la TWEEDE BLAD Bij het 75-jarig bestaan der Parochiekerk te Den Burg Bij ons Kerstnummer samen met dit nummer gaat onze Kerstkrant in zee. We hebben aan inhoud en uiterlijk weer alle zorg besteed en hopen, dat ze een goed onthaal mag vin den. We hebben gepoogd het „Texelsche" karakter, dat we zoo gaarne doen sprekert uit ieder nummer van ons blad, ook aan onze Kerstkrant te verleenen en meenem hierin wel te zijn geslaagd. Texelaars Id den vreemde TEXELSCHE COURANT Texelsche Berichten NIEUWJAARSGROETEN Zaterdag 31 December HEEL TEXEL WEET HET Woensdaq 21 Dec. 1918 Men verzoekt mij naar aan'eiding van dit feest een en ander mede te deelen over de Katholieke kerk te Den Burg. Reeds had ik een groot gedeelte daarvan op schrift gesteld, toen ik in „de Bijdragen van het Bi.sdom Haarlem" zulk een overvloed van ge gevens en materiaal aantrof, dat ik besloot, deze kerkgeschiedenis in ver schillende gedeelten te bewerken en hier weer te geven. Dit is een moei lijk en omvangrijk werk, maar be langrijk en de moeite ten volle waard. Mocht iemand der lezers mij met verdere historische gegevens behulp zaam willen zijn, dan zou ik dit g aar ne en dankbaar aanvaarden. Pastoor J. P. A. BRINKMAN. DE KATHOLIEKE KERK TE DEN BURG. 1. Oudste documenten. Dat de prediking van St. Willibrord ook op Texel reeds vroegtijdig wortel had geschoten en velen uit het heidendom gebracht had tot de kennis van den Ie venden Ood, bewijst ons o a. ook de oor konde, welke wij vinden .n het Rijks archief te Utrecht, Deel I, Hoofdst. 1 1 pag. 42). Uit de jaren 777—866 is on^> een lijst bekend van de goederen en hoc rigen der St. Maartenskerk te 1"recht (Utrecht), waarover bisschop Odilbaldui het bestuur uitoefende. In opdracht van deze bisschop moest zekere priester Si- brand alle kerken van het „eiland" Tex! a beheeren. Deze Sibrand had nog twee broers met name Othranan en Liudthra nan. Dat was dus in de 9e eeuw. Verder weten wij, dat op 23 April 1276 Gysbrecht van Aemstel met toestemming van den elect Jan aan den abt en h convict van St. Maarten in Ludigakerke het patronaatsrecht afstaat over de ke ken op Texel (Deel II). Als aan dit con vent van Ludenkerke deze patronaats- brieven door kwaadwilligen zijn ontno men, bevestigt Florenius, graaf van Ho' land, op 31 Mei 1284 dit patronaatsrecht van de rectoria op het persona it ;.n Texel. In de jaren 1393—1123 vergunt Pis schop Fredericus, op verzoek van zijn, provisor, aan Vrouwe Theo loricus doch ter om in een der kerken van Ta ah i met een geschikten man in het huwelijk te treden. Aan dezen zelfden Risscho; heeft in Juni 1423 de adm'n straten, van het Regulierenklooster te Ludikerk her. patronaatsrecht van de kerken van Coo terborg en Walle in Texalia en v n Moenkadeen afgestaan, zulks in ruiling voor de opheffing der ambtswaardighe d de ontlasting van de parochiee'.e zielzo: j en de incorporatie van het klooster bij het kapittel te Mindesheim. Tenslotte heeft een rechtskundige co missie op 10 Oct. 1471 als defimt.eva scheidsrechters uitspraak gedaan in hel geschil tusschen de gebroeders Johan cn Willem Bebinge over het leengoed B binge, gelegen in het Kerspel kerke lijke gemeente) Oederen op Texel. Ziedaar eenige dorre, maar officieele gegevens over het godsdienstig cn kerk lijk leven op Texel in de middeleeuw, n Voegen we hieraan nog toe de bekend geschiedenis van Ada van Holland, d e door haar oom Willem, graaf van Hol land en Zeeland naar Texel werd verban nen en opgesloten werd in het Agnieten- klooster te Den Burg, en het feit, dat er in Oerritsland een klooster van de o .11 der Tempelieren (Monnikenlaan, 1312) en op de Hoogeberg een kapel van St. Ca tharina en een kerkhof is geweest (1482), dan is ons feitenmateriaal hier mede vrijwel uitgeput. Maar dan weten we genoeg, om te constateeren, dat in de middeleeuwen een katholiek geloofs leven en een katholieke cultuur gebloeid heeft op ons eiland Texel. JUIST OP TIJD. In de huiskamer van mw die wed. P. Graaf, Hcogerstraat, ontstond gisteren een begin van brand, toen, bij het wan de kachel nemen wan e.en kietel, ide vlam uit de kachel de schoorsteenlooper en daarna een celluloidlampekapje in de brand deed vliegen. Door kordaat optre den werd erger voorkomen. Voor op- en aanmerkingen, welke tot verbetering kunnen strekken, houden we ons aanbevolen. OP DE ELEMERT. De ijsbaan op de Elemert, welke door de heer J. Zoetelief wordt geëxploi teerd, trekt heel wat liefhebbers. Van avond zal de baan niet alleen verlicht zijn, maar er wordt ook voor muziek gezorgxi. UITSLAG AANBESTEDING. Aanbesteed werd de houw van een woon- cn w inkelhuis in de Hoogerstr.,; hoek Gravenstraat, voor de heer P.Oele. Voor metsel- en timmerwerk waren de heeren I.Boon en J W.Bakker de laag ste inschrijvers. UirSlAG VERKOOPING. Door notaris Mulder werd gisteravond voor mw. de wed. Vellema-Kuiper pu bliek geveild het woonhuis Koogerstr. 9 met schuur en groote tuin, groot totaal 8 Are 50 c.A. Kooper: de heer Moe nis (Vader in het Gesticht van Weldadig heid) voor f3550, IN GEVAL VAN NOOD Zondagmorgen stelde de Vrijwillige Or ganisatie van Sportvliegers Burgemee ster Kamp er mee in kennis, dat hij op haar hulp een beroep kan doen indien het eiland geïsoleerd mocht raken (voor vervoer van zieken, noodzakelijke artike len, enz.) Een prachtig aanbod. Maar we hopen, dat er geen gebruik van beboe t te worden gemaakt. KERKNIEUWS. Voor de viering van het 75-j. bestaan van de R.K. Parochiekerk te Den Buigi wordt een (gewone) collecte gehouden Naar pastoor Brinkman meedeelde, zal overwogen worden een, 's avonds te ve. lichten, kruis (Neon-licht) op het ker! gebouw te doen aanbrengen, indien h.t bedrag der collecte een overschot moclil laten, groot genoeg om hiertoe over te gaan. POLITIERECHTER—ALKMAAR Ter zake van beleediging van mej. Alida Bonne, die wegens het breken van eenige glaasjes in Loodmanswelvaren o.a, met schoft was betiteld, werd mw. E. R. K: Maandag tot drie gld. boete of 1 dag- hechtenis veroordeeld. Zij liet zich bij staan door Mr. D» Hollander, bekend strafpleiter in drankzaken. Mw. K. er kende zich driftig te hebben gemaakt over het ongepast optreden van tnej. B Voorts liet .zij uitkomen, dat zij geen Texelsche was en diaardoor steeds door de Texelaars in het ongelijk wordt ge stcld. De Officier onderschreef dit oo - deel, achtte het conflict van weinig be- teekenis cn vroeg slechts f 3. boete of twee dg., voor welke milde eisch de Officier een compliment van de verdedi ger mocht verwerven. Uitspraak idem. Mej. B. was niet verschenen in verband met de ongeregelde bootdienst als gevolg van ijs cn lage waterstand. Pd ZlEKENr ONDSKWESTIE Men verzoekt ons te plaatsen: Tijl Uilenspiegel zei: Ze hebben e^n hekel aan me, maar misschien heb ik het er naar gemaakt. Zoo zal het te- Oosterend ook wel zijn. De Costerenders vreezen de strijd niet. Maar wie worden de dupe? De leden, die niet op de hoogte zijn. Voor specialistische hulp naar Amster dam. Dit wordt werkelijkheid. Men wordt wel opgenomen in Den Helder'en in Alkmaar, want het verplegingsfonds. Slaat er buiten. Maar alleen spoed gevallen worden behandeld. Andere ge vallen, waarvoor eerst observatie nood zakelijk is, zullen door specialisten naar Amsterdam verwezen worden. Wie be taalt de meerdere reiskosten van patiënt en bezoekers? Evenals de huisartsen zullen ook spoe dig de specialisten bewijzen, dat ze met een onderling fonds niets te maken willen hebben Een griepepidemie kan de gang van zaken te Oosterend reeds verstoren. Zegt dit niet genoeg? Men wil aan Oosterend de strekking der Ziekenfondsen veranderen. Men, vergeet, dat ziekenfondsen zijn opgericht voor hen, „die niet op gewone wijze in geneeskundige hulp enzt, kunnen voor zien" Beter gesitueerden zullen alleen lid worden, indien zij er financieel voor deel bij hebben. De Oosterender leden hebben een troost. Zoodra zij inzien, dat het fout gaat, kunnen zij lid worden van het Maatschappij Ziekenfonds „Texel", waar bij op het oogenblik 4403 vain de 8000: Texelaars zijn ingeschreven. Bij dit fonds geen gezanik over bestaansrecht en ver strekkingen. Laat u niet intimideeren over schoone vrijheids- en maciitbeloften Blijft of wordt lid van Ziekenfonds „Texel". Met uw Nieuwjaarsgroet, opge nomen in ons blad van bereikt u al uw verwanten, vrien den en klanten op ons eiland niet alleen, maar ook in Zuid-Afrika, in de Vereenigdc Staten en Canada, enz. Zoo'n advertentie kost slechts 45 cent Beleefd verzoeken wij u, nog deze week per briefkaart opdracht tot plaatsing te geven. Als het staat In de Texelsche Courant. OUDESCHILD. OUDER AVOND O.L SCHOOL. Verleden week werd een ouderavond gehouden welke zeer druk bezocht was. Het lokaal was bijna te klein om allen een zitplaats te verschaffen. De presen tielijst vermeldde ruim 50 namen. Ook U lieer Burgemeester was aanwezig. Te ruim 8 uur opende de voor/.., de heer J. Vlas Cz., de vergadering. Hij heette allen welkom, in 't biezonier Bur gemeester Kamp, wrens tegenwoordigheid op hooge prijs werd gesteld. Daarna la./ de secretaresse, mevr. Boekei, de keurig; verzorgde en uitgebreide notulen. Vervolgens moest een lid der ouder commissie gekozen worden. Voorzitter J. VlaS Cz werd met bijna alg. stemmen herkozen; hij nam zijn herbenoeming aan. Daarna hield de heer Dokkum een inlei- leiding over het onderwijs in de Neder- landsche taal. Spr. begon met er op te wijzen, dat er in de laatste tijd in de groote pers her haaldelijk artikelen en ingezonden stuk ken hebben gestaan, waarin de aandacht werd gevestigd op het slordige gebru.ki v,an de Ned. Taal. Er werd zielfs gespro. ken van „Taalverwording". Sommigen wezen daarbij op het veelvuldig gebruik van Germanismen, Gallicismen, en!/., maar de meesten legden bij hun critietó de nadruk op het gebleken gebrek aan kennis van het zuiver schrijven en op i'c zeer gebrekkige wijze, waarop zeer velen zich schriftelijk in de Ned. Vaal uitdruk ken. Volgens spr. werd vaak al te licht i vaardig de schuld hiervan gegeven aan ile lagere school. Verder slond spr. zeer uitvoerig stil bij het eveneens nadrukkelijk geconsta teerde gebrek, dat zoo weinig sprekers in staat zijn vlot en voor de vuis't we^( een redevoering uit te spreken, waarbij de critici alweer van meening waren, d<.t de school hierin door spraakonderwijs, les in voordracht en declamatie veel zoüi kunnen verbeteren Wel verre van dit laatste positief te willen tegenspreken, bleek spreker vrij sceptisch gestemd, niet alleen ten opzichte van het resultaat, maar ook ten opzichte van de overige onder- wijsvakken, die misschien voor een deel het gelag zouden moeten betalen Een hartelijk applaus volgde op deze mooie inleiding. Nu werd een kopje chocolade geschonken en een koekje gepresenteerd, wat allen zich goed lieten smaken Na de pauze was het woord aan Burge meester Kamp, die zeide -een biezonder. belangstelling te hebben voor de inleiding v,an deze ouderavond. Spr. zeide o.a. in verband met de klacht over het gebrek; aan vaardigheid in het goed schritelijk( uitdrukken van gedachten, dat het hem' vooral in de aanvang nogal eens was ge bleken, dat de ongunstige indruk, gewekt) door een brief of briefje, het gevolg was van het niet genoeg beheerschen van de; kunst, zich schriftelijk juist uit te druk-, ken. De Burgemeester eindigde zijn toe spraak, met op sympathieke wijze zijn, oordeel over school en werk uit te» spreken. De heer Dokkum sprak vervolgens over een jaarlijksch reisje met de ouders. Er zou natuurlijk gespaard moeten worden; 34 liefhebbers gaven zich terstond op. Een der aanwezige moeders zal als pen ningmeesteres fungeeren. Ook werd nog over schoolreisjes gesproken. De heer Dokkum zal in het vervoU een financieel verslag aan de oudercommissie overleg gen. Hierna sloot de heer Dokkum deze prettige ouderavond. Spr. zeide, dat er in de andere lokalen, een kleine tentoonstel-, ling was georganiseerd van h indcnarT beidproducten, handwerken cn te eken in- gen van ALLE klassen. Ook de Burge meester bekeek alles en sprak er zijn groote waardeering over uit. Het schrif telijk weyk der leerlingen werd met de ouders hekeken en besproken Zoo ont stond een aangename gedachtenwisseling. Om kwart voor elf verlieten de laatste ouders het schoolgebouw. or NERINGDOENDEN. Vraagt ons adv.-tarief. 9 U weet toch, dat u reeds een 9 fi reductie geniet van 4 ct. p.r. wanneer U eens per maand 20 9 CD regels plaatst En dan te we- 0 ten: Huis aan huis gelezen, ja, 0 G-E-S-P-E-L-D. VOOR DE BEWAARSCHOOL. De collecte, die 5, 10 en 12 Deoem- ber ten bate der Koningin Wilhelmina Bewaarschool is gehouden, Iveeft f150 opgebracht, 't Bestuur der school betuigt 'i'ii hartelijke dank aan zangers, zangr ressen collectriees en autoverhuurders,» benevens de chauffeurs, die zoo belange-' loos hebben meegewerkt om tot dit prach tige resultaat te komen. KOSTELOOS TOT VOLGEND JAAR. Wie zich met ingang van 1 Januari 1939 op ons blad abonneert, ontvangt het tot die datum kosteloos. Duidelijk. Vermoedelijk gaat Goe- ring in Januari naar Rome om daar Mus solini cn Chamberla n te ontmoeten. Spanje. Er wordt gesproken over wapenstilstand tijdens de Kerst. 'Frankrijk. Bonnet bevestigt zijn verklarii g, dat Frankrijk n:et denkt over grondafstand aan Italië. CORRESPONDENT! t- Niet alle voor dit nummer bestemde copie hebben we kunnen verwerken. De samenstelling van ons Kerstnummer heeft namelijk veel tijd gevorderd. In volge^i nummer nemen -we op, wat nu moest blq- ven liggen. Red. IIIIHm» miiiiiiiiiiiiiiiiiii"n!iiiiiuiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiii..dnn',iiiiiiiiii:||[||| lllllllülll SPORT OP TEXEL ||||||llllll!lllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHllllllllllllllllll|||||| S.V. TEXEL-NIEUWS. De plotselinge koudegolf stuurde ons voetbaiprogramma in de war. De NHVB en tal van andere prov. Bonden lastten, Zaterdagmiddag alle wedstrijden af. Als het weer meewerkt, kunnen we ons hart weer eens op oud-Hollandsche wijze op halen. Zoo eindigt voor ons het voetbal- jaar '38. Laten we ons echter in conditie, houden, om, zoodra mogelijk,'weer ge reed te zijn. Wij wenschen allen een, prettige Kerst. - D.D. TEX. BOYS-NIEUWS. Door het onverivachtsche intreden van Koning Winter heeft het bruine leder rust gekregen. We kunnen nu ons hart ophalen op de schaats. We zullen ditjaar wel geen gelegenheid meer krijgen, ons met voetbalsport te amuseeren. Toch moet men 'trachten zich zooveel mogelijk* in voetbalconditie te houden. Wij ver wachten al onze leden morgenavond 8 uur in de zaal.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1938 | | pagina 5