TEXELSCHE COURANT SPIT... KLODSTERBALSEM 52ste Jaargang Zaterdag 4 November 1939 Eerste blad No. 5392 Ruwe schrale huid P UROLI EEN TEXELSCHE KOTTERVAARDER AAN HET WOORD AKKER'S Texelsche Berichten De Eletrificatie van Polder Het Noorden Herfst-indru k k e n Uitgave N. V. Boekhandel en Drukkerij v. h. Langeveld en De Rooij Den Burg Telefoon 11 lllllll GEMEENTE TEXEL jiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii STAAT VAN BELEG De Burgemeester van Texel maakt be kend, dat bij Koninklijk Besluit met in gang van 1 ^ov. 1930 deze gemeente in STAAT VAN BELEG is verklaard en vestigt de aandacht op het overzicht van de voornaamste wetsbepalingen betref fende dien thans ingetreden BIJZONDE REN RECHTSTOESTAND, hetwelk op daarvoor bestemde plaatsen is aange plakt. lllllli VOOR DE ZONDAG lllllliiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiuiiiiiiiiniiiiiiiillllll ONVOLDAANHEID. Wie onvoldaan is over zijn verleden, Schenk' aandacht aan de waarheid in 't heden. Ontbrak er veel aan 't mceilijk vorig leven, De toekomst kan zijn hart nog vrede geven. Het wemelt in de wereld van vroolijke rnenschen, vooral op plaatsen, waar men stelselmatig het vermaak pleegt te zoe ken. Slaat men echter de schare gade, dan bespeurt men, dat in vele gevallen die opgewektheid slechts een masker is. Misschien zijn de meesten het zich niet, of althans niet helder bewust, maar stel lig zijn er ook, die het onmiddellijk zou den erkennen. Men zoekt verstrooiing, omdat men geen bevredigende inhoud heeft gevonden voor het leven. Velen zijn bang voor de gevoelens en gedachten, die er in hen oprijzen, wanneer een rustige omgeving hun gele genheid tot inkeer biedt. Zij zijn voor zichzelf op de vlucht. Menig mensch is nu eenmaal niet tevreden over de loop, die zijn leven heeft genomen. Hij pie kert over verkeerde dingen, die hij heeft gedaan, over verkeerde gewoonten, die hij zich heeft aangewend, of over het geringe sucoes, dat hij met zijn arbeid zijn studie zijn toewijding heeft verkregen. Hij mijmert er over, dat an deren geslaagd zijn, terwijl hij de kamp verloor. Hij ziet er geen gat meer in; hij beschouwt zich als een mislukkeling Op zijn best kan hij nog in luidruchtige opgewondenheid vergetelheid zoeken;zoo dra hij weer in de stilte is, valt dat mas ker der blijdschap van hem af, hij keert terug in zichzelf, versombert en is even teleurgesteld en verdrietig als tevoren of erger nog Wanneer zoo iemand het vroeg of laat eens met de waarheid durft wagen, is dat een groot geluk. Zondag 5 November 1939. ||||)|iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniii|illll llllllllllll VOOR HOOFD EN HART. |||||||j|||| lllllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiillllll ZONOAO Roem niet op hetgeen ge uw vrome werken noemt. Manoe. MAANDAG Zonder gemoedelijkheid geen toenade ring en wederzij dsche waardeering. DINSDAG Doe armen wel, maar spreek niet van uw daad Manoe WOENSDAG De liefde tot het werk is de deugd van de mensch in de samenleving. DONDERDAG Zachtheid van karakter wordt slechts langzaam verkregen, indien zij niet bij ons aanwezig is; bezit van veel zelfbe- heersching is daartoe een vereischte. VRIJDAG Wijsheid en verstand zijn geen woor den van dezelfde beteekenis, want men vindt veel verstandige rnenschen, die on verstandige dingen doen. ZA i ERDAG In de zedelijke wereld is het vertrou wen een bijzondere macht, waarvan men niet licht te veel kan verwachten. Be houd dat vertrouwen, ook al ziet ge nog zoo vaak, dat het wordta teleurgesteld. van handen en gelaat, schrale lippen, gesprongen handen genezen snel met Do<"30-60ct.Bij Apoth.en Drogïïiên HHmUNHARDTHH ||||||iiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiii!iiiiiiiiiiiiiiiiiii]iiiiiuiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiii|||||| llllll UIT ONZE TAAL-TUIN. lllllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiNiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiillilii 117. KAPITEIN, in het Middel-neder- landsch capitein: aanvoerder. Ontleend aan het Latijn, van caput: hoofd. 113. KAPOTJAS houdt verband met het Fransche capote: regenjas. Ontleend aan het Latijn, n.l. van capa: kap. 119. KAPSEIZEN, een zeemansterm kantelen. Llit het Engelsch; to capsize, wat wel in verband gebracht wordt met het Spaansche capuzar: onderduiken. ii. Van de week sprak ik nog een vis- scher uit IJ muiden, zei onze kottervaar- der. Hij kon zich een 23 jaar geleden best redden. Ook hij ging toen ter vischvangst. Daartoe had hij een sleep boot voor de trawlvisscherij ingericht. Hij had juist weer een prachtige partij dure visch aan boord. Daar rees plots een Engelsche onderzeeer uit de golven op. Er werd hem gevraagd, of hij visch aan boord had. rNou", zei-ie: .„een beetje....." Maar hij moest stoppen, werd geènterd en meegenomen naar 'n Engel sche haven. Vier weken lang zwierf hij jn Engeland rond, toen ging hij met Tn passagiersboot weer huistoe. Zijn schip werd een tijdlang vastgehouden. Toen hij het terugkreeg, was het verwaarloosd, enz. Die man moet nu nog werken, hij behoort tot de oude garde, tot de oude arme garde....... Hij heeft de schuit la ter n.l. moeten verkoopen om de belas ting te kunnen betalen. Dit is een van de gedupeerden DUITSCHE VLIEGERS GROETTEN. Dit alles werd gedaan om te voor komen, dat de visch naar een vijandelijke staat werd vervoerd. Een wilde strjjden onbezonnen, want het moet toch gebeurd zijn, dat men zoowel het portie, dat voor de vijand bestemd was, als dat, wat voor het eigen land moest dienen naar de maan hielp. Maar tot nogtoe gaat het best. Van de week kwam er een Duitsche bommen werper over. De bemanning groette al lervriendelijkst. Wij ookWe houden ze allemaal te vriend. Ik heb nog geen oorlogsschepen ge zien. Vliegtuigen komen er alle dagen in de buurt. Ze nemen doorgaans am per notitie van je. Krijnen denkt, dat men nu met meer van die afschuwelijke dingen zal uithalen als in de wereldoor log. Het is toen wel gebeurd, dat eqn Duitsch vliegtuig de mitrailleur op een weerlooze Holfandsche visschersschuit richtte, en daarbij een scheepsjongen, die voorop stond, door een kogel werd ge troffen. M ijnen meent, dat de menta liteit is veranderd, maar wij twijfelen...,., en vreezen dat de wereld van de jareji 1914 tot 1918 niets heeft geleerd. WRAKKEN UIT DE VORIGE OORLOG. Neen, vervolgt Krijnen, het gaat best nu, de schade, die je af en toe krijgt, heb je te wijten aan de wrakken van schepen, die in de wereldoorlog ver nietigd werden. Vier jaar geleden heb ben we binnen een etmaal twee nette(n met borden en al verspeeld. Een net was splintern euw. Dat was een schade post van f 700. Je hebt nogal eens zoo'n treffer met een wrak, maar gelukkig is de schade doorgaans minder groot, zoodat Laat dadelijk een groote pot Akker'a Kloosterbalsem halen en laat U drie maal per dag flink daarmede wrijven. Akker's Kloosterbalsem heeft de bij zondere eigenschap diep in de weefsels te dringen en daar oplossend te werken. Kloosterbalsem tast dus Uw spit in zijn oorzaak aan. verdrijft verrassend snel de pün en maakt Uw spieren weer gezond. Ongeëvenaard als wrijfmiddel bU spit, rheumatiek, splerverrekkingen, stram heid. kneuzingen, ischias, pijnlijke spieren Per pot van 2o Gram f 0.62i/j, pot van 50 Gram f 1.04 het net na een grondige reparatie wel weer te gebruiken is. Vooral bewesten de Haaks zijn in de wereldoorlog vele loggers in de grond geboord. Er varen ook steeds meer loggers uit. Volgende week gaan er 25 uit IJmui- den ter haringvangst. Komen die ook vaak met wrakken in aanraking? Natuurlijk niet, die hebben drijfnet ten, maar voor hen is 't gevaar 'n mijn bin nen te halen, weer veel grooter dan voor ons. Ons net, de z.g. trawl, schuurt over de zeebodem. Als je flink opstoomt en dan plots stevig vastraakt in een wrak, •als je dan in de kooi ligt, word je er uit geslingerd..,.. loggers hebben groote ijzeren bor den, waarin het woord Holland is uitge zaagd. 's Nachts wordt dit verlicht. Ook wij varen 's nachts natuurlijk met licht op, want wij halen ook nu nog 's nachts het net binnen. Twee schijnw erpers haar voren en twee naar achteren gedraaid. Maar de loggers blijven 's nachts wer keloos liggen om niet de kans te loo- pen bij het binnenhalen van het drijfnet een mijn tegen het schip te krijgen. Ook voor de loggers beteekent de huidige toe stand een periode van groot ongerief, want zij kunnen nu niet meer om de Noord gaan. In vredestijd stoomen ze op tot Helgoland en Borkum. Veel loggers varen nog niet uit. De vloot van Katwijk b.v. ligt nog nagenoeg heelemaal stik Enkele loggers slechts zijn ook voor de trawl ingericht. DUITSCHE MIJN GAF f60.-. Soms visch je ook nog wel mijnen uit de wereldoorlog op. Tien jaar geleden hadden we ten N. van Terschelling twee van die knapen van Duitsche makelij in het net. Onze autoriteiten waren er blijkbaar zeer mee in hun schik, want we kregen er f 60 per stuk voor. Vier- maanden geleden hadden we er ook nog; eej; te grazen, maar nu bracht-ie geen oent op. Zijn die mijnen niet gevaarlijk meer? Sommige met, maar er zijn cr on der, die je nog best in de lucht kunnen laten vliegen. De meesten zijn lek ge schoten en daardoor gezonken, maar de gevaarlijke lading behoeft niet altijd ver gaan te zijnTwee trawlers hebben dit na de oorlog onder voelden... w SHIPS THAT PASS. Hoe zit het met de scheepvaart? Frappant is wat Krijnen ons hierover vertelt. Waar we nu visschen, bij het vuur schip van Terschelling, ligt het kruis punt van talrijke waterwegen en in nor male tijden, aldus Krijnen, wemelt het er van schepen, vooral 's Zondags. Nu zie je er een, twee; drie is al ongewoon veel. Het zijn doorgaans houtbooten. Vorige week zagen we vlakbij een sloep drijven. We hebben vergeefs geprobeerd hem op te visschenhet weer was te ruw. GEEN MOLESTVERZEKERINO Is u verzekerd tegen mogelijke „aan randingen" door vijandig-gezinden? Neen, en niet één Texelsche kotter. Dat zit zoo. Deze molestverzekering loopt over een periode van vier weken en bedraagt driehonderd gld., dat is dus f 73 per week. Een geweldig bedrag, maar als je daarmee je schip van f 40000 verzekerd gevoelt...... Een bezwaar is evenwel voor ons, dat hierbij geen reke ning wordt gehouden met het feit, dat wij van die vier weken er soms een of zelfs twee niet uit kunnen varen. Men laat je dan evengoed dokken. Niemand lean dat dan ook betalen. De verzekering, in normale tijden gesloten geldt nu niet meer. - Er schijnt nogal veel visch te v angen Ja, vorige week konden we geregeld ha'.en. We hadden nauwelijks tijd om te slapen. Dan wordt het net om de zeven kwartier gehaald. Per etmaal slaap je an ders totaal zeven uur, welke in vieren wordt verdeeld. MATERIAAL DUURDER. Krijnen merkte nog op, dat het mate riaal als kabels, garen, staaldraden enz. met 40 pet. gedurende de laatste we ken is verhoogd. In 1937 kocht hij draad voor 36 oent per meter, nu betaalt hij er 70 cent voor Dit jaar is er volgens hein nog genoeg olie te krijgen, maar wanneer het con tract afgeloopen is, zal er, vreest hij, veel minder olie te bemachtigen zijn. We vroegen Krijnen tenslotte nog, of het niet geweldig interessant is, om, wan neer het oorlogsgedruisch weer bedaard zal zijn, eens een weekje met hem mee te gaan. Het antwoord was evenwel zeer ontmoedigd. Ik raad het niemand aan, zei hij. Allemaal stappen ze enthousiast aan boord, maar je moet ze zien, als ze weer voet aan wal zetten...... Niemand, die mij voor de tweede maal verzoekt mee te mogen. r Nu Krijnen, dan houden ure het maar zoo. Maar intusschen bedankt voor al uw wetenswaardigheden, waarvan pnze le zers zeker met veel belangstelling zullen hebben kennisgenomen. J. UITSLAG AANBESTEDING. RUIM KWART MILLIOEN BETONWERK. Naar de Beverwijksche Courant ons meldt, is Aannemersinij. „Noord-Hol land", directeuren de heeren Henneman en Mok, gevestigd te Heemskerk, Laagste inschrijfster voor betonwerken op Texel, uit te voeren voor rekening van de Ge nie. Ze schreef in voor f 370.000,—, UITSLAG VERLOTING Het Bestuur van de Heldersohe Konij- nen-Sport-Fokvereen. „Streven naar Be ter" verzoekt ons onname van de uit slag van de door déze Vereen, gehou den verloting, daar op Texel vrij veel loten geplaatst werden. Prijzen vielen op de loten: 1172 1721 2630 2982 2931 230 17S3 232 385 1918 1913 1012 1375 1290 2587 1642 2727 1807 1652 2971 1708 1749 2987 2766 13171 Op lot no. 230 viel de hoofdprijs, een horloge, op lot 232 een luidspreker, op 2587 een schemerlampje. De prijzen kunnen worden bekomen bij A.P. de Wit, waarn. secr., Stakman Bos- siestraat 67, Den Helder. Na zes weken vervallen niet-afgehaalde prijzen aan de Vereeniging. (Slot.) DE OVERBODIGE DIJK. Bij de aanvang van ons artikel schre ven we over het leggen van de N.O. dijk.- Deze nu werd opgeworpen na de dijk van Eierland, loopende van Waalenburg tot de Eierlandsche duinen tot bij De Cocks- derp. Het zuidelijke deel van de dijk nu had nooit behoeven te worden gelegd. Het was veel verstandiger geweest, wan neer men dadelijk tot het leggen van de N.O. dijk was overgegaan. Deze kwestie heeft toentertijd vele pennen en tongen in beweging gebracht, maar er waren te veel tegenstanders. Toch zou er vrij spoe dig een nieuwe polder gevormd worden: De inham tusschen Eierland en Een dracht eenerzijds en het Oude Land an- derszijds, waar men zich in de 19e eeuw op de oestercultuur toelegde, verzandde meer en meer, waardoor o.a. de uitwate ring van de aanliggende polders belem merd werd. Om aan deze moeilijkheden het hoofd te kunnen bieden, werd door de 29 gemeenschappelijke polders beslo ten deze inhatn in te dijken. Een nieuwe polder, het Noorden, werd gevormd. De polder heeft het land in de loop der jaren van de hand gedaan. Waalenburg kreeg teen het recht langs de zuidelijke rand een kanaal te graven om zich van zijn overtollig water te bevrijden. Waalenbiirg loosde eertijds ook door het gebied van Eierland, dat zelf immers ook tot bema ling overging. Eierland kocht dit recht af voor de som van....... 40. 000 gulden. Wie thans door het Noorden gaat, zal een gunstige indruk van de polder krij gen: Dank zij wetenschap en techniek is het Noorden een gebied geworden, dat er zijn mag. Het land levert velerlei en dient zoowel landbouw als veeteelt. Ge durende het afgeloopen jaar is er zeer veel grasland gescheurd. De resultaten blijken aan de verwachtingen te beant woorden. Aan de wegen is de meeste zorg besteed en nu en dan zien we nieuwe gebouwen verrijzen. Een 25-tal perceelen zal aan het electrisch net worden aange sloten. Voorts zal de petroleumverlich. ting aan de Loswal door electrische lidht worden vervangen. BROEDPLAATS DE BOL. In het in het biezonder door vogellief hebbers zeer begeerde en gewaardeerde beek „Texel, het vogeleiland", van onze vrcegere plaatsgenoot, de heer J. Drijver, 'ezen we omtrent broedplaats De Bol, gelegen in het Noorden, dichtbij de Mo len, o.a.: Het heeft maar weinig ge scheeld, of bij de laatste verkooping was de Vereen, tot Behoud van Natuur monumenten eigenaresse van De Bol ge worden. Was die opzet gelukt, dan zou een uitgestrekte broedplaats van unieke beteekems behouden gebleven zijn. Maar gedane zaken nemen geen keer en onder de gegeven omstandigheden kunnen wij er niet dankbaar genoeg voor zijn, dat De Bol nog steeds van biezondere ornitholo gische waarde is, de jarenlange cultivee ring ten spijt. Dat is, behalve aan de ge steldheid van het terrein, vooral te dan ken aan het goede hart, dat de eigenaars de heeren Gebr. Koning, de vogels toe dragen. Dat de grondbezitters gaarne hun medewerking verleenen als het om de be scherming van de broed vogels gaat, komt op Texel herhaaldelijk voor. Dat zij even wel zoover gaan, om aan de Vereen, al lerlei rechten toe te kennm omtrent toer gang, jacht en nog meer, geldt toch nog alleen maar voor de Bol en voor de Schorren achter de EendracTft. Geen jacht dus, zoodat hier gespro ken kan worden van de eerste winterreser- vaten voor vogels, een nieuwe vorm van vogelbescherming in Nederland. Wie de zwermen vogels gezien heeft, die in het winterhalfjaar aan en in de kreek fin De Bol huizen,, vooral bij ruw weer, wanneer de wadden door het hoogè VAN EEN NIEUWE TEXELAAR Ongemerkt, maar zeker kalen de boo- m£n. De bladeren vallen en de herfst versombert het gemoed van de rnenschen. Wanneer je zoo eens op een „erg waaierige" grijze middag door de velden loopt, word je vanzelf triestig. De wind waait je spattertjes regen in het gezicht, gele bladeren vliegen door de lucht, de boomen buigen onder het geweid van de storm en de koeien kleumen met hun rug naar de wind. Een schaap kijkt met z'n altijd pein zende melancholieke blik over een tuin- walletje. Heel de natuur is somber. Maar als dan de zon gaat schijnen, verandert ihet grijze landschap. Alles klatert nu van ihet harde, heldere herfsjtzonlicht. Het oog ziet bijna tot in het oneindige en de polder ziet er nu vroolijk uit.Zwarte kraaien, witte schapen, bonte koeien, allet doen hun best om het groene, glanzende polderland er maar zoo frisch mogelijk uit te laten zien. En wanneer je dan op zoo'n dag naar de markt gaat, dan ligt het dorpsplein daar zoo zonnig en vrien delijk met al die vroolijk bezige boeren met de schapen en koeien, dat je versom berde gemoed, ondanks de oorlog met al z'n verschrikkingen, toch weer op- vroolijkt. Van de week ben ik op een morgen eens aan de haven gaan kijken. Het was mooi herfstweer met een zwak zon netje, maar winderig en koud. De haven lag vol met schommelende visscherssche- pen. Aan een oude visscher, die niet meer varen kan en nu de rest van zijn leven doorbrengt met het kijken naar de uitva rende en thuiskomende schepen, vroeg ik of al die schepen binnenlagen omdat ze bang voor de mijnen zijn. Hij keek me meewarig om zooveel onwetendheid aan en zei Met zoo'n wind kunnen we toch niet uitvaren Teen ben ik maar eens op de dijk ge klommen om naar die woeste zee te kij ken. En ja, de golven liepen storm óp de dijk en het schuim vloog er in witte vlokken over heen. Aan de andere kant van de dijk strekte de wijde polder zich uit. Aan de haven reden vrachtwagens bedrijvig af en aan. Alles klapperde in de wind. En boven dit alles stak de molen z'n wieken verlan gend de lucht in. Maar al was de wind nu ook nog zoo sterk, hij mocht niet draaien. Er kan ook teveel van het goede zijn. J.B TER OVERDENKING. GOEDE DADEN zijn heel wat beter dan goede raden. WE WORDEN VAAK GEDWONGEN het goede te laten loopen om het betere te redden. BENT U een klein mannetje? Laat v niet ontmoedigen. Napoleon was ook een ukkie. DE VROUW van een zakenman kan zijn succes verdubbelen, maar ook zijn mislukking. vloedwater ontvolkt worden, begrijpt liet groote belang van zulk «jen veilige rust plaats pas goed. Het karakter van De Bol, van het be groeide gedeelte dan, heeft zich nogal gewijzigd: de groote zand- en modder vlakten, bezaaid met schelpen, met oester- schalen vooral, verdwijnen meer en meer en de oude juncusvegetatie heeft bijna overal plaats gemaakt voor goed gras- en klaverland. Het zou ons te ver voeren al de vogel soorten te vermelden, die hier broeden. Ja, 't Noorden heeft door dit rijke vogel terrein er krachtig toe meegeholpen, dat Texel ,-het beroemde vogeleiland is ge worden van thans. J. EEN AVONTUUR IN DE ZOMERVACANTIE. 41. En daar lag nu het spartelende monster met z'n enorme kop, waaruit lange draden hingen, op het strand. Maar dat is immers een Reuzen ineenval, riep Paul uit. Ik heb ervaren vissers wel eens over die beesten horen spreken. Ze kun nen verscheidene eeuwen oud worden; men heeft wel knapen gevangen, die 250 K.G. wogen. Ze zijn zeer gevaarlijk, want als ze de gelegenheid krijgen, grijpen ze met hun ontzaglijke muil ganzen en hon den en zelfs gebeurt het wel, dat ze ba dende kinderen grijpen. Het dier werd gedood en op een vrachtwagen naar de stad gereden. 42. Op de markt werd het wonderlijke dier tentoongesteld. Maar dit was niet de enige sensatie in de stad, want 's nachts had de politie de rest van de smokkelaarsbende gevangen genomen. De jongens werd verzocht bij de Com missaris te komen en daar werd hun een deel van de uitgeloofde beloon.ng overhandigd. Toen gingen de vier kna pen, trots op hun avontuurlijke vacan tie weer naar huis. Hun enige zorg was nu nog, dat wel geen van hun kameraden iets van hun wonderbaarlijke avontuic zou willen geloven. EINDE.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1939 | | pagina 1