Vereeniging voor Bedrijfsvoorlich
ting voor de Landbouw op Texel.
JAARRAPPORT OVER 1938.
VOORWOORD.
Iedere dag brengt nieuwe verrassingen, zoowel aangename
als minder aangename; de omstandigheden en voorwaarden
waaronder de boerenstand arbeidt zijn verre van gunstig.
De wetenschap en techniek schrijden voort, waardoor
productiemethoden worden veréénvoudigd en de totale
productiekosten worden verlaagd. Wil men dus in den strijd
om het bestaan niet ten onder gaan, dan moet men bij blijven.
Dit geldt natuurlijk voor iederen tak van bedrijf, maar toch in
het bijzonder van den landbouw en veeteelt door haar buiten
gewone veelzijdigheid en kwetsbaarheid. Steeds worden
nieuwe inzichten bekend en theorieën opgebouwd op het
gebied van voeding, bemesting, grondonderzoek, ziekte
bestrijding, rassenkeuze enz. Voor iederen boer persoonlijk is
het niet mogelijk, het goede van het kwade te onderscheiden.
Wat in het ééne deel van het land veel succes heeft, blijkt
in een andere streek een totale mislukking te zijn als gevolg
van verschil in bodem, klimaat of iets dergelijks.
De Vereeniging voor Bedrijfsvoorlichting stelt zich ten doel,
al het nieuwe in eigen omgeving aan de practijk te toetsen en
te trachten, het oudere zoo noodig te verbeteren; in 't kort, de
voorlichting streeft er naar, met alle middelen de rentabiliteit
van het bedrijf te vergrooten.
Deze dingen moeten collectief (gezamenlijk) gedaan
worden; iedere boer heeft daar de grootste belangen bij.
Iedere boer moet dus in zijn welbegrepen eigenbelang lid zijn
van onze bedrijfsvereeniging.
Het tweede vereenigingsjaar is ten einde. Het lijvig rapport,
dat hierbij afgedrukt is, geeft U een inzicht in het vele en
goede werk, dat door de Vereeniging is en wordt verricht.
Den rapporteurs, den heeren Van den Ban en Lap komt een
woord van hulde toe voor de wijze, waarop zij zich van hun
taak gekweten hebben.
Spaar ons geen critiek, want uit opbouwende critiek wordt
het goede geboren.
C. J. DE LUGT.
Voorzitter B. V. T.
Januari 1939.
Toen we op de jaarvergadering begin 1938 ons eerste
Jaarrapport bespraken, zeiden we o. a. dat we in ons werk
voor de Bedrijfsvereeniging nog zoekend en tastend waren,
niet altijd wetend of dat, wat we aanpakten zin had, en
vruchtbaar werk was. Dat we oriënteerend werkten was om
twee redenen. In de eerste plaats, omdat eerste onderteekenaar
van dit rapport nog lang niet ingewerkt was in de streek en
steeds voor nieuwe vraagstukken werd geplaatst, hier uit de
omstandigheden geboren, die hij omdat hij die omstandig
heden niet goed kende lang niet overzag. En in de tweede
plaats, omdat de Vereeniging ook voor Texel nieuw was en
tusschen de andere organisaties een plaats zou moeten vinden,
waarop ze alleen opbouwde en niet afbrak. Gezien de steeds
stijgende belangstelling voor het werk onzer vereeniging
mogen we aannemen, dat we in velerlei opzicht zijn geslaagd.
We zijn ons goed bewust dat er nog heel wat kantjes zijn af
te schaven en ook dat we heel wat werk deden, dat misschien
evengoed niet had kunnen worden gedaan, omdat het géén-
of negatief resultaat gaf. Maar is dat niet altijd zoo bij
't nemen van proeven? Als men van te voren weet wat het
resultaat zal zijn, is het alleen nog goed te praten zoo'n proef
op te zetten als ze bedoeld is als demonstratie. Dit was ook
met enkele onzer proeven het geval en we hopen dat ze als
zoodanig nuttig waren.
Ik zei dat er voor onze vereeniging nog steeds stijgende
belangstelling is. Regelmatig nog geven zich nieuwe leden
aan. Er zijn nu 193 leden met een totale oppervlakte van
4890 H.A. Gezien het groot aantal aangesloten bedrijven zou
men de totaal aangesloten oppervlakte grooter verwachten.
Men bedenke echter, dat, behalve dat vele kleinere bedrijven
lid zijn (gelukkig!) ook verscheidene bloembollenkweekers
zich aansloten. Dit is ook te begrijpen. Ook voor de bollen-
kweekers staat onze vereeniging klaar!
Het is onze bedoeling met goedvinden van het Bestuur in
dit rapport te beschrijven het werk, dat volgens de doelstelling
der vereeniging, ter voorlichting van de leden werd gedaan.
Alvorens daaraan te beginnen willen we allen hartelijk
danken, die dit afgeloopen jaar weer hielpen bij 't nemen dei-
proeven door land of werkkrachten o. a. daarvoor beschikbaar
te stellen. Bijna zonder uitzondering ondervonden we overal
royale en hartelijke deelneming. Ook werd gelukkig critiek
tegen het werk der vereeniging gevoerd. Voorzóover deze
eerlijk en openlijk was, zijn we daar dankbaar voor. Het is
voor het Bestuur van zoo'n jonge vereeniging aanmoedigend,
te ervaren dat de leden meeleven met het begonnen werk en
trachten wonde-plekken aan te wijzen, alleen met het doel
deze te genezen.
Aan het slot van onze inleiding willen we speciaal een
woord van dank zeggen aan de Eerste Coöp. Kunstmestfabriek
Vlaardingen, die voor ons kunstmeststoffen gratis beschikbaar
stelde, en de Firma Haitema te Alkmaar voor 't zelfde.
Het werk besprekend, door de vereeniging het afgeloopen
jaar gedaan, kunnen we dit in groote trekken onderbrengen
onder de volgende hoofden:
I. Het geven van adviezen.
II. Het grondonderzoek.
III. Stalvoedercontröle.
IV. Het nemen van veldproeven.
V. Ander werk, waaronder dan valt:
a. 't Verzorgen der mededeelingen. b. Enquête blauw
en zweluiers. c. Enquête roggever bouw. d. Enquête stier-
houderij. e. Enquête stikstolgebruik op grasland, f. Enquete
gebruik samengest. meststotien. g. Drinkwater-onaerzoeK
voor vee en zuivel, h. Schapenvoederproef. i. Onderzoek
hooimonsters. j. Excursies. k. Ontsmettingsinstaiiatie.
1. Pootaardappeibewaarpiaats. m. Het proefveld, n. In
kuilen. o. Rapport „Scheuren of niet?"
We zullen achtereenvolgens over elk dezer onderdeelen
van het vereemgingswerk een kort verslag uitbrengen.
I. Het geven van adviezen.
Dit werk is veelzijdig en veelomvattend, en bracht ons
dikwijls voor gevallen die we op eigen verantwoording met
konden of durfden adviseeren. Daarom hebben we steeds ais
we maar even meenden dat zulks noodig was, ons laten voor
lichten door de verschillende takken van den Rijksvoor
lichtingsdienst, en de daarvan ontvangen adviezen onzen
leden doorgegeven. Vele malen zonden we zieke gewassen
naar den Plantenziektenkundigen dienst te Wageningen. We
zullen in de hieronder gegeven voorbeelden niet steeds erbij
vermelden, als we advies van hoogerhand ontvingen, meer
malen was dat het geval.
Een groot deel van het advieswerk speelt zich af op de
markt, waar eerste onderteekenaar wekelijks voor dit doel
komt, zoolang er school is alleen van 12-1 uur, als er geen
school is op Maandag (gedeelte MeiJuniJuligedeelte
Aug.) van 10)41 uur, terwijl de heeren veeartsen, mede
adviseerende leden van de vereeniging er ook eiken Maandag
zijn. Verder gaat de assistent regelmatig de leden langs, al of
niet uitgenoodigd en in de hierboven genoemde maanden
v. d. B. ook zooveel mogelijk.
Zoo kon o. a. geadviseerd worden:
I. Over 't spuiten van vruchtboomen volgens het sproei-
schema van Wageningen, behalve in de mededeelingen in
8 afzonderlijke gevallen.
II. In 35 gevallen over veenkoloniale haverziekte. Als het
ziektebeeld zeer typisch was, raadden we aan om Mangaan-
sulfaat te strooien in hoeveelheden van 3050 K.G. per H.A.
Meestal kon dit gemengd worden met Zw. Amm. Ook werd
met zand gemengd, wat niet beviel. Het zand moet beslist
droog zijn. Enkele malen werd het sulfaat in water opgelost
en gesproeid.
Was het ziektebeeld niet sprekend genoeg, dan raadden we
eerst aan een baan te strooien met b.v. 5 K.G.
III. In 8 gevallen meenden we met ontginningsziekte te
maken te hebben, waar we dan raadden proeven te nemen
met kopersulfaat. Dit gaf niet altijd bevredigend resultaat.
In enkele gevallen zagen we duidelijke verbetering.
Opgemerkt moet hierbij worden dat de nachtvorsten dit
voorjaar 't jonge graan soms even hadden geteisterd en het
dan dikwijls leek ziek te zijn.
IV. We vonden 11 maal duidelijk Hooghalensche ziekte.
2 maal namen we een proef met Magnesiumsulfaat. In 't eene
geval herstelde 't gewas zich heel mooi (gerst). We hopen
volgend voorjaar met meerdere proeven te demonstreeren dat
hier inderdaad Magnesium helpt, ook door proeven te nemen
met gebrande Dolomietmergel.
V. Sint-Jansziekte in erwten. In 8 gevallen hadden we
duidelijk met deze ziekte te doen. We konden er geen raad
voor bekomen of geven.
VI. Aaltjesziekte in haver 12 maal, in tarwe 1 maal, in
rogge 1 maal en in aardappelen 1 maal. In al deze gevallen
werd er op gewezen dat vruchtwisseling het eenige goede
middel is om in de toekomst schade te voorkomen. In 2 geval
len werd omploegen aangeraden en teelt van groenvoeder-
gewas. Steeds werd aangeraden aaltjeszieke hoeken 't laatst
te bewerken en het materiaal (ploeg, eg, enz.) goed schoon
te maken als men zoo'n hoek klaar had, en dan daar waar ze
gebruikt zijn.
VII. Meeldauw in granen en erwten werd vele malen aan
getroffen. 't Viel ons op dat dichte of geile stand er meer
malen mee samen ging. Wij meenen dat vooral op oud Texel
nog al eens te dik wordt gezaaid.
VIII. Ritnaalden en andere vreterij.
Dit was vooral op pas gescheurd land inderdaad zeer
ernstig, terwijl er zoo weinig aan te doen is.
Bij de proeven komen we er nog eens op terug. Ook de
rozenkevertjes Junikevertjes) de larven althans, deden veel
kwaad. De grasmat van het vliegveld is er door vernield,
't Viel ons op dat de meeste larven gevonden worden in losse
goed doorlatende grasperceelen (zand). We raadden aan:
openkrabben met de kettingegge, om dan op hulp der vogels
te rekenen; resultaat teleurstellend.
IX. Allerlei insecten op allerlei gewassen:
a. luis op boonen kwam veel voor. Zij die van 't begin af de
bestrijding goed aanpakten hadden succes. Gedaan werd
't volgende:
de kanten dagelijks langs laten loopen door een jongen, die
de aangetaste toppen verzamelde, en zoo de kolonies uit
roeide; sproeien met Dermix, een Derris-vloeistof; stuiven
met Derrispoeder; sproeien met nicotine (gevaarlijk);
sproeien met zeepspiritus (2 K.G. groene zeep op 100 L. water
en 2 L. brandspiritus). Met deze middelen werden goede
resultaten bereikt.
Thrips kwam veel voor. Kanten schoon houden, ruigte
verbranden. Gelukkig hebben we kwade koppen in vlas
ook door thrips veroorzaakt op Texel nog niet gevonden.
Rupsen op aardappelloof, op kool en op knollen. Bijna
steeds resultaat met Derris stuifpoeder of Dermix-vloeistof.
Aardvlooien in koolplanten-idem. De kleine bedjes kool-
planten voor den tuin die anders zoo grondig konden wor
den vernield, werden met wat Derrispoeder verrassend
zuiver gehouden.
X. Tenslotte werd geadviseerd over:
stekelbestrijding in grasland; verbetering grasmat; reini
ging zuivelgereedschap (gebruik van chloorloog); reiniging
draineerbuizen; besproeiing narcissen en tulpen; groen-
bemesting; inzaaien van blijvend grasland en kunstweide enz.;
bekalking; bemesting, ook tuinland en bloembollen.
Voor narcissen werd het volgende advies gegeven:
Een algemeen plaatselijk soms te wijzigen advies:
l'A K.G. A. S. F. Korrels 6-18-30 in het najaar, van half
Oct.begin Nov. en daarboven in 't voorjaar K.G.
zwavelzure Ammoniak vlak na het ontdekken per vier
kante R. R. Met patentkali niet hooger gaan dan 2 K.G.
per vierkante R.R. Dit behoeft natuurlijk niet naast
A. S. F. korrels.
(Wordt vervolgd.)
lllllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiM
RECHTSZAKEN.
GEMENGD NIEUWS
.K. PR
Maam
-oor/ittt
914-'1S
ONBEVOEGD. Utrecht. Tegeu
60-jveehouder, die z.g. menschen g<
door met hen te bidden, is wagens
bevoegd uitoefenen der geneeskunde
maanden geëischt.
BRANDSTICHTING. Amsterdam.
54-j. veehouder uit Nibbixwoude,
tweemaal brand stichtte in zijn boen
is tot anderhalf jaar veroordeeld,
eisch was: plaatsing in een krankzi
gengesticht, wegens ontoerekenbaarh-
BELEEDIGING. Den Haag. Tegen
voormalige redacteur van h,et Nation: CS.B. x
Dagblad E. J. Roskam is wegens 1 Op ve
opnemen van een ingezonden stuk cn e angstel
eigen artikel, beide beleedigend voor- ie. waa
Joden, drie mnd. voorwaardelijk en f8 dussert
geëischt. FXANM
GEEN VAKMAN. Amsterdam. I Onze
schipper van de logger Sch. 102, die v je \\aa
rig jaar Mei onder de Deensche ki 'oor at
strandde in Oct. verongelukte de la w
ger voor de Scheveningsche haven ,ant'
wegens slordige navigatie gestraft m
3Va mnd. schorsing als kapitein.
nat we
ieel is,
an de
hans
iGA-V
Men
lent te
het A|
lionbei
iconorr
|en wc
IOLL.
In d
:n Eiei
Ibenoen
|lr. Vet
'fgedi'
[aangev
l.oonct
Igroote
ST.-D
In d
den g
Texel
Arb.
door
ben oei
Sticht i
deze i
Te Breukelen werd een automobili
aangehouden, omdat zijn verlichting ni;
deugde. Bij onderzoek bleek ook de m;
niet te deugen. Hij had de auto in Ai
sterdam gestolen.
Drieschor. Het echtpaar Amelunx
Van den Berge, vierde Dinsdag
65-jarig huwelijksfeest.
Utrecht. Sinds eenige dagen
spoorloos verdwenen de heer G. de Raa!
lid van de Indische Volksraad. Men v<
moedt dat hij ontvoerd is.
Te Heerlen zijn twee verdacht
Duitschers door een gat in de muur
maken uit het arrestantenlokaal onl
snapt.
Amsterdam houdt zijn raadsverl
zingen op 21 Juni.
BUITENLAND.
De Britsche marine krijgt er dit j.
meer dan een schip per week bij.
Het Britsche schip Wilston Gli
gow is bij St. Ives in storm vergaai
De 31 opvarenden verdronken vermi
delijk.
Duitschland. Leiders der Hitler-*
jeugd mogen niet trouwen, voor hunl H
dienstplicht is vervuld. Ook niet, zoo v
hun afstamming van Duitsch bloed
1S00 niet kunnen bewijzen.
Italië. Oude Italiaansche kunst|
schatten mogen niet meer naar het bui
tenland worden uitgeleend. Eens per j;
zullen zij in een nationale tentoonstel
ling geëxposeerd worden.
Tsjecho-Slowakije. Minister Chwal
kowski verklaarde, dat men zich m<
richten naar en aansluiten bij de politii
van Duitschland. Anders zou z.i. h<
Tsjechische volk ten onder gaan.
Chili. In de gebieden van de aa
bevingsramp doet zich een verhoog
werking voor van de vulkanen Chilians
Antuoo. De aarde beeft herhaaldelijk
de overlevenden verkeeren in een voort
durende angsttoestand. Men neemt strengt
maatregelen tegen hen, die van de ram|
willen profiteeren. Een vleeschspeculan!
is doodgeschoten en een andere koopt
is veroordeeld tot 25 zweepslagen.
waart-
wekte
aange
S.V.
WAAR GINGEN WE HEEN
OUDESCHILD.
2 Sept. 1889. Huldiging van dhr J. K
G. Muller, 25 jaar hoofd eener o.l. school
4 jaar aan De Koog, 21 jaar te Oude
schild.
3 Sept. 1889. Raadsvergadering. Hei
adres, de Ulo betreffende, vindt een gun
stig onthaal (zie blz. 18)
6 Sept. 1889. Verpachting Noordzee
strand langs perc. 1 Staatsduin- en Mient-
gronden; pachter wordt: P.Jbz. Bakki
voor zes jaar voor f 18,per jaar.
OOSTEREND.
7 Sept. 1889. Vergad. Onderlinge Zee
assurantie „Texel" in lokaal C.Duinkei
Directeur J.Eelman. Aantal polissen 37
Verzekerd bedrag f75850. Premie: eer-
half pet. S.P.Wuis en G.K.Brouwer alsj
bestuursleden herkozen.
DE WAAL.
7 Sept. 1889. Vergad. afd. Texel var.
het Ned. Onderwijzers Genootschap.
OUDESCHILD.
9 Sept. 1889. Vergad. Begrafenisfonds
Steunt Elkaar, gesticht in 1887. In kas
f 186,86. Ledental 67.
DEN HOORN.
11 Sept. 1889. Vergad. Kiesvereen. Ne
derland en Oranje over „De Schoolkwes
tie" in Logement-D.Lap.
DEN BURG.
11 Sept. 1889. Verkooping hofstede
Gent door Notaris Dikkers; grootte be
draagt 41,82 H.A. Kooper: E. v.d. Heu
vel q.q. te Udenhout voor f5775,
19
Zoi
KNV
is hi
Gesp
Waai
Texe
Dc
won
kans
zoo
scha|
Wel
W.
toch
derp
Te
een ij
dooi
Moe
vind
punl
moe
strij
hoei
en i
kelii
dat
tooi
HR
en
er
is
3.
te
zet
Pe
in
aai
eei
he-
vo-
vo
bli
mi
be
av
hc
se
