekenen.
5DE STRIJD IN HET VERRE OOSTEN.
De Japanners zijn thans tot de beslis
sende strijd om Hankau overgegaan. Voor
de stad heeft Tsjiang Kai-sjek sterke
.troepen liggen, die de [apansche op-
marsch nog eenige tijd zullen weten bezig
te houden. Waarschijnlijk zal de Chi-
neesche generalissimus tot de terugtocht
besluiten, om de Japanners verder in het
land te kunnen blijven bestoken.
Sinds 15 Mei geheel gewijzigde
DIENST- en TARIEFREGELING
a 5 ct. verkrijgbaar bij onze chauf
feurs en aan onze kantoren.
||||||iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!iiiiiiiiiiiiii{iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii:iiiiiii|||in
Illlllllllll WAT ER GEBEURDE...
||||||!i:iiui!iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiii:iiiii:iiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!iiiiiniiiiiii||||||
7 Sept.: Geboortdag van wijlen Dr. W.
H. Nolens, Venlo. 1860.
S Sept.: Piet Hein verovert de Zilver
vloot. 1628.
9 Sept.: Geboortedag van de Russische
schrijver Leo Tolstoi. 1828.
De omstandigheden, waaronder Texel
ditmaal zijn schapenfokdag hield, waren
helaas niet gunstig. Niet alleen liet het'
weer te wenschen over, maar ook
en dat speelt een gewichtiger rol in de
gang van zaken in het Texelsche schapen-
bedrijf: de uitkomsten stelden dit jaar
diep teleur Ze waren allerminst een af
spiegeling van de groote zorg waarmeei
de Texelsche fokker zijn zaken behartig
de. Het mag een bemoedigend feit hec-
ten, dat desondanks de deelname aan
deze fokveedag zoo groot is geweest.
DE OPENING.
Te negen uur kwamen de bestuursleden
van de organiseerende organisaties met!
de genoodigden in de serre van Hotel,
Texel bijeen. Niet alleen was het Col
lege van Dagelijksch Bestuur onzer ge
meente aanwezig, maar ook merkten we
op lr. H. Leignes Bakhoven, Inspecteur
van het Veeteelt- en Zuivelwezen en lr.
L. de Vries, Rijksveeteeltconsulent en di
verse keurmeesters van Texel en van de
vastewal.
De heer A. J. Keijser, voorz. afd. Texel
van de Holl. Mij. van Landbouw, heette
het gezelschap namens de afd. Texel en.
Eierland van de Holl. Muj. v. Landbouw
en van de L.T.B. en namens het Texel
sche Schapenstamboek welkom, in het bie-
zonder Texels Gemeentebestuur, Jr. Leig
nes Bakhoven, Ir. L. de Vries en de keur
meesters van de vastewal.
Gaarne had ik deze fokveedag, aldus
spr., willen openen onder dezelfde om
standigheden als vorig jaar. Helaas man
keert daar nogal wat aan. De fokkers
hebben nu een zwaar jaar achter de rug.
De bruto-ontvangst is nu zeker wel
f200.000 minder dan vorig jaar. De voor
uitzichten zijn thans verre van rooskleu
rig. Persoonlijk ben ik niet tegen de mo
nopolieheffing op granen, maar buitenge
woon onbillijk is liet te noemen, dat de
schapenfokkers, die in het geheel niefe
door de regeering gesteund worden, nog
zooveel extra aan graanrechten hebben
op te brengen. Ik geef de landbouworga
nisaties danook in overweging, die graan
rechten aan 'n bespreking te onderwerpen
en middelen te beramen om tot verbetex
ring van de voor onze schapenhouders:
zoo ongunstige toestand te komen. Het
is onze plicht, deze zaak ernstig onder
het oog te zien. Wij hopen hierbij te
mogen rekenen op de medewerking van
het Gemeentebestuur en op die der Pro
vinciale organisaties. Het zal nuttig zijn,
ook met u, Ir. Leignes Bakhoven, de toe
stand te bespreken.
De fokveedag van heden, zoo vervolgde
spr., is een belangrijke. Het is immers
voor de eerste maal, dat alleen gecontro-,
kerel vee mocht worden aangevoerd en
wel op grond van een besluit van ide
Landbouworganisaties. Er waren er, die
'tegen die maatregel bezwaar maakten.
Maar het is in het algemeen belang; van
de Texelsche fokkerij, wanneer we ver
langen, dat hier uitsluitend geregistreei S
vee wordt aangevoerd. Laten tegenstan
ders de zaak nog eens wèl onder het oog
zien. Misschien Tomen ze dan tot andere
gedachten. Laat men lid worden van het
I exelsche Schapenstamboek. Neem 15—
20 ooien uit uw koppel en stel ze onder
controle.
Spr. eindigde met de wensch, dat de
fokveedag een gunstig verloop zou mo
gen hebben.
Vervolgens sprak Burgemeester J<amp
die er zijn voldoening over uitsprak, dat
de goede naam van Texel als stamland'
van liet Texelsche schaap wederom beves
tigd zal worden door de maatregel, al»
leen geregistreerd vee tot de fokveedag,
toe te laten. Spr. hoopte, dat er niet te
veel fokmateriaal naar de overkant zou
gaan en gaf de verzekering, dat een be
roep op de medewerking van het Ge
meentebestuur waarover de heer Keij
ser sprak nimmer vergeefsch zou zijn:
u vindt de pen van de secretaris en du
mond van de voorzitter altijd gereed.
Ook Mr. Kamp verheugde zich over de
tegenwoordigheid van Ir. Leignes Bak
hoven en Ir. L. de Vries. Spreker eindigde
met de wensch, dat deze dag, de on
gunstige bedrijfsomstandigheden ten spijt,
de verwachtingen zou overtreffen, opdat
men er met genoegen op terug zou mogen
zien.
Tenslotte voerde Ir. Leignes Bakhoven
het woord: Met buitengewoon genoegen,
zeide spr. aan de uitnoodiging gevolg,
te hebben gegeven. Het is immers van,
groot belang van nabij kennis te maken
met de resultaten van de Texelsche scha
penfokkerij, welke aldus spr. voor
het heele land van beteekenis moet wor
den geacht. Ik herinner me nog, dat ik
in Friesland voor het eerst propaganda
maakte voor het Texelsche schaap, twintig
jaar geleden. Men fokte daar meest nog
het Lincoln-type, dat evenwel door het,
Texelsche ras ver in de schaduw werd ge
steld. Kruising met het Engelsche ras
geeft practisch geen zuivere teelt. Het
Texelsche schaap is voor de fok |pj uit
stek geschikt. Het werd danook in Fries-
ingevoerd en al ras had men er beter1
resultaten mee dan men eerst verwachtte.
In den beginne zag men tegen de mindere
ontwikkeling op, maar spoedig bleken
de dieren heel goed te voldoen, ook op
lichtere gronden hielden ze zich goed. In
Friesland werden op de duur veel Texel
sche schapen ingevoerd; ook in andere*
provincies. Het Texelsche sphaap bleek'
een zegen voor de schapenfök in Neder
land te zijn.
In de toekomst zie ik danook
maar één schaap: het Texelsche.
De uitbreiding van het ras moet m. i.
uitgaan van speciale centra, van gebieden,
waar men vanouds met de fokkerij ver
trouwd is en waar men een scherpe selec
tie toepast. Ik zie de Texelsche schapen
fokkerij als een nationaal belang en noop
eu vertrouw, dat Texel zijn belangrijke
plaats als leverancier van het beste fok?
materiaal in Nederland zal behouden.
DE KEURMEESTERS.
Toen was wederom het woord aan de
heer A. J. Keijser, die de namen der keur
meesters afriep en de lijsten uitdeelde..
De commissies bestonden ditmaal uit
twee leden: een Texelaar en een keur-'
nuester van de vastewal.
Met het toewijzenvan de premies en de
T.E.S.O.-beker werden belast de heeren
lr. L. de Vries, J. Sijp en A. Brak,
Verder waren keurmeester voor de ru
brieken 1 2 10 11 de heereni
I angendijk en Zuidewind;
34512—13: de heeren W. v.d.
Oord en C. Dijt;
6-7 8—9: de heeren A. Brak en C.
de Wit.
Als arbiter trad op de heer J. Sijp.
Hierop kon de keuring een aanvang ne
men. Jammer, dat regenbuien nu en dan
de bezoekers onaangenaam verrasten. Ook
waren die er oorzaak van, dat het wol-,
vre niet zoo mooi voor de dag kwam, als
bij fraai weer steeds liet geval was. De
belangstelling van de zijde van liet pu
bliek was vrij groot. Omstreeks elf uur
kwamen ook de heeren Stapel en Huis
man, resp. voorz. en secr. van het Hoofd
bestuur der Holl. Mij. van Landbouw
op het Marktplein aan; zij kwamen met
de boot van 10 uur uit Den Helder.
Hiervolgt de uitslag der keuring:
1. Eenjarige rammen (30 inz.)
1. Joh. J. Roeper Johz., Oosterend,
2. alsmede de T.E.S.O.-wisselbeker: J.
Kikkert Nz., De Westen.
3. A. Eelman Dz., Oosterend.
4. P. Fr en, Oosterend.
Eervoile vermelding: IJ. Lap, Den
Hoorn; S. P. Koning, Oosterend; Jb.
Eelman Gz., Oosterend.
2. Tweejarige rammen (12).
1. Jb. Eelman Dz., Oosterend.
2. Jb. Eelman Gz., Oosterend.
3. L. Koppen, Spang.
Eerv. Verm.: W. S. Keijser, De Waal;
G. Kok, Laagte.
3. Oudere rammen (11).
1. Jb. Lap KzDen Hoorn.
2. Joh. J. Roeper Johz., Oosterend.
3. C. Keijser Sz., Den Burg.
4. P. Brans Az., Oost.
Eerv. Verm.: P. Brans Az., Oost.
4. Schapen met een ramlam, geboren
voor 1 April 1938 (13 inz.):
1. A. Eelman Dz., Oosterend;
2. P. C. Hin, Spang;
3. Jb. Eelman Dz., Oosterend;
4. ij. Lap, Den Hoorn;
Eerv. Verm.D. Hin, Dijkmanshuizen en
Wed. D. Huisman, de Mars.
Aan al deze inzenders tevens een pre
mie van f 10.
Aan A. Eelman Dz. werd mede f25.
aanhoudingspremie toegekend voor ram
F 5043.
5. Schapen met één ramlam, geboren
na 31 Maart 1938 (19 inz.).
1. Th. Bakker, Spijk;
2. Jb. Eelman Gz., Oosterend;
3. Joh. J. Roeper Johz., Oosterend;
4. M. Zuidewind, De Kamp.
Eerv. Verm.Jb. Zuidewind, Kerkeplaats;
Jb. Roeper Johz., Den Burg; Jb. Eelman
Gz., Oosterend.
Aan al deze inzenders tevens f 10.-
premie.