Buitengewone Vergadering
van Texels Gemeenteraad
Texelsche Schapenfokdag
aan de vooravond van de viering
van het 40-jarig Regeerings-
jubileum van H M. de Koningin.
BURGEMEESTER GAARLANDT
HERDACHT.
I
VERVOLG VAN EERSTE PAGINA.
6. Schapen met twee ramlammeren, ge
boren vóór 1 April 1938 (24 inz.)
1. Jb. Eelman Gz., Oosterend.
2. W. S. Keijser, De Waal.;
3. Wed. C. v. Heerwaarden, Eierland;
4. W. S. Keijser, De Waal.
Eerv. Verm.Jb. Zuidewind, Kerkeplaats;
Joh. J. Roeper Johz., Oosterend; C. W.,
Goeman du Porto, Spang (tweemaal).
In deze rubriek werden premies van
f 10.toegekend aan: Jb. Zuidewind
(tweemaal); Joh. J. Roeper, W. S. Kejjser
(viermaal), Jb. Eelman Gz. (tweemaalL
Wed. C. van Heerwaarden.
Aan Jb. Eelman Gz. werd mede f25.
aanhoudingspremie toegekend voor ram
F 4480.
7. Schapen met twee ramlammeren, ge
boren na 31 Maart 1938 (16 inz.)
1. jb. Eelman Gz., Oosterend;
2. Jb. Lap Kz„ Den Hoorn;
3. A. P. Dalmeijer, Oudeschild;
4. K. Vlaming, Nieuweschild.
Eerv. Verm.: C. Keijser Sz.v Den
Al deze inzenders ontvingen tevens t iO
als premie; Jb. Eelman Gz. ontving in>
deze rubriek twee van die premies.
8. Schapen met 1 of meer ooien en een
of meer ramlammeren,g eboren vóór
1 April 1938 (39 inz.)
1. Jb. Lap Kz., Den Hoorn;
2. P. Lap Kz., Den Hoorn;
3. Joh. J. Roeper Johz., Oosterend;
4. K. Vlaming, Nieuweschild.
Eerv. Verm.: J. Kikkert Nz., De Westen
(viermaal) en W. S. Keijser, De Waal.
Al deze inzenders kregen bovendien
f10 premie; J. Kikkert Nz. ontving in
deze rubriek vier van deze premies.
Jb. Lap Kz. kwam wegens rain F 4166
tevens in aanmerking voor een aanhou
dingspremie van 'f 25.
9. Schapen met een ooi en een of meer
ramlammeren, geboren na 31 Maart
1938 (18 inz.)
1. H. J. Keijser Dz., Molenhoeve;
2. Jb. Eelman Dz., Oosterend;
3. H. J. Keijser Dz., Molenhoeve;
4. Jb. Eelman Gz., Oosterend.
Eerv. Verm.: L. Koppen, Spang; Jb. Eel
man Dz., Oosterend; K. Vlaming, Nieu
weschild.
Premie van f 10.L. Koppen, H. J.
Keijser (2x), Jb. Eelman Dz., (2x), Jb.
Eelman Gz.
11). Viertallen oudere schapen, die in
193S lammeren hebben grootge
bracht (7 inz.)
1. Joh. J. Roeper Johz., Oosterend;
2. Jb. Lap Kz., Den Hoorn;
3. Jb. Lap Kz., Den Hoorn;
4. Joh. J. Roeper Johz., Oosterend
11. Viertallen eenjarige schapen van
dezelfde vader
1. Jb. Eelman Gz., Oosterend;
2. jb. Lap Kz., Den Hoorn;
3. jb. Lap Kz., Den Hoorn;
4. J. Kikkert Nz., De Westen:
Eerv. Verm.: Joh. J. Roeper Johz,, Oos
terend.
12. Viertallen ooilammeren van dezelfde
vader (7)
1. Joh. Roeper Johz., Oosterend;
2. M. Zuidewind, De Kamp;
3. S. P. Koning, Oosterend;
4. Jb. Lap Kz., Den Hoorn;
Eerv. Verm.: J. Kikkert Nz., De Westen.,
13. Schapen met twee ooilammeren (3).
1. Joh. J. Roeper Johz., Oosterend;
2. Jb. Lap Kz., Den Hoorn;
3. j. Kikkert Nz., De Westen.
DE T.E.S.O.-BEKER.
Het heeft de jury veel tijd en arbeid ge
kost, alvorens ze het antwoord kon .geven
op de vraag wie dit jaar in het bezit van)
de T.E.S.O.-beker komen zou.
De fokker van de beste 1-jarige op
TEXEL geboren geregistreerde ram zou
deze fraaie prijs in ontvaiigst mogen ne
men.
Het eerste jaar was M. Witte Jz.,
Madura, de gelukkige.
In 1937: Jb. Eelman Gz., Oosterend.
Thans werd J. Kikkert Nz., De Westen,
als winnaar aangewezen en wel op grond
van de goede kwaliteiten van rain F 1943,
die als 1-jarige 8.3 Kg. wol van primia,
kwaliteit produceerde; fokker B. C. Lap,|
P.H.Polder. In zijn rubriek werd deze
ram overtroffen door de ram F 1837, eige
naar Joh. J. Roeper Johz., Oosterend;
fokker: Jb. Jn. Bakker, Venhuizen. Deze
ram kreeg de eerste prijs, maar zijn eige
naar kon door de jury niet in aanmerking
worden gebracht voor de T.E.S.O.-beker,,
omdat F 1837 niet op Texel geboren is.
Wie de premies van f 10 kregen, heb
ben we hierboven gemeld. In totaal zijn
er 43 premies toegekend.
Aan toekenning is de voorwaarde ver
bonden, dat de rain in het najaar van 1938
wordt ingeschreven en gebruikt wordt
voor de dekking van minstens acht inge
schreven schapen.
Om het overzicht te vergemakkelijken,
plaatsen we nog even de namen van de
fokkers, die een aanhoudingspremie van
f25.ontvingen, bij elkaar:
Jb. Eelman Gz.. Oosterend, F 44S0.
jb. Lap Kz., Den Hoorn, F 4166.
A. Eelman Dz., Oosterend, F 5043.
Deze premiën worden Sept. 1939 uit
betaald mits de rammen het eigendom
Aan de vooravond van de viering van
het veertigjarig regeeringsjubileum van
H.M. de Koningin, werd door de Bur
gemeester een buitengewone raadsverga
dering belegd. Ze ving Maandagavond
te ruim half negen aan en werd bijge
woond niet alleen door de voltallige
Raad, maar ook door zooveel belangstel
lenden, dat de publieke tribune geheel
was bezet. We merkten onder de aanwezi
gen o.a. mevr. Kamp op.
Op voorstel van de voorzitter blijven
eenige ingekomen adressen tot de vol-,
gende vergadering liggen.
TOESPRAAK VAN DE
BURGEMEESTER.
Daarna richt Mr. Kamp zich tot de ver
gadering met een weldoorwrochte toe
spraak, welke wij om der wille van zijn
belangrijkheid en mede omdat zij zoo
als uit de inhoud blijkt voor de gan-
sclie Texelsche gemeenschap bestemd is
ip zijn geheel opnemen.
Het is mij een voorrecht, deze buiten
gewone raadsvergadering te openen en
u Mllen hartelijk welkom te heeten. Uit
uw opkomst meen ik te mogen opmaken,
dat de gedachte het veertigjarig Regee-»
ringsjubileum onzer geëerbiedigde Konin
gin in een aparte bijeenkomst te herden
ken Uw sympathie heeft, aan de voor
avond van de Nationale Feestdag.
Alvorens hiertoe over te gaan wil ik
een enkel woord wijden aan het heengaan
van Burgemeester Gaarlandt, in leven».
Burgemeester van Gouda en oud-magi
straat van deze gemeente. (Allen verhef-1
fen zich van hun zetel). Bij de crematie
werden de jaren, door de heer Gaarlandti
op Texel doorgebracht, als zeer gelukkige
uit zijn leven gekenschetst. Voorzoover u
deze oud-burgemeester tijdens zijn bew ind
op Texel niet mocht hebben gekend, zult
u van hem hebben gewaardeerd, de geste
tegenover onze gemeente-secretaris bij
diens zilveren ambtsjubileum. De over
komst bij die gelegenheid heeft mg even
zeer als zijn belangstellende vragen over
het wel en wee van Texel er van over
tuigd, dat ons eiland in zijn hart een
groote plaats had. Bij zijn plechtige uit-,
vaart hebben vertegenwoordigers van ons.
gemeente-bestuur een laatste groet van
fexel gebracht.
blijven van inwoners onzer gemeente en
gehouden en gebruikt worden op Texel
en in 1939 weer op de keuring verschijn
nen.
HET OORDEEL VAN DES
KUNDIGEN.
Wij hebben eenige deskundigen ver
zocht hun oordeel te willen .geven over1
onze fokveedag en kunnen verzekeren, dat
men algemeen over hetgeen tentoonge
steld werd, ten zeer'ste voldaan was.
„De Texelsche fokkers verstaan
de kunst goed."
Ir. Leignes Bakhoven gaf er zijn ver
wondering over te kennen, dat de Texel
sche fokkers zoo goed de kunst hadden
verstaan om uit de wilde kruising van
voor enkele tientallen janen nu reeds
een geheel uniform ras te forineeren.
Ook de heer E. Dz. Govers vonden we
als een deskundige bij uitstek wederomi
bereid ons uiteen te zetten, wat z^jn,
ervaringen en indrukken van deze dag
waren.
„Buitengewoon geslaagd".
Hoewel het weer op de voorafgaande
dagen niet bevorderlijk is geweest aan het
uiterlijk van het geëxposeerde materiaal
en zeker niet van de dieren met een
zware wolvacht mogen we aldus de
heer Govers de Texelsche fokdag als
buitengewoon geslaagd beschouwen. Ne
men we in aanmerking, zoo vervolgde hij,
dat ongunstige weersomstandigheden de
opgroei der lammeren zeer benadeelden,
dan mogen we de Texelsche fokkers roe
men om de wijze, waarop zij hun jonge!
goedje in expositie-conditie wisten fe
brengen. Voor de eerste maal was uit
sluitend geregistreerd materiaal aange
voerd, maar niemand zal het opgevallen
zijn, dat er een tekort was. Veeleer werd
herhaaldelijk de verzuchting ges'aakt: Hoe
komen ze alle aan de man. Wij weten,,
HULDE AAN ONZE KONINGIN
In heel ons land zijn de laatste dagen
van Augustus en de eerste week van
September aangeduid als een periode van
feesten. Wij kunnen geen dag- of week
blad ter hand nemen, of vele artikelen en,
afbeeldingen uit de 40-jarige Regecrings-
periode onzer Koningin komen ons daar
uit tegemoet.
Ook op ons eiland is in elk dorp
de bevolking al geruime tijd bezig ge
weest dit feest voor te bereiden, dat op
grond van allerlei practische redenen niet
gevierd wordt op één en dezelfde dag
in alle dorpen.
In de beslotenheid «ener stadsgemeente
is een feest meer algemeen, meer centraal
te vieren, doch dit is op ons uitgestrekte
eiland ons nu eenmaal niet gegeven, het
geen eenerzijds jammer is. Doch anders-
zijds zijn we er allen van overtuigd, dat
op al deze verschillende plaatsen op Texel
het feest gevierd wordt uit de eene cen
trale gedachte: Hulde aan onze .Konin
gin! Van wat ik dezer dagen las, heb
ben mij twee dingen zeer getroffen, waar
op ik wijzen wil. In de eerste plaats op
het feit, dat eigenlijk „pas sedert het
aan 't bewind komen van Koningin Wilhel-
mina het koningschap, de Kroon, zich vol
ledig heeft verheven boven alle partijen
en geworden is tot nationaal symbool,
tot het vereenigingspunt voor allen, die,
op andere terreinen des levens wellicht'
van elkaar verschillen".
En voorts zou ik u willen wijzen op'
het verschil tusschen de vorstelijke per
sonen onderling. „Wij mogen hen indee-
len in twee voor de volkeren zulke be
langrijke groepen. De eerste groep zijn
zij, die heerschen, de andere zijn zij,
die hun volk weten te dienen. Dit laatste
is het wat vorsten waarlijk groot nvaakt
en in die zin is onze Landsvrouwe dit steeds
geweest".
Waar het niet mogelijk is onze eiland-
bevolking op één plaats te verzamelen,
moge i k voor u en over uwe hoofden
heen, tot de geheele bevolking, als hoofd
van het gemeentebestuur, in de vergade
ring van de plaatselijk hoog gestelde
overheid over dit zoo biezondere jubileum
eenige gedachten uitspreken.
WAT EEN BIEZONDERE
GLANS GEEFT.
Het feit, dat wij gedenken op zich
zelf reeds uniek, wat het jarental betreft
aldus de heer Govers, dat de slechte fi-
nancieele omstandigheden de Texelaars1
noopten spaarzaam met biedingen te zijn.
Ook weten we, dat buiten het eiland veel
dieren gehandicapt zijn door hun afkomst,
ml. van moeders met een B in het oor.
Wanneer wij de catalogus naslaan, vinden
we verscheidene rubrieken met meer bees
ten met B dan met F. Wij noemen hier
van de groote rubriek ooien met twe.?
ramlammeren (vroeg en laat) en de ru
briek ooi en ramlam (vroeg en laat). Hoe
wel zeer zeker de Texelaars onderling
de B-dieren wel naar waarde weten te
schatten, mag men het een niet-Texelaar
niet kwalijk nemen, wanneer hij ze in ge
dachten eerst maar later ook daadwerke
lijk, buiten sluit. Het is te hopen, dat 't
stamland van het Texelsche schaap deze
eisch van de Nederlandsche fokkerij leert
verstaan. Laat ieder voor zich zorgen vol
doende ooien ingeschreven te hebben en
daarvan alleen keurooien aan te houden.
Hoewel nu nog in verrie toekomst, zal de
tijd moeten komen, dat het stamboek
voor wilden zijn deuren sluit, ten einde
gevaar voor eigen naam te voorkomen.
Bestudeeren we de catalogus, dan blij
ken er van de 132 ooien, die met haari
lammeren aangeboden worden, 71 van
onbekende afstamming te zijn. Dat is niet
in de haak. Verscheidene stamboeken bui-I
ten N.-Holl. laten inschrijving van ram
men, waarvan de moeder B-ooi is (d.w.z.
van onbekende afst.), niet toe. Texel is>
aan zijn naam verplicht, er zorg voor fe
dragen, dat geen dieren met onbekende1
afstamming, hoe goed overigens, alsfok-
dier naar voren worden gebracht. Aange i
naam stemt het, te hebben mogen vast
stellen, dat er onder de 53 rammen nog
maar vijf van onbekende afstamming wa
ren (alleen in de oudere rubr.)
Wat het type van het aangevoerde ma-
van voorbeeldige, plichtsgetrouwe arbeid
- krijgt in de dagen, waarin wij leven,
een nog biezondere glans. Wij zien over
al ter wereld doch vooral in ons oude;
Europa volkeren zoeken naar een be
vredigende Staatsvorm. Wij zien hen
ideeën volgen, die de vrucht zijn van
slechts enkele jaren, geboren vaak uit
oneenigheid en verdeeldheid, terwijl
daarmede samen schijnen te moeten gaan
een bewapeningswedloop en de dreigin
gen Van oorlog. Daarnaast mogen wij
stellen ons vertrouwen in een dynastie,
die eeuwen reeds ons volk regeert, zon
der welke wij ons land niet kunnen den
ken. De vertegenwoordigers van ons
Oranjehuis hebben door de eeuwen heen
getoond bereid te zijn alles te willen
doen voor het volk, aan hun hoede en be
stuur toevertrouwd.
Wij hebben allen eens op de school
banken geleerd, hoe uit de grootste noo-
den onzer natie, de verlossende figurem
van de Oranjestam het heil hebben ge
bracht. pok op momenten, waarop nie-j
mand meer op redding durfde hopen. Op
school hebben wij dat misschien niet zoo
kunnen doorzien, maar al zijn ons thans
jaartallen, misschien zelfs de juiste eeuw-
cijfers ontschoten er is overgebleven
bet levend besef, dat Koningshuis en
Volk tezamen als één geheel gegroeid zijn
uit de drang en druk der geschiedenis.
Het is er de tijd niet naar slechts te
denken aan of te spreken over onwerke
lijke toestanden of geidealiseerde per
soonlijkheden. In dit tijdsgewricht wordt
alles wat bestuur heet, op zijn werkelijke
waarde beproefd en nimmer was men zoo
snel bereid oude vormen te laten vallen
of niet meer passende begrippen te laten
varen als juist in de veertig jaren, die nu
achter ons liggen. Doch het constitutio-
neele koningschap in het Rijk der Neder
landen heeft zijn plaats gehouden, zijn
traditie gehandhaafd, het heeft zijn waar
den bevestigd gezien door menschenge-
slachten, zij werden niet ondermijnd door
een sleurgang, doch verstevigd door da
sterke persoonlijkheden, voor wie trouw)
aan de Grondwet en het Volk het eerste1
gebod was.
„KONINGIN DES VREDES".
Wanneer wij de wereld van veertig jaar
geleden vergelijken met die van thans,
dan treffen ons belangrijke punten van
verschil. De vorige eeuw werd besloten,
met een onverwoestbaar geloof in de
teriaal betreft, kunnen we met voldoe
ning constateeren, dat het vrijwel uniform)
is. Vergeleken bij vijf jaar terug is een
belangrijke vooruitgang op te merken. Be
langstelling was er voldoende, ook van el
ders. Lr waren koopers uit Friesland, Z.-
Holl., N.-Brabant en Gelderland, die met
goed fokmateriaal naar huis wenschten
te gaan. Er was reeds tamelijk vroeg
een vlotte handel, waarbij grif prijzen
werden besteed van f60—f90 voor een
ramlam. Wel gaf de keuring tot pr .nair
eenige stagnatie in de handel in het tus-
schenmateriaal; waar het de betere kwali-i
teiten betrof stapte men gemakkelijk over
het verschil van f 10.(de premie) heen.
Naar N.-Brabant werd zelfs een ramlam
van f 110 verkocht, terwijl Gelderland,
hoewel met meer geld rondloopende, her
haaldelijk maar in het voordeel van
het eiland zijn neus stootte door de
mededeeling „niet te koop". Een cijfe
raar wist ons te vertellen, dat van de,
premierammen, vorig jaar met het predi-
caat primair bekroond, maar slechts een
vijfde op de keuring verscheen. Waar
bleef de rest?Een vraag, die helaas'
niet moeilijk te beantwoorden is.
Fokveedag 1938 hebben we weer achter
de rug. De bloem van Texels wolveestapel
hebben we mogen zien en bewonderen.
Moge dan het vooruitzicht voor onze
schapenfokkerij momenteel weinig reden
tot verheugenis geven, de grondslagen
waarop zij rust, zijn hecht en sterk; de
arbeidslust van de fokker onverflauwd.
In het vertrouwen, dat de omstandigheden
ten goede zullen keeren en de volgende
fokdag blijmoedige klanken omtrent de
financieele positie van het-bedrijf mogen
worden beluisterd, vatten we allen meti
goede moed de arbeid weer aan om de
naam van Texel als het schapenland bij
uitnemendheid nog meer te bevestigen.
