Van heden af in onze opruimingwitte zeilshirts f 1,27
52
DE TOEKOMST VAN TEXEL
N.V. PH. VLESSING
Inkoopcombinatie Nederland
DEN BURG.
TEXELAARTJES
APVERTENTIËN
Woning te huur gevraagd
OPROEP.
aan de nieuwe 2-jarige
cursus of spoedcursus
Middenstandsdiploma
enkele en dubbele
Sneeuwklokjes
Stoofschol en Schelvisch.
Dagelijks versch gebakken
Visch.
55
STRANDPANTALONS, BADJASSEN, BADCOSTUUMS in groote keuze en tegen spotprijzen.
1.
door DR. JAC. P. THIJSSE.
Bij de maaltijd van die jaarvergadering
en excursie van de Nederlandsche Vereen,
tot Bescherming van Vogels heeft de
Burgemeester van Texel een rede gehou
den, waarin hij de mogelijkheid uitsprak
Texel te maken tot één groot Monument
van Natuur en Cultuur. Nu hebben wij
al lang geleerd, hoe voorzichtig wij de
waarde moeten schatten van post-prandia-
le welsprekendheid en menigmaal is het
een stroovuurtje. Doch hier gaven zoowel
spreker als auditorium en onderwerp een
waarborg voor waarachtigheid en wij ho
pen, dat de luide toejuichingen der Ver
gadering mogen worden opgevat als een
fanfare ter inleiding van een nieuwe wen
ding in Texels lot.
Wij zullen het hier in de eerste plaats
hebben over Texels natuur. Het is nu een
halve eeuw geleden, dat ik voor het eerst
voet aan wal zette op het eiland, gewa
pend met Holkema's Flora der Noord-
zee-eilanden. Dat werk dateerde van nog,
twintig jaren eerder en in die tijd was
al veel verloren gegaan. De afwaterings-
sloot van Bleekersvallei door Biesbosch,
Binnenvlak, Noordvlak en Groote Vlak
naar de Mok had zijn uitwerking niet
gemist en het Groote Vlak, dat in Hol
kema's dagen nog vergeleken kon wor
den bij het Zwanewater, was veranderd
in middelmatig hooi- en weiland. Wan
neer die Moksloot nooit gegraven was,
zouden we daar thans een wereldberoemd
landschap hebben van bloemen en vo
gels, dat grooter winsten zou afwerpen
dan ooit door tusschenkomst van het vee
verworven konden worden.
Maar in 1S90 trof ik de Fonteinsnol
met zijn omgeving van Mient, Oude Kooi,
Heivtak en Natte Vlak nog in volle glorie
met bron en beek aan de Nol zelve en
rondom moeras en natte hei met Nalcht-
orchis en Klokjesgentiaan en Tengere
Bastaardmuur als hoofdfiguren. Dit on-
overtreffelijke landschap werd vernietigd
in de jaren na 1895, om plaats te maken
voor de Staatsbebossching. Tegelijk werd
ook de vlakte tusschen de reeds oudere
ontginning de Nederlanden en de Slufter
vlakte ter hand genomen. De polders
Prins Hendrik en Het Noorden, die in
1890 nog grootendeels woest lagen, kwa
men gaandeweg in cultuur. De bekende
Bol in het Noorden bleef nog lang onbe-,
bouwd, maar raakte toch in het eerste
tiental jaren van de twintigste eeuw in
ontginning.
Toch waren in het begin van die eeuw
de Flora en Fauna van Texel nog zoo
rijk, dat zij, die het eiland voor het eerst
zagen, het hemelhoog konden prijzen,
al was het dan ook niet half zoo rijk,
meer als toen ik er kwam in 1889.
Wie aan wal stapte in Oudeschiid, zat
al dadelijk in de vogels, de kluten, en tu
reluurs, grutto's en kieviten, scholeksters,
zwarte sterntjes, leeuweriken en pieper
tjes: de vogelwereld van het lage land van
Oudeschiid en Dijkmanshuizen, door de
Lange Waal tot in Waalenburg toe. Dit
Waalenburg bleef tot in 1931 een van de
beroemdste vogeloorden ter wereld, maar,
toen Kwam daar plotseling verandering in
door de nieuwe bemaling, die de hooipol-
der ging veranderen in wei- en bouwland.
Nu is de muziek daar verdwenen.,
En thans in 1939 is besloten tot ty:n,
algeheele bemaling van de Dertig Ge
meenschappelijke Polders, die de rest van
Laag-Texel zal moderniseeren en hoogst
waarschijnlijk ook nog verdere daling van
het grondwaterpeil in de duinen omtrent
de Westen zal bewerken
Ten slotte komen dan nog de plannen
van een drinkwaterleiding, die haar,,prise
d' eau" (plaats waar men water vandaan
haalt) zoekt in de duinen, vermoedelijk
tusschen paal 18 en 19. Daarmee is dan.
het laagtepunt bereikt.
Wat blijft er dan over Wat kunnen we,
doen om Texel's glorie, die dreigt te ta
nen, weer nieuwe glans te geven?
Allereerst de duinen. Zooals ge weet,
Sj k-vpcKajS-
LEPELAARS
TEXELSCHE COURANT
VOOR DE VROUW.
Will!
NUTTIGE WENKEN.
Zijde naar Indië? Niet alle zijde-
weefsels zijn bestand tegen het Indisch
klimaat. Zijde tulle b.v. niet. Crêpe de
Chine, Japansche zij en crêpe satin zijn
wel tegen de invloed van tropische warmte
en vocht bestand.
Harsvlekken verwijdert men met
amyLalcohol, aceton of eau de cologne.
Broodtrommel, die van binnen on-
oogelijk is geworden, uitschuren met fijn
zand en azijn. Paar maal herhalen. Na
spoelen met heet water. Goed drogen.
Lijnolievlekken verwijdert men met
warme amylalcohol (verwarmen in heet
water, niet op vuur).
Zwavel. Uitzwavelen van inmaakfles-
schen geschiedt met behulp van een
stukje zwavel (bij drogisten verkrijgbaar),
dat aangestoken en vervolgens met be
hulp van het er aan verbonden lintje met
een speld of haakje onder aan de kurk
bevestigd wiordt. Wanneer Juet branden
ophoudt (gebrek aan zuurstof; de flesch
is immers gekurkt), is de flesch vol
doende ontsmet. Valt er een zwaveldrup-
pel in de flesch, dan stolt deze. Met een
breipen verwijderen.
Bleekwater. Kinderkleeren, die in
bleekwater hebben gestaan, altijd in zeer
veel water uitspoelen.
Mededeelingen
van Texels Bioscoop-Theater
AGENDA.
Woensdag en Donderdag n.m. 8.15 uur:
Drie Kameraden.
Vrijdag, Zaterdag en Zondag n.m. 8.15
uur: Kentucky.
DRIE KAMERADEN. Over deze film.
schreef het Handelsblad: Voortreffelijke,
verfilming van Remarque's boek.,., voor
treffelijk ensemble-spel. Margaret Sulla-
van en Franchot Tone overtreffen zich-,
zelf. Een sterke en fraai gespeelde film,,
die de (oeschouwers doet huiveren.
Rotterd. Courant: Franchot Tone speelt
de rol van zijn leven. Margaret Sullavan,
maakt van de hoofdfiguur een vrouw,,
zooals men maar zelden in de films ziet.
van innige ontroering.
Frank Borzage bereikt oogenblikken
van innige ontroering. Deze film is door
en door met zijn groote persoonlijke ta
lent doorwrocht.
„KENTUCKY" KOMT.
KENTUCKY heet deze film, naar de.
plaats der handeling. De ondertitel:„Het
zijn haast alle Texelsche duinen natuur
monumenten van het Staatsbosclibeheer.
Uitgezonderd zijn het gebied van de bad?
plaats De Koog van paal 18 tot paal 22
en de Vuurtorenduinen Deze hadden ei
genlijk al lang ook officieel tot natuurmo
nument verklaard moeten worden
Nu dan, dit duinlandschap, van paal 22,
tot het Eijerlandsche Gat, bevat het be
roemde natuurmonument van de Muien en,
de Slufters en we mogen ons er in ver
heugen, dat dit werkelijk ongerept na
tuurterrein mag heeten, buiten bereik van
schadelijke invloeden van de cultuur, ten
minste als de afwatering van Eierland
en Waalenburg niet nog lager wordt ge
steld. Volmaakt zou het zijn, indien in
de Nederlanden en in de nieuwe ontgin
ningen, die daarmee samenhangen het
grondwaterpeil wat hooger werd gehou
den. Misschien zou het zelfs aanbeveling
verdienen, deze ontginningen te „aban-
donneeren", de c ntwateringssloot te la
ten vervallen en het heele stuk weer te
laten verwilderen. Dat zou voor Texels
welvaart nog heel voordeelig kunnen uit
vallen.
En nóg fraaier zou het zijn, wanneer
het landschap van de Eendenkooi aan het.
reservaat werd toegevoegd en de natuur-
monumentaalgrens zou worden verlegd
van paal 22 naar paal 21.
Het geldt hier toch een geheel, dat
nergens zijn gelijke vindt: een breed
strand met al de boeiende verschijnselen
van duinen-in-wording, jong duin, hier
van groote vruchtbaarheid, die zich open
baart, zoowel in de dichte begroeiing van
de hooge „Uitkijkduinen" als in de weel
derige flora van de beroemde piassen-
landschappen van Buiten Mui en Groote,
Mui, de plassen van de lepelaars en rei
gers. geoorde fuut en heel de rijke vo
gelwereld. Binnenwaarts volgen dan de
Slufterbollen met de groote ondiepe plas,
die telkens droog ligt, altijd bloeiend blijft
en eindelijk volgt dan de wildernis langs
de Stuifdijk, een wildernis, die ik graag
haar vroegere uitgestrektheid zou willen
hergeven.
Dan volgt noordwaarts de groote Sluf
tervlakte: zes vierkante kilometers van
strandvlakte en duintjes, van kreken en
poelen, waar beurtelings de zee en het
zoete water de overhand hebben, zoodat
we daar een veelvormig gekrioel van plan
ten en dieren te aanschouwen krijgen.
Werd de Kleine Slufter afgesloten, dan
zou hier misschien een groot strandmeer
ontstaan. Maar eigenlijk is het toch aar
diger, dat die Slufter openblijft met alle
kansen, daaraan verbonden. Dan kwamen
zee en wind en vogelpootjes en vogel
darmen hier zaden brengen van allerlei
gewas en kunnen we voortdurend verras
singen verwachten als een paar jaar ge
leden, toen op eens dat aardige grasje
Catapodium nieuwe kleurstrepen in het
landschap kwam brengen. In de Slufter
f lakte en ook in het aloude duin van het
voormalige Eijerland kan elk jaar nieuw
moois volgen bij het vele, dat reeds
aanwezig is. Voeg daarbij nog de trot-
sche eenzaamheid, het grootsche wolken
spel, de trillende fata morgana over de
heet bezonde vlakte, de striemende vla
gen en dan heel aan de Noordpunt van 't
eiland de wisselende kansen in de eeu
wenoude strijd tussdhen het duin en de
knagende stroomen en stormvloeden. Een
onschatbaar bezit, dit Staatsnatuurmonu-'
ment van Texels Noordelijke Duinen.
eind van een veete", zegt ons meer, hoe
wel niet veel meer. Die veete dan bestond
al jaren tusschen de familie Goodwin en
Dillon. Niemand had er ooit behoefte
laan gevoeld, de veete bij te leggen, be
halve Jack Dillon, een jongeman, die
verliefd is geworden op Sally Goodwin.
Liefde overwint alles, zoo men weet, dus
ook deze haat tusschen de beide families.
Maar voor het zoover is, moet er nog
heel wat gebeuren. En die gebeurtenissen
maken de film boeiend en aantrekkelijk.
De film is in kleuren opgenomen.
PREDIKBEURTEN
ZONDAG A.S.
HERV. GEMEENTE.
Burg, nm half 8 ds. Wesseldijk
Oudeschiid, vm 10,15 uur ds. Tinholt
De Koog, vm. 10 uur dhr. L. A. Snijders
theol. cand. te Delft
Extra collecte.
Waal v.m. 10 uur Ds. Van 't Hooft.
Maandcoilerte
Den Hoorn vm half 11 ds. Wesseldijk
Oosterend vm. 10 uur Ds. Kok.
De Cocksdorp, vm half 11 ds. Salm
Coll. Fonds Noodl. Kerken en Perso-
nen.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE.
Oosterend, vm 10 uur ds. Sipkema
van Terhorne
SAMENKOMSTEN LEGER DES HE1LS.
Woensdag 8 uur straatzang den Hoorn
Donderdagavond 8 uur Heiligingsamenk.
MARKTBERICHTEN.
25 a 50
9 a 14'
12 a 16'
4,— a 6,-1
60 a 75
3 a 5
Eierveiling Hollands Noorderkwartier
Alkmaar, 29 juli
Kipeieren aanvoer 185,000
Kipeieren 3,80 a 4.55 pi r 100 stuks
Eierveiling Texel 7 Aug.
Aangevoerd werden 52200 stuks kipeieren
50-56 3,50 a 3 70
58-62 3,75 a 4,-
62-66 3,90 a 4,—
66-70 4,10 a 4,40
Texel 7 Aug.
3 kalveren
7 nucht. kalveren
116 schapen
180 lammeren
2 veulens
2 Geiten
Purmerend 8 Aug.
Aangevoerd 730 stuks totaal.
310 vette koeien 0,64 a 0,70
geldekoeien 110 a 180
melkkoeien 80 a 260
12 paarden 70 a 150
140 vette kalveren 60 a 80
400 nuch kalveren 4,—a 17
218 vette varkens 48 a 51
70 magere varkens 24,- a 31.
650 schapen 10,- a 25,-
380 biggen 13, - a 17!
700 lammeren 5,— a 8,—
Kipeieren 3.60-4,-.
Coop. Centr. Veiling: 3.80-4.25. Eend
eieren 3-3.15.
Prima VOLVETTE SCHAPENKAAS
met en zonder komijn
A. Commandeur, den Hoorn 8.
li
Hoe
oen v
Te koop gevraagd EEN KIPPENHOK
voor 25 kippen.
Brieven onder no 872 bureau van dit
blad.
ANNY KEES, gedipl. Huisn houdt zich
aanbevolen voor Dames- en Kinderkleeding
Oudeschiid 98.
TE KOOP:
EEN BOERENWAGEN.
De Grave, „Holland".
Te koop EEN VET VARKEN of een
beste schram en een theekast.
H. Barhorst bij hoeve Dordrecht.
TE KOOP:
2 Va mud GELE CROCUS, landgewas.
M. Bakker Kz., Eierland.
Gevr. TWEE ARBEIDERS.
Flink loon.
WED. C. VAN HEERWAARDEN.
Eierland.
Te koop: 8 kub. M. TALHOUT (den
nen), ook bij gedeelte.
G. SCHOENMAKER, Westerweg B 134
voor klein gezin, 1 Sept.
Brieven onder no. 873 aan het bureau
van dit bbtd.
Degenen die wenschen deel te nemen
worden verzocht zich zoo spoedig mogelijk
schriftelijk op te geven bij I. VLESSING,
Gravenstraat 13, onder vermelding van
leeftijd en schoolopleiding. Bij voldoende
deelname beginnen de lessen reeds in Sep
tember a.s.
GEVRAAGD:
C. BRUIN Pz., Den Burg.
Woensdag, Donderdag en Vrijdag
DE GEZONDE APOTHEEK.
Telefoon 82, Den Burg.
