TWEEDE BLAD
TEXELSCHE COURANT
Texelsche Berichten
N.V. T.E.S.O.
Een ballon over Texel.
Woensdaq 1 Maart 1939
De Burgemeester van Texel brengt ter
I openbare kennis, dat op Dinsdag 14
Maart 1939 zal plaats hebben de
Candidaatstelling voor de
Provinciale Staten.
Op dien dag kunnen van des voormid-
I dags negen uur tot des namiddags vier
1 uur ter secretarie bij den Burgemeester
der gemeente Den Helder, voorzitter van
het hoofdstembureau in den kieskring
worden ingeleverd
Lijsten van Candidaten, als bedoelJ in
artikel 85 der Kieswet.
Blanco candidatenlijsten zijn ter secre-
I tarie der gemeente kosteloos verkrijgbaar
I Voor verdere biezonderheden wordt ver-
I wezen naar de officieele bekendmaking,
I op de publicatieborden.
Texel, 21 Februari 1939.
De Burgemeester voornoemd.
KAMP.
In aansluiting op hetgeen in vo
rig nummer reeds uit de Vrijdag
gehouden vergadering kon wor
den meegedeeld, nog het vol
gende.
In zijn openingswoord verwelkomde de
heer W.H.Lap, president-comm., in het
bijzonder de T.E.S.O.-garde en niet in
de laatste plaats oud-kapitein Duinker.
Het was weer een goed jaar, 1938, zoo
zei de heer Lap. Dan straalt er van onze
welvaart af op andere lichamen. We
hebben weer zoo ruim mogelijk gesubsidi
eerd, zonder ooit het belang van T.E.S.O.
uit het oog te verliezen. Niet alle aan
vragen om geldelijke steun hebben we
echter kunnen inwilligen. We moeten op
passen geen precedent te scheppen. Ten
aanzien van ons pensioenfonds hebben
we maatregelen getroffen, waardoor
dit altijd ter beschikking van de recht-»
hebbenden zal zijn. Mede werden Jjensi-
I oenen, welke aan de lage kant waren,
wat verhoogd. Wij mogen immers niet al'
te schriel zijn.
Met de K.L.M. werd over het organi-
seeren van trips gesproken: heen met de
boot en terug per vliegtuig en omge
keerd. Helaas kan dit plan dit jaar we
gens tekort aan materiaal voor het bin-
nenlandsch verkeer, niet ten uitvoer wor
den gebracht. Intusschen onderhouden we
met de K.L.M. goede betrekkingen, al
bracht ze het afgeloopen jaar ook heel
I wat luchtreizigers. Wij zijn niet jaloersch
en zien graag, dat het haar gloed gaat,
omdat er van de luchtverbinding toch ook
een groote reclame voor Texel uitgaat.
Met de Reederijen Doeksen (Terschel
ling) en Koppen (Alkmaar), die must!
haar dienst AmsterdamDen Oever
Oudeschild in 1938 plin. 4000 passagiers
op ons eiland brachten, kwam T.E.S.O.
tot een accoord. (We schreven Zaterdag
reeds, dat deze N.V. een vijfde deel van
de passagegelden zal ontvangen en tlaar-
voor als tegenprestatie hulp aan de
haven zal verleenen). Uitgangspunt was
het feit, dat T.E.S.O. enorme sommen
aan bevordering van het vreemdelingen
verkeer besteedt. Hiervan prófiteeren de
Reederijen Doeksen en Koppen en hierop
is de getroffen overeenkomst danook ge-,
grond.
Nog memoreerde de voorz. de gunstige
positie van T.E.S.O., zooals deze blijkt
uit de geringe waarde, waarvoor do
schepen en de gebouwen op de balansi
zijn genoteerd: De Marsdiep voor f500,
de Dokter Wagemaker, die f 150.000
kostte, voor f14650 (minder dan een
tiende van de bouwsom), de gebouwen,
voor f10300. Groote reserves zijn hierin
opgesloten.
Bij het lezen der notulen door de heer
P- Dros, secr., kwamen de gewijzigde en
in Dec. Koninklijk goedgekeurde statu
ten ter sprake. Merkwaardig is wel, dat
de voornaamste wijziging, door de aan
deelhouders daarin aangebracht, niet door,
de Minister is geaccepteerd. Hadden we
dit tevoren geweten, dan hadden we de
sin tuten waarschijnlijk gelaten zooals ze
waren, zei de voorz. Het ging hierom
Vastgesteld zou worden, dat men zes
"jaanden aandeelhouder zou moeten zijn,'
alvorens stemrecht te hebben. Dit werdi
gedaan om het gesjacher met aandeelen,
het overschrijven, enz., zooals we dat
v°or de benoeming van een directeur ge
had hebben, te voorkomen. De Minister
k°n zich hiermee echter niet vereenigen.,
Z.Exc. stelt zich op het standpunt, dat
men als aandeelhouder onmiddellijk alle
rechten heeft, welke daaraan zijn ver
bonden.
De heer A. van der Meulen vestigde
de aandacht op de wijziging van art. 2.
Aanvankelijk stond er, dat de Raad var
Commissarissen de winst zou moeten be
stemmen voor verbetering van de ver-
voersgelegenheid en voor al die doelein
den, noodig naar het oordeel van het be
stuur. De Minister heeft hier vóór het
woord doeleinden ingelast „aanverwante",
een beperking dus.
T.E.S.O. EN GEMEENTE.
In zijn openingswoord merkte dhr Lap
op, dat in de Raad wel eens schampere
opmerkingen aan het adres van T.E.S.O.
worden gericht, terwijl aan de goede be
doelingen van T.E.S.O. z.i. toch niet ge
twijfeld mocht worden. Dit deed dhr
Parlevliet bij de rondvraag o.a. het vol
gende opmerken: Ook de raad heeft
goede bedoelingen, maar deze raad zit
wel eens met zijn begrooting. Hoe moet
deze sluitend worden gemaakt zonder be-
lastingverhooging? Wordt er dan een op
merking over T.E.S.O. gemaakt, dan ge
beurt dat in het belang van alle inge
zetenen. De post rijwielpadenonderhoud
is aanzienlijk. Zou het nu zoo gek zijn,
wanneer T.E.S.O., die door te hooge ta
rieven. buitengewone winsten maak(, wat
hielp, om de begrooting te doen sluiten?
Dan helpt TESO de heele gemeente.
Hierop antwoordde dhr Lap, dat hij
niet twijfelde aan de goede bedoelingen
van de gemeente, maar dat TESO steeds
zoover gaat met subsidieeren, als met
haar belang in overeenstemming is te
brengen. Wij moeten, zei spr., zorgen,
dat TESO een rijke maatschappij is, op
dat zij nog veel in het belang van Texel
kan doen. Gingen we geld aanwenden
tot verlaging van belasting, dan zouden
daarvan toch de hoogst aangeslagenen 't
meest prófiteeren. Wat de rijwielpaden
betreft: het gemeentebestuur moet de
consequenties aanvaarden. Wat onze ta
rieven aangaat: ze zijn hoog, maar het is
niet onze bedoeling ze te verlagen, want
dan kunnen we nog veel voor Texel doen.
Dhr Parlevliet noodigde hierop T.E.
S.O. uit, toch maar eens flink over de
brug te komen. Het Gemeentebestuur zou
z.i. met het geld wel raad weten en zou
er wel voor zorgen, dat niet 'dn: hoogst
aangeslagenen er vooral de voordeelen
van plukken.
(We willen zoo min mogelijk in herha
ling vervallen. De lezer raadplege ook
vorig nr., 3e blad.)
GRATIS VERVOER.
Kinderen van ingezetenen, die aan de
vaste wal een onderwij sinrichtlng bezoe
ken, worden door T.E.S.O. gratis ver
voerd. Dhr Parlevliet vroeg, of dit ook
geldt voor leerlingen, die maar tweemaal
per week een onderwijsinrichting bezoe
ken. Voorz. antwoordde hierop bevesti
gend. Dhr Beumkes merkte op, dat zelfs
voor het bekomen van muziekles., een
enkele keer per week aan de vaste wal,,
gratis overtocht wordt gegeven.
T.E.S.O.-DOEKSEN-KOPPEN.
Dhr A. v.d. Meulen informeerde naar
de duur van het accoord, waarop dhr Lap
te kennen gaf, dat de overeenkomst tot
wederopzegging geldt. Zegt een van de
drie de overeenkomst op, dan kan hij
later niet meer toetreden.
Het is mij een genoegen, zoo sloot dhr
Lap de vergadering, u te danken voor
de aangename discussies. Ei- was een
aardige sfeer, T.E.S.O. waardig. Mogen
ze leiden tot nog meer welvaart voor T.
E.S^O., opdat er nog meer geld in haar
laadje kome. Wij zullen er ook dan voor
zorgen, dat de baten ten goede komen
aan alle Texelaars.
Het gesprek van de dag. De
luchtballon, di^ Zaterdagmiddag
over ons eiland joeg.
De luchtballon, die, voortgestuwd dooi
de stormachtige Zuidwester, Zaterdagmid
dag over ens eiland joeg, heeft nog vrij
wat schade veroorzaakt. Het mag intus
schen een wonder heeten, dat alle daken
de dar.s ontsprongen, zijn. In po'.deil
Eierland werden aan de Wageningsche
weg de telefoondraden, totaal 14 stuks,
door de over de grond s'.eepende kabci
vernield. De telefoonverbinding met het
noorden van Texel werd evenwel met
spoed hersteld. Ook eenige heiningen,
moesten het ontgelden. Zoo werd op een
stuk land van de heer P. Dros Bz. een
prikkeldraad over een lengte van 150 M.
losgerukt. Bij de boerderij van de heer
Verseput, aan de Wageningsohe weg,
werd eveneens een stuk heining meegeno
men. Schade van grootere beteekenis kan
evenwel zijn aangericht onder een 27-tal
schapen, eigendom van de heer Vers?,put.
De drachtige dieren stoven, toen het ge
vaarte naderde, angstig uiteen. Het laat
geen twijfel, of vele lammeren zullen ver
legd worden. Een schadepost van tien
tallen guldens derhalve. De politie is
hiermede in kennis gesteld. Zal de Engel-
sche regeering de gedupeerden schadeloos
stellen
Het was Zaterdagmiddag omstreeks
drie uur, toen de ballon boven het strand
achter Den Hoorn verscheen. Hij kwant
op ongeveer ïOO M. hoogte aanzetten, een
kabel van eenige honderden meters achter
zich. Hoe lang die kabel precies geweest!
is heeft niemand kunnen vaststellen. Er
werden lengten genoemd van 900 en vaif
2000 M..... Ook omtrent de grootte van
de ballon liepen de meeningen van ve[e
ooggetuigen sterk uiteen. Er wordt be
weerd, dat hij zoo groot was als een huis,
anderen schatten van 1000 kub. mieter,
sommigen van zoo groot als de N. H.
kerk van Den Hoorn, maar dit moet sterk
overdreven zijn. Piet Lap Az., die aan
de noordzijde van Den Hoorn op het land»
werkzaam was, vertelde ons, dat hij de
ballon zelf eerst nog niet opmerkte, maar
dat zijn aandacht werd getrokken door 'n
snerpend geluid. De langs de grond slee-
pende kabel schuurde over een langs de
duinrand loopende heining en dit maakte
zoo'n lawaai. „Opeens zag ik de ballong,
aldus Piet, „recht boven me, een goeie
100 M. hoog. Er hing geen schuitje aan,
wel zag ik eenige kabels en een stuk
ijzer. Er was stellig al heel wat gas ont
snapt. Want toen de wind zoo nu en dan
rpet heviger kracht op de wanden drukte,
nam de ballon weer geheel andere vor
men aan. Er schenen ook flarden aan te
bengelen". (Dit kunnen natuurlijk ook
wel leeggeloopen „kamers" geweest zijn.
Een ballon is in verschillende vakken ver
deeld. Raakt er één, door vijandelijk vuur
b.v., lek, dan zal hij nog niet naar bene
den storten, wat wel het geval zou ^ij n,
als hij uit slechts één kamer zou be
staan). Piet was bovenop de kabel ge
sprongen. Dit oefende evenwel niet de
minste invloed op de snelheid van de
ballon uit.
„Ik ben er toch maar weer gauw afge
stapt", aldus op ze zegsman, „want ik
wist natuurlijk niet, of er aan het einde
van de kabel een anker of ander obstakel
bevestigd was. Mijn klompen waren door
de draad al aardig ingesneden. De ballon
was al ver achter de Hemmerkooi toeri
het einde van de kabel pas voorbij vloog.
Of die ook lang was. Er zat een groote
lus en ook een stuk ijzer aan vast.
De ballon ging daarop dwars door de
Westen. De heer Joh. Hopman greep de
kabel, waarvan de midcijllijn nog geen
cM. dik was, met zijn pet vast. De draad
schuurde door de pet heen. Hopman holde
naar een paal om de kabel er om heen te
draaien maar de paal bleek niet tegen
de heftig rukkende ballon opgewassen
en....... Hopman had het nakijken. Zoo hij
over een steviger paal had beschikt, zou
hier zeker een eind aan de wilde race zijn
gekomen. Dan had H. een goede dag.
Voor het bergen van zulk een gevaarte
heeft men graag een flink bedrag oveir.
Voort snelde de ballon. Den Burg werd
korte afstand gepasseerd. Hij is ongeveer
over Weegeswaal heen gedreven. Som
wijlen daalde hij tot op zeer geringe
hoogte. Tot nog toe was er geen schade
aangericht. De ballon ging in Eierland
precies over hoeve Padang. De kabeï!
gierde over het dak van een der schuren,
maar de lus raakte gelukkig nergens vast.
Anders had het minder goed kunnen af-
loopen. In de kwelder bij Padang hebben
vier personen de kabel gegrepen en de
ballon een oogenblik in bedwang kunnen
houden. Het was een zeer ongelijke strijd.
Alsof het een wraakoefening gold, greep
de kabel op het land van de heer P.,
Dros Bz. een stuk prikkeldraad en»
dit scheurde hij over een lengte van 150
M. los. Even verderop werd een stuk'
heining van de heer Verseput bewerkt.
Palen werden uit de grond gerukt. Da
boerderij van de heer Verseput werd ra
kelings gepasseerd. Het aan de andere
kant van de Wageningsche weg loopende
telefoonnet kreeg het daarop zwaar te
verantwoorden. „De kabel sprong wild
op", aldus de heer M. Koorn. De kabel
sloeg zich om alle 14 draden heen ert
rukte ze als halmen door. De ballon is
tenslotte met onverminderde vaart verder
gegaan, in de richting van Vlieland. Er
werd, op ons eiland althans, geen verder
onheil gesticht.
Voor zoover bekend, heeft men geen
spoor van de vluchteling meer ontdekt.
Mogelijk heeft hij de Deensche kust nog
bereikt. In de nacht van Zaterdag óp
Zondag is de windkracht evenwel sterk
afgenomen, zoodat het niet uitgesloten
moet worden geacht, dat de ballon in de
Noordzee terecht is gekomen.
De heer K. v.d. Kooy, havenmeester
van ons vliegveld, heeft na het signalee-
ren van de ballon, Schiphol om inlichtin
gen verzocht. Te Amsterdam had men
's morgens reeds uit Londen bericht ont-i
vangen, „dat een ballon, behoorende tot
de luchtversperringsdienst, 's morgens
vroeg door de plots opgekomen Zuid
westerstorm was losgeslagen en met
groote vaart in de richting van de Hol-
landsche kust was voortgedreven eer ment
maatregelen had kunnen treffen...." J.
We herinneren er aan, dat het consul
tatiebureau voor zuigelingen niet deza
week maar volgende week Vrijdag, 10
Maart, zitting houdt.
Onze plaatsgenoot Jac. Rijk legde Za
terdag te Den Helder voor de sub-com
missie van de NHVB met gunstig gevolg
examen af als Bondsscheidsrechter. Hij
werd voorloopig reeds als zoodanig aan
gesteld.
U.D.I.-AVOND.
Om de geruchten tegen te spreken, be
richt het bestuur van U.D.I., dat er mo
menteel nog een aantal kaarten voor de
uitvoering op 9 Maart (dus volgende1
week), verkrijgbaar zijn aan de bekende
adressen. Wilt u genieten van een vroo-
lijk blijspel, met gezellig bal na, wacht
dan niet te lang met liet koopen van uw
kaart. Hoe grooter opkomst, hoe grootet*
de dankbaarheid van de oudere en
kleuters te Oudeschild. Tijdens de uit
voering en met het bal worden geen
kaarten meer verkocht.
SPAAR EEN KWARTJE.
Van de aanslag in de Inkomstenbelas
ting moet vandaag twee vijfden betaald
zijn, indien het biljet December gedateerd
is; vijf zevenden moet betaald zijn, indien
het biljet Sept. is gedateerd.
Van de Grond-, Personeele- en 'Doo-
dehandbelasting moet vandaag twee vijf
den betaald zijn, indien het biljet Decem
ber gedateerd is; geheel moet de aanslag
zijn voldaan, indien het biljet September
gedateerd is.
Wie nog in gebreke is, kan een aan
maning (kosten 25 ct,), dpor deze week
te betalen, nog ontloojaen.
De stier, gestationneerd op Alexander-
hoeve sprong vorige week op GerritKil-
jan af. Gerrit wist door een vlugge ma
noeuvre aan de hoorns van het woedende
dier te ontkomen. Met vereende krachten
kon het dolle beest overmand worden. J.
De bekende natuurvriend J. P. Strii-
bos heeft het perceel nr. 101 onderhands
gekocht van de heer W. Duinker Sr. Het
huisje, dat een houten voorgevel heeft
en van oude datum dagteekent, zal plaats
moeten maken voor een nieuw zomer
huisje. J.
CAUSERIE-BIJENTEELT.
Door de heer Jb. Lap ingeleid, hield
de heer L. Broere, onderwijzer aan de o.l.s.
te Den Burg, Zaterdagavond in Ons
Huis een causerie over bijen. Door het
zeer onstuimige weer en mede door het
feit ,dat men zich hier zeer weinig met
het houden van bijen bezighoudt, was de
belangstelling voor deze avond niet zoo
groot. Op zeer onderhoudende en duide
lijke wijze besprak de heer Broere het
leven der bijen, de ontwikkeling van de
bij en het werk van elke bij afzonderlijk.
Elk goed bijenvolk bestaat uit ongeveer
50 a 60 duizend bijen. De heer Broere
beschouwde het houden van bijen als een
zeer interessante en ook wel loonende be
zigheid, maar om een goede bijenhouder
te zijn, moet men hiervoor ambitie ge
voelen en tevens een goed natuurvriend
zijn. Ook de hoedanigheid van de honing
werd door spr. besproken. Vooral de
heidehoning op Texel is van uitstekende
kwaliteit, wat zijn oorzaak vindt in de
beste hei, hier in de duinen aanwezig.
Na de pauze werd door lichtbeelden
het leven der bijen nog zeer verduidelijkt,
Er werden verschillende kasten ver
toond, van de meest ouderwetsche tot
de nieuwste soorten. Met groote aandacht
werd deze causerie gevolgd, waarvoor
de heer Jb. Lap spr. dan ook hartelijk!
dank bracht.
1 Maart. De heer F.Mittelhauser krijgt
toestemming voor stichting eener radio
centrale te Den Burg. 1930. Postbode
H.Bakker, Eierland, gaat met pensioen,
1937. De heer B.T.Zondervan wordt
benoemd tot hoofd van de o.l.s. te Oost.
1930.
2 Maart Oud-notaris G.J.O.D.Dikkers
op 82-jarige leeftijd te Apeldoorn over
leden. 1931.
3 Maart. In de aandeelhoudersvergade
ring van Zuivelfabriek De Hoop aan De
Waal wordt met 4319 stemmen beslo
ten, de fabriek te verkoopen aan de C.Z.
Eendracht. 1930. Deurwaarder C.O.
Gude op 52-j. leeftijd alhier overleden.-
1932. Eervol ontslag verleend aan de
heeren J.A.G.Stompff en H.W.Bakker, res
pectievelijk directeur en techn. comm. der
N.V. T.E.S.O. 1937.
||||||i!i!iiiiniiilU!iiiiiiiiiiM
I „Minim GEMEENTE TEXEL
iljil|i:iiiiiiiiiitiiiiiinmiuiiiiiiiiiiiHiiiiiNnmiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiininiiii||||||
VERKIEZING VOOR DE
PROVINCIALE STATEN.
CONSULTATIEBUREAU.
SCHEIDSRECHTER.
DEN HOORN
GEVAARLIJKE STIER.
ZOMERHUISJE VOORJ. P. STRIJBOS.
IIIIIIiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii'iiiiiiiiiiiiihINIII
llllllllllll WAT ER GEBEURDE.... Illlllllllll
|jj|j|iiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii|uiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii||||||
