Hoe Texels Raadzetels verdeeld werden.
Brieven van Texelaars l ft1
in den Vreemde.
Rest
GEMEENTE TEXEL
UITSLAG DER VERKIEZING.
De Voorzitter van het Centraal Bureau
voor de verkiezing van de leden van den
Raad der gegeente Texel maakt bekend,
dat vanaf heden ter secretarie dei- ge
meente voor een ieder ter inzage is neder-
gelegd het besluit van dat Bureau, waar
bij de uitslag der verkiezing is vastge
steld.
Texel, 19 Juni 1939.
De Voorzitter voornoemd,
KAMP.
COLLECTE VOOR DEN
GEWAPENDEN DIENST.
Burgemeester en Wethouders van Texel
maken bekend, dat in den loop dezer"
week aan de huizen der ingezetenen zaï
worden gehouden de gewone jaarlijksche
collecte ten behoeve van het fonds tot
aanmoediging en ondersteuning van den
gewapenden dienst in de Nederlanden
Zij achten het niet ondienstig, den in
gezetenen te herinneren, dat dit fonds
niet is opgericht en werd aangewend om
datgene te doen, waartoe de Staat ver
plicht is, maar om buitengewone beloo-
ningen uit te reiken aan hen, die bij ver
schillende oorlogen voor ons Nederland
en onze Overzeesche bezittingen lijf en
leven hebben veil gehad.
Texel, 19 Juni 1939.
Burgem. en Wethouders voornoemd,
De Secretaris, De Burgemeester,
JONKER. KAMP.
B.-STEUN.
Het Kleedingcomité is voornemens
in de loop der volgende week een ver
gadering te houden.
De op deze vergadering te behan
delen aanvragen moeten vóór of op
Zaterdag a.s. bij de voorzitter, de heer
J. C. Kager, zijn ingeleverd.
PROF. MELACHINI.
Maandag en Dinsdag a.s. treedt in
Schouwburg—Van Kinsbergen „Prof.
Melachini" op. Zie adv. in dit en het vol
gend nummer.
De Vlissingsche Crt. schreef over een
Avond met prof. Mielachirii o.a.Mela
chini is een absolute meester in zijn
kunst, die zijn toeren met droge humor
kruidt. Ook dank zij de medewerking van
het publiek, wordt de magie tot een echte
amusementskunst gemaakt. Zijn prestaties
grenzen aan het ongelooflijke. Hij heeft
sprookjesachtige effectnummers, waarbij
deze vermaarde illusionist zich van de
modernste hulpmiddelen der techniek be
dient. Een geheimzinnig personage is hij,
die ons plezierig en beschaafd bezig houdt
met een afwisselend en aantrekkelijk
programma.
VOGELLEVEN IN WAALENBURG.
(Vervolg van le pagina.)
en meteen worden papier en potlood te
voorschijn gehaald
Heusch, lezer, het zijn niet alle orni-,
thologen, die onze vogels komen be
wonderen. Maar, dat dcet er niet toe, 't en
thousiasme is er meest niet minder om.
En even veel verrukking is er op het ge
laat te lezen van hem of haar, die uitj-
roept: „Oh, is dat nou een scholekster"',
als op dat van de groote omithoifoog,
die een vogeltje ontdekt, dat hier hééle-
maal niet thuishoort.
We vinden nesten van grutto's, van
tureluurs (diep in het hooge gras verbor
gen), van sterntjes, enz. In het Ooster
en Wester-Kooistuk broeden kluten en
één bontbekplevier.
Een goede gids, Boot. Hij kent zijn ter
rein; laat ons de vele nestjes zien, die
wij nooit zelf gevonden zouden hebben.
Boot werd hier 19 jaar geleden aange
steld, als opvolger van de heer C. Bruin
Dz., die nu de functie van vertegenwoor
diger der Vereen, tot Behoud van Natuur
monumenten vervult. Van vroeg tot laat
is hij op zijn post.
Een uitgestrekt gebied is het, dat hij
bewaakt. De Vereen, zelf heeft hier 70
H.A. land, terwijl zij bovendien nog 20
H.A. van de polder zelf huurt. Teneinde
het terrein zooveel mogelijk in zijn oor
spronkelijke toestand te houden, wordt
het van Nov. tot April onder water ge
houden. Dit bevordert de plantengroei
en ook de vogels, zijn er mee gedienid.
(slibvorming.)
Boot vertelde ons, dat er tijdens de
Pinksterdagen zeer veel vogelvrienden naar
de polder zijn gekomen. Opvallend groot
is steeds het aantal buitenlandsche gas
ten. Laatst een clubje van drie personen,'
dat evenveel naties vertegenwoordigde,
n.l. een Engelschman, een Duitscher en
een HongaarJ.
Partij
Stemmen
A.T.B.
1024
S.D.A.P.
858
C.H.U.
476
A.R.
321
C.D.U.
185
R.K.
866
V.D.
516
Een onzer
abonné's
Ie
Zetel-toe-
wijzing
3
2
1
ZAKENNIEUWS.
De heer H. Gomes, Warmoesstraat,
heeft de petroleumhandel van de beer
IJ. Witte overgenomen.
OUDESCHILD
EXAMENS.
Onze plaatsgenoote, mej. Lies Mets,
slaagde vorige week te Amsterdam voor
de acte K. en O. (leerares Kinderverzor
ging en Opvoeding.)
VISSCHERIJ
Aangevoerd aan de Vischafslag alhier.
2 Juni: 33 Kg. garnalen 16 ct.
3 Juni: 300 Kg. garnalen 16 ct.
9 Juni: 160 Kg. garnalen 16 ct.
14 Juni: 135 Kg. garnalen 16 ct.
44 2/13
204 10/13
149 5/13
321
185
21210/13
1895 13
2e Zetel-toe-
wijzing
1
1
1
1
Totaal
3
3
1
1
3
2
dag het volgende:
„Bij het bestudeeren van de verkiezings
uitslagen vielen mij eenige wonderlijke
dingen op. De V.D. hebben een winst
van 3.19 pet. van het stemmenaantal en
winnen een zetel, de C.H. hebben even
eens winst, wel minder, maar toch nog
1.87 pet. en verliezen een zetel. De S.
D.A.P. heeft een verlies van 2.29 pet en
handhaven hun zetelaantal. Ra, ra, hoe
kan dat? Het is natuurlijk volgens de
kieswet, maar voor een gewoon mensch
toch duister om te verstaan. Ik geloof,
ik niet de eenige zal zijn, die hier weinig
van begrijpt. Daarom zou ik u willen Vra
gen: Zou u in een artikeltje dit raadseï
kunnen verklaren Was misschien de vo
rige maal de C.H. „met de hakken over
de sloot" en ditmaal de V.D.
We hebben de schrijver op deze brief
reeds geantwoord. Er zullen ongetwijfeld
ook bij andere lezers vragen zijn opgeko
men, waarop zij gaarne antwoord ontvan
gen. Ook zonder die vriendelijke aan
sporing, lag het reeds in onze bedoelinn,
de gepublioeerde uitslag nog wat toe Te
lichten. We meenen dit niet beter te kun
nen doen dan door het hierboven afge
drukte staatje nader te verklaren.
Begonnen wordt met de kiesdeeler uit
te rekenen. Men krijgt deze door het aan
tal uitgebrachte geldige stemmen tedee-
len door 13 (13 omdat Texels raad 13
zetels telt.) Het quotiënt is de kiesdeeler
In dit geval 326 8/13.
Bij de le zeteltoewijzing krijgt iedere
partij zooveel zetels als het aantal malen]
dat de kiesdeeler in het stemcijfer begre
pen is. Dus A.T.B. 3, S.D.A.P. 2°C
H.U. 1, enz.
A.R. en C.D.U. komen bij deze le ze
teltoewijzing niet in aanmerking.
In totaal zijn nu negen zetels toege
wezen. Nog te verdoelen: vier zetels.
Nu gaan we de z.g. resten bekijken.
De rest van A.T.B. is 1024 stemmen
verminderd met driemaal de kiesdeeler
dus 44 2/13.
De rest van S.D.A.P. is 858 stemmen
verminderd met tweemaal de kiesdeeler
dus 204 10/13.
De rest van A.R. en C.D.U, is gelijk'
aan het stemcijfer, resp. 321 en 135.
De vier nog te verdeelen zetels worden
nu toegewezen aan de vier partijen met
de grootste resten.
MAAR wanneer een partij bij de
le zeteltoewijzing geen enkele zetel heeft
gek negen, komt ze ook bij die tweede toe-
wijzing daarvoor niet in aan merking, in
dien haar rest minder dan driekwart van
de kiesdeeler bedraagt. Door deze bepa
ling wordt de C.D.U/ al dadehjk uitge
schakeld. 185 is minder dan driekwart
van de kiesdeeler.
In volgorde van de grootte van de res
ten worden de vier restzetels nu toebe
deeld aan A.R. R.K. S.D.A.P. en
V.D. Was er nog een zetel te verdeelen
geweest, dan had de C.H.U. er nog een
gekregen. Met een stemmenverschiï van
40 kreeg die V.D. haar 2zetels (was één) en
moest de C.H.U. zich één zetel zien'ont
nemen (ze had er twee).
Zoo kwam in totaal A.T.B. dus aan 3
(3) zetels, S.D.A.P. 3 (3), C.H.U. 1 (2),
A.R. 1 (1), R.K. 3 (3), V.D. 2 (1). Tus-
schen haakjes de zetels van 1935.
Hiermee is de Raad dan weer samenge
steld zooals na de verkiezing van 1931
geschiedde, met dien verstande, dat de
A.T.B. van thans (3 zetels) toen gesplitst
was in „Vrijzinnigen" (2) en Gemeente
belang (1). y
„DIK IN ORDE", ZEI MEN.
Met veel waardeering hebben we over
onze geluidsinstallatie hooren spreken. In
derdaad beschikken we over een voor
treffelijk apparaat (4-lamps Waldorp
versterker) met de beste luidspreker, welke
momenteel aan de markt is, terwijl voor
de microfoon nog een speciale voorver
sterker is aangebracht. Een en ander ver»
zekert niet alleen een zoo duidelijk moge
lijke maar ook een natuurgetrouwe weer
gave, ook wanneer de installatie nog niet
eens op halve kracht zooals wij haa,i
gebruiken is itigeschakeld.
RAADSLID-J. HENKES.
We hebben Vrijdagavond voor de mi
crofoon reeds uiteengezet, hoe de zetel-
verdeeling plaats vond en hoe b.v. de heer
J. Henkes, no. 4 van de S.D.A.P.-lijst,
een zetel toegewezen kreeg en niet no. 3
van de lijst. Oorspronkelijk zouden de
heeren J. Henkes en T. Dogger zich niet
moer candidaat laten stellen. Ingevolge
oen partij-besluit, stellen S.D.A.P.-leden
zich, boven een zekere leeftijd gekomen,
niet meer herkiesbaar. Op aandrang van
de zijde der Visscherijvereen. heeft de
heer J. Henkes toch in een candidatuur
toegestemd. Evenwel moest hij met de
4e plaats op de lijst genoegen nemen.
Aan de S.D.A.P. vielen drie zetels ten
deel. In het algemeen zouden deze in be
zit worden genomen door 1—2—3 van de
lijst, maar doordat de lieer Henkes (no.
4) zoo opvallend veel stemmen op zich
uitgebracht zag, kwam niet rfo. 3 maar
hij voor de derde zetel in aanmerking.
Dit zou reeds het geval zijn geweest,
wanneer hij de helft van de lijstkiesdeeler
had gehaald.
De S.D.A.P. kreeg 858 stemmen en
daarmee 3 zetels.
Lijstkiesdeeler is dus het 3e deel van
858, dus 286.
Reeds wanneer de heer Henkes de helft
van 286 stemmen had gehaald (140) zou
tuj met z.g. „voorkeurstemmen" geko
zen zijn geweest. Hij behaalde er echter
wel 292, dat is meer dan de heele lijst
kiesdeeler.
V. T. B.
Een enkel woord nog over Alg. Tex.
Belang. Ingevolge de Kieswet zouden ver
kozen zijn de heeren Joh. Parlevliet, met
voorkeurstemmen; P. Dros en C. van
Ingen Schenau. Afgesproken was even
wel, dat de zetels zullen worden bezet
door de candidaten met de meeste stem
men, dus resp. door de heeren Joh. Par
levliet, C. J. de Lugt en P. Dros Bz. De
De candidaten op plaats no. 2-3-4 en 5
zullen achtereenvolgens bedanken. Daar
mee is de lijst, op één candidaat na, dan
uitgeput. Bij een eventueele vacature (lid
A.T.B.), komt dan de heer Jn, Zuidewind
alleen nog in aanmerking.
HOEVEEL KIEZERS?
Hoeveel procent van de kiesplichtigen
nam op Texel aan de stemming deel"?
1935 Prov. Statenverkiezing 91.93
1935 Raadsverkiezing 91.45
1937 Tweede Kamerverkiezing 94.04
1939 Prov. Statenverkiezing 91.95
1939 Raadsverkiezing 92.38
Het aantal kiesplichtigen was bij de
raadsverkiezing in 1935 4486, in 1939
4669.
STEMMEN DIE NIET MEETELLEN.
Hoeveel procent van de op Texel uit
gebrachte stemmen was van onwaarde
1931 Raadsverkiezing 1.25
1935 Prov. Statenverkiezing 2.96
1935 Raadsverkiezing 1.97
1937 Tweede Kamerverkiezing 2.31
1939 Prov. Statenverkiezing 2.82
1939 Raadsverkiezing 1.32
Het aantal stemmen van onwaarde was
nu 57.
WERELDNIEUWS
IN WEINIG WOORDEN
België. Het s.s. St.-Louis, met aan
boord 907 Duitsche vluchtelingen, die
naar Cuba zouden emigneenen maar 'daar
niet werden toegelaten, is Zaterdag te
Antwerpen aangekomen. 182 vluchfelin-
gen zullen in Nederland onderdak krij
gen, de overigen in Frankrijk, België en
Engeland.
Engeland. Volgens de diplomatieke
redacteur van de Sunday Dispatch zal Hit
ler nog dit jaar de volgende eischen stel
len: 1. inlijving van Danzig bij Duitsch
land-. 2. Engeland moet afzien van elk
politiek of 'economisch belang in Middenf-
(Vervolg).
DANZIG.
Alvorens afscheid van deze stad te ne-
men heb ik nog een wandeling gemaakt
Daarbij belandde ik op een piein, dat il
zeker wel 6 H.A. groot mag schatten. Aan
dat plein: een synagoge, welke op lastvaJ
de overheid afgebroken werd. Ditzelfde
lot wacht een groot aantal hui/en vanl
Joodsche eigenaars, eveneens aan ditpkml
gelegen. De joden hebben het hier «3
hard te verantwoorden.
OOST-PRUISEN.
Een tweetal dagen heb ik in Zoppot
doorgebracht. Een paradijs op aarde k
deze Duitsche badplaats. Misschien vraaaj
u zich wel eens af, hoe een vreemdeling
het heeft op zoo'n reis door Duitschhnd
Laat ik u zeggen, dat u voor niets of nie
mand eenige vrees hoeft te koesteren
mits je papieren in orde zijn de pa^
sencontrole is hier vooral heel strem
Maar daar heeft de belabberde internat»
nale toestand veel schuld aan. En da
.moet je het natuurlijk niet in je hoofd
halen, om de Staat, of Hitler of Goerii»
te beleedigen. Want dan heb je twee ka»
sen. óf je wordt in een krankzinnigen^:.
sticht opgesloten óf in een concentrate
kamp. Maar ook in Holland zal men e
wel voor oppassen, zich beleedigendonr
de Regeering of over onze Konmginun
te laten.
Wanneer ik Danzig verlaat en naar Me
mel afreis, ga ik voor de derde mail
Duitschland binnen: eerst na Nieuw:
schans, toen te Swinemünde en nu op
weg naar Königsberg, met de trein. E:a
prachtstad is Königsberg; veel water
de omgeving, omzoomd door kastanje
boomen, kilometers lang de oevers vol
gend. Veel watersportbeoefenaars. Het
kostte me nogal moeite het hotel te vin
den, dat mij door een soldaat als goeden
niet duur was aanbevolen. Daar kwam
bij, dat ik een valies te dragen had, ge
vuld met steenen van Rugen en van Kt
Zoppot-strand, die zwaarder wogen dan it
eerst vermoedde. Maar de steenen ver
dienen dat en het hotel, een z.g. Frem
denheim, waar ik ten Leste binnenzeilde,
bleek aan de gestelde eischen te voldoen
Van Königsberg met de trein owr
Crans naar Cransbeck, aan de KuhriscSe
Nehrung. En daar aan boord van eet
prachtig wit passagiersschip, dat me over
de binnenzee naar Memel brengt. Het Ha:
is door een landtong hier Nehnrn
genaamd van de zee gescheiden. B,
Memel alleen staat het met de Oostzee it
verbinding. Het water is er zoet, bij M«
mei brak. We varen langs de landtong
en zien van de oostkust vrijwel niets. D;
Nehrung is deels met bosch, doch meed
met kale duinen bedekt. We doen
plaatsjes aan, Rossitten, een bekend v -1Wet 4 -
geltrekstationNidden en Swartort. Mei
de kapitein van ons schip, een gez.
dikkerd, was ik al gauw in vriendelijk Ia. speel
contact en dan kom je heel wat aan delJFC A
weet. De tocht naar Memel duurt zes uur,lig voele
maar de tijd vliegt om. litwisscli
Memel komt in zicht. Een havenstadldat een
met met druk verkeer. Een visschersplaatslunraken
tevens. Stad van 50.000 inwoners. Dat «l*oord e
geducht in staat van verdediging is gel'Ktild.
bracht, is me niet ontgaan. l'och een
Ook in Tiisit, mijn volgende stationjphats ge
is me opgevallen, dat het militairism.'Bée intus
hier hoogtij viert. Ik ben er in een vanPas spa
de vier kazernes geweest; kazernes vatltehoorlij
vijf verdiepingen, plm. 400 M. lang, ealde keepe
nog voorzien van groote kelders. Ide la
Afschuwelijk te moeten bedenken, dülloop, on
die flinke frissche goedlachsche joigfT'Uit ha
heden, met wie ik zoo hartelijk corner-lijn ham
seerde, wellicht in een oorlog hun hachje|3%strij
zullen moeten offeren. I*" met
Een film in een bioscoop te Tilsit^ waar| We w
ze ten overvloede nog afschuwelijke tafel^C A
reelen uit de Spaansche burgeroorlog aflaten, h
draaiden, was weinig gesemkt om 'mi/Ik beene
gedachten van deze "onderwerpen af ttl* speler
houden. Soldaten zijn hier wel veel. V'aï| Ikmg<
elke vijf menschen, die je ontmoet, zeker|van bewc
wel twee. lnJd in sa
SIJBR C. EELMAN. Ij*! veel,
1«t ZÓÓ r
J'acht wc
Europa en op de Balkan, welk gebieJ. V!'e ga,
„Lebensraum van Duitschland wordt 3-1 /.'P 1
Terugkeer van Gibraltar naar Spanje. Jl 'e te
Wijziging van het statuut van Djiboc"!^/1 :le
ten gunste van Italië. 5. Wijziging m fcf rroaan
beheer over het Suez-kanaal. 6. Bestudee|^"nin|
ring van de Duitsche koloniale eischen. I Pn°ude
Om aan deze eischen kracht bij te ze'| j'e, JfJ
ten zou Duitschland de volgende pbn-| "acid
nen hebben: 1. Tenuitvoerlegging ar| «nenvi
het einde der maand Juli van een
manente" semi-mobilisatie. 2. Versterkt":
van de Siegfriedlinie in het Westen. V -
- - in I dan we
Concentratie van Duitsche troepen
Oost-Moravië en Slowakije en verbek'
J- laswerk
de verde
kt un k
wuM-iyiuiavic en siowaxije en va^-j
ring van de Duitsche versterkingsiverKc|
in Slowakije. 4. Voltooiing van de ^|>ni.'a
digingslinies langs de Duitsch-Poolscb-'l: r"ig
grens.
