TWEEDE BLAD
TEXELSCHE COURANT
DE TROONREDE.
Texelsohe Berichten
UIT DE MELLI0ENEN-N0TA.
Woensdag 20 Sept. 1939
Aan de Rede, waarmee H.M. de Ko
ningin gisteren de zitting van de Staten-
üeneraal opende, ontleenen we het vol
gen :de
Onder sombere omstandigheden kom
ik heden in uw midden. Andermaal wordt
ons werelddeel geteisterd door de ver
schrikkingen van de oorlog. Dankbaar,
dat ons land de vrede bewaren mocht,
vervult Mij nochtans deernis met de velen,
die elders onder het oorlogsleed gebukt
gaan. Het verheugt Mij, dat onze vriend
schappelijke betrekkingen met alle mo
gendheden onverzwakt voortduren. In het
biezonder geldt dit ook onze verhou
ding tot die neutrale landen, met welke
reeds in een vroeger tijdperk nauwere
aanrak.ng was verkregen. De gezamen
lijke vredesoproep, kortgeleden door Zijne
Majesteit de Koning der Belgen, mede
namens zes andere Staatshoofden gedaan,
heeft aan die zin tot samengaan opnieuw
uiting gegeven.
Dat deze oproep, evenals het aanbod
van goede diensten van Zijne Majesteit cn
Mij, in breede kring instemming heeft ge
vonden, bevestigt mij in de overtuiging, dat
ondanks ondervonden teleurstelling, ve
len de hoop blijven koesteren, dat door
vreedzaam overleg betere internationale
verhoudingen kunnen worden in het leven
geroepen.
ter handhaving van de volstrekt^ een
zijdigheid, waartoe ons land geroepen is,
en waaraan het zich met inzet van alle
krachten wijdt, heb lk Mij genoopt ge-
»i£n bevel te geven tot de mobilisatie van
z.ee- en Landmacht. Tot Mijn groote
voldoening heeft de mobilisatie, evenals
CON AMORE.
Het Bestuur herinnert er aan, dat he
denavond S.15 uur de repetities in het
Gebouw van Tex. Fanfare aanvangen.
Ook R.K. militairen kunnen als lid tot
deze zangvereeniging toetreden.
RIJKSDISTRIBUTIEKAARTEN.
Bij de aangifte van GEBOORTE wordt
tegen ontvangbewijs terstond een Rijks
distributiekaart uitgereikt.
Bij aangifte van OVERLIJDEN behoort
de distributiekaart van den overledene
gelijktijdig te worden ingeleverd.
Bij VESTIGING uit het binnenland
wordt de distributiekaart voor het daar
op aanbrengen van de vereischte wijzigin
gen tegelijk met de verhuiskaart ten ge
meente-secretarie aangeboden.
Bij VERTREK naar het buitenland
wordt de distributiekaart vóór het vertrek
ten gemeentehuize ingeleverd.
Ieder, die IN WERKELIJKEN MILI
TAIREN DIENST verblijft, derhalve ook
de vrijwillig dienende militair, is verplicht
zijn distributiekaart onverwijld ter bewa
ring in te leveren bij zijn militairen
Commandant. De Commandant zal de
kaart aan den rechthebbende doen terug
geven, telkenmale wanneer dezen een
verlof van meer dan 24 uur is ver
leend, voor den duur van dat verlof.
Bovenomschreven bepalingen zullen met
alle ten dienste staande middelen wor
den gehandhaafd. Niet nakoming der ver
plichtingen en misbruik wordt zwaar ge
straft.
596. Een pas in Ned.-Indië aangekomen
Europeaan noemt men een b
597 De Portugeesche zeevaarder, die
in 1500 Brazilië ontdekte, heette
C
598. „Da capo" beteekent
599 Een dadelpalm wordt welM.
hoog.
600 G. Daimler, Duitsch ingenieur
(18341900) bouwde de eerste
bruikbarej?
ANTWOORDEN.
596. Baar. 597. P. A. Cabral. 598 Her
halen van het begin af (muziekterm).
599. Twintig M. 600. Benzinemotor voor
auto's.
NIEUWE VRAGEN
601 Is Eau de Javelle een soort Eau
de Cologne?
602 Eau de Cologne kwam oorspron
kelijk uit
603 Deze stad (602) is beroemd door
zijn
604 Kinderarbeid werd in 1874 in ons
land verboden bij de wet van...,
(wie
605 Kina wordt vrijwel voor 90 pet.
der wereldproductie geteeld op
J -?
de daarop volgende concentratie, zich op
voorbeeldige wijze voltrokken. Beide dee-
len onzer weermacht vervullen, met de
beste geest bezield, hun moeilijke en
soms gevaarvolle taak.
Het economisch leven van ons land
wordt door de uitgebroken oorlog in al
zijn geledingen zwaar getroffen.
Bij deze beproevingen ontbreken ge
lukkig ook de lichtpunten niet. Van een
ernstige schok bij ons geld- en bank
wezen is geen sprake geweest. Hoewel
prijsstijgingen niet konden en kunnen uit
blijven, is prijsopdrijving niet in veront
rustende mate voorgekomen, terwijl, waar
noodig, van wettelijke bepalingen met
goed gevolg gebruik worclt gemaakt. Ten
behoeve van de regelmatige voedselvoor
ziening zijn reeds maanden geleden zoo
danige voorbereidingen getroffen, dat er
voorioopig geen enkele reden tot onge
rustheid behoeft te bestaan.
De regeering zal alles in het werk
stellen om het normale verloop van het
bedrijfsleven te bevorderen. De regeering,
hoopt bierdoor tevens zooveel doenlijk
te voorkomen, dat de werkloosheid,
waarvan zij ook overigens de bestrijding
krachtig en onverdroten wil voortzetten,
uit de ingetreden oorlogstoestand nieuw
voedsel ontvange.
Met groote dankbaarheid heb lk ken-
mis genomen van de geest van toewijding,
en dienstvaardigheid, die in deze ernstige
tijd, zoowel in Nederland als onder alle
bevolkingsgroepen in de overzeesche ge-
biedsdeelen op zoo verheffende wijze
tot uiting komt.
Ik verwacht, dat dit besef van saam-
hoorigheid tot liet einde zal worden be
waard. Ook indien de tijden nog moei
lijker worden, zal dan de toekomst met
vertrouwen kunnen worden tegemoet ge
zien.
Met de bede, dat God Mijn volk moge
zegenen in de beproeving en aan ieder,
van ons de kracht zal geven tot datgene
waartoe hij thans geroepen is, verklaar
Ik de gewone zitting der Staten-Gene-
raal geopend.
SCHOOLNIEUWS
De Nutsbewaarschool is Zaterdag dooi
de militairen ontruimd. Gisteren is ze
w\er voor de kinderen geopend.
ZAKENNIEUWS
De N.V. v.h. C.R. Keijser en Co. ves
tigt de aandacht van kleine kippenhouders
op de aan haar Noteering in dit nummer
toegevoegde mededeeling.
LAATSTE WAARSCHUWING
Voorziet u van een goedgekeurd, goed
brandend achterlicht. Anders volgt on
herroepelijk proces-verbaal. Ingang van
de strenge controle: 21 Sept. (morgen)
VOOR DE MILITAIREN
Het ligt in de bedoeling van U.D.l.
Donderdag 28 Sept., in overleg met de
Comm. voor de Militairen, een koste-
looze tooneelavond aan de militairen aan
te bieden. Opgevoerd wordt het succes
stuk Millionnair tegen wil en dank. De
heer Pen zal geen zaalhuur berekenen
VERGADERING TEX. BOYS
Uit de vergadering van de Boys kun
nen we meededen, dat Kapelaan Kroon
deze voor de eerste maal bijwoonde.
Vnl. ging het over de nood-comp., wel
ke door de heer J. v. Ketel (coinpdei-
der N.H.V.B., „onder de wapenen") werd
toegelicht. Kapelaan zei zijn steun toe.
De Boys zullen met twee elftallen deel
nemen. Wat de training betreft: zie 't
kastje. Wat aangaat de schutting: ver
wacht moet worden, dat deze er spoe
dig komt.
HET BLOEMBOLLENVAK
In de gisteren gehouden H.B.G.-verga
dering deelde voorz. S.J.Flens mee, dat
de export, zooals bekend, lamgeslagen is,
zoodat de toekomst er somber uit ziet. De
Sierteeltoentrale zal de Regeering voor
stellen het tulpen- en hyacinthenareaal
35 pet. te doen inkrimpen. Narcissen val
len er dit jaar, wegens gevorderd seizoen,
buiten. Eenige leden betoogden echter de
wenscheüjkheid om uit eigen beweging
reeds dit jaar de narcissentjeelt te beper
ken FVerslag volgt)
LEGER DES HEILS.
Maandag werd in het lokaal van het
Leger des Heils alhier onder groote be
langstelling het oogstfeest gehouden. Een
groote hoeveelheid goederen was voor dit
doel ontvangen en de opbrengst daar
van bij verkoop viel zeker niet tegen.
De baten komen geheel aan de arbeid
van het Heilsleger op Texel ten goede.
Van een enthousiast bezoeker ontvin
gen we in dichtvorm een hartstochtelijke,
ontboezeming, waaraan we het volgende
ontleenen
Al donderen kanonnen, al barsten de
bommen, eens zal toch die waanzin ver
stommen.
Zij, 't volk van Het Leger, zal ar
beiden voort; zijn arbeid wordt toch
door geen oorlog verstoord.
Heil, Leger des Heils, mijn groet, al
ziet de wereld weer rood van bloed.
Christus regeert nóg, u geeft het be
wijs. Die licht ziet, stelt uw arbeid op
prijs.
DE OORLOG EISCHTE
Naar we vernemen is de heer Zinn,
die gehuwd was met mej. Eelman uit
De Koog en een kind h.yd, in Duitsche
krijgsdienst (hij was Duitscher) aan het
Oostejijk front gesneuveld.
EIERLAND.
VOOR DE BAZAR
Het Gebouw voor Chr. Belangen te
Zuid-Eierland moet noodig opgeknapt
worden. Voor enkele jaren heeft de ion-
gelingsvereen. onder leiding van de heer
De Vries reeds een en ander gedaan,
maar er valt nog veel meer tedoen.
Nieuwe gordijnen, nieuwe stoelen, een,
nieuwe kachel. Dat alles is dringend
noodzakelijk. Maar de kas is ontoerei
kend. Uit de kring der Meisjes vereen, is
het plan voortgekomen om een bazar te
organiseeren. Reeds geruime tijd wordt
door die vereeniging in samenwerking
met mêleren voor dat doel gewerkt. Een,
respectabele hoeveelheid goederen is a(
aanwezig.
Op Woensdag 4 en Donderdag 5 Oct.
a.s hoopt men een bazar te organisee
ren. Nadere bijzonderheden zullen nog
bekend gemaakt worden. Er is nog een
en ander noodig, vooral dingen die ge
bruikt kunnen worden als prijzen bij di
verse attracties. Vrijwel alles is welkom.
Ieder, die iets hiervoor te missen heeft,
wordt verzocht, daarvan aan een der le
den der meisjes vereen, bericht te doen.
Men kan het ook afgeven bij Mevrouw
De Vries, Schoolhuis, Zuid-Eierland.
j.P.S.
|1I1||iiiii:iiiikiii!IIIIiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!IIIIIiiiiiiiii!:|||1II
HET OPTREDEN DER RUSSEN.
Ce Russen zijn Polen binnengerukt,
maar blijven neutraal in het-groote we
reldconflict. Deze twee feiten moet men
in het oog vatten om de gang van zaken
van het oogenblik te verstaan. Want de
inmenging der Russen in Polen heeft
ten doel, hun positie in Oost-Europa on
dubbelzinnig te bevestigen Zij willen niets
minder, maar ook niets meer. De over
eenkomst, die zij op 23 Augustus met het
Derde Rijk hebben gesloten, had ten doel,
vast te stellen, dat het Oosten van Euro
pa, dus het gebied, dat tusschen Duitsch-
land en de Sovjet-unie in ligt (de lan
den van Zwarte Zee tot Oostzee) slechts
Duitsch-Russische invloedssfeer mag we-
-en en dat het westen zich buiten inmen
ging in dit gebied moet houden. Dit was
tot nu toe de Duitsche stelling tegen
over Fngeland geweest. Het is voortaan
de stelling zoowel van Duitschland als
van Rusland. Met de opmarsch in Polen
geeft Rusland te verstaan, dat het uit,
deze opvatting de consequentie trekt.
Het trekt deze consequenties, nadat
de Duitsche overwinning in Polen ver
zekerd is. Aan de Poolsche regeering
blijft nu niets anders over dan uit te
wijken. Ze is wel tijdelijk op Roemeensch
gebied, maar zal hier wel niet kunnen
blijven, omdat Roemenië de Russen en
Duitschjers niet wil prikkelen. Met het
vertrek der Poo!sch|e regeering naar het
westen volgt zij de paden van andere
andere verjaagde staatshoofden. Het wes
ten echter zal door dit feit zich niet laten
verleiden om vrede te sluiten. Althans
te Londen en Parijs geeft men te verstaan
dat men door zal vechten. Engeland en
Frankrijk achten zich nog slechts aan
het begin van een lange weg; zij zijn
voornemens ook verder die weg te gaan,
hoeveel moeilijkheden zij ook ontmoeten.
Dat deze moeilijkheden door de Rus
sische houding zijn toegenomen, is dui
delijk. Nog afgezien van het feit, dat nu
de liquidatie van het Poolsche probleem,
althans zuiver militair gesproken, de
Duitschers gemakkelijker zal vallen,
geeft deze daad der Russen de kleine
staten in Zuid-Oost Europa een duide
lijke waarschuwing. Roemenië zal reker,
minder dan ooit geneigd zijn zich aan de
zijde van het westen te scharen. Ook
Turkije is door de houding der Russen
tot nadenken gebracht. Het had in de
eerste helft van Mei een aecoord met
de Engelschen gesloten en zich op die
wijze in het „front tegen agressie" ge
schaard, dat de Engelschen sinds Maart
aan het vormen waren. Reeds toen ech
ter maakte de Turksche regeering voor
behoud en liet zij haar eindbeslissing
van de gedragingen der Russische regee
ring afhangen. Toen dacht men nog in
het westen, dat het mogelijk was, de Rus
sen te winnen voor het „vredesfront".
Nu Moskou de Duitschers steunt (al,
vecht de Sovjet-unie niet mee en blijft
zij „neutraal") is de positie der Turken
gevaarlijker geworden. Want de Russen
zullen net dulden, dat de Turksche re
geering de Dardanellen open stelt voor
de Britsche vloot, zoodat deze in de
Zwarte Zee zou kunnen komen om de
Roemenen te helpen en via dit land de
Polen bij te staan. Dit was in Mei nog
de verwachting der Engelschen; hierop
was hun hoop gebaseerd. Een Britsche
OOSTEREND.
ZIEKENFONDS-OOSTEREND.
Daar dokter Renout in militaire dienst
is moeten treden, neemt dokter Jans als
plaatsvervanger de praktijk waar. Even
eens is deze plaatsvervanger voor dok
ter Van Dommelen, De Cocksdorp, die;
ook aan de mobilisatie-oproep gevolg
heeft moeten geven.
Illlll llllll
mill BINNENLAND llllll
mmmm
Voor 1940 wordt het werkelijk tekort
op 55,5 millioen geraamd, mits de begroo
te belastingopbrengst wordt verkregen;
voor 1941 wordt een tekort van llb'mil-
lioen geraamd.
Het ontwerp De Wilde inzake In
komsten- en Winstbelasting wordt ver
vangen door A. Verhoogde Ink.-belas
ting, ingang Mei 1911; raming 30 miljL;
B. een Winstbelasting, in de plaats van
de Dividend- en Tantièmebelasting, in
gang voorjaar 1940, raming 20 millioen.
Voorioopig zullen geheven worden 45
opc. op de Gein.fondsbelasting, waarvan
15 reeds over 19391940.
Ter dekking van de mobilisatieuitga
ven wordt een leanings fonds ingesteld,
af loss. termijn 15 jaar. Behalve voor De
fensie en bestrijding werkloosheid zul
len geefi nieuwe uitgaven worden gedaan.
Gp loopende uitgayen zal zooveel moge
lijk bezuinigd worden.
steun aan Roemenië zou de heele Balkan
in het geding gebracht en de _§pil geïso
leerd hebben. Nu Turkije tot nu toe neu
traal is gebleven en Roemenië daardoor,
zich eveneens onzijdig houdt, is deze En-
gelsche opzet mislukt. 1 let Russische op
treden tegen Polen heeft een meedoen van
de Turken voorioopig nog onwaarschijn
lijker gemaakt.
De neutraliteit der Russen werkt wel
ten gunste der Duitschers. Maar het
hoofddoel van Moskou is natuurlijk het
Russische belang te dienen, dat bij deze
onzijdigheid gebaat is. Want Stalin ver
langt geen conflict, dat groote deelen van
zijn leger zou binden, tiet is voor hem
veel voordeeliger af te wachten, hoe de
toestand zich ontwikkelt. Met zijn op
marsch in Polen behaalt hij een voor
deel. ijat hem weinig offers kost. De po
litiek van samengaan met Duitschland
brengt hem reeds in de aanvang baten.
Hij zal dergelijke successen ook in het
vervolg willen behalen; met de geringste
inspanning het meeste nut. Daarom zal
hij, als het niet noodig is, de eenmaal
aangenomen houding, liet blijven staan
tusschen de twee strijdende partijen, maar
met een „neutraliteit", die ten gunste
der Duitschers werkt., niet prijs geven.
DE ONTWIKKELING IN OOST-AZIE.
Rusland zal nog minder geneigd zijn
van zijn neutraliteit afstand te doen, om
dat het daarmee ook in Oost-Azië een
succes heeft behaald. Dit succes heeft
eerst zijn optreden in Europa mogelijk
gemaakt. Het werd n.l. tot voor korte tijd
in zijn Oostsiberische bezittingen be
dreigd door de Japanners. Zoolang er
kans was, dat Japan met Duitschland een
verbond sloot, dreigde voor de Sovejt
Unie de oorlog op twee fronten, in het
Westen tegen Duitschland, in het Oosten
tegen Japan. Dit gevaar verviel, toen de
Russen en Duitschers het op 23 Augus
tus eens werden.
Voor Japan was het nu de vraag, of
het het Duitsche aanbod zou aanvaarden,
dat bemiddeling beloofde tusschen Japan
en Rusland, opdat aan het geschil in het
Oosten althans tijdelijk een eind zou,
komen, of dat het een accoord met de
Engelschen zou sluiten. Deed 't dit laat
ste, dan kreeg het misschien wel de vrije
hand tegen het nationalistische China,
maar dan zou het toch met de inmenging
van Engeland, gesteund door Amerika,
op de duur moeten rekening houden,
Ging het er toe over een wapenstilstand
te sluiten met de Russen, (hetgeen nog
niet een definitief accoord beteekende),
dan kon het zich althans de toekomst
open houden. Het heeft op grond van
deze overwegingen de bemiddeling der
Duitsche diplomatie aanvaard. Na het
voorioopig accoord (zeer voorioopig,
want de kwestie in China is nog niet ge
regeld), tusschen Rusland en Japan had
den de Russen de handen vrij in Europa.
Ze maken nu van de kans gebruik om
zich hun aandeel van Polen te verwerven.
Of er op deze beslissing nieuwe beslis
singen volgen, of dat een poos lang alle
groote belanghebbenden afwachten, hoe
de toestand zich ontwikkelt, is de vraag,
der komende weken. Het westen geeft
geen kamp. Duitschland echter voelt zich
sterker en zal thans geen groote con
cessies willen doen. Onder deze omstan
digheden vraagt men zich af. hoe het
met een eventueele bemiddelingspoging
van Mussolini moet gaan.
t
lllllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiNiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiillllll
llllllliilil WEET U ZE ALLE VIJF IHIIIIIIÜI
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllUlllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllll
||||||iiiiiiiiiiliiii<iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinii||||||
Hllllllüil VAN OVER DE GRENS.
