52ste Jaargang
Woensdag' 23 Augustus 1939
No. 5389
Noord-Holland
EERSTE BLAD.
DE NIEUWE TEXELSCHE COURANT
N.V. WACO Autobusdiensten
Waar het op aan komt:
De Daad.
Texelsohe Berichten
De Meeuwenkoionie.
N.V. Autobusdienst
Den Heider-Alkmaar v.v.
REIS-INDRUKKEN.
ïau
ets
IS SINDS 1 JULI 1930
IN DIT BLAD OPGENOMEN.
UITGAVE: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en De Rooij Den
Burg. Tel. 11. Postrek. 652.
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten Den Burg tl.— losse nrs. 4 ct.
ADVERTENTIES: 12 cent per regel
minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor
vier plaatsingen opgegeven, wordt drie
maal berekend. Vraagt ons zeer voor-
deelig tarief voor neringdoenden.
TLXELAARTJES: 48 ct. (4 regels, ge
heel met kleine letter gezet.)
HOOGWATER (ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer een half uur later.)
23 24 25 26 27 28 29 Aug.
3,26 4,41 6,06 7,19 8.17 8,59 9.34
Aan „Zwembad de Schans" een uur
eerder.
LICHT OP
RIJWIELEN en RIJTUIGEN 8 36
WAT ER GEBEURDE....
23 Aug. Aanbesteding bouw motorlo-
knal voor bemaling van polder het Noor
den. 1913.
24 Aug. Derde autotocht met ouden
van dagen. 1930.
25 Aug. De heer Joh. Parlevliet be
noemd tot wethouder (6 st.4 op <Js
lieer Jb. Daalder; 3 op de heer W. C.
de Graaf.) 1932. Duinbrand bij paal
10; 3 H.A. verbrand. 1934,. Twee
H.A. bosch bij Bosch en Zee verbrand.
1935.
26 Aug. Te De Cocksdorp wordt een
afd. van de Noordholl. Varkensfokver-
eeniging opgericht. 1907.
DIENST- en TARIEFREGELING
a 5 ct. verkrijgbaar bij onze chauf
feurs en aan onze kantoren.
De beweging voor „geestelijke herbe
wapening" vormt een der samenstellende
krachten in de huidige wereld. Men kan
zich de geschiedenis der afgeloopen tien
maanden niet denken zonder met dit ver
schijnsel rekening te houden. Hoever jijn
werking gaat, wat er precies uit voort
vloeit, of het een der factoren blijft of
uitgroeit tot een allesbeslissende macht,
dat vermag men niet te voorspellen. Als
steeds is het ook thans onmogelijk om
datgene, waar men midden in staat, in
zijn omvang te overzien. Eerst de schif
tende en ziftende tijd, die het echte van
het onechte scheidt en zéér langzaam
werkt dit proces van scheiding kan
dienaangaande uitsluitsel geven.
Intusschen kunnen we alvast eenige din
gen, die in die tien maanden geschied zijn,
overzien en althans het uiterlijk verloop
met enkele lijnen schetsen Het begin is
reeds langer dan een jaar geleden: dat
was n.l. de oproep door Frank Buchman,
de leider van de „Oxfordgroep-bew eging"
op zijn 60ste verjaardag, 4 Juni 1938, toen
hij de wereld aanspoorde tot geestelijke
en moreele herbewapening als het eenige
middel om de vrede., die bedreigd werd,
te redden. Want die zomer van verleden
jaar was, zij het ook in mindere mate,
als deze zomer, vervuld van spanning
tusschen de centrale mogendheden en het
Westen en velen beefden reeds toen bij
de gedachte over de onzekere toekomst. In
die tijd van spanning werd Buchman zijn
boodschap tot de wereld ingegeven.
Maar de historische, dat wil in dit ge
val zeggen politieke, werking begon tien
maanden geleden in September van dat
jaar. Toen toch namen 17 vooraanstaande
Engelschen, onder wie de oud-premier
Baldwin, het woord van Buchman over
en wekten in een ingezonden stuk in de
Times hun volk op tot het ernst maken
met de vrede en daartoe te beginnen met
elk in eigen hart en eigen omgeving vrede
te maken.
Het woord dezer 17 mannen zou niet
zóó zijn ingeslagen, indien niet de gebeur
tenissen zelf er de zeer reëele achter
grond van hadden gevormd. September
DE ZWEMWEDSTRIJDEN.
Meer dan 600 bezoekers. Groot
aantal deelnemers. Goede pres
taties.
De zwemwedstrijden aan de Schans
mochten zich in een groote belangstelling
verheugen. Wel was het aantal belang
stellenden (dit jaar ruim 600) minder dan
vorig jaar, maar het vroege aanvangsuur
en het buitengewoon zomersche weer, dat
ongetwijfeld velen naar de zee heeft ge
lokt, in aanmerking genomen, mag men
meer dan tevreden zijn.
Precies om twee uur werd begonnen
Het programma moest vlug worden afge,-
werkt, want het water begon al snel te
zakken. Alles verliep echter vlot, dank zij
de bekwame leiding van de heer R. Ber
kenbosch, bijgestaan door de lieer T. Ties-
sen en badmeester G. van Beek.
Vele zwemmers en zwemsters van el
ders namen deel en 't is te begrijpen, dat
over het algemeen de Texelaars,, die min
der oefengelegenheid hebben alleen in
de zomer het tegen dezen moesten af
leggen. Niettemin gaven de meeste num
mers een spannende strijd te zien. De toe
schouwers konden volop genieten.
Afzonderlijk willen we even noemen de
prestatie van mej. C. J. Frohwen in het
nummer 100 M. vrije slag voor meisjes
van 1520 jaar. Zij maakte de zeer fraaie
tijd van 1 min. 22.4 9ec.
Hieronder volgen de volledige uitslagen
Jongens van 12-15 jaar, 50 M. schoolslag
1. L. Vermeulen Dz., 46.6 sec.
2. C. de Reus, Winkel, 60 sec.
Meisjes 12-15 jaar, 50 M. schoolslag
1. A. Ballast, Groningen, 54.5 sec.
2. Nel Husson, 60 sec.
Meisjes 15-20 jaar, 100 M. vrije slag:
1. C.J. Frohwen% N.J.N., 1 min. 22 4 sec.
2. H. Biichman, 1 min. 47 sec.
Hoeren 100 M4 schoolslag:
1. Aug. Zegel Fz., 1 min. 51 sec.
2. C. Karsman, 1 min. 54.5 sec
Heeren, 100 M. vrije slag:
1. C. Janszen, N.J.N., 1 min. 20 sec.
2. J. van Weert, N.J.N., 1 min. 27 sec.
Estafetle meisjes^, vrije slag:
1. Polly Velsen, Alie Ballast, Nelie
Boon, Thea Room, 1 min. 45 sec.
2. T. Krijgsman, C. Koopman, D.Blom
en N. Room, 1 min. 51 sec.
1938 is een maand, die thans nog achter
alle politieke en geestelijke overwegingen
der menschen in Europa, althans die in
West-Europa, staat. Men kan zeggen, dat
wat de volleen tijdens die weken ervaren
hebben, zulk een diepe indruk heeft ge-
Imaakt, dat de kijk op de dingen der po
litiek er door veranderd is. Nog altoos
loopt in Engeland en Frankrijk de schei
dingslijn niet naar eenige sociale of
partijpolitieke groepeering, maar naar
voor- of tegenstanders van „Meunchen".
Bovendien bleef het niet alleen bij deze
opriep in de Times. Te Interlaken had,
juist in diezelfde tweede helft van Sep
tember, dat de vrede als een bijna verlo
ren goed scheen, een bijeenkomst plaats
van de „Oxfordgrcep", waar deze een
internationale geestelijke wapenschouw
hield en aan de wereld haar boodschap
van de 4e Juni herhaalde.
Hoe teen in de daarop volgende herfst
allerwegen, maar vooral in de Angel
saksische landen en in Nederland die roep
naar „geestelijke herbewapening" gehoor
vond, mede dank zij in ons land 't initiatief
onzer Koningin en het manifest der elf
Nederlanders, dit feit willen we hier alleen
maar noemen. Ditmaal wilden wij slechts
aan de oorsprong er van herinneren en
er op wijzen, hoe eerst de tijdsomstandig
heden, die crisis, die ons aller hart
toekneep, toen het scheen, als was Euro
pa's laatste uur geslagen aan het ini
tiatief, eerst van Buchman, daarna van de
17 prominente Engelschen, die enorme
draagwijdte hebben gegeven.
Want er was in de wijze, waarop men
tenslotte de crisis in de politiek overwon,
èn in de houding van de voorstanders dier
moreele bezinning, iets dat aansloot bij 't
diepste verlangen van het huidige mensch-
dom. Natuurlijk het verlangen naar ver
wezenlijking.
De daad. Zie rond in uw omgeving
en vraag u af, of er iets is, dat meer
geestdrift wekt, dan juist dit: iets te ver
wezenlijken, iets tot stand te brengen?
In dit opzicht gaat het jongere geslacht
de ouderen voor. Men is wars van alle
langdurig gewik en geweeg, heeft ge
noeg van theoretiseeren, eischt de directe
verlossende, actie, is op de practijk des
levens gericht, ziet slechts hierin het
heil.
Estafette jongens, vrije slag:
1. N.J.N. (T. Yerweij, J.v.Wecrt, C.
Janszen, L. Adenva) 1 min. 11.5 sec.
2. A. Zegel Fz., L. Weijdt Jacz., L.
Vermeulen, C. Gomes, 1 min. 22 sec.
Estafette heeren, schoolslag:
1. üudeschild (Melle Zegel, J. Visman,
C. Kjarsman, W. Vlas Dz.) 1 min. 28 sec.
2. Onderofficieren (G. Bakker, J.Din-
gerdis, Schenk, Van Schijndel) 1 min.
28.3 sec.
Al de estafette-nummers: vier maal 25
meter.
Buiten het programma zwom de dames-
ploeg uit het N.J.N.-kamp 4 maal 25 M.
vrije slag tegen de heerenploeg uit dit
kamp. De heeren wonnen in de tijd van
1 min 13 sec. De dames maakten een
tijd van 1 min. 18 sec.
De prijzen bestonden uit medailles.
Het gecostumeerd tobbesteken, dat het
programma besloot, oogstte liij de toe
schouwers veel succes. Hartelijk werd er
gelachen om de zonderlinge capriolen, die
de deelnemers uithaalden, om zich in de
schommelende tobben in evenwicht te hou
den.
De Zwemvereeniging mag op deze dag
met voldoening terugzien. Het was een
alleszins geslaagd feest, dat behalve als
attractief schouwspel, ongetwijfeld ook
waarde heeft gehad als propaganda voor
de nuttige en edele zwemsport.
Groote belangstelling voor de
broedplaats; uitbreiding werd
weer drastisch bestreden.
De belangstelling voor de Meeuwen
kolonie in de Westerduinen wordt elk
jaar grooter. Werden vorig seizoen 2000
bezoekers rondgeleid, thans heeft hun
aantal de 2300 reeds overschreden, aldus
vertelde ons de heer H. Bakker, bewa
ker der kolonie. Elk uur van de dag ko
men nog weer kijkers, (allen natuurlijk
in het bezit van de vereischte vergun
ning).
De grootste bedrijvigheid behoort in
de kolonie weer tot het verleden. De
jongen vliegen al dapper mee en dra.
hebben zij de streken en het gekrijsch van
pa en ma overgenomenDe meeuw
is een dappere kolonievorme'- Gedroeg
hij zich netjes, dan zou hij niet voort
durend door de mensch op zijn nummer
worden gezet. Maar ach, hij is onverbe
terlijk en zoo wordt ieder jaar opnieuw
drastisch tegen hem opgetreden, ten
einde te voorkomen, dat hij overal heer
en meester wordt...De heer Bakker
vertelde ons, dat men dit jaar zeer veel
eieren had geschud, n.l. 5000. Totaal
werden dus 2500 meeuwen-paren bij de
neus genomen, want van elk nest zijn
twee van de drie eieren behandeld. Met
recht wordt de meeuw er tusschen geno
men, want geschudde eieren zullen nim
mer een nieuw leven ontsluiten. De
meeuw gaat door met broeden, totdat hel
jeng, dat uit het góed-gebleven ei te
voorschijn is gekropen, zich niet langer
in het nest thuis gevoelt en het haast
onmetelijke duingebied intrektDan
pas wr rden de andere eieren in de steek
gelaten De meeuw heeft dan weinig zin
opnieuw te leggen, terwijl als de eieren
worden geraapt, de vogel meestal een
tweede leg begint. We merkten op, dat
die 5000 rottende eieren in de kolonie
de lucht niet weinig zouden bederven,.,.'
maar, zoo werd ons verzekerd, Moeder
Natuur weet wel raad. Onverwijld zet
zij een klein legertje van eksters aan het
werk om de rottende eieren op de rui
men.
Ondanks de afwezigheid van eieren of
donsjongen is een bezoek aan de meeu
wenkolonie nog alleszins de moeite
waard: Men vindt er nog nesten met
eieren van holenduiven, vogels, die ver
scheidene malen in één seizoen broeden
Voorts werkt het meeuwenkoor op volle
sterkte. Bij honderden vliegen ze luid-
schreeuwend door elkander. Somwijlen
komen ze met een sneltreinvaart op de
bezoekers af, maar vlakbij schieten ze
weer recht de hoogte in. Gelukkig, dat
het bij schijnaanvallen blijft.
Wat het eier-rapen betreft, ook deze
bestrijdingsmethode is weer op krasse
wijze toegepast. Hiertoe wordt elk jaar
in het zuidelijk deel der kolonie ge ope-
reerd. Voorts worden buiten het „be
schermde" gebied nog vele eieren buit
gemaakt. Als bekend worden de meeste
eieren voor de consumptie gebruikt. Via
onze Eierveiling worden ze naar alle dee-
len van ons land en ook wel naar het
buitenland (Engeland) verzonden. De
even bebroede exemplaren worden door
de krulstaarten verorberd. J.
ALGEMEENE TEXELSCHE
POLITIEVERORDENING.
HET IS VERBODEN buiten bewaar
plaatsen, met vergunning krachtens de
Hinderwet opgericht, buskruit of vuur
werk aanwezig te hebben, anders dan
in gesloten ijzeren of blikken kisten of
bussen. Art. 190b.
HET IS VERBODEN buskruit of vuur
werk te verkoopen na zonsonder- of
vóór zonsopgang. Art. 190a.
Aansluitende op
Booten van TES0.
AT0 te de Kooy (Leeuwarden).
Treinen te Alkmaar.
TEXELAARS MET EEN AUTO
DOOR FRANKRIJK.
Vijftig pas verder stond een heel aar
dig café'tje en uit dankbaarheid, dat ons
tot dusver een dergelijke aanrijding was
bespaard gebleven, besloten we daar een
glas „Suze" te drinken. Dit woord had
den we op ettelijke reclameborden langs
de weg gelezen, dus was onze nieuws
gierigheid in hooge mate geweld. De
wijnsoort viel mij niet mee, maar de heer
Jannes scheen het zeer te smaken. We
bleken ons op een historische plek tc be
vinden. Het café'tje was n.l. het verste
punt, waar de Duitschers in de wereld
oorlog waren doorgedrongen (35 K.M.
afstand van Parijs). De Engelschen had
den hen echter spoedig verdreven. Wc
zagen nog kogelgaten in de deurpost.
Na 20 liter benzine te hebben bijge
tankt zetten we de tocht voort. Het adres,
waar we moesten zijn, luidde: Hooimans,
Tournant. Na veel vragen belandden wij
tenslotte op een landweggetje, waar
twee gebouwen stonden, die naar onze
begrippen weinig op boerderijen leken.
We hadden vijftig prooent kans, maar
we kwamen natuurlijk eerst bij de ver
teerde terecht. Ik reed de boerderij van
de heer Hooimans, die van de weg nf
veel op een melkfabriek geleek, zonder
het te weten, voorbij en we belandden op
een oud kasteel (zonder naam), waar een
Belgische boer woonde. Ik reed door
een steenen poort en kwam op een bin
nenplaats, minstens tweemaal zoo groot
als onze Groeneplaats. De boer ver
telde ons in goed verstaanbaar Vlaamsch,
dat wij verteerd waren. Hij liet ons
echter niet vertrekken, alvorens wij het
bedrijf hadden bezichtigd.
In een der bijgebouwen was een inrich
ting voor het repelen van vlas. Hier
werkten verscheidene arbeiders. De boer
verbouwde veel vlas, dat hij zelf be
werkte, tegelijk met partijen van boeren
in de omtrek. De vlas-industrie wordt
in Frankrijk van regeeringswege be
schermd, zoodat 't gewas ongeveer twee
maal zoo duur is als in Nederland.
Het viel ons op, dat de lengte van
het vlas zeer gering was, ongeveer de
helft van het vlas, dat wij op Texel 'te
len. Toen we onze gastheer dat vertel
den, was hij zeer jaloersch. Zulk lang
vlas zal hier veel opbrengen, zei hij.
Ook merkte hij op, dat eens in tie zeven
jaar vlas qp hetzelfde stuk grond ver
bouwd kan worden.
We bezichtigden ook het oude kasteel,
dat uit de 14e gauw dateerde. Volgens
overlevering werden in een der kelders
vroeger ridders opgehangen, welke booze
bedoelingen hadden jegens de toenma
lige kasteelheer.
Het was allemaal zeer aardig en leer
zaam, maar het werd tijd het was
drie uur inmiddels om de toekomstige
baas van Dirk te gaan opzoeken. We
namen afscheid en reden terug naar de
eerste boerderij. We reden weer door
een steenen poort. De binnenplaats
80 bij 80 meter had een betonnen vloer.
Dat zag er keurig uit. Er was cdhter
geen sterveling te bekennen. Ik drukte
eens op de claxon, en jawel, daar kwam
de boerin naar buiten We stapten uit en
maakten tennis. Inmiddels verscheen ook
boer Hooimans, een ras-echte Hollan
der uit de buurt van Maasland-Delft.
Binnen dronken we een gezellig kopje
thee. Het vertrek was zeer groot, maar
geheel in Hollandsche stijl gemeubileerd.
Een heel verschil bij de kamers, die,wij
in andere boerderijen nog zouden aan
treffen.
BOB KUIPER.
(Wordt vervolgd.)
TEXELSCHE COURANT