j2sle Jaargang
es
Woensdag 18 Januari 1939
No. 5327
Bij het 75-jarig bestaan
der Parochiekerk te
Den Burg
EERSTE BLAD.
DE NIEUWE TEXELSCHE COURANT
ourek"ol op de Wereldmarkt.
genjl
are, geen rechtspersoonlijkheid en zijn
laats.<
AFSCHUIVEN.
Texelsche Berichten
Lamsvieesch in blik.
I.
„TEXELSCHE COURANT
wei
IS SINDS 1 JULI 1930
IN DIT BLAD OPGENOMEN.
ijrOAVE: N.V. Boekhandel en Drukkerij
V.h. Langeveld en De Rooij Den
Burg. Tel. 11. Postrek. 652.
TbüNNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
Xel buiten Den Burg tl.— losse nrs. 4 ct
DVERTENTIES: 12 cent per regel;
minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor
3S 2 vier plaatsingen opgegeven, wordt drie-
maal berekend. Vraagt ons zeer voor-
rinrn deelig tarief voor neringdoenden.
"EXELAARTJES: 48 ct. (4 regels, ge
heel met kleine letter gezet.)
ct.
()(j WATER (ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer een half uur later.)
nnnoP 19 20 21 22 23 24 Jai1-
uuper34 8 13 8,51 9.24 9.54 10.26 10.59
Waal 1 LICHT OP
Ril WIELEN en RIITUIGEN 4 50
De Zuid-Afrikaansche wolveilin
gen. Duitschland oefent sterke
druk uit.
Britsche, continentale en Zuid-Afri-
ilenburXischc wolhandelaren maken zich ern-
le WaaW ongerust over de teekenen, die er
oorz. M wijzen, dat Duitschland een bijna
of op 25*iopolistische controle begint te ver
en zijn lijgen op de Zuid-Afrikaansche wolvei-
igen. Duitsche agenten zijn door de
vereen komst, waarbij Duitschlana
H verplicht, dit jaar voor bijna vier
OQ iflioen pond sterling aan wol uit Zuid-
9jrika te betrekken, in staat gesteld zoo-
700 x 2itnige druk uit te oefenen, dat vier Brit-'
staat. In en Zuid-Afrikaansche wolkoo-
tr. 50. nde firma's hun zaken moeten sluiten.
'Isluiting overwegen; dat het ^Zuid-Afri-
anschc personeel wordt ontslagen en,
■tschers uit Duitschland in dienst wor-
n genomen en dat t' vervoer van wol met
olaats. rk t wordt.
—Op de wolveilingen concurreeren a.°
Gdtschers niet tegen elkaar. Eén biedt
jen niet-Duitsche concurrenten en zijn
(i koop en worden onder alle Duitsche s
rdeeld. In de afgeloopen twee jaar zijn
jDurham vijf nieuwe Duitsche inkoop-
Ina's opgericht.
De wolhandelaren zijn hierover ten
Brste verontrust. Zij vreezem dat
titschland de markt volkomen zal g ir.n
Jeerschen, en dat de handel, indien
ütschland zich plotseling zou terugtrek-
n, in een buitengewoon moeilijke po-
Times".
o t
igelsche schepen zooveel mogelijk be
Eet w<
9 ct.
98
10,70
1.39
per el]
'S iden. Jillll||l|lllll||lllw,,|l|i|lll|ll"iii™i|||"|||||"iiii||l||||||i||l||||lll|^l||||ll|llllll
'ier e'|e zou geraken
RIJS.
'mMIHIir'illlllllllll
RECHTSVRAGEN
'endSTATUTEN. Zoolang ze niet Konink-
k zijn goedgekeurd, heeft de ver;mi-'
bestuurders tegenover derden per
ron lijk aansprakelijk voor de verbinte-
_ssen, die zij zijn aangegaan. Aftreden
=s bestuurder heft dezie aansprakelijkheid
_et op.
- Ulllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii||||||
=11111111 SPREKENDE GETALLEN
|!KOMSTEN EN VERMOGENS
Volgens opgaaf van het Centraal Bu-
=au voor de statistiek wanen over 1936-
37 gemidd. per inwoner in guldens:
Inkomen Vermogen Provincie
BS
11=1
210
757
N.Brabant
253
1290
Gelderland
371
1560
Z.Holland
435
1504
N.Holland
248
1217
Zeeland
387
1895
Utrecht
220
1012
Friesland
226
1099
Overijsel
276
1644
Groningen
155
826
Drente
224
573
Limburg
Gemeente
210
1109
TEXEL
73
159
Urk
144
Marken
302
1117
Vlieland
258
169
852
Terschelling
206
Ameland
282
1025
Schierm.' oog
- mag wegens te gering getal
ingeslagenen niet worden gepubliceerd)
Sommige menschen hebben er een
handje van, alles en nog wat van zich
af te schuiven: werk, verantwoorde
lijkheid, standjes.
Met een weergalooze hardnekkig
heid zoeken ze naar argumenten om
te betoogen, dat dit of dat hun niet
aangaat, niet onder hen „ressorteert";
in ieder geval door een ander, 't komt
er niet op aan door wie, maar in geen
geval door hen moet worden gedaan.
Er is een fout gemaakt en als men
bij het zoeken naar de bedrijver ook
bij hen te lande komt, zijn zij al bij
voorbaat er bij, om, zonder dat nog
van schuld is gesproken, alle verant
woordelijkheid at te wijzen.
Bleet het daar bij, dan zou het nog
gaan, maar zij gaan verder en geven
verre en vage .aanwijzingen in de
richting van een ander.
Wat er verder gebeurt deert hen
niet.
Of een ander ook in moeilijkheid
of onaangenaamdheid geraakt, het
ïaat hun niet aan. Zii ziin er af. Dat
is het voornaamste.
OVER POSTZEGELS.
GROENLAND zal binnenkort eigen
postzegels uitgeven met de beeltenis van.
Koning Christiaan van Denemarken.
(Vervolg.)
HET KLOOSTER ST. AGNES.
We weten er slechts enkele biezonder-
heden van. Als wij de romantische ge
schiedenis van het „gravinnetje" Ada van
Holland en allerlei gruwelverhalen, welke
sommige fantasten zich veroorloven, er
buiten laten, komen we tot de volgende
nuchtere feiten.
Wanneer en door wie dit klooster van
tertiarissen is opgericht, is onbekend,)
Jammer, dat de „groote koffers met oude
beschreven papieren" in 1780 uit onwe
tendheid door de weesmeesters verbrandl
zijn. Wel weten we, dat sinds 1504 doori
dit klooster dat als gemeenschap ook
eigendom mocht bezitten, een boomgaard
is aangekocht. De kloosterzusters moch
ten aan grondbezit geen hooger inkomen
hebben dan „hondert marek silvers 't
's jaer". In 1544 beklaagden zij zich bij,
het Hof van Holland door een bende
moedwilligen te zijn overvallen, waarbij
de Pater van het convent vermoord werd,,
zij verzochten een wacht ter beveiliging,
zoowel van haar zelf als van haar kloos
ter. Het verzoek werd den 21en Septi
1544 toegestaan en voor schout en volk:
afgekondigd door Willem van der Kruis,
deurwaarder van den Hove.
In 1570 hadden de zusters, blijkbaar uit
vrees, buiten weten van den bisschop,
haar klooster en het eiland verlaten en,
zich begeven naar het St. Barbaraconvent
te Leiden, dat eveneens tot de orde der
tertiarissen behoorde. Zij meenden daar
toe gerechtigd te zijn blijkens haar schrij-'
ven van 21 Juli 1570 aan de regeering des
lands.
Door den Raad werd haar brief door
gezonden aan Van Nieuwland met den
last in dit geschil een uitspraak te doen.,
Den 6en Augustus 1570 vorderde Van
Nieuwland, dat alles „naar het convent
van Texel wederomme gevoert ende ge
bracht zoude worden ende aldaer laten
blijven".
Den 25 Maart 1571 hebben de Water
geuzen onder Bnederode en Mennunck
„tegen die van Den Burgh gevochten" en
hen op de vlucht gejaagd. Zij plunderden,
en roofden wat hun in handen viel. De
kapel van het klooster werd „in weerwil
van den tegenstand der bewoners" den
26en Maart 1571 vernield. (R. Fruin.)
In 1573 wenschte een zekere officier
JACOB DE KONING in het ontvolkte
klooster zijn intrek te nemen. Zoodra dit
aan de burgemeesters van Texel, KEMP
en HENDRIK ALBERTSZ. ter oore
kwam, werd door den gerechte besloten)
de beide burgemeesters naar Delft af te
vaardigen. Allan maakt van deze reis een
gezellig verhaaltje, te mooi om waar te
zijn. Zij kwamen bij den Prins van
Oranje met het verzoek om het klooster
en de daartoe behoorende goederen te
mogen toeëigenen en tot een WEESHUIS
in te richten, hetgeen hun den 15den
September 1573 werd toegestaan.
Hiermee eindigt de geschiedenis van
het St. Agnietenklooster uit de middel
eeuwen.
Pastoor J. P. A. BRINKMAN.
RIJKSPOSTSPAARBANK
Aan het postkantoor te den Burg-Texel
werd gedurende de maand Dcc 1938
Ingelegd f 10,910 61
Terugbetaald 14.732,58
Derhalve minder inlcggeld dan
terugbetaald 3 821,97
Het aantal nieuw uitgegeven spaarbank
boekjes bedroeg 4
Ter vergelijking:
MINDER ingelegd dan terugbetaald in
Dec. 1937 f4 226.72
A1EER ingelegd dan terugbetaald in
Dec. 1936 f 947.92
Dec. 1935 f2100.74
De „N. Rott. Crt" had, evenals wij, liet
bericht inzake lamsvieesch in blik uit het'
Handelsblad overgenomen en naar aanlei
ding daarvan is nu aan het blad, klaar-'
blijkelijk door de Veehouderijcentrale, rne-i
degedeeld: „dat het Hajidelsblad-be-,
richt een nogal overdreven indruk geeft
van de proeven, die met het inblikken
van enkele schapen zijn genomen en waar-,
aan voor het oogenblik nog geen enkele
consequentie verbonden is".
Het Handelsblad wil het antwoord niet
schuldig blijven, want hoe luidde het
„nogal overdreven" bericht?
„Het departement van Ec. Zaken heeft
belangstelling voor de mogelijkheid, om
van eventueel uit de markt te nemen scha
pen een bruikbaar blikvleeschproduct te
maken, geschikt voor distributie aan werk-
loozen en behoeftigen. Proeven, genomen
op verzoek van het Texelsch Schapen-,
stamboek hebben bereids aangetoond, dat
mits niet te vet een uitstekend pro
duct kan worden verkregen. Voor het uit
de markt nemen en verwerken van 10
pet. van het aantal daarvoor in aanmer
king komende dieren zou, na aftrek der
opbrengst van het blikvleesch, een bedrag
noodig zijn van ongeveer f90.000".
Wij vragen, aldus het Handelsblad, of
,'hier sprake kan zijn van het geven van,
een „nogal overdreven indruk"? Wij heb
ben slechts gemeld, dat 't departement
waaronder de Veehouderijcentrale ressor
teert, belangstelling heeft voor de
mogelijkheid van het inblikken van scha
pen, benevens dat daarmede proeven zijn.
genomen. Dat is alles en.... het is juist, zoo
als de Centrale nu zélf toegeeft. Over de
consequenties, die er op dit oogenblik;
aan zouden zijn verbonden, hebben wij
met geen woord gerept.
Waarom wij het dan van belang acht
ten, om die officieele belangstelling voor
het inblikken van schapen te vermelden?
Van verscheidene zijden is de aandacht
van minister Steenberghe gevestigd op de
onhoudbare toestand van de schapenhou
derij dit is geschied door de belangheb
benden, door ons blad en door het Voor-
loopig Verslag der Tweede Kamer i.z.
de landbouwbegrooting.
De belanghebbenden hadden een be
spreking met de drie centrale landbouw
organisaties, met als resultaat deze con
clusie
„Waarschijnlijk ligt in het uit de
markt nemen van schapen een moge
lijkheid, om na verwerking van de uit
de markt genomen dieren, hetzij in
het binnenland, hetzij in het buiten
land, een afzetgebied te vinden. Hier
bij zij nog aangeteekend, dat de voor
keur wordt gegeven aan de bevorde
ring van de afzet van dit vleesch in
het binnenland. Het aantrekkelijke van
deze maatregel is vooral^ dat hij een
gunstige werking over het geheele
land, hoewel vanzelfsprekend, vooral
in die gebieden, waar de schapenhou
derij hoofdbedrijf is, zal uitoefenen".
Dan is daar verder minister Steen
berghe, die in zijn Memorie van Ant
woord het volgende verklaarde over
de schapen
„In principe is ondergeteekende
bereid, om, indien de mogelijkheid
daartoe blijkt, maatregelen te treffen
die er op gericht zijn, dat het scha-
penhouders- en fokkersbedrijf in Ne
derland op normale wijze kan worden
voortgezet".
Welnu, in het boven aangegeven ver
band is het van belang, om te weten dat)
de minister thans de mogelijkheid Iaat
onderzoeken van het uit de markt nemen,
en inblikken van schapen.
Waarom na het rundvleesch, het gehakt
en de tomatensoep van welk product
reeds 1.600.000 blikken, overeenkomen
de met even zooveel kilo's tomaten en met
het derde deel van de blikvoorraad óók
niet eens gedacht aan schapenboutjes in
blik, zoo redeneert de minister blijkbaar..
ZOO SPRAK.
||||||lllllllllllllllllllllll|i|lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!llllllllllllllllllll||||||
LORD NUFFIELD, Engelsch groot-in
dustrieel: Voor 1939 staan de kansen
op vrede zeer gunstig. Als de menschen»
maar vast besloten waren niet te luiste
ren naar pessimisten en zwartgalligem
en vol goede moed bleven, zou een nieu
we opbloei van de handel spoedig zijn.
beslag krijgen.
HET JODENDOM.
De vorige week vergaderde de R. K.
Propagandaclub wederom in 't St. Jans
huis. Als spreker trad op iemand uit de
leden van de Prop. club, rul. H. Gomes.
Hij besprak voor ons 't tegenwoordig
weer zeer actueele vraagstuk: 't Joden
dom. Spr. zette helder de geschiedenis
van de joden in de verschillende tijden,
uiteen en lichtte vooral toe, hoe de hou-,
ding der Kath. Kerk steeds geweest is en
ook zal blijven. Vervolgens gaf hij 'n
overzicht van de toestand der Joden in;
de verschillende landen, waarbij Neder
land gunstig afsteekt tegenover andere
mogendheden. Na de lezing kwamen nog
verschillende vragen, welke alle op zeer
bevredigende wijze werden beantwoord.
Voorwaar weer een leerzame avond. Een
geluk is, dat meerderen hebben aan-1
geboden een lezing te hcjpden over actu
eele onderwerpen. Dit is voor hen zeker
van groot voordeel, daar spreken achter
de katheder altijd nog iets anders is dan)
een praatje om de ronde tafel. K.G.
VERGADERING TEXELSCHE BOYS.
De R.K. Voetbalveneeniging Tex. Boys
vergaderde Zaterdagavond in de Zwaan.
Na opening door voorz. C. Graaf werd
door deze met een toepasselijke speech
de door de Boys met Ouwe Sunterklaad
gewonnen wisselbeker van de Texelsche
Courant in de medaillekast geplaatst. Aan
een drietal aanwezige dames werd dank!
gebracht voor haar medewerking. Het
jaar 1938 is, aldus de voorz., op sport-,
gebied voor ons niet heel best geweest,
maar vergeten we niet, dat het voor een
groot deel juist de Boys zijn, die hier het
R.K. vereenigingsleven laten draaien; on
ze spelers zijn wat overbelast.
Tot plaatsvervangend penningmeester
werd benoemd C. Ran. Wegens de groote
kosten, die het laatste half jaar gemaakt
zijn, is de kas niet sterk meer. De leden,
die contributie achter zijn, worden ver
zocht, dit in orde te maken.
De heeren Bakker en Buisman deelden
mee, dat er 30 aandeelen voor het schut
tingfonds zijn geplaatst. Verder werd!
medegedeeld, dat de Vastenavond ditmaal
verzorgd wordt door de Boys. in samen
werking met de bestaande commissie. Er
werd over geklaagd, dat de zaaltraining:
zoo slecht wordt bezocht. Na een op
wekkend woord van kapelaan Grent werd
besloten, de jongens nogmaals met na
druk te verzoeken, om te komen, daar
anders de zaaltraining moet worden afge
schaft. Nadat besloten werd om een;
sterke ledenactie te voeren, las de voorz.
de middelen voor „tot verlamming van 't
vereenigingsleven". Na de rondvraag
werd een filmstrook vertoond over voet
bal, welke door C. Graaf w erd toegelicht.
OUDESCHILD.
DE VISCHAFSLAG IN 1938.
De totale opbrengst van de aan de
vischafslag aangebrachte visch bedroeg:
in het jaar 1933 f33738.46;
in het jaar 1934 f33942.—
in het jaar 1935 f38723.—
in het jaar 1936 f 30706.
in het jaar 1937 f24244.
in het jaar 1938 f 16825.50.
WEET U ZE ALLE VIJF
326 Wie vond de auto uit? «r
327 Hoe heette de slotvoogd van Loe-
vestein ten tijde van Hugo de
Groot
328 Piraten zijn
329 Kangeroes leven in
330 Als het op Texel 12 uur 's mid
dags is, is het te Batavia onge
veer
ANTWOORDEN.
326 De Oostenrijker Marcus (1875.)
327 Prounink.
328 Zeeroovers.
329 Australië.
330 Zeven uur 's avonds,
NIEUWE VRAGEN
331 Opera „Fidelio". Welke compo
nist?
332 „November" beteekent
333 „Suomi". Andere naam voor....
334 Bij welke stad werd in de Wereldi
oorlog de eerste veldslag geleverd?
335 „Tokio" is de (hoeveelste?) stad
ter wereld wat de grootte betreft?