52s,e Jaargang
Woensdag 16 November 1938
8e Nieuwe Texslsche Courant
No. 5309
EERSTE BLAD.
De Daad van een enkeling.
Texels Landarbeiders en de
Werkloosheidskas.
Texelsche Berichten
Advertenties voor Zaterdag
TEXELSCHE COURANT
IS SINDS 1 JULI 1930
IN DIT BLAD OPGENOMEN.
UITGAVE: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en De Rooij Den
Burg. Tel. 11. Postrek. 652.
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten Den Burg tl.—; lossenrs. 1 ct.
ADVERTENTIES: 12 cent per regel
minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor
vier plaatsingen opgegeven, wordt drie
maal berekend. Vraagt ons zeer voor-
deelig tarief voor neringdoenden.
TEXELAARTJES: 4S ct. (4 regels, ge
heel met kleine letter gezet.)
HOOGWATER (ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer een half uur later.)
17 18 19 20 21 22 23 Nov
4.22 5,31 6,31 7.19 8 04 8,43 9.15
LICHT OP
Rl|WIELEN en RIITUIGI N 4 35
DUITSCHLAND LAAT ER HET
HEELE JODENDOM VOOR
BOETEN. -
De jongen, die in Parijs dat noodlotti
ge schot heeft gelost op 'n mensch, die
hij niet kende, raakte niet zijn slacht
offer alleen; hij heeft ook het hart ge
troffen van de Joden, voor wie hij op
wilde komen.
Geen mensch, hoe hij ook in beginsel
de daad verwerpt, legt een zeventienja
rige de maatstaf aan van de gerijpte
man. Evenmin zal hij de ouders vergeten,
in een beestenwagen, ergens aan een
grensstation.
Doch dit alles zijn overwegingen, d e
aan de orde komen bij het beoordeelen
van de persoon van de dader. Voor on
ze kijk op het strijdmiddel zelf, dat hier
werd toegepast, zijn ze van geen beteeke-
nis en daarmee mogen ze ook niet wor
den verward.
Geen individuee'.e handeling brengt
ooit een algemeen vraagstuk tot oplos
sing.
Een persoonlijke gewelddaad b; :ngt in
een stelsel nooit verandering.
De geschiedenis is vol van zulke oor
beelden. Dikwijls waren het zelfs zacht
moedige droomers, die naar dit strijd-'
middel der vertwijfeling grepen. Nooit
hebben zij er iets anders mee ten gron-'
de gericht dan zichzelf en hun eigen
naaste genooten.
Zoo gaat het ook ditmaal.
De Joden in Duitschland moeten met
hun persoon, hun laatste hebben en hou-r
den, hun heiligdommen het gelag beta
len.
De harde maatregelen, die nu op hen
worden toegepast, zouden toch geko
men zijn, vroeger of later. Zij waren voor
een deel reeds aangekondigd.
biet verschil echter zit hierin, dat de
ze zelfde harde maatregelen nu met e^n
schijn van rechtvaardigheid worden om
kleed, waar alleen de toeschouwer op
een afstand, die volledig is ingelicht,
dwars doorheen kijkt.
Het verschil is bovendien, dat men'ge
Duitscher nu voor deze harde maatrege
len iets zal gaan voe'.en, die er ander-}
zij het in stilte, toch in zijn hart afkee-'
rig van zou zijn gebleven.
Neen, de persoonlijke gewelddaad
brengt, ook los van haar zedelijke laak
baarheid, nooit vruchten, enkel onheilen,
voort, voor degenen, in wier voordeel)
zij bedoeld is.
Zelfs als zij gericht wordt tegen de
directe vertegenwoordiger van het por-:
soonlijkste regiem, raakt zij dat niet,
maar brengt ze het eerder tot versterking.'
ESPERANTO.
||||||iiiiiiiiiiiiiii;iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii;iiii!iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiniiiiiiiiinii||||||
VOORMALIG OOSTENRIJK. Na ce
aansluiting bij Duitsch'and werden de Es-
peranto-vereenigingen in Weenen ont
bonden, terwijl eveneens het verschijnen
der Espe.anto-bladen ophield. Echter is
gebleken, dat de Weensche Jaarbeurs,
evenals vele voorafgaande jaren, ook nu
nog gebruik maakt van het Esperanto
als propaganda-middel. Hieruit blijkt wel,
hoe groot de waarde van het Esperanto
voor het buitenland is.
Zaterdagavond sprak de heer C. J.
Portegies, penningm. van de Mod. Land-
arbeidersbond voor de Federatie Texel van
genoemde bond in Eelman's Zaal.
Met het oog op de moeilijkheden, welke
zich vorige winter bij de diverse werk-
loozenkassen hadden voorgedaan, achtte de
heer Portegies het noodzakelijk, om, voor
dat de kassen weer opengaan, eerst nog
eens met de leden over het werkloozen-
kas(\V.K.)-reglement te spreken.
Het spreekt vanzelf, dat er voor zoo'n
vergadering belangstelling was. Alle zes
afd. waren goed vertegenwoordigd, zoo-
dat de voorz. der federatie Texel, do
heer Jac. Westdorp, te ruim 8 uur aan
plm. 100 leden het welkom kon toeroe
pen. Na een toepasselijk openingswoord
gaf de voorz. het woord aan de spreker.
Deze begon met er op te wijzen, dat we
vereenigd, machtig kunnen zijn, doch
soms ook halfslachtig. Voor dit laatste
moeten wij zorgvuldig waken, want dit
heeft ten gevolge, dat de een de dupe
wordt van de ander. Vooral bij de W.K.
moet het regiem-ent nauwkeurig worden
nageleefd. Rijk en gemeente geven ieder
op deze kas een subsidie van 90 pct>
Vroeger was dit bedrag grooter, doch
de bezuinigingen van Minister Colijn heb
ben ook de W.K. niet ongemoeid gelaten.
Het is begrijpelijk, dat degene, die het
geld heeft, de touwtjes in handen houdt
en z'n eischen stelt. De vakbond heeft
de uitvoering der W.K. in handen, maar.,
volgt de voorschriften van het Rijk. Liet
Rijk eischt, dat deze voorschriften ten
strengste worden nageleefd en draagt
daarom de gemeenten op, controle op
de uitvoering der W.K. te houden. Om
nu te voorkomen, dat er gemeenten zijn,
die „te goed" worden, is er ook nog 'rt
aantal rijkscontroleurs aangesteld. In
dien zoo'n controleur nu denkt dat er
'Ji een bepaalde gemeente wat te vinden
is, gaat hij er heen en haalt er uit, waf|
er uit te halen is Het gebeurt wel, dat
zoo'n controleur 14 dagen of langer in
een kleine gemeente rondsnuffelt. Öok de
administraties van de hoofdbesturen wor
den van tijd tot tijd aan een nauwgezette
controle onderworpen. Het is daarom in
belang van de leden zelf, dat het regle
ment van de W.K. goed wordt nage
leefd. Gelukt het een bepaald lid de
voorschriften te ontduiken, dan brengt
hij niet alleen zich zelf, doch ook de
uitkeering der W.K. voor anderen in ge
vaar. Als grondslag der voorschriften
geldt;
WIE KAN LID VAN DE BOND ZIJN?
Het rijk eischt, dat ieder aan reglement
en statuten voldoet. De werkloozenverze-
kering is voor de werknemer bedoeld,
doch niet voor iemand, die een k'ein
bedrijfje he-eft of overwegend venter is
Trekken dergelijke menschen toch uit de
OVER VEEVOEDING.
Men schrijft ons:
Hedenavond spreekt voor de afd. der
H. M. v. Landbouw Dr. J. Grashuis,,
de bekende veevoeding-specialist. De on
derwerpen, welke de heer Grashuis be
handelt, staan tegenwoordig in de volle
belangstelling der veehouders in ons land
en trekken overal volle zalen Veehou
ders, laat dus deze ge'egenheid om uw.
kennis op dat gebied te verrijken, niet
voorbijgaan, en bezoekt in grooten getale
deze lezing. Ongetwijfeld kunt u er in
uw bedrijf uw voordeel mee doen. K.
AANWINSTEN TEXELS MUSEUM.
In dank ontvangen vogels, insecten, en
(of) vleermuizen, enz. van
A. Buisman, J Buisman, J. Beumkes,
W. Pereboom, G. Buis, C. v.d. Kerkhof,
J. Gieles, 1. Witte, Fr. Stark, Annie Ka
lis, Th. Reuvers, J Schoute (A'dam), P.
B. Riteco, Lo Vermeulen, J v.d. Berg,
K. Kalis, C. Helsloot, Tony Dijt, J. Roe
per, F. Zuidema, H H. J. Frederiks,
E. v.d. Ban, H. van Kooten, J Usi, J.
Dros, Corrie Room, D. Drijver (Den
Hoorn), Anton Smidt, T. Dogger en M.
Bakker (De Cocksdorp.)
Een Museum in Amsterdam schonk een
groot aantal vitrines, lijsten, enz. die de
N.V. Vlessing geheel gratis naar Texel
vervoerde.
W.K., dan zal hij het getrokkene terug
moeten storten. De hoofdbesturen kun
nen reglementair onjuiste uitkeeringen
niet meer vergoeden, zoodat de terugbe
taling ten laste van de afd. of van het
lid komt.
VASTE ARBEIDERS. Vaste arbeiders
betalen s'echts 5 ct. per week aan de
W.K. en hebben ook de volle rechten op
uitkeering. Iemand is echter geen vaste
arbeider, als hij misschien de kans beert,'
een jaar onafgebroken bij de boer te
werken.
ALLEEN RECHT OP UITKEERING
als men onvrijwillig werkloos is. Indien
men werkloos is, moet men passend werk
aanvaarden. Is er een collectief contract-!
dan is dit niet moeilijk, doch zonder'
contract rijst de vraag dikwijls bij ve
len, of het loon wel normaal is. Indien,
't dan zus, dan zoo is, is het moeilijk uit
te zoeken.
INSCHRIJVEN bij de Arbeidsbemid
deling. Bij werkloos worden moet men.
zich onmiddellijk laten inschrijven bij de
arb. bemiddeling als werkzoekende, ook
al is men buiten de trekkingsperiode zon
der werk. De regeering wil nu eenmaal
hebben, dat men zich laat inschrijven,
opdat bekend is, dat er iemand werk
zoekt
OP HET NIPPERTJE
Texel is vorige winter door 't oog
van de naald gekropen. Dit wordt duide
lijk, wanneer men nagaat, wat de rijks
dienst in andere gemeenten heeft gedaan.
In Hillegom had een arbeider zich op
EEN dag na laten inschrijven. Hij moest
hierdoor alles, wat hij getrokken had, te
rugbetalen. Dat het voor de Texelsche
arbeiders zoo goed is afgeloopen isvooO
een groot deel te danken aan de goede
samenwerking tusschen Hoofdbestuur en
afdeeling en de onmisbare medewerking
van het Gemeentebestuur. Indien men op
het Raadhuis niet meegewerkt had, wa
ren we er zeker niet zoo goed afgekomen
De rijkscontroleurs zullen Texel nu wel
in de gaten houden en men kan er vary
overtuigd zijn, dat, wanneer er weer iets,
voorvalt, er geen gratie wordt gegeven
KOSTWINNERSCHAP.. Volgens onze
opvattingen is er in een gezin altijd e:n|
kostwinner. Volgens het W.K.-reglement
is dit niet het geval. Dit bepaalt, da)
men slechts dan kostwinner is, als heS
gezin geheel of bijna geheel op zijn in
komsten is aangewezen Ook bepaalt dit
artikel niet, dat het andere gez'ns! d
werk moet HEBBEN, doch dat het IN
STAAT moet zijn om te werken. Zoo
doende is het dus mogelijk, dat men voor
de werkverschaffing WEL en voor de
W.K. NIET als kostwinner wordt aan
gemerkt. Ook een man, die gescheiden
leeft van zijn vrouw, of iemand, die een
huishoudster heeft, is volgens het kas-'
reglement geen kostwinner, daar hij geen
gezin te verzorgen heeft Van Den Haag
uit wordt dit laatste de laatste tijdnauw-
'11 ETEN VOOR HET WITTE KRUIT
N.N., Oosterend f2.50.
HET VANGEN VAN
GOUDPLEVIEREN.
Men schrijft ons:
In het najaar van 1937 werd in Fries
land tegen een goudplevierenvanger por-
cesverbaal opgemaakt wegens het gebruik
maken van netten, grooter dan 10x2 M.,
zooals art. 16 der Jachtwet 1923 al l
maximum maten noemt. Op 15 Maart'
1926 heeft de Minister van Bim:enlan,d-
sche Zaken en Landhouw beschikt, dat
voor 't vangen van goudplevieren van groo-
tere netten gebruik gemaakt mocht wor
den. Het kantongerecht en de rechtbank'
te Leeuwarden hebben zich op het stand
punt gesteld, dat de Minister door de1
algemeene vergunning inzake de goudple-
vierennetten zijn bevoegdheid, hem toe
gekend in art. 60 der Jachtwet 1923,
overschreden heeft en in verband daar
mede werd de vogelvanger tot een geld
boete veroordeeld. De verdachte tee-
kende tegen het vonnis cassatie aan, doch
dit cassatieberoep werd op 31 October
j .1 door de Hooge Raad verworpen.
Daarmede is komen vast te staan, dat de
netten voor het vangen van goudplevieren:
niet grooter mogen zijn dan 10x2 meter,
overeenkomstig het bepaalde in art. 16
der Jachtwet 1923.
„Ja en neen".
■*i!ii!l Het zijn maar korte woorden.
*111111 Toch verlangen ze het meeste
*111111 overleg.
Zoo sprak: Talleyrand.
keurig uitgezocht en in honderden ge
vallen wordt er aanmerking op gemaakt.
GRONDGEBRUIK. Arbeiders met te
veel grond mogen geen lid van de W.K.
zjjn. De minister heeft hiervoor een
schema samengesteld, waarvan slechts in
bijzondere gevallen, met goedvinden van
het H.B. en Gemeentebestuur mag wor
den afgeweken.
LOONDIENST. Fen nieuw lid moet,
alvorens hij recht op uitkeering heeft,.
13 weken loondienst hebben, leder ander
lid vier weken.
WANDELWEKEN. Heeft mjn wegens
te hooge inkomsten een werkbeperking
in de werkverschaffing, dan mag men'
volgens het werkverschaffingsieglement
niet stempelen. Volgens het AV.K.-regle
ment mag dit echter wel. Gaat men ech
ter uit de werkloozenkas trekken, dan
heeft dit ten gevolge, dat men een nog
grootere werkbeperking krijgt, zoodat
men zichzelf dupeert.
VIJF JAAR UITGETROKKEN. Indien
uren 5 jaren aaneen uitgetrokken is, kan
men het volgend jaar niet trekken. Indien
men echter zonder werk is, moet men elk
jaar de W.K. leegtrekken. Blijven er een
paar dagen staan, dan moet men kunnen
bewijzen, dat men nadien geen 3 dageni
meer zonder werk is geweest.
CONTRIBUTIE. Hierin schrijft het re
glement voor, dat men regelmatig contri
butie betalen moet. Het is dan ook in het
belang van de leden, dat men geen ach
terstand krijgt. Als liet moeilijk is, één
week contributie te betalen, is het zekeil
moeilijk een achterstand in te halen. Is
men in de trekkingsperiode achter, dan
mag niet worden uitgekeerd.
De heer Portegies besloot zijn goede
inleiding met het betoog, dat er nog heel
wat aan de werioozenuitkeering verbe
terd moet worden. Zoolang er geen
scheidsgerecht is, komt men steeds bij de
Rijksdienst terecht. Dit heeft, gezien het
feit, dat de meeste geschillen vanuit do
Rijksdienst komen, weinig nut. Men wil
wel eens beweren, dat de Bonden hun
W.-kassen niet goed kunnen beheeren. Er
zijn echter uitspraken van Ministers, dat,
alles keurig werd uitgevoerd. Gok is er
iiiet één verzekering, die zoo goedkoop
werkt. Men speelt echter graag de onge
regeldheden, die zich zoo nu en dan
eens voordoen, uit. We kunnen danook
niet toelaten, dat een paar leden buiten
het reglement omgaan en hierdoor de an
deren in de waagschaal stel'en De leder,
moeten- daarom behoorlijk nagaan, wat)
mag en wat niet mag. Twijfelt men, vraag
dan aan uw bestuur. Wat aan onze han
den is toevertrouwd, moet in het volle,
licht kunnen staan.
Na deze inleiding kwam nog een
aantal vragen, waarna de Jeugdgroep van
afd. Eierland het tooneelstukje „Inkwar
tiering" opvoerde, een fragment uit,
„Frank v. Wezels Roemruchte Jaren"
W.
llllll* Gaarne ontvangen wij opdrachten
fjjlij* Donderdag reeds, althans niet la-
llllll* ter dan Vrijdagmorgen 10 uur.
mill* Dan kunnen wij daaraan de noo-
iiiili* dige zorg besteden.
WANNEER POST VERZENDEN?
Hier volgt een lijstje van data, vóór
welke postverzending moet plaats hebben,
om nog vóór 1 Januari de hieronder ver
melde bestemmingen te bereiken:
- "Canada (Montreal): 23 Dec.
Curasao (Willemstad): 16 Dec.
per luchtpost 24 Dec.
- Ned.-lndië (Batavia): 23 Nov.; per
landmail 1 Dec., per luchtpost 20
December.
Suriname (Paramaribo): 13 Dec.,
per luchtpost 24 Dec.
Vereen. Staten (New-York): 21 Dec.,
"Z.-Afrika: 8 Dec.,* per iu.htpost
23 December.
WAT ER GEBEURDE...
16 Nov.: Gustaaf Adolf sneuvelt bij
Luetzen. 1632.
17 Nov.: Feestelijke opening van het
Suez-kanaal. 1869.
18 Nov.: Geboortedag van de Fransch-
inan L. Daguerre, uitvinder van de
daguerréotypie, voorlooper der fo
tografie. 1789.
