Bij de Textilsche sigarenmaker en omroeper.
We hebben een dorpsgenoot lezers, die
er een goeie 30 jaar als omroeper op
heeft zitten en als Texelsche sigarenma
ker zijn gouden jubileum tegemoet gaat.
U raadt het al. Het is de heer L.Polak
Maandag zijn wij eens bij hem binnen
gestapt
Qoedj best, zei hij, toen wij het
doel van onze komst kenbaar hadden ge
maakt, Kom maar in de „salon" (de
sigarenmakerswerkplaats, meende hij), -
maar wat is er eigenlijk te vertellen
Nu, dat viel nogal mee, zooals u zult
bemerken.
Ja, ja, zoo begon Polakj terwijl
hij uit een van zijn kistjes een rookertje
voor "de dag haalde: Volgend jaar zit
ik al weer vijftig jaar als sigarenmaker
op Texel. De familie kwam uit Delft,
waar ik ook al heel wat sigaren heb ge
maakt. Mijn vader was rijksveeopzichter
en in 1800 werd die naar Texel overge
plaatst. De eerste jaren woonden we in
de Molenstraat, waar nu de St.-Agnes-
stichting is ondergebracht. Ben heele tijd
wonen we nu al weer aan dit pleintje,
bij De Vergulde Kikkert.
HET OMROEPBEDRIJF.
Bent u al een heele tijd omroeper
Ja, ook al menig jaar. In 1000
ben ik er mee begonnen. Dat zat zoo:
Jan Maat was toentertijd met Willem j
de Wijn omroeper voor Den Burg. Op
zekere dag kwam Willem naar me toe
om te vragen of ik in de plaats van
Jan Maat wou omroepen. Je moet we
ten. dat Jan niet kon. doordat zjin vrouw
gestorven was. Van die tjjd af ben ik
omroeper. Veel heeft het niet meer om't
lijf. Vroeger was het, als er wat verlo
ren was. „Ga maar even naar de omroe
per". Maar tegenwoordig plaatsen ze een
advertentie. B begrijpt, lezer, we voelden
een oogenblik, dat we als concurrenten
tegenover elkaar zaten, maar wie evenwel
meent, dat we bij 't aansnijden van dit
onderwerp op gevaarlijk terrein waren
gekomen, heeft het mis.
Zoo gaat het.... zei Polak alleen
maar en hij liet zijn „Polakkie" nog eens
fijn dampen. Maar laten we niet afdwa-
!en, Het omroepen was voor de tijd van
Polak jn ieder geval veel meer in zwang.
Polak vertelde ons van Geert Kikkert, de
zadelmaker, die behalve de priem ook de
bel. hanteerde.
De bel. Op Texel was het altijd de
„bel". In andere streken zie je ook nog
wel de omroeper, maar meestal gaat die
er met het bekken op uit.
Vroeger werd er ook omgeroepen als er
brand uitgebroken was. Ook kon je vroe
ger 's avonds hooren: „Al wie morgen-
UITSLAG AANBESTEDING.
Na inschrijving is de levering van zwa-
velztire ammoniak voor het luchtvaart-I
terrein door B. en W. gegund aan de
N.V. 'V.h. C.R. Keijser en Co.
DE ;,OUDE KAMP".
Dè „Oude Kamp" aan de Hoornder-
weg, eigendom der familie Boerhorst, is
weer bewoond en wel door de familie P.
Bakker, van Molenbuurt.
„DE LAATSTE DAGEN
VAN EEN EILAND".
Plaatsen voor deze film zijn tot heden
avond ook verkrijgbaar bij de heeren P.
S. Kuijper, Oosterend en J. A. Dros, Den
Hoorn.
VERGADERING R.K. STAATSPARTIJ.
De vergadering, Vrijdag in hotel De
Zwaan gehouden, waarvan wij reeds in
vorig nr. een beknopt verslag gaven, w crd
door dertig personen bezocht. We deelden
reeas mee hoe de voorloopigc candidaten-
lijst (aliacetisch) luidt.
Na de pauze werd gesproken over de
te houden voorstemming, waarbij er de
nadruk op werd gelegd, dat deze stem
ming voor de R.K. Partij van het groot
ste belang is, omdat de kiezer daarop
de meest democratische wijze invloed
kan uitoefenen. Spr. wekte op toch vooral
aan deze stemming deel te nemen. "De
voorz. sprak nog even over de contributie-
verhooging, waaromtrent in de volgende
vergadering besluiten zullen genomen
worden. Bij de rondvraag sprak de heer
De Veij de geruchten tegen, volgens welke
van een bepaalde zijde een actie voor
canüidaten buiten de partij om zou wor
den gevoerd. Wethouder J. Kager maakte
van de gelegenheid gebruik om woorden
van dank te richten aan de heer S. Keij
zer, die gedurende 16 jaar de Staatspartij
op zeer waardige wijze in de gemeente
raad heeft vertegenwoordigd. Spr. hoop-'
te, dat de opvolger een even waardig
en degelijk persoon mag zijn. Tevens
wekte de heer Kager allen op, toch goede
leden te zijn en niet om kleinigheden de
groote eenheid in gevaar te brengen.
Na nog een opwekkend woord van de
voorzitter werd de vergadering gesloten
ochtend om zeven uur met Keijser (of
Mets of Bruin) varen wil, koine om ze
ven uur aan de haven". Het beurtschip
was niet de eenige gelegenheid om van
en naar Texel te komen. Reederij Bos
man, van Alkmaar, exploiteerde reeds toen
een passagiersdienst, maar de beurtschip
per zette je voor een lieve cent miruder
over naar Den Helder, Harlingen of
Amsterdam, wat je maar wou.
Ook kreeg de omroeper toen nogal
eens een opdracht van de slager. (Jan
Zeker, maar dat was voor mijn tijd. Ik
een schaap, een koe of zoo had geslacht,
riep hij de hulp van de omroeper in.
Meijert Vlas, die in groenten handelde,
gaf er door middel van de „omroep"
steeds kennis van, als er een schuit met
frissche groenten was binnengeloopen.
De bakker deed zeker met zijn hoorn
kond, dat zijn producten gaar Waren? Je
hebt nog zoo'n rijmpje van
"De bakker van de hoek
Die heeft vannacht geblazen
Maar dat was vóór mijn tijd. Ik
weet er tenminste niet meer van, van dat
blazen.
- Vroeger had je in de steden nog de
torenwachter, die van z'n hooge post
blies als er brand was of anjdier oniheil
dreigde (het naderen van de vijand b.v.J,
maar dat is allemaal uit de tyd. Ik roep
nu nog om voor de notaris, als er verkoo-'
ping plaats vindt of als er boelhuis wordt
gehouden. Verder 's winters nog wel
eens voor de ijsbaan. Sommige dingen
zijn aanmerkelijk verbeterd. Jan Maat
heeft ine wel verteld, dat hij voor de No
taris in de heele Burg omriep voor de
som van...... tien oenten. Maar Jan Maat
was niet van de domste; hij verzamelde
meer dan een postje en las dan bij die
ronde de heele ceel op. De looncn van de
werkman waren toen trouwens ook niet
hooger dan één gulden per dag. Ik roep
nu ongeveer dertig tot veertig keer. Vroe
ger minder, maar het dorp is nu heel wat
uitgebreid.
BIJNA EEN MILLIOEN SIGAREN.
Zoo hadden we dus al aardig wat met
Polak geboomd. Lest best, dacht hij ze
ker, want toen kwam het gesprek op de
Texelsche sigarenindustrie.
L' bent zeker de eenige sigarenfabri
kant op het eiland?
Ja, zei hij met trots, en dat ben ik;
altijd geweest. Als ik volgend jaar mijn
gouden jubileum vier, zijn er op dit
tafeltje zoo om en bij de millioen sigaren
gemaakt. Het komt zoo ongeveer overeen
met twintigduizend per jaar.
Heeft u vaste afnemers, ook win
kels
Och, ik heb zoo m'n vaste klantjes,
||||l|llllllllllllllllillllllllllllllllllUllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllill||||||
VOOR ONZE SCHAKERS.
Vraagstuk 18. Wit: Kh7, DbT, Lb8 en
f3, Pel en lit, pi c5, c6, d3, e3, f6 en g5.
Zwart: Ke5, Da5, Tc7, Lbl en c3, pi
dt, eö, g'2 en g7. Mat in drie zetten.
Oplossing vraagstuk 18:
1. f7 dreigt 2. t'SD; glD 2. f8P; g6 2.
Dc3.
OUDERRAAD.
Tot leden van de Ouderraad zijn tot
heden benoemd
ALB. BLOM, De Cocksdorp.
A. J. EELMAN, Den Burg.
A A. JELLEMA, De Koog.
Mevr. C. MANTJE—Mantje, Oosterend
A. SLEGH, Den Hoorn.
J.«WLAS Cz., Oudeschild.
R. IJSKA, De Waal.
DE STIERENKEURING.
Op de gisteren gehouden Stierenkeu
ring vanwege de Provinciale Commissie
tot Bevordering van de Rundveefokkerij,
werd alleen maar 1-jarig materiaal aian-
gebt'oden en wel een zestal, waarin ten
opzichte van de productie wel vertrouwen
mag worden gesteld. Het exterieur
echter liet wel wat te wenschen over, zoo
dat geen enkele stier goedgekeurd werd;
Voor het dekken van fokvereenigings-
koeien werd de helft toegelaten. Dit drie
tal toegelaten stieren bemachtigde 73 pun
ten of iets meer. Het waren
KEES FRANS, fokker-eig. P.Dros Bz.,
Eierland.
KA REL, eig. Joh. J. Roeper, Oosterend,
fokker: K. Reyne, Barsingerhorn.
JOHANNA'S FRANS, eig. Jn. Kuip
Nes, bij Oosterend; fokker: Minnes
te Koegras.
Niet alleen zoo werd ons van de
zijde van de Commissie verzekerd dat
het exterieur nogal eens wat te wenschen
overliet: ook bij het presenteeren werd
veel gezondigd. Zoo zngen we aldus
onze zegsman een aardige stier ver
knoeien door hem veel te lang uitgerekt
te laten staan, waardoor de rug slecht
scheen. Ook de opstelling zal een enkel
dier nog wel eens parten hebben gespeeld
b.v. door een matige stand in de onder-
beerien.
menschen, die hun heele leven nooit an
ders dan dit soort gerookt hebben en die
ook nooit anders willen rooken. De een
komt een paar keer per week om een stuk
of vijf in een zakje en de ander komt da
gelijks de j,salon" binnen, een sigaar op
steken en een praatje maken. Maar ik heb
ook klanten, die zoo nu en dan een kissie
van 30 of 100 weg komen halen.
Toevallig kwam er even later juist zoo'n
beste klant binnen.
Maakt u één soort of verschillende
soorten
Ik heb ze van 3-4-5 cent, zware
en lichte. Je hebt overal je klanten voor,
Hoe stond het er in de mobilisatie
voor?
In de wereldoorlog heeft het bedrijf
twee jaar stil gelegen. Ons land zat pot
dicht, er kwam geen blaadje tabak binnen.
Er werd hier in eigen land wel met het
planten van tabak begonnen, maar de
oogst was een rommeltje, dat erg rookte
en nog erger stonk. In die tijd moest ik
naar wat anders uitzien. Ik ging toen in
van alles handelen. Na de oorlog ben ik
met het koopen en verkoopen van anti
quiteiten, etc., doorgegaan. Ik handel ook
nu nog in Friesche staartklokken (er
hangt een heele serie aan de lichtgroen
geschilderde wand), doofpotten. Jabaks-
doozen, tangen, enz.
Ja, waarde lezer, Polak is wel van
alle markten thuis. Laten we voor hem en-
zijn tevreden klanten hopen, dat de Texel
sche sigarenindustrie nog lange tijd mag
bloeien. Polak heeft geen Knecht of leer
jongen en als hij eenmaal z'n 'laatste
„Polakkie" zal hebben gerold, zal dit wél
het einde beteekenen van de Texel Eigen
Sigaren-Industrie (T.E.S.I.).
- De techniek en de tabakswet, die de
sigaren belast, maakt het mij niet ge
makkelijk, besloot Polak. M ij n sigaren
worden heetemaal met de hand gemaakt,
maar aan de overkant is de sigaar teen
massa-product geworden; tientallen, ja
honderdtallen stampen ze zoo maar uit de
machines.
HOTEL DE ZWAAN
'Bij B. en W. is een voorloopig ,p|
ingediend voor een belangrijke uitb
ding van Hotel De Zwaan.
DE KOOG
TWAALFHONDERD GLD. VERLOREy
Volgens een advertentie in dit nummj
werd door de echtgenoote van de he*
H. Veldman, terwijl zij zich omstreek,
half Febr. naar Den Burg begaf, ea
bedrag van f1200,— aan bankbiljette
verloren. Dat geld zou in de loop vt
tien jaar opgespaard zijn met het doe-,,,,
in de toekomst met hulp van een hvpo
heekhouder, die reeds hulp toezegdeCr
een pension te doen bouwen. Een mtzag
lijk verlies voor het gezin (man, vrou»
en twee kinderen), dat al zijn geld Z0"Wui,,,v
kwijt raakte. De familie, die, naar men zorgden
ons verzekert, als zorgzaam en degelijl icht, zij
bekend staat, doet een dringend beroep i
op degene(n), die het verlorene kan (kun
nen) terugbezorgen.
IC
Dat het verlies pas nu aan het lich isterdan
komt vindt zijn verklaring in het fei
dat de vrouw er niet over durfde spreken
OOSTEREND.
FEESTAVOND O.L. SCHOOL
Op de volgende nummers viel eet
prijs, die nog niet werd af.
gehaald: 1 14 ly 24 31 54 72 S6 96
1U2 108 110 111 116 121 126 128 136 153
Toen we weer op het pleintje stonden
en het vriendelijke oude huisje met het
houten topgeveltje aankeken, dachten we:
Ja, Polak met z'n industrie, zijn omroep,
zijn klokken, doofpotten en wat dies
meer zij, passen wel biezonder goed in dit
op-en-top Texelsche milieu.
Polak zal eerstdaags zijn vierde streepje
achter de zeven kruisjes zetten. Vieren
zeventig is hij dan. Maar dat ziet u hem
niet aan. Dat komt omdat hij niet „prak-
kezeert". Hij doet z'n werk en met
plezier. Daar kan je oud, heel oud bij;
worden. Polak denkt er dan ook niet,
aan zijn sigarenmakersbijltje en de bel,
van zijn „draadlooz-e omroep" er bij neer
te leggen. Nog menig jaar wenschen we
deze opgewekte, altijd bezige krasse baas
gaarne toe. J.
BILJARTNIEUWS
Gisteravond is in De Graafs Lunch
room door de voorz. van Fortuna, de
heer J.P.Standaart, de door de club Krijt
op Tijd voor dit Jaar gewonnen Amstel-
beker aan de voorz. van de winnende club,
de heer H.Ran, overhandigd. De heer
Standaart memoreerde het verloop van
de competitie. Al spoedig bleek, dat
Krijt op Tijd en Fortuna de sterksten|
van de vier waren. Dat ten slotte Krijt
op Tijd een achterstand van 42 car. in 'n
voorsprong van 14 car. wist om te zetten,
was volgens spr. een woord van hulde
waard. De heer Ran sprak een woord van
dank en uitte de wensch, dat volgend!
seizoen weer met evenveel enthousiasme
zou worden gespeeld.
SCHAPENVLEESCH IN BLIK?
Naar we vernemen, ligt het wel in de
bedoeling van de Nederlandsche Vee
houderij-Centrale om de schapenprijzen,
die op het oogenblik vooral voor hef
magere materiaal ver beneden de normale
prijs voor deze tijd van het jaar liggen,
zooveel mogelijk te steunen. Dit kan
slechts geschieden, zoo méldt men ons van
bevoegde zijde, door d-e algeheele vleesch-
markt zooveel mogelijk op peil te hou
den. Het gelukte de Centrale reeds de
prijs oor de varkens eenigermate te doen
aantrekken. Zoo werd op de markt te
Alkmaar Maandag 1.1. reeds 26 ct. p.p,
besteed. Meer speciaal zou het de bedoe
ling zijn, ook het schapenvleesch niet al
te zeer te doen inzinken van zijn op dit
oogenblik ruim hoog niveau, dat om
streeks 80 ct. per Kg. geslacht is.
Naar het schijnt is met het inblikken
van een bepaald product een vrij gunstig
resultaat verkregen en het is niet onmo
gelijk, dat daanroor bij een dreigende in
zinking van de .prijs van het bevleeschde
schaap iets uit de markt genomen zal wor
den. Wanneer dit eventueel zou worden
volgehouden, tot ook de overige vleesch-
prijzen zich in de voorzomer eeniger
mate hebben hersteld,, zou hiermee aan
de heele schapenwereld, naar venvacht
wordt een niet onbelangrijke steun en
vertrouwen worden gegeven.
install;
De P
ren met
aan dt
"dat de
jorariiu
gezegd
15 pc1
\jl. iuu ii v iii nu i£i üu i zo ioo lajJins de z
58 166 171 174 176 179 181 192 199 202 uüer bt
213 215 235 236 241 242 244 258 261 262
283 314 328 346 358 361 368 374 383 395
399 403 420 449 451 495 503 514 521 52!
524 540 564 566 570 591 635 655 685 6W
710 720 722 760 761 777 785 805 811 826»»
837 839 844 848 859 860 866 880 890 895 hebben
921 928 931 935 938 942 950 951 955 yw ,1nii/r
966 969 976 977 98U 981 982 984 994 KOi"1
1007 1009 1019 1021 1025 1038 1046 1050
1051 1061 1070 1078 1088 1097 1100 1111
1112 1118 1119 1121 1123 1157 1164 1183
1190 1199 1209 1211 1218 1243.
t
Bill®11
Lisse.
uime t
en mai
ihergeu-
piaat:
zen eig
Doo
jkt f 16
ente er
erenlee:
SPORT
S.V. TEXEL-N1EUWS.
Het zeer kleine programma, in verband
met de wedstrijd België—Nederland, heeft
ons, ondanks de goede kans, die ruim
schoots aanwezig was, een bittere smaak
bezorgd doordat Texel 3, uit tegen HRC
7 (dat nog niet eens volledig was) met
43 verloor. Wanneer we terugdenken
aan het vlotte frissche spel der. eersta
helft der coinp., dan vragen \ve ons af:
Wat is hiervan de oorzaak? Zeker was
ook nu ons elftal sterk genoeg. Enkel
aai'dig spel is niet voldoende. Er moei
ook doorgezet worden om dit spel pro
ductief te maken. Voor de volgorde op,
de ranglijst zal er toch nog weer extra
aangepakt moeten worden, opdat straks,
als de Goudenkruisw-edstrijden beginnen,
met vertrouwen gestart kan worden.
De in Antwerpen gespeelde wed
strijd BelgiëNederland, welke door de
Belgen verdiend werd gewonnen (5—4),
heeft wel -een biezonder spannend verloop
gehad. Toch blijft er geen prettige herin
nering aan verbonden, daar er te forsch
gespeeld werd en verschillende trucjes
spelers vau dit formaat onwaardig, de
wedstrijd hebben ontsierd. Ook bleven en
ke;e spelers onder hun vorm. Dat de
eerstvolgende ontmoeting, in A'dam, van
biezondere beteekenis zal worden, laat
zich begrijpen.
Zondag weer een volledig program
ma. Vermoedeljjk gaat Texel 1 naar W.-
Waard. Texel 2 naar HRC 5, Texel 3
krijgt Helder 5 op bezoek.
Training: Hoewel het weer op hel
oogenblik zich met best laat aanzien,
houden we toch op trainen aan. Donder
dagavond 8 uur alle spelers weer present
We hopen, dat gestreefd wordt naar de
juiste speelwijze. Brengt Gr.-zwart en Wit
shirt mee.
Adspiranten. Toevallig vernamen
we, dat enkele jongens de trainingsduur
n.l. 30 min., door de heer De Zeeuw, in
het Gymn. lokaal, te kort vinden. Hoewel
w'e daaruit zouden kunnen opmaken, dat
het werk gewaardeerd wordt, moeten wé
toch opmerken, dat een half uur intenr
sief trainen voor de jongens van deze
klasse zeker voldoende is. Bovendien is
het Gymn. lokaal te prefereeren boven't
terrein in dit jaargetijde en zal iedere
jongen, zich goed clublid voelend, steeds
present willen zijn. Zorgt er dus voor
Woensdag, dus vandaag, om 6.30 uur in
het Gymn. lokaal. Als het weer beten
wordt, gaan we weer naar buiten. D.D.
Texel 1B.Beumkes
A.Dros G.Witvliet
H.Neijens P.Neijens H.Boon
J.Kiljan N.deGraaf M.Vlaming A.V-erse-
put H.Ran
Texel 2 uit naar HRC 5:
W.Geus
G.Wilner W.Vlas
A.Huizinga J. Helsloot C.Zutfen
A.Keijser D.Huizinga B.Kiewiet E.Eoon
P. Hemelrijk
Texel 3 thuis tegen Helder 5:
P.Vlaming
KoosOieles J.Koorn
J. Westdorp J.Kikkert J.Kiewiet
Jn.Gieles P.Keijser N.Tuinder W.Lange
veld A.Verheijen
Res.S. Langeveld.
Fra
met
ontza
toe
lokken,
lijk ve
iatie is
al di
gebe
Dote o]
berei
gen pe
En
ibnin,
Hall
gerhui
>rdt in
ldoend
llüll i
llllll
Minimi
Vei
ucht is
bij
All
de h
ur van
uier, i
enst,
iegtuig
CHAA
voor:
her z:
idaan
PITT-
ng vai
een d
teral 1
lilitaire
jken.
DR.
iel-Dni
dien d
renzen
m ziel
the vvi
DEU
iUNG
loravi
aar zi
LE 1
ich re
lij. to-
oik o
aties
JEL
ijk,
■eel m
tspoüt
[rag
Ie mt
n de
herlijn
dai
fan d
(iet w
's aai
dalles
tijn;
taken
