WIE ZIJN DE 10 POPULAIRSTE NEDERLANDERS
Texel in 1813 en 1913.
MAGG1S POPULARITEITS-WEDSTRIJD
1.350O.- AAN BELONINGEN VRAAGT UW WINKELIER EEN FORMULIER SLUITING 1 DEC-
llllllllllll WAT ER GEBEURDE....
OVER HET VEE-INVOERVERBOD.
De heer C. J. de Lugt vroeg de aan
dacht van de aanwezigen voor een kwes
tie betreffende het verbod van invoer1
van vee naar Texel, welke hij als een
prestige kwestie beschouwde. Eind Sep
tember, aldus spr., heeft het gemeente
bestuur de minister verzocht, een in
voerverbod voor Texel af te kondigen.'
Het gemeentebestuur vroeg toen aan de
vijf Texelsche landbouworganisaties of
zij hiermede accoord gingen. Deze or
ganisaties stelden de voorwaarde, dat,
zoodra op Texel mond- en klauwzeer'
uitbrak, het verbod zou worden opge-1
heven. Eenige tijd later brak op Texel1
werkelijk ook mond- en klauwzeer uit.
De landbouworganisaties hebben toen aan
het gemeentebestuur een verzoekschrift
gericht, om de invoer van vee toe te la
ten, onder zekere voorwaarden, in dat
verzoekschrift genoemd. Het gemeente
bestuur heeft dit verzoek naast zich neer
gelegd. De besturen hebben zidh toen ge
wend tot de inspecteur te Heemstede, die,
onkundig van de toestand hier, ant
woordde: „Texel heeft dat invoerver
bod gevraagd, dus moet dat maar blij
ven". Er is toen een request aan de mi
nister gericht; ook het gemeentebestuur'
zette de toestand hier uiteen, maar de,
minister achtte geen termen aanwezig
om het verbod op te heffen.
De heer A. J. Keijser voegde hieraan,
toe: Wij voelen ons als besturen van de
landbouworganisaties gegriefd, dat het
gemeentebestuur ons advies niet heeft
opgevolgd. De heer Vlaming had aan de
Burgemeester gezegd, dat dat advies wel
was gegeven, maar, dat er veel veehou
ders waren, die invoer niet zouden wen-
schen. Wij vroegen op welke gronden de
heer Vlaming dit had gezegd. Wij kre
gen tot antwoord, „dat het zijn gedachte
was".
Er werd nog eenige tijd gediscussieerd
over de kwestie, of Invoer van vee al dan
niet wenschelijk was. Vrijwel algeine. 11,
achtte men invoer noodzakelijk. De lieer
De Lugt zeide nog, dat het hier om een
principieele kwestie handelde. De vijf
landbouworganisaties hebben in een ge
meenschappelijke vrijwel volledige 'be
stuursvergadering met ajgemeene stem
men het "besluit genomen, om te ver
zoeken, zoodra mond- en klauwzeer weer
uitbrak, de invoer open te stellen. Het
gemeentebestuur 'heeft dit besluit gene
geerd. Nu vraag ik, aldus de heer De,
Lugt: Wie heeft belang bij de vee-in
voer, het gemeentebestuur of de land
bouw en veeteelt?
Men keurde de houding van het Pe-
sjtuur in deze kwestie goed en hoopte,
dat alsnog opheffing van het invoerver
bod zou worden verkregen.
Te ongeveer elf uur sloot de heer A.
J.Keijser met dank aan Dr. J.Grlashuis
deze belangwekkende avond. - H.
||||||llllllllllll!llllllllll!llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll||||||
||||||llllllllllilllll|||||||||||||||||||||lllllllllllïïllllllllllllllllllllllllllllllllll!!!l||||||
23 Nov. De eerste brug over het Hol-
landsch diep komt gereed. 1871.
24 Nov. Aankomst van de eerste Ne-
derland-lndië-vliegers te Batavia.
1924.
25 Nov. Geboortedag van Carnegie, de
N.Amerikaansche staalkoning en phi-
lantroop, op wiens kosten te Den
Haag het Vredespaleis werd ge
bouwd. Geboortejaar: 1837.
||||||llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!lllllllll!!||||||
IIIIIIIIIIIIIIIHI RECENSIES. Illlllllllllllllll
||||||i;iiiiiiiiiiii!Iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!iiiiiiiiiiiiiii||||||
HERWIG'S BUITENLEVEN-KALEN
DER 1939. Wij ontvingen ter bespre
king van de uitgever A. J. Herwig te
Bussutn, plantenliefhebbers wel bekend
door zijn wekelijksche radiopraatje, zijn
kalender 1939. De kalender verschijnt
in drie verschillende uitvoeringenals)
weekkalender zonder schild, als weekka
lender met schild: en als 14-daagsche
briefkaartenkalender. De weekkalender is
op zwaar kunstdrukcarton gedrukt. Her-
wig's kalender is de eenige kalender in
Nederland, die u op ieder kalenderblad
nuttige wenken geeft over het verzorgen
van planten in huis en tuin, juist op het
moment, als u het weten wilt. Naast 't
gewone doel heeft deze kalender dus nog
een aparte practische waarde. Het schik)
is fraai uitgevoerd. Over een zacht
crème doorwerkte ondergrond rankt 'n
groene bladertak van de Oost-Indische
kers met oranjeroode bloemen. Een zeer
prettige wandversiering bij vrijwel elk
interieur passend, leder, die van planten/
houdt en zijn (haar) troetelkinderen van
week tot week goed wil verzorgen, radenj
we aan deze kalender aan te schaffen.
Boekhandel Parkstraat heeft voorraad
(f 1.75.)
VOOR HET NEDERLANDSCH
BIJBELGENOOTSCHAP.
(Ingezonden.)
U kent misschien het beteekenisvolle
woord van Prof. van Rhijn:
„Een dag zonder Bijbel is een dag
zonder God".
Dank zij het werk van het Neder-
landsch Bijbelgenootschap is het moge
lijk, dat de Bijbel hier binnen ieders
bereik ligt.
Maar vele volken van Indië wachten
nog heden op een Bijbel in hun eigen
taal.
En wat beteekent Zendingsarbeid, wan
neer zij, die door 't Evangelie gegrepen,
zijn, niet iedere dag door de jBijbel kun
nen luisteren naar wat God zegt?
Het Ned.Bijbelgenootschap wil hun het
Evangelie in hun eigen taal geven, mits
het daartoe ook dè middelen ontvangt,
om deze buitengewoon beteekenisvolle ar
beid te verrichten.
Hier ligt een geweldig stuk arbeid,
waaraan ook wij mogen werken.
Op heden, Woensdag 23 November, zal
er huis aan huis een collecte gehouden
worden voor deze arbeid.
Met de meeste aandrang en met de
grootste vrijmoedigheid kan ik deze col
lecte in aller belangstelling aanbevelen.
Namens de Texelsche predikanten:
E. C. B. KOK.
R.K. W1NTERZORG.
Zondagmorgen is bij het uitgaan van
de R.K. Kerk een collecte voor de Win-
terzorg gehouden. Zij bracht f 53.05 op.
GING NIET DOOR.
Wegens het ongunstige weer in de
vroege morgen van Zaterdag 1.1. - regen
en wind is geen gevolg gegeven aan 't.
voornemen van het Korps Adelborsten
en de Marinekapel, om een bezoek aan
ons eiland te brengen.
JACHTRIT TEXELSCHE RIJVEREEN.
Onze Rijvereen. is voornemens Zater
dag a.s. een z.g. jachtrit te maken. Als
terrein zal vermoedelijk de Westermient
gekozen worden. Er wordt om twee uur
van de Groeneplaats gestart. Het be
stuur vertrouwt er op, dat alle leden
die middag van hun belangstelling blijk
zullen geven en heet bovendien ook niet-
leden hartelijk welkom. Hoe grooter deel
namehoe meer vreugd.
CABARET N.V.V.-AVOND.
Uitgaande van het Nederlandsche Ver
bond van Vakvereenigingen zal Dins
dag 29 November a.s. in Pens' Zaal
een cabaret-avond worden gegeven, ver
zorgd door het Marie Hamel-cabaret.
Medewerkenden: Marie Hamel, Henk
Neef, Gretha Schley, het danspaar Ellen
en Jane en prof. Ben-Ali-Libi. De avond
wordt met bal besloten. Muziek KI.
Smidt (zie adv.)
OUDESCHILD.
UITSLAG VERLOTING.
De trekking van de verloting voor het
Eigen Gebouw had dit resultaat: le prys
fiets, stofzuiger of dressoir no. 463, ge
wonnen door "J. de Boer, Oudeschild.
2e prijs: schilderstuk: no. 515.
Voorts zijn prijzen gevallen op de lo
ten 507, 352, 353, 466, 392, 500, 307;,
280, 388, 415, 494, 213, 310, 495, 301,
397, 249, 242, 57, 136, 474, 113) 104,
131, 4. De prijzen kunnen worden afge
haald aan het Eigen Gebouw. De trek
king had Zaterdag plaats onder toezicht
van agent van politie Hoogerheide. Het
bestuur dankt allen, die tot het welsla
gen der verloting hebben meegewerkt.
VISSCHERIJ
Aangevoerd aan de Vischafslag alhier.
8 Nov.: 582 Kg. garnalen; 137 Kg. wul
ken.
9 Nov.: 100 Kg. garnalen; 450 Kg. wul
ken.
10 Nov.: 258 Kg. garnalen; 370 Kg. wul
ken.
11 Nov.: 319 Kg. garnalen; 266 Kg. wul
ken.
12Nov.236 Kg. garnalen; 303 Kg. wul
ken.
14 Nov.: 362 Kg. garnalen; 10S Kg. wul
ken.
15 Nov.379 Kg. garnalen; 395 Kg. wul
ken.
16Nov.: 406 Kg. garnalen; 395 Kg. wul
ken.
17 Nov.181 Kg. garnalen; 300 Kg. wul
ken.
Garnalen 15 ct.wulken 22y2 ct. p. Kg.
DE FRANSCHEN VERDREVEN.
Deze maand is het honderd-vijf-
en-twintig jaar geleden, dat Ne
derland zich van het Fransche
juk bevrijdde. Noord-Holland, be
vreesd voor het sterke garnizoen,
van Den Helder, verdreef de
overheerschers eenige weken ia-
ler. Op TEXEL begon in Decem
ber de victorie.
Het is deze maand 125 jaar geleden,
dat Nederland het Fransche juk van zich;
afschudde. Na zijn nederlaag in het on
metelijke gebied van Rusland, in Dcc.
1812,. werd Napoleon door Se gealli
eerden in Oct. 1S13 bij Leipzig geheel
verslagen. 9 Nov. van dat jaar verschenen
reeds de eerste kozakken-benden aan de
Nederlandsche grens. Toen barstte overal
in den lande het Vivat Oranje los. „\V,eg:
met de Franschen!" De opstandige be
weging ontbrak het echter aan eenige,
organisatie. Een groote verdienste is hst
geweest van het Driemanschap Van der
Duyn van Maasdam, Van Hogendorp en
Van Limburg Stirum, zich aan het
hoofd te stellen van het om Oranje roe
pende volk. Zij zorgden voor een goede
organisatie en al spoedig waren zjj zoo
ver gevorderd, dat het land grootendeelsj
van Franschen was gezuiverd. Toen
werd Prins Willem de zoon van de in
1795 naar Engeland gevluchte Prins
Willem V, uitgenoodigd naar het vader
land terug te koeren om zich als sou-
verein vorst te laten kronen. 30 Nov.
1813 zette de Prins te Scheveningen voet,
aan wal.
Zoo werd Nederlands onafhankelijkheid
hersteld maar nog steeds bevonden zich
enkele vestingen in Fransche handen. Ook
Den Helder, waar admiraal Verheull zijn
eed van trouw aan Napoleon handhaafde
Het h storisch-romantisch verhaal, „Hoe
Texel de Franschen in 1813 verdeef",
leert ons, dat het op Texel ook ;al ver
vaarlijk broeide, vooral in Oosterend. In
Nov. waagden eenige Texelaars de stoute
stap om op de torens van Oudeschild en
Oosterend het opanje-blanje-bleu-dundoek
te plaatsen. De kerkeraad van Oudeschild
haalde de vlag gauw weg, omdat de Fran
schen, die het fort De Schans bezet had
den, dreigden het dorp plat te zullen
schieten. Oostenend stoorde zich aan
geen waarschuwing. Daar moesten de
Fransche soldaten met geweld de vlag
verwijderen. Voor de troepen van De
Schans was men hier niet zoo benauwd,
maar in Den Helder lag een sterk garni
zoen, en als dat begon te vuren, zou ei;
van ons schoone eiland niet veel over
gebleven zijn.
Toen echter ook tot hier de tjjding
doordrong, dat de Prins van Oranje was
teruggekeerd, kon men niet langer wach
ten. Bang voor de nog steeds door de
Franschen bezette vesting van Den Helder
behoefde men niet meer te zijn, daar het
ai knap gevroren had en de schepen met
soldaten zich niet over het Marsdiep zou
den wagen, uit vrees niet meer naar de
vaste wal terug te kunnen.
In Oosterend werd een goed geordende
troep mannen bijeengetrommeld, allen
werden van geweren voorzien en met
groote moed en vastberadenheid trokm.n
op De Schans aan. Na eenig onderhan
delen, waarbij eerst nog weer rugge
spraak moest wórden gehouden met het
gemeentebestuur te Den Burg, gaf de be
zetting zich tenslotte over. Geen haar
werd de manschappen gekrenkt en met
kagen zeilden zij de volgende dag weg.
Texel was bevrijd.
HET FEEST IN 1913.
Thans is dat alles al weer een en
een kwart eeuw geleden. De groote bla
den brengen ons dit heugelijke feit op
breedvoerige wijze in herinnering, in
woord en beeld. In 1913 werd alom in
ons land uitbundig feest gevierd. Ook
Texel liet zich niet onbetuigd. DEN
HOORN zette de feesten in. Het hoogte
punt vormde het inhalen van de Prins
Prachtig versierde wagens reden in de
optocht mee en voorts waren er fraaie
eerepoorten verrezen. Na de optocht,
werden er volksspelen gehouden. De
tweede dag werd een rijtoer naar De
Koog gemaakt. Daar namen wel 50 rij
tuigen aan deel, waaronder eenige praal
wagens. Op het sportterrein te DEN
BURG werden groote atletiekwedstrij
den gehouden, welke door duizend per
sonen werden bijgewoond. OOSTER
END vierde 22 en 23 Sept. feest. De
Fransche vlag, die 's nachts op de toren
was gezet, werd 's morgens door de
Nederlandsche vervangen. Daarop ging
men De Schans innemen: De optocht be
stond uit een ruiterwacht van 60 paar
den, het Hollandsche leger (29 belege
raars en 50 reservesoldaten), een versier
de wagen voor Excelsior o.l.v. de heer
lllllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii'iiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiniillllll
llllllllllll WEET U ZE ALLE VIJF llllllllllll
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlllllll
246 Een gondel is
247 Gortig beteekent
248 Nederlands grootste provincie is....
249 Waar leven de pinguins?
250 ln welke eeuw leefde Rembrandt?
ANTWOORDEN.
246 Roeivaartuig, in Venetië gebruikt.
247 Vinnig, grof.
248 N.-Brabant, 5096 vk K.M. (Gelder-
derland 5000 vk. K.M.)
249 Kust Z.-IJszee en aan die van
Vuurland. Niet aan de NOORD-
pool. Worden ook vetganzen ge
noemd.
250 Zeventiende eeuw: 1606-1669.
NIEUWE VRAGEN
251 De Berezina is berucht door
252 Wanneer kwam in Den Haag het
Vredespaleis gereed
253 Batavia is genoemd naar
254 Een phdantroop is een
255 Hoeveel eieren is een snees
Pool, 3 vigelanten met commissieleden,
90 keurig uitgedoste meisjes, een kap-
wagen uit 1S13 met personen in oud-'
Texelsche kleederdracht; zeven ruiters
sloten de stoet. Een groot aantal perso-
yen volgde per rijtuig. Eerst ging het
naar De Waal, waar alles in feeststenn
ining was. Een ruiterwacht van 16 paar
den reed de stoet ter begroeting tege
moet. Bij De Schans had zich een groote
menigte verzameld. Ook Burgemeester
,üaarlandt gaf van zijn belangstelling
blijk. Bij de „strijd" boden de Franschen
hertige tegenstand, maar tenslotte wer
den ze toch geslagen. De commandant
werd gebonden en weggevoerd. Toen
werd naar Den Burg gemarcheerd. Een
commissie van ontvangst, voorafgegaan
door Texels Fanfarecorps, leidde de
overwinnaars naar de Steenenplaats, waai
de opgerichte „vrijheidsboom'1 onder ge
weldige bijlslagen geveld werd. Evenals
te Oosterend, hield de commandant van
Texel, de heer IJ. Koppen, hier een ge
kruide speech. Daarop werd de terug
tocht aanvaard, 's Avonds werd te Oos-i
terend nog een optocht met versierde)
fietsen gehouden. De tweede dag begon
met volksspelen. Daarna trok de stoet van
de vorige dag naar Oost, waar de Prins
van Oranje de Vaderlandsche bodem, na
de jaren van bittere beproeving, weer be-1
treden zou. Tot laat in de avondl
heerschte er groote vreugde in het dorp;
gehos en gezang, overvolle zalen, doch,
too iezen we, een onvertogen woord
werd niet gehoord.
Ook DE KOOG vierde het feest met
groote opgewektheid: Er was een wed
strijd in het langzaam fietsen, ringsteken;
met paard en kar, stembuswedstrijd en
tot slot stoelendans. Te DE WAALwerd
's nnorgens een feestprogram voor de
jongeren afgewerkt; leden van Texels;
Fanfare speelden er die da_g lustig op los.
's Middags werden er tal van wedstrijden
gehouden, zooals aan De Koog.
Niet minder uitbundig ging het er te
OUDESCHILD aan toe: Eerst kinder
spelen, waarbij meester Schaap zijn leer-
lingen gymnastische oefeningen liet uit
voeren. Daarop kwamen er spelen voor
de ouderen. Toen de avond viel, werd er
een lampionoptocht gehouden. Wel hon
derd kinderen namen daaraan deel. Later
in de avond ving het bal-champètre aan.
P. Kaan won met het mooiste costuum
cie le prijs. De volgende dag werden
weer volksspelen gehouden en bovendien,
een voetbalwedstrijd tusschen de beide
elftallen van Volharding. Tot laat in de
nacht bleef men nog in de Zeven Provin
ciën bijeen.
Ook DE COCKSDORP was rijkelijk
versierd. Er was een prachtige eerepoort
gebouwd. Het feest begon met zang van
de schoolkinderen onder leiding van de
heer A. C. Toet. De jeugd vergastte de
toeschouwers daarna op vrije- en orde-
oefeningen, o.l.v. Mar. van 't Noordeinde.
Vervolgens: optocht met versierde fiet
sen. Ook burgemeester Gaarlandt en wet
houder dokter Over verschenen op het
feestterrein Het hoofd der gemeente)
hield een toespraak, 's Middags: ringste
ken te paard, estafetteloop en wedloop
met hindernissen. Bij het vallen van de
schemer lampionoptocht met Texels Fan
fare voorop. Hierna werd in de Rogge-
sloot een gondelvaart georganiseerd. De
verlichte vaartuigen leverden een sprook
jesachtige aanblik op. Het feest werd met
een schitterend vuurwerk besloten.
Welk een onbeschrijfelijke vreugde
moet losgebarsten zijn, toen Nederland
in 1813 zijn onafhankelijkheid herkreeg.
De hierboven beschreven feesten zijn
daar slechts een afspiegeling van. J.
