t Co
Vereeniging voor Bedrijfsvoorlichting voor de Landbouw op Texel
De proeven voor 1939
Meer van het grasland.
g ?nq
?har
Aam
AAS
Voor
De
EDIC
YMN
iar
.del
in min mui min min mm
mui min min mm mm mm mm mm mm mm
ien
J.Lv.
let blijd:
oorte va
Het bestuur der B.V.T. vergaderde Vrij
dag 3 Maart met de heer Lienesch, Rijks-
landbouwconsulent. Op deze vergadering
werden de proeven besproken, die seizoen
1039 worden genomen. Voor verschillen
de dezer proeven, zegde de heer L. finan-
cieele steun toe van het -Rijk. We zullen
kort opzet en doel der proeven bespreken.
1. VLAS. Op het proefveld in Eierland
zullen 9 soorten vlas worden uitgezaaid.
Die ontwikkeling zal worden vergeleken
en het product op kwaliteit onderzocht
en gekeurd. Behalve Concurrent, Blauwe
ster, Hercules en Blenda' zullen drie ton-
zaadtypen en twee nieuwe soorten worden
uitgezaaid.
2. VLAS. Verder zal een groote prac-
tij'kproef met vlas worden genomen op
,,Modestia" in Eierland. Hier zullen op
2 H.A. goed vlasland 4 X Va H.A. worden,
gehaaid van Concurrent, Blenda, Hercules
en een tonzaad. Bemesting, behandeling,
enz. zullen gelijk zijn.
3. ERWTEN. Het verschijnsel „kwade
harten" in erwten een kwaal, die in
Zeeland veel voorkwam is nu ook in
N.-Holland geconstateerd. Op erwten-
perceelen met hooge pH zullen mangaan-
proeven worden genomen om later
monsters van de oogst te bewaren en^te
z.iery of kwade harten optreden op 'de
niet met mangaan bestrooide perceelen.
Wie meent in zijn erwten bij kookproe-
ven afwijkende verschijnselen te hebben
waargenomen, wordt verzocht, ons dit
te melden.
4. STEKKELINüEN. Evenals vorig jaar
zullen stekkelingen worden gezaaid voor
koelhuisproeven. Die van het vorig jaar
zijn mislukt door het optreden van een
Rhizoctonia zwam. We zullen nu eerst
de "rond on de zwam doen onderzoeken.
3. DE PROEF A.S.F. KORRELS te
genover enkelvoudige meststoffen, op
aardappelen, wordt herhaald op het proef
veld der B.V.T. in Eierland. Daarnaast
zal. de heer De Lugt een groote practijk-
proef nemen ter vergelijking van korrels
tegen enkelvoudige meststoffen, ook op
aardappelen.
6. R1TNAALDEN. We zullen weer
proeven nemen tegen ritnaalden. Er wordt
een nieuw middel aanbevolen^ dat we hier
vermelden zullen, opdat ieder, die wil,
het probeeren kan: 15 Kg. zemelen 10
liter water 2 Kg. stroop Kg.
Parijsch groen. Meng dat en strooi het
begin Mei uit en eg het in. Mogelijk is 't
vóór het zaaien, dus vroeger dan Mei ook
te doen. ik heb zelfs overwogen b.v. ha
ver te zaaien en het gifmengsel met de
haver in de machine te doen. Wie er voor
voelt, meldt het wel eens, of probeere
zelf een omgang. WEES VOORZICHTIG
MET HET MENGEN VAN PARIJSCH
GROEN. Niet laten stuiven. Doek voor
de mond.
7. HOOIOOGST. We willen practijk-
proeven nemen met een gedeelte van het
hooi op vierpootruiters te laten staan
op 't land, tot de rest binnen is, om zoo
mooier werkverdeeling te krijgen en lan
ger tijd te hebben voor de hooioogst bij
heel vroeg of laat maaien. Hooiland, dat
voorgeweid is, kan wat laat komen en in
de regenperiode vallen. Om nu de kans
op een goed product te vergrooten, wordt
wel als volgt gehandeld. Wanjneer men
b.v. 2 FI.A. gelijk maait, zet men een H.A.
zoogauw't ton op 4-p. ruiters, 30 p. H.A.
over de greppels geplaatst om kale
plekken te voorkomen als het wat huig
moet blijven staan. Men moet niet NAT
ruiteren maar als het gewas goed lucht-
droog is. De niet-geruiterde H.A. wordt
nu het eerst afgewerkt en binnengehaald
de rest kan wachten. Het geruiterde moet
ook bij vrij goed weer 2 a3 weken blij
ven staan.
8. STRUCTUURVERBETERING. We
willen een enquete instellen naar het ge
bruik van stalmest op bouw- en weiland
en over de diepte van het ploegen. Hier
over zullen de leden vragenlijsten worden
toegezonden. Steeds breeder wint de
meening veld, dat een goede structuur een
voorname factor is voor 'n goede oogst
en dat door de boer al het mogelijke
moet worden gedaan de structuur te ver
beteren.
9. GROEN BEMESTING. In dit ver
band zullen we ook groenbemestings-
proeven nemen. Bedekt land houdt veel
beter structuur dan bloot land. Daarom
is elke groene stoppel meer waard dan
kale stoppel. Klavers, wikken, zonnepitten,
boterzaad, zullen worden geprobeerd.
Voor heel vroege stoppel komen klavers
(ingezaaid in het voorjaar) of wikken
(na de oogst) in aanmerking. Later zon
nepitten en boterzaad. Steeds meer wordt
ook hopperupsklaver gebruikt.
DE MEDEDEELINGEN.
Redactie: E. van den Ban,
Koogerstraat 21, Den Burg.
Tot nog toe ontvingen onze leden, eens
per maand ongeveer, gestencilde mede-i
deelingen, bevattende voorlichting t.a.
van landbouw en veeteelt. Uiteraard was
voor het maken dier „mededeelingen"
heel wat tijd noodig en er zat nogal wat
werk in en bovendien was het kostbaar.
De redactie der Texelsche Courant, die
ons al zoo dikwijls gasterijlheid ver
leende en ons meermalen zeer ter wille
was bij publicaties, verklaarde zich be
reid de „mededeelingen" in 't vervolg
op een andere manier bij de leden te
brengen. Eens per maand zal in het ver
volg -een gedeelte der courant gevuld
worden met datv wat we de leden der B.
V.T. willen vertellen. De NIET-leden kun
nen hier 'ook van profiteeren en misschien
is het voor hen een aansporing lid te wor
den. Immers, wie wil zonder meer pro
fijt trekken van wat met kosten er»
moeite in 't belang der boeren wordt ore,
daan, als inen weet, dat men door net
lage lidmaatschapsgeld te betalen, de mo
gelijkheid om nog meer te doen vergroot.
Men wordt natuurlijk lid.
We raden onze leden de „Mededeelin
gen" te bewaren, 't Is altijd gemakkelijk,
een en ander na te kunnen slaan.
10. VERBETERING GRASMAT
Het gras heeft geweldig van de vorst ge
leden. Er zijn peroeelen, waar haast niet
anders op staat dan mos en 't wel lijkt,
of alle goede grassen doodgevroren zijn.
Ook zijn er hier en daar peroeelen, die
een zeer slechte ruige vilt hebben en
waar nog nooit goed gras op gegroeid is.
Zie Waalenburg. Wie willen nu trachten
op de volgende manier verbetering te
brengen:
Met een zware kettingeg de mat goed
stuk maken, overlangs en overdwars. Dan
eerste helft April met de hand in
zaaien het volgende mengsel per H.A.:
15 Kg. Engelsch raygras (weidetype).
8 Kg. beemdlangbloem.
3 Kg. Veldbeemd.
2 Kg. Zweedsche bastaard.
8 Kg. Witte klaver.
1 Kg. Thimothee.
Dit alles goed mengen met 100 Kg.
chili, uitzaaien met de hand, en blokken.
11. FOSFOR EN KALI. Evenals vorig
jaar in de P.H. Polder op „Amalia", wil
len we weer op gronden met hooge fos
for- of kaligetallen de fosfor- of kali
bemesting voor de helft weglaten en
de oogsten wegen. t
12. SUIKER IN GRAS. We willen als
vorig jaar bij Joh. Roeper te Oosterend
- kuilproeven nemen met 2 pet. droge
suiker in gras. Maar liefst in jong gras.
't Is in Oosterend goed bevallen. Wie
maakt een SILO? We krijgen van de
overkant voor dit doel een proefsilo van
12 kub. M.
13. TEGEN POKKEN op aardappelen
willen we nog een keer met 0.1 pet.
sublimaatoplossing sproeien. Wie neemt
deze proef op een perceel, waar ZEKER
pokkige aardappelen groeien?
14. KOPER- EN MANGAANSUL-
FAAT. We houden ons aanbevolen voor
mededeelingen van hen, die koper- of
mangaansulfaat willen strooien en voor
een vergelijkende proef voelen.
15. DE BOLLENPROEVEN (Emma-
laan Den Burg) zullen worden voortge
zet.
16. VOEDERBIETEN. Op het groote
proefveld in Eierland zullen voederbieten-
rassen worden vergeleken uit de Dr. St.
groepen 14-16 en 18. Tevens zullen daar
betnestingsproeven op voederbieten wor
den genomen met oploopende hoeveelhe-'
den stikstof en kali terwijl ook chili t.o.
andere stikstofmeststoffen zal worden
geprobeerd.
17. ROGGE. In verband met de bedoe
ling één soort rogge op Texel te gaan;
verbouwen in de toekomsrt zijn in de
P. H. Polder bij De Graaf 3 stoorten.
rogge uitgezaaid op perceelen van ieder,
'i H.A., zelfde bemesting en bewerking:
Petk. kortstroo, Langstroo en Mariën.
18. ONKRUID. We willen proeven ne
men met onkruidverdelging met kalkstik-
atof. Alleen daar, waar men veel onkruid
op te ruimen heeft, ia zoo'n proef op
z'n plaata en omdat het te laat is voorl
wintergraan alleen op zomergraan
(April-Mei), erwten, aardappelen of bie
ten. Ala het gewas al stikstof heeft ge
had en bij een 250 Kg. kalkstikstof te
veel zou krijgen met 't oog op legerings
gevaar, kan men 100 a 150 Kg. kalkstik
stof mengen met 400600 Kg. fijngema
len kaïniet per H.A. Ook dat zullen we
probeeren. Op weiland kan ook gepro
beerd worden met 250 Kg. k.st.st. on
kruid te dooden.
19. GROEIWAARNEM1NGEN. Als vo
rige jaren zullen zomergranen- en aard-
appelvaricteiten op kleine veldjes worden
uitgezaaid voor groeiwaarnemingen. Deze
zullen vermoedelijk dit jaar niet op hef
proefveld in Eierland komen, maar bij de
heer De Lugt, op „Modestia" en op de
schooltuin.
20. DEMONSTRAT1EPROEVEN willen
we weer aanleggen met oploopende hoe
veelheden stikstof op hooiland.
21. De loopende proeven (zwel- en
blauwuier, lucernebouw, bemesting bol
len) gaan gewoon door.
22. GERST. We willen meer in 't groot
gerstrassen vergelijken op zandgrond bijl
zelfde bemesting en behandeling, dus on
geveer als vorig jaar de brouwgerstproe-
ven.
23. GRASDROGEN. Tenslotte willen
we KUNSTMATIG grasdrogen. Daar
over vertel ik hieronder meer.
Voor al deze proeven vragen we mede
werking. Wie één der genoemde proeven
nemen wil, wordt verzocht ons spoedig te
berichten. Wie interesse heeft voor hier
niet genoemde proeven en die nemen wil,'
verzoeken we ook ons dit te melden, op
dat we ook daar controle op kunnen hou
den. Wacht er niet mee, s.v.p., want het
is al niet vroeg meer. E.v.d. B.
GRASDROGEN
't Is met de inelkerij ook nog steeds
geen vetpot. De zuivelprijzen liggen te
laag en daar kan de boer weinig aan
doen. Hij moet verhooging van het ren
dement zoeken in verlaging van de pro
ductieprijs van de melk. Als hij z'n pro
duct goedkooper „maken" kan, wordt de
winst vanzelf hooger bij zélfde ver
koopsprijs. 't Strewn van de boer moet
erop gericht zijn meer melk te halen van
dezelfde oppervlakte (dus dichter bezU
ting), zonder daarbij de krachtvoerreke->
ning per dier op te drijven, 'óf bij onge;-
veer dezelfde productie meer voer thuis
halen van dezelfde oppervlakte en daar
door de krachtvoerrekening lager te krij
gen. 't Komt eigenlijk op 't zelfde neer.
Met welke middelen is dit te breiken?
Er zijn verschillende wegen, die alle 't
zelfde uitgangspunt hebben, n.l. dit
méér kunstmest gebruiken op het gras
land en dus meer gras maken. Dat kan
dan gekuild, gedroogd, gehooid, of dooi1
dikker bezetting groen worden verwerkt.
De belangrijkste rol speelt hierbij de
stikstof. 1 Kg. stikstof in grondnotem-
meel kost nog ruim 80 ct. 1 Kg. stikstof
in kunstmest 30 ct. Grasland is in do
eerste plaats 'geschikt om die goe'dkoope
kunstmeststikstof om te zetten in voer-
stikstof in jong gras. En daar moet de
grasboer op werken.
In verschillende deelen van het land
doet men dit al zeer intensief door veel
koeien op kleine perceelen te weiden,
niet langer dan vijf tot zes dagen. Daarna
bossen maaien, koeplakken uitslaan en
sleepen en stikstof er op. Meestal laat
men na de koeien het nog afschrobben
door schapen of jongvee. Er zijn voor
beelden bekend, waar men met 20 koeien
gelijk op een H.A. weidt en elk perceel
4 of 5 keer stikstof geeft. Dit systeem
is op Texel m.i. slechts in zeer enkele
gevallen toe te passen, omdat de droogte
de boel in de war zou sturen en de ver
houding schapenkoeien heel anders is.
Een andere manier is: vroeg stikstof
strooien en dan Meigras inkuilen. Dit
kan dan met suiker of met A.l.V.-zuur,
waarvoor een silo noodig is. Het ge
kuilde perceel krijgt weer stikstof en
wordt nog gehooid of nog eens gekuild'
of gegraasd. Deze manier is hier zeer
zeker veel beter te volgen. Een nieuwe
manier, in Friesland toegepast, is veel
jong gras maken met stikstof en dat
kunstmatig drogen. Deze fhanier heeft
veel voordeelen, lijkt wel. De indruk in)
Friesland is tenminste gunstig. Om de
plaatsruimte zal ik kort enkele gegevens
vermelden
1. Het gras wordt gemaaid als het
plm. 10 cM. lang is. Het heeft dan het
hoogste eiwitgehalte.
2. Na een dag vóórdrogen wordt het
machinaal gedroogd en in pakjes geperst,
waarbij het groen blijft en weinig ver
lies optreedt.
Het gehalte is bij 8 a 10 pet. vocht van
15r—20 pet. (zelfs 27 pet.) ruw eiwit met
60 pet. zetmeelwaarde; men vindt 3 a 4
pet. carotine een stof, waaruit vita
mine wordt gevormd (grasboter) en
BEMESTING VAN WEILAND
Steeds meer ervaren we, dat weit ieSchild,
soms zoo stiefmoederlijk wordt ben!®
Er zijn nog veehouders, die nooit
kunstmest op hun weiland komen. l/i'i ei
men een eenigszins bevredigende
groei, dan is naast stalmest kunst
absoluut noodzakelijk. We moeten
weiland evengoed „volledig" beinesi
dus voldoende stikstof, kali en foi
geven, als bouwland. En als het
niet te hoog ligt en dus te gauw v
droogt, kan men met ruime bemest
met veel stikstof veel goedkoop
witrijk voer maken in jong gras, dat
kuild of gedroogd kan worden.
Zeker heeft weiland aan 60-100 K
stikstof noodig in natuur- en kunstm
samen en 60-100 K.G. fosfor en p
120 K.G. kali. Dus strooie men nu
balen K.A.S. of Z.A., al naar de gron
Ik zou weiperoeelen nu 2 balen K.ij
geven. Na één keer maaien of voon
den weer 1 a 2 balen. Is het hooi!
- dan gladaf 3 balen. De beste tijd
stikstofstrooien is van NU tot eind M
Koude natte grond later. De super n
er NU al op liggen of gauw gestn
- 4 a 5 balen. Wie zuur land heeft, nt|
5a6 balen (men gaat tot 8) slak
meel. Daarvoor is het m.i. laat genoj
Volgens de heer Lienesch kan Int
best. Kali ligt er ook op of moet spi
dig 3 balen kali 40. Dit is bij i
kei kunstmest. Gieren doet men het be
Febr. Maart. Ruige vaste mest
men Sept., zelfs al in Augustus.
ffi Elders in dit nummer een be-
ffi langrijk artikel over vlas, waar-
Ui van de teelt belangrijk zal wor-
ffi den, ook op Texel.
die in hooi waardeloos is geworden. 0
het aschgehalte is gunstig; in "1000 li
droog gras: 8.6 Kg. fosfor, 27 Kg. k
(en 8 Kg. kalk. In goed hooii met 13]
vocht zi,t 911 pet. ruw eiwit en 30-
pct. zetmeelwaarde, maar het verlies
hooien is groot: b.v. 20 a 30 pet. v.
droge stof, 2545 pet. aan zetma
waarde en bij matige broei al 30—30p
eiwit Bij grasdrogen vond men gemi
deld 7.5 pet. verlies aan droge stof
We krijgen dus: minder ruwvezel,nH
eiwit, hooger zetmeelwaarde, beter vi
teerbaarheid, gunstiger vïtaminegehalt
gemakkelijker bewaring, minder arbe
minder risico en minder verlies, dan
hooien.
Men geeft op, dat gedroogd gras sh
tot melkmeel als 85100 GEDROOG
GRAS IS KRACHTVOER, 't Product
dus goed. De vraag is nu: Is 't voordee'
genoeg te maken
Uit Friesland heb ik deze cijfers: Wai
de als voer., bij een krachtvoerprijs v
f 9.ivan matige kwaliteit droog gri
(90 pet. droge stof, 11 pet. eiwit en
pet. z.w.) f6.36 per 100 Kg. De gek
ten zijn hier zeker aan de lage kant g
(houden. Als productiekosten geeft
goed
motor
DE
iuw Sii
en ja
kskinbi
gestik
iudt N
irkoopi
a.za
op alles er bij gerekend
per 100 Kg. Er zit dus iets in.
We zullen nu, uitgaande van de
drijfsvereen., goed opgezette proeven
men. De Gcbr. Blom zegden met hun g!
nalendrogerij alle medewerking toe.
kele boeren ook al. We willen nu ir,
de Gebr. Blom en mèt hen, die dit ja
aan de proef zullen meedoen, vermo
delijk Dinsdag 14 Maart in De Lind
boom, een bespreking hebben, om di
„spijkers met koppen" te slaan. Natuu
lijk weten we, dat er veel moeilijkhedi
zijn. Een der ergste zal wel wezen:
droogte. Maar als we 't niet probeere
weten we het niet en iemand, die
heeft, dat stellig verdroogt, doet
mee. Ik verwacht niet, dat wij, zooals
Friesland 5 sneden halen, maar op 1
beste land misschien 4 sneden, en vent
1 of 2 in het voorjaar en 1 in de
zomer op minder opdrachtig land (i
hetzelfde perceel). Ook is men niet
bonden aan één perceel. Zij, die denfe
met b.v. 1 of 2 H.A. mee te doen ai
de proef, moeten er op rekenen dezi
maand 2.5 a 3 balen kalk-a.-salp.
strooien per H.A.
In Friesland bezochten we bedrijvö
die geen krachtvoer kochten deze winti
maar alles met kuil- en drooggras en v
der ruw voer deden. Anderen voerden
weinig hooi en weinig krachtvoer
veel droog gras. De hoeveelheden lie
van 512 Kg. p. koe n. dag. Per f
haalde men per le snede gem. 2000 Kj
droog. Iemand kreeg van 4 sneden
Kg. Een ander zelfs, maar dan met 1
balen K.A.S. over de heele periode SW
Kg. 4- huil 4" nawei (omgerekend 12®
Kg. droog .gras). Een ander sprak va
tweemaal maaien 4500 Kg. Iemand h>
eenmaal gemaaid en verder geweid: 25®
Kg. Dit zijn alle erg hooge getallen
hoorde, dat men rekent voor 1 koe If"
Kg. noodig te hebben. Algemeen hoor®
men daar, dat de waarde op 6 ct wot®
gesteld. E. v.d. B
Edriscl
(handel
z. Aan
ok aai
Maant
)en B
Vraai
®rmo
