Wordt de Zuiderzeesteunwet o
Texel soepel toegepast
De Biijartvirtuoos
Keesje de Ruijter.
Van d
te
- J-
f
s
WAT ER GEBEURDE....
19 April. Dokter Boswijk benoemd tot
lid der Prov. Staten (na het over
lijden van de heer Rutger Kaan).
1928.
20 April. Aan B. en W. wordt voor de
bouw eener nieuwe o.l. school te
Oudeschild f27000 crediet verleend.
1929. De Raad besluit tot benoe-
i ming eener 3e leerkracht aan de
Ulo. 1929.
21 April. Begonnen met de indijking
van Polder Eierland. 1835. Be
sloten tot aanleg van een vliegveld
op Vlijt. 1934. Benoeming van,
de heer J. J. v.d. Vlies tot Directeur
der N.V. T.E.S.O. 1937.
(Slot versilag van 15 April.)
Het mag uit de pen: Kees heeft de
harten van de Texelsche biljarters ver
overd. Het „Prachtig, Kees", „Goedj,
Kees", en andere enthousiaste uitroepen,
klonken telkens op. De biljartwereld zal
hem hier ongetwijfeld gaarne nog vele
malen terugzien. Maar daar zal wel niets
van komen: „Ik ga van de zomer in de
badplaatsen aan de vaste wal spelen",
vertelde Kees ons. „En in September
gaan we naar Zuid-Aimerika."
We? Ja, lezer. De 14-jarige Kees
is natuurlijk nog te jong om alleen de
wijde wereld in te trekken. Zijn 21jarige
broer Bertus vergezelt hem op zijn tour-
néó. Het Amerikaan^che Theater-con
cern heeft hem uitgenoodigd, om gedu-
rende twee weken te toonan, dat ook de
oude wereld voor verrassingen zorgen
kan. Hij gaat spelen in Buenos-Aires en
Rio de Janeiro.
Nadat Keesje 23 Maart j.l. 14 jaar
geworden was, is hij terstond uit Waal
wijk vertrokken. Hij heeft sedert dien,
al meer dan 20 demonstraties gegeven.
Ook vóór zijn 14e trad hij al in het open
baar op. De rechter heeft zich toen even
wel in de zaak gemengd. Er werd proces
verbaal opgemaakt, daar men het zag als
een „onderneming tot het winnen van
geld door exploitatie van een kind".
„Dit prooes hebben we tenslotte niet
geheel uitgevochten", aldus Bertus. We
hebben toen maar gewacht, tot Kees 14
was. Bertus zei van die rechterlijke be
slissing niets te begrijpen: Wie zou het
moeilijker hebben, een jongen van de
H.B.S. of Kees, die slechts een paar uur
per dag zijn geliefd spel wil spelen?"
Velen hebben het inderdaad voor Kees
je opgenomen. Dagbladen wijdden groote
stukken aan de rechtzaak, maar het slot
was toch, dat de sterke arm het gewon
nen heeft en Kees eeinige maanden uitge
schakeld werd
Overal heeft Kees glansrijk overwon
nen. De kampioenen van Groningen en
Leeuwarden moesten Kees de zege laten.
En overal genoot hij volop belangstelling.
Over vier weken zal Kees voor Koning
Leopold van België optreden. Kees, die
tengere jongen met zijn schrandere ge
zicht, dat nooit verraadt, of hij de bal
moeilijk vindt of niet. „Wij hebben sinds,
drie jaar een café in Waalwijk. Mijn
vader had eerst een groote schoenfa
briek", aldus Bertus. „Kees speelt nog
maar twee jaar. Als ik 's morgens uit bed
kwam, was hij al aan het rondspoken bij
het biljart. Hij was soms om half vijf al
aan de gang
..Zijn er nog meerdere biljartsterren
in uw familie?"
„Ja, mijn broertje Hennie. Hij is amper
acht, maar ik verzeker u, dat die nog be
ter wordt dan Kees. Hij maakt al een ge
middelde van zes".
Voorts vertelde Bertus ons nog, dat het
hoogst aantal car. van Kees 365 is ge
weest. Dit enorme aantal behaalde hij bij
een demonstratie in Veendam. Bij één
partij is zijn hoogst gemiddelde 100 ge
weest. Hij speelde de partij van 100 n.l.
in eens uit. Zijn totaal gemiddelde is 25.
Vrijdag heeft Kees gespeeld voor de
officieren en onder-officieren van vlieg
kamp De Mok.
Ongetwijfeld zal Kees in de biljart
wereld nog heel veel lauweren oogsten.
ZOO SPRAK....
STAUN1NQ, de Deensche premier: Wij
hebben geen reden te gelooven, dat eenige
mogendheid zich zal bemoeien met de
binnenlandsche toestand van Denemarken.
A. F. BRONSINQ, Dir. Mij. Neder
land: Nederl.-lndië is welvarend en het
wordt uitstekend geregeerd. De inkom
sten mogen dan niet meer zoo mooi zijn
alst in 1937, zij bBjven toch op een
niveau, waarop loonend te werken is.
1 TEXELSCH SCHAPENSTAMBOEK.
Blijkens het jaarverslag over 1938 steeg
het aantal leden van het Tex. Schapen
stamboek in Noord-Holland ondanks
de slechte financieele uitkomsten van
schapenfokkerij en -houderij van 338
tot 369.
Na voorafgaande keuring werden in
geschreven
in 1938 1823 ooien en 247 rammen;
in 1937 2163 ooien en 252 rammen.
Aanzienlijk minder ooien dus. Onge
twijfeld door de slechte financieele uit
komsten. In prooenten van het totaal aan-,
tal ingeschreven ooien steeg het aantal
dieren met bekende afstamming van 55.9
pet. tot 61.4 pet. Het totaal aantal bij,
onze fokkers aanwezige ooien nam vrij
aanzienlijk toe en wel van 5268 tot 5732.
De voorjaars-inspectie had plaats bij
291 fokkers, terwijl in het voorjaar van
1937 248 fokkerijen werden gecontroleerd.
Door het mond- en klauwzeer gedurende
de dektijd in 1937, liep op het vasteland
van N.-H. ongeveer 20 pet. der ooien
guist; de lammeren werden meermalen
later dan gewoonlijk geboren en wij
moesten bij verschillende fokkers nog
eens terugkomen.
in 1938 4717 lammeren;
in 1937 4389 lammeren;
in 1936 2608 lammeren.
Het aantal per ooi geboren en groot
gebrachte lammeren was als volgt:'
uemiddeld per ooi 1.78 1.58
idem zonder enterlingen 1.81 1.60
mem, .alleen op Texel 1.76 1.62
idem, alleen op het vasteland
van Noordholland 1.84 1.59
Ook ten gevolge van het mond- en
klauwzeer was het geboortecijfer op het
vaste land beduidend lager dan in 1937,
n.l. 10 Lammeren per 100 ooien.
Uit de aard der zaak waren bij de
eene fokker de nadeelige gevolgen be
langrijk grooter dan bij de ander.
VRAGENBUS
GIBRALTAR. Natuur en kunst hebben
Gibraltar tot een vrijwel onoverwinne
lijke vesting gemaakt. Sinds 1704, na de
Spaansche Successieoorlog Engelsch be
zit, de sleutel van de Middelltandsche
Zee. De vestingwerken zijn deels in de
rots uitgehouwen. H|et laatst belegerd in
de jaren 17791781 door de Spanjaarden.
Acht bomvrije reservoirs en nqg een put
waarborgen tegen watergebrek. De berg
is niet kaal; schapen, geiten en runderen
vinden er een goede weide.
KWADE DROES: gevaarlijke besmet
telijke paardenziekte, vrijwel ongenees
lijk. Ze openbaart zich door zweren op
het neusslijmvlies en door haarden in de
longen. Komt in Nederland weinig voor.
In Üost-lndië vrij veel. Ook gevaarlijk;
voor de mensch.
DOODENZANG
Naar aanleiding van de ver
spreide voorzorgs- en veilig
heidsmaatregelen tegen lucht-
gevaar.
We hebben allemaal een kaart
(zoo'n groene kaart) ontvangen
Èn al of niet (dat ligt er aan)
Ter plaatse opgehangen.
Zoo raken we zoo zoetjesaan
Verzoend met de gedachte,
Dat men ons straks., als willoos vee,
Koelbloedig af komt slachten.
We hebben reeds een Zandkist klaar,
Die is er schijnbaar noodig.
Ik zet er nog een doodkist naast
Dat's ook niet overbodig.
We dekken onze ramen af,
We spitten onze kuilen,
We kruipen levend in ons graf
Als de sirenes huilen.
Ik dek m'n kind'ren 's avonds toe
(De schop en zandkist staan er)
Ze vragen: „Pa"; ze vragen: „Moe,
Wat moet dat zand, dat water
Dan strooi ik in die oogjes zand,
Zoo als men ook ons, grooten,
Wat zand in d'oogen strooien wil.
Het zou je toch begrooten
Om 't leven, dat pas openbloeit
Nu reeds te gaan verpesten
Met te vertellen van 't gevaar.
Dat dreigt uit Oost en Westen.
De groene kaart hangt aan de wand
(Voorkoming van gevaren).
We lezen enhet is alsof
We in ons graf reeds staren.
Je huis is langer niet je thuis:
Het is een hol geworden,
Waar je zoo straks wordt uitgegast
Door Satan's wilde horden.
We zetten onze maskers op
(Wij, naar Gods beeld geschapen)
Het wordt een maskeradegang,
Afzichtelijk als de apen.
Wanneer straks de sirene loeit,
Wordt half het volk bezeten,
Dan vlucht je met je kinderen weg
Waarheen? Wie mag het weten?
De groene kaart hangt aan de wand,
De grafsteen van mijn woning
Straks ploft hij bonzend op ons neer
En Mars h§£it zijn belooning.
H. FENIJN.
Opmerking voor rekening van on-
dergeteekende.
Voor belanghebbenden heeft de heer
T. Hermes Zaterdag 15 April in het
Eigen Gebouw te Oudeschild een belang
wekkende lezing gehouden, getiteld
„Wordt de Zuiderzeesteunwet op Texel
soepel toegepast".
In zijn inleiding schilderde spreker
naast het idyllische van ons eiland, zoo-t
als de vreemdeling het kent, de nood van
de schapenboeren en van de visschers,
welke laatste categorie van bewoners be
halve door de internationale handelsbe
lemmeringen, tot armoede werden ge
doemd door een nalioniale daad: de dijk,
die de Zuiderzee afsloot en tegelijk een
periode, waarin door een arbeidzaam le
ven een zekere mate van welstand kon
worden verworven en waarvan niets over
bleef dan een bestaansmogelijkheid, be
perkt tot een uiterst minimum en dikwijls
daar beneden.
HOE HET WAS.
Spr. sloeg een blik op het verleden,
toen in de winternachten de visschers tef
garnalenvangst gingen; toen, als Mei of
Juni aanbrak, de groote blazers en de
botters voor een paar maanden naar de,
Noordzee trokken, terwijl de kleinere
schuiten werk vonden op de rijke wier-
gronden, die altijd paling en bot leven
den en waar de wiervisschens een be
staan vonden, dat niet minder was dan
dat van de andere visschers. Begin Mei
kwam de ansjovis de Zuiderzee' binnen
vallen en in October werden de oester
korren aan boord gebracht. En al bracht
die arbeid het geheele jaar door geen.
weelde, hij braent een bestaan en daar
mee tevredenheid. En dan waren er de
visschers, die aan de kust bleven en
dikwijls al in Januari of Februari hun
netten uitzetten om de haring en de geep,
/die met groote scholen tegelijk de zee
gaten binnenkwamen, te verschalken. Een
enkele zalm verhoogde soms dé
meestal dragelijke, soms rijke verdiensten.
In Juni werd dan het want naar huis
gehaald; dan werd druk gewerkt, om in.
het najaar gereed te zijn, voor de paling
vangsten,, die sommige jaren wel eens
tegenvielen, maar soms ook in slechts en
kele nachten, van donkere maan het ge
heele jaar konden goedmaken. In het
geheele dorp heerschte welvaart en als
op Zaterdagmiddag de boezeroen verwis
seld was voor het „opknappersche gced",
dan was er geen prettiger omgeving dan
een beurs van Texelsche visschers.
EEN ARMELIJKE BEVOLKING.
En thans: De dijk is dicht. Doordat de
watermassa's door de vloed binnen e'en
zooveel kleinere ruimte worden opge
stuwd dan voorheen, zijn de getijstroo-
irten krachtiger geworden, waardoor de
vroeger zoo rijke waarden met een dikke
laag zand werden bedekt. Het wier ver
dween.
Verdwenen zijn ook de paling, de bot,
de oester, de garnaal, de haring, de geep,
Dat een visscher met voldoende want
voor een rijke vangst weken achtereen
nog geen besomming van een gulden kali
maken, teekent de toestand. De haring,
die vorig jaar nog werd gevangen, was
biezonder groot. De jonge haring is ep
niet meer .De plaats, waar de* haring
moet kuit schieten, is afgesloten.
Noodgedwongen hebben eenige vis
schers hun bedrijf veranderd in een I>e-
OOSTEREND
LEZING DS. BUSKES.
Zaterdag 22 April houdt de Geref. Kerk
in H.V. alhier een Gemeentevergadering,
aanvang 8 uur, waarin Ds. J. J. Buskes
zal Inleiden het onderwerp: Farizeïsme
en Libertinisme, beide een bedreiging
voor de Kerk.
DE COCKSDORP,
IKAMP „ZON EN DUIN".
Het kinderkamp „Zon en duin" zal ook
a.s. zomer zijn tenten in de groote duin-
kom bij de vuurtoren betrekken. Dat zal
dan reeds1 voor 't 6e jaar zijn. De leiding
berust wederom bij Leo en Freddy Le4
verington, le Helmersstr. 95, Amsterdarrt
W.
OOST.
VISSCHERIJ.
Het seizoen voor de wulkenvisscherij
werd 1 April gesloten. Alle visschers,
die gedurende dit seizoen te Oudeschild
hun ligplaats hadden, zijn weer achter;
Oost gearriveerd. Enkelen zijn begonnen
met botvisschen, maar de resultaten zijn
nog niet erg bevredigend. De vangsten
zijn slecht, terwijl de prijs naar we ver
namen, ook nog laag is, mede in verband
met de nog niet te beste kwaliteit. Zoo
dra er op het land wat werk komt, zullenr
de visschers daar wel weer in hun onder
houd moeten voorzien, daar het met de
visscherij toch steeds in dalende lijn
gaat. S.'
nx,
drijf voor de Noordzeevisscherij.
groote financieele offers zijn tensk
op Texel een tiental kotters in de
gebracht. Maar allen was dit niet
lijk. De zes jaren, dat de regeering
visschers alleen heeft laten worstelen
het hoofd boven water te houden, heli
de reserves doen interen. Thans wo
er van het Horntje tot aan Die Coc
dorp een armelijke visschersbevolkii
die aangewezen is op de steun van
regeering.
viel ni
accla
uursled'
»zen. t
mer we
lers.
aar aan
vergac
eld, de
lig adi
ttu
^11
ïTC
OP TEXEL SLECHTER
OP WIERINGEN.
Ook in andere visscherspLaatsen
noorden de afsluitdijk heerscht gn
nood. In Harlingen, Den Helder, opï
ringen, Vlieland, Terschelling. Op Tt
is de toestand nog slechter dan op V
ringen en daarom is het noodig, dat—
noodkreet wordt geslaakt, die doordr
tot in de werkkamer van de Ministeri
Waterstaat. Zeker, vorig jaar is aan
Texelsche visschers de Zuiderzeest
toegekend. De visschers hadden
RECHT op, nadat de regeering door
afsluiten van de Zuiderzee hun het br
uit de mond had genomen. De Zuider
steunwet ziet er werkelijk niet ongun
uit voor de visschers, op wie z'ij
toepassing is, maar
leef
ingevo
foor ge
bereken
overgei
ht is, d
ik zeide
ing u
tot f
nis met
heer f
ziet ir
deel w:
WORDT DE WET OP TE»
SOEPEL TOEGEPAST?
Wordt het volle pond van het n
op schadevergoeding voor het verlies
broodwinning toegemeten? Is ei" t
ning mee gehouden, dat de Texelsche
schers reeds zes jaren varen moesten
gen stroom en wind, toen men beo
deelde of iemand belanghebbende was
de zin der wet? Neen. Men heeft
deze biezondere omstandigheden geen
kening gehouden en vergoedt niet
dan het uiterste minimum, dat de
voorschrijft.
ART. 1 DER WET IS ON BI LU
Art. 1 der wet luidt: „De wet versl
onder belanghebbenden hen, die op
Juli 1918 hoofdm.ddel van bestaan
den in de uitoefening van de vissol*
op de Zuiderzee. Die datum 25 Juli '1&
voor. een aantal jongere menschen
fatale datum, en een groote onbilljjkhi
Toen vaststond, dat de Zuiderzee
verdwijnen, wist de visscherij -bevolk
bezuiden de afsluitdijk, waar zij aan
was. Minister Lely beloofde de ouda
steun, terwijl hun kinderen bijtijds
ten, dat zij ander werk moesten zoek
De Texelsche visschers konden echter
voorzien, dat hun bedrijf eens zou verl
pen en het is dus te begrijpen, dat
voortgingen hun zoons in het oude
milie-bedrijf op te leiden. Als men a
neemt, dat de gemiddelde leeftijd, \va
op de jongens in het bedrijf kwam
13 jaar is, dan vallen dus buiten
steunregeling allen, die na 25 Juli
zijn geboren. Daar zijn dus mannen
van 34 jaar. Het is hun schuld niet,
zij niet wijzer waren dan de wijze m
nen in Den Haag, dat zij zich nu
menschwaardig bestaan kunnen versct
fen. Het eerste artikel is een onbill
heid voor de jonge Texelsche visscl
De regeering zal moeten inzien, dat
onrecht tegenover die jonge menschen
goed te maken.
(Wordt vervo
wogd.
ïoever
de he
it, het
[der kw
Bi
inghebb
r is; h(
conclu:
eolgend
naangaa
de niets
preltige
prekiug
)lgi:
OOSTEREND.
BEGRAFENISFONDS „P. J. BOUM
EN ZIEKENFONDS „HEU
ELKANDER".
be
IVi
Zaterdagavond vergaderden bovei
noemde fondsen in 't Wapen van
sieroam. De zaal was matig goed I—
Als voorz. van het Begrafenisfond
opende de heer F. J. Schmit de vergt
ring met een woord van welkom,
schetste de toestand van het fonds
zeer goed. Het ledental steeg van 626
630. De notulen, gelezen door de
C. Timmer Pz., werden ongewijzigd
gesteld. Bij monde van A. v.d. Brink,
verklaard, dat de financiën en bescheid
in de beste orde werden, bevonden,
het financieele verslag van penningmei
ter S. Keijzer ontleenen we, dat de
vangsten bedroegen volgens Staat B.
Premiën f923.48; rente f427.86; A
sing hypotheek f120.— Verk. effe
f3500.— Het saldo aan het begin
het jaar f5780.99.
Staat B II vermeldde de volgende
zittingen:
Eerste hypoth. f7715.— Leeningen
schuldbek. "T.E.M. f3000.—; Boerente
bank f2757.91; Rijkspostspaarb. f 195.
Kas f173.— Achterst, premiën f 19-'
Loopende renten f42.80. Totaal f 13903.'
De uitkeeringen bedroegen f700, dei-
kosten beliepen f275.65. Aan hypothek
werd f6650.— verstrekt. De premie-re^
ve was f9601.66. Zoodat het onverdee
saldo (kapitaal) f4301.94 bedroeg
Dec. f 3895.56). Op het financieele
effed
lllg
gedeeld
lzii> f'
lierna v
Zieken
van He<
spraak
%t we
hebbei
ar het 1
vijst, da
eite, or
iden. Vi
ischt v
ur. Ech
get oo n
d en tr
ur te cl
ïoud va
dank.
zag
Ddzaakt
danke
ns zijn
het fo
Iwongei
het bez
end in
de nte
n op 2
kort
m reed;
nd med
Ipvaard
n. Dat
ar
Vandaa;
r over
Staten
belang
over
beurten
:t zal ai
twaard
k het
wer
nuen
e fund
de
lans in
n en d
n kracl
olitieke
coll
aar ooi
ng heb
m deze
:ke leve
irschat.
Volgen
regeli
auding
•lullend*
leningen
het
ere zeg]
mode
de aa
inciale
euonne
'*ningei:
•ezicht
edrijven
ertegen'
Vovinci;
fe
»ale Sta
cc
«noeme
e'ijksch
'ovinci;
'edeput
"a in h
ins
diep
