TEXELSCHE COURANT
Mijnhardljes
Woensdag 6 December 1939
No. 5401
?2ste Jaargang
DE NIEUWE IEXELSCHE COURANT
Texelsehe Berichten
Texelsehe Berichten
mm
Uitgave
N. V. Boekhandel en Drukkerij
v. h. Langeveld en De Rooij
Den Burg Telefoon 11
IS SINDS 1 JULI 1930
IN DIT BLAD OPGENOMEN.
DVERTENTIES: 12 cent per regel
minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor
vier plaatsingen opgegeven, wordt drie
maal berekend. Vraagt ons zeer voor-
deelig tarief voor neringdoenden.
EX EL AARTJES: 48 ct. (4 regels, ge
heel met kleine letters gezet, hoogstens
vier; vooruit betaald)
BONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten Den Burg tl.— losse nrs. 4 ct
10NDAGSBLAD: f0.50 per kwartaal;
tuiten Den Burg f0,70.
POSTREKENING no. 652.
OOGWATER (ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer een half uur later.)
7 8 9 10 11 12 Dec
BS 5,18 6,19 7,16 8.02 8,45 9,25
OP 7 DEC. LICHT OP VOOR
RIJWIELEN eri RIJTUIGEN 4 16
|OLL. MIJ. VAN LANDBOUW.
WOLVORDERING. In antwoord op 'n
Jraag van de heer Jb. Keijser Sz. deelt
e voorz. mee, dat nog niet bekend is,
wanneer de wol zal worden gevorderd,
e heer Jb. Keijser wijst er tevens op.
at de uitbetaling van het graan nog
p zich laat wachten. De voorz. zegt, dat
leze afwikkeling vrij normaal gaat en
at men niet moet rekenen op uitbeta
ling binnen drie weken na de aflevering.
Jjttij voegt hieraan toe, dat reeds door
f geringe onjuistheden in de afleverings-
*ktaat nader onderzoek moet volgen en
fiat daardoor uitbetaling wordt ver
daagd. De voorz. verklaart, ten aanzien
-an de wolvordering, dat een commis-
ic werd gevormd, waarin als Texelsehe
eden zitting hebben dhr R.W. Stoep-
ter en hijzelf en wel naast eenige voor-
anstaande figuren uit de landbouwwe-
eld. Volgens de voorz. wordt de juiste
weg bewandeld door via de Org. te
rachten verbetering in de prijs te
[rijgen.
De heer A. Eelman vindt, dat er op
wezen moet worden, dat de prijs niet
baseerd dient op de wereldprijs van
ept. j.l., maar op die van Oct.. welke
130 tot f 1.35 was
MOBILISATIE. De heer C. Keijser,
uitersplaats, merkt op, dat de eene boer
ie onder de wapens is, minder gage
ntvangt dan de ander. De voorz. heeft
it ook wel eens gehoord, maar hij ziet
i deze zaak echter te veel moeilijkhe
en dan dat door de org. daarin verbete-
ing te brengen zou zijn. Voorts stelt de
ïeer C.Keijser de vraag, of de Org. geen
nvto<ed kunnen uitoefenen op de verbete-
ing der verlofregeling. De voorz. ant-
oordt, dat het bestuur twee vertrou-
ensmannen had benoemd om de verlofs
kwestie te regelen, maar deze perso-
len werden uitgeschakeld en nu is de
l| mtgemeester met de regeling belast.
STEUN. In antwoord op een desbetref-
f5?/ide vraag van de heer Bakker deelt
e voorz. mee, dat bij het begin van de
ctie voor steun aan de schapenboeren
epoogd is voor alle boeren een uitkee-
ïng te verkrijgen, maar dit kon niet be-
icreikt worden. De regeering gaat van 't
tandpunt uit, dat er een bedrijf moet
:ijn en als norm daarvoor werd het getal
0 genomen. Bij een vorige steunregeling
vas dit veertig. Nu wisten de organisa-
ies het klaar te spelen, dat er 20 van
iemaakt werd.
VOER De heer A.Eelman wijst op de
inngende noodzakelijkheid, dat voer
oor de schapen beschikbaar wordt ge-
>teld. De voorz. zegt, dat reeds bereikt
dat voor de lammeren voer wordt ver
stekt en dat er ook verzocht is voor de
schapen een gunstige regeling te treffen.
HOOI. De heer P. Koorn vraagt, hoe 't
net de hooivordering staat. De commis
sie blijkt de lijsten te hebben gecontro-
teerd. Er moest 230000 k.g. worden gevor
derd. Aangezien de voorraad dit jaar wel
slecht is, is er geprotesteerd, met het re
sultaat, dat dit jaar slechts honderddui
zend k.g. gevorderd zal worden. Aanvan
kelijk kwam de vordering overeen met
'eertig k.g. per bunder; nu is dit twintig
g-
Na nog dank te hebben gebracht aan
Ie afgetreden bestuursleden, werd deze
leanimeerde vergadering omstreeks elf
»ur met een woord van dank voor de
//stekende opkomst gesloten.
IET ZWARTE GEVAAR.
j| Het zou fantastisch zijn, te doen alsof
pers had meegewerkt om de oorlog
doen uitbreken, maar ik beweer wel,
rial zij., op zeer weinig uitzonderingen
na, verzuimd heeft de zaak des vredes
e bevorderen. Irene Stilees in
World's Press News.
Kamer van koophandel.
Bij de verkiezing op 29 Nov. werden
670 stemmen uitgebracht, waarvan 279
van onwaarde. L. Coltof kreeg er 319,
F. M. Endel 361. B. Kuijper 111, H C.
Jnd 106, K.F.Oortgijsen 37, F. H. Rin-
frs 143,Chr. H. Th. Schmalz 314.
Gekozen werden resp. L. COLTOF J
M. ENDEL, CHR. H. TH. SCHMALZ
KUIJPER, H. C. LIND en F. H. RIN
GERS.
||||||iiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii||||||
UIT DE KEUKEN
VAN DE KRANT.
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllUlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
EEN NIEUWE MACHINE.
DEED HAAR INTREDE.
Het zou er met de uitgave van een
krant slecht voorstaan, wanneer men
niet over een zetmachine beschikte En
een bedrijf, dat maar een enkele ma
chine rijk is, kan dan ook niet bogen op
een solide grondslag. De bedrijfszeker
heid is maar gering, wijl dit, wanneer
men zich volledig op zoo'n machine heeft
ingesteld reeds bij de geringste ma
chinestoring een aanmerkelijke vertra-
kan teweeg brengen En de lezer ver
langt nu eenmaal, zijn krant op tijd en
stelt aan haar inhoud zijn eischen.
Om nu de bedrijfszekerheid op te voe
ren, ook tengevolge van de mobilisa
tie kwam deze in het gedrang zijn
we overgegaan tot de aanschaffing van
een tweede zetmachine, in dit geval een
„Linotype", een ingenieus geconstru
eerde moderne machine, welke onze pro
ductie opvoert niet alleen maar tevens
onze letterkeuze vergroot en voor ander
zetwerk, dan voor de krant noodig is,
toepassing kan vinden.
Voorloopig beschikken we over twee
geheel nieuwe lettersoorten: „Excelsior"
(de gemakkelijk leesbare letter waarmee
o.a dit artikeltje gezet is, in hoofdzaak
bestemd voor de krant) en de „Mem
phis", een prachtig type voor circulaires,
programma's, tijdschriften, enz., enz.
De mobilisatie is oorzaak, dat ma-
chineonderdeelen als regel slechts met
groote vertraging geleverd kunnen wor
den en zeker, wanneer we ze uit een
der oorlogvoerende landen moeten be
trekken. Regeeringsorders hebben voor
rang. Mede is de mobilisatie oorzaak van
de onttrekking van personeel aan ons
bedrijf.
Beide omstandigheden hebben ons ge
leid tot het besluit; waarvan we hier
melding maken en het spreekt vanzelf,
dat de bewijzen van waardeering, ons
door onze abomié's, adverteerders en
drukwerk-cliëntèle op zoo welsprekende
wijze betoond, ons daarbij niet weinig
hebben aangemoedigd.
Bij voorbaat mogen allen er zich van
verzekerd houden, dat geen moeite ons
te groot zal zijn om tegemoet te komen
aan alle redelijke verlangens, aan ons
bedrijf gesteld.
BEVORDERD.
Onze vroegere plaatsgenoot, de heer
P C. Witte, werd met ingang van 1 Dec.
bevorderd tot 2e luitenant der Veldartil
lerie.
BELEDIGING VAN DRIE NIEUW
BENOEMDE OFFICIEREN.
De plechtigheid, welke nog nim
mer op ons eiland geschiedde,
trok veel belangstelling.
Onder groote belangstelling, zoowel van
de zijde der militairen als van burgers,
zijn. Zaterdagmiddag de nieuwbenoem
de officieren, de heeren L. J. H. Jonk-
hart, J. D. Groeneveld en A. Bol, op de
Groeneplaats voor het front van eenige
troepenafdeelingen beëedigd in de rang
van reserve tweede luitenant.
De Groeneplaats werd omstreeks half
tien door de militaire politie afgezet. Te
gen elven kwamen eenige troepen aan-
marcheeren; ook ons militair fanfare
corps onder leiding van korporaal Man
tel, dat al dadelijk enkele nummers
deed hooren, nadat het zich tegenover
Hotel Texel had opgesteld. De overige
DIT IS DE CARICATUUR VAN
KORPORAAL MANTEL.
de kranige dirigent van Texels Mili
taire Muziekcorps, geteekend door
Mr. Max. op de laatste O. en O-
avond
VEREENIGING VOOR BEDRIJFSVOORLICHTING VOOR DE
LANDBOUW OP TEXEL.
Gestoomde aardappelen.
Het Veevoederbureau zendt ons gege -
vers over gestoomde aardappelen, die we
hieronder laten volgen. In verband met
ons doel op Texel een goede gelegenheid
te krijgen voor het drogen van gras en
andere voedermiddelen, wendden we
ons tot de Directie van de Landbouw
om in aanmerking te komen voor eventu-
eele steun bij stichting van een drogerij
Voor het stoomen van aardappelen, meen
ik, dat de interesse op Texel niet zoo
groot zal zijn als voor het drogen. Er
worden op Texel te weinig varkens ge
mest en daar is gestoomde aardappelen
speciaal een goed voer voor. Voor
rund- en mestvee en ook in schapenvoer
zullen gedroogde aardappelen goed te ge
bruiken zijn. En die zijn veel gemakkelij
ker te bewaren. Alleen: de kosten van
drogen moeten niet per vocdereenlheid
veel hooger worden dan van stoomen en
inkuilen.
We hopen daarvan later meer te kun
nen melden. E. v.d. B.
Aardappelen bestemd als veevoer kun
nen op twee wijzen worden bewaard, n.l.
rauw inkuilen, eerst stoomen, daarna
inkuilen. De practijk heeft nu ervaren
dat het voeren met rauwe ingekuile goe
de resultaten geeft, speciaal voor meHa-ee,
mits men met de te voeren hoeveelhe
den eenige voorzichtigheid betracht. Het
spreekt vanzelf, dat het inkuilen ge
paard gaat met verliezen aan voe
dingswaarde, verliezen, die kunnen vari-
eeren van 1525 pet. droge stof, terwijl
de reuk van het gekuilde product bo
vendien met bepaald aangenaam is te
noemen, waarom men het voor het voe
len eenige tijd moet laten uitluchten
Ook zijn deze gekuilde aardappelen niet
of althans minder geschikt voor mest-
varkens. Aardappelen vooraf stoomen
en daarna inkuilen biedt verschillende
voordeelen. Gestoomde aardappelen kan
men aan alle diersoorten in vrijwel on
beperkte hoeveelh. voeren. De verliezen
zijnuiterst gering. Het product is in 2
3 weken reeds voor voedering geschikt,
en kan zeker twee jaar bewaard wor
den. Dit in tegenstelling tot rauw inkui
len waarmee men tot zeker een week
of zies moet waditen, alvorens het ge
schikt is te voeren en minder geschikt
is om een winter over te zitten. Ge
stoomde aardappelen worden met meer
graagte door het vee genuttigd en zijn
gemakkelijker verteerbaar, dan rauwe
gekuilde. Voor mestvee en mestvarkens
is 't een uitermate geschikt voedermid-
del. 100 Kg. gestoomde aardappelen be-
Yat 31.5 Pct- droge stof, 0.8 pet. ver-
teerb. eiwitadhtige sltoffen en een zjm.
waarde van 27. De voedingswaarde van
1 Kg. maïsmeel komt overeen met 3
Kg. gestoomde ingekuilde aardappelen
en 1/10 Kg. soyaschroot. De voedselvoor
ziening van de veestapel onder de hiui-
dige om stand igheden chvingen er toe van
het eigen geteelde voer, in dezen voer-
aardappelen, het grootste nuttige effect
te verkrijgen. Zooals in een regeerings-
communiqué reeds is meegedeeld, is de
regeering er toe overgegaan, opdrachten
te geven tot vervaardiging van groote
stoomers aan een viertal Ned. fabrieken,
om te voorkomen, dat er bij veel vraag
niet aan de bestellingen zou kunnen
worden voldaan.Het betreft hier ver
plaatsbare stoomers met een capaciteit
van 12001500 Kg. aardappelen" per uur
De prijzen dezer stoomers loopen uiteen
van f 1400 tot 2050. De hier bedoelde
stoomers eigenen zich dus hetzij voor
coöp. exploitatie, hetzij voor z.g. loon-
stoomers.
Gegadigden, die zich hiervoor interes
seeren, kunnen nadere inlichtingen om
trent de constructie enz. verkrijgen bij
de rijkslandbouwconsulent Ir. P. A. v.d.
Ban te Wageningen. Het ligt niet in de
bedoeling der regeering koopers eeniger-
lei korting of subsidie te verleenen.
Wij vestigen er de aandacht op, dat het
natuurlijk ook wel mogelijk is op andere
wijze aardappelen te stoomen Zoo is ons
bekend, dat de Coöp Zuivelfabriek te
Steggerda (Fr.) vorig jaar de leden de
gelegenheid heeft geboden hun aardap
pelen te stoomen in afgedankte kaas
bakken. De stoom werd hierbij door een
geperforeerde buis over de bodem van
de kaasbank geleid langs de wanden»
Wanneer de gaatjes in deze buis waar
door de stoom op de aardappelen moet
inwerken van de juiste grootte zijn en
op de juiste afstand zijn geplaatst en de
gevulde bak wordt zoo goed mogelijk
met luchtdicht materiaal afgesloten, dan
verloopt dit stoomproces naar wensch.
Het spreekt vanzelf, dat voor kleine
hoeveelheden het gebruik van kookpot
ten mogelijk is, voor groote hoeveelhe
den is deze methode te omslachtig. Be
halve kookpotten zijn ook stoomkokers
te verkrijgen, waaromtrent iedere dorps
smid zeer zeker inlichtingen kan ver
schaffen.
Alkmaar. Ir. L. DE VRIES,
Rijksveeteeltconsulent
troepen werden aan de Oost- en Zuid
zijde van het plein geplaatst. Aanvanke
lijk was de natuur somber: Een stevige
westelijke wind joeg donkere wolken
gevaarten langs het uitspansel en de
zon werd schuil gehouden. Maar dan
klonk onverwachts het blijde trompet
geschal, vermengd met de tonen van an
dere blaasinstrumenten en trommels
Weg was de sombere Winterstemming,
met zijn naakte boomen, grillig tegen de
onbehagelijke lucht. Reeds spoedig
stroomden van alle kanten belangstel
lenden toe.
Na nog eenige pittige marschen to
hebben gespeeld, volgde de inspectie
van de troepen door Kapitein P van der
Linden. Hierna kwam de Commandant
Troepen Texel op zijn blauwe schim
mel, Kapitein Jac. Schol, gevolgd door
zijn adjudant, Luit. Stroink, op een
bruine vos het plein oprijden Er
volgde een korte inspectie.
Onderwijl hadden de drie te beéedi-
gen officieren zich voor Hotel De Linde
boom opgesteld. Bij hen bevond zich ook
Luit. Leunes, als begeleider. Onder het
balcon van het hotel sloegen dames van
officieren e a„ de ouders van Lt. A. Bol.
luitenant ter zee Van Drummeien, dit
schouwspel gade. Als vertegenwoordi
ger van het gemeentebestuur was wet
houder S. de Waard aanwezig.
Bij geopende ban las Lt. Stroink hier
na het K.B. van de benoeming der drie
officieren voor. De commandant, kapt.
Schol voegde hier na het sluiten van de
ban nog een kort woord aan toe en ver
zocht de te beëedigen officieren een voor
een naar voren te treden om de eed van
trouw af te lggen. Hij verzocht de vol
gende woorden te herhalen- (De mu
ziek speelde hierbij zacht het Wilhel
mus) „Ik zweer trouw aan de Koningin,
gehoorzaamheid aan de wet; onderwer
ping aan de krijgstucht. Zoo waar helpe
mij God almachtig".
Zoo klonken deze woorden daarna
eenige malen over 't marktplein. De com
mandant sprak de nieuwe officieren
vervolgens hartelijk toe: Hij hoopte, dat
zij zich zoo zouden doen kennen, dat zij
de naam officier met eer zouden dragen
en heette hen welkom in het officieren
corps.
De commandant verzocht de com
mandant der troepen, Kapitein P van
der Linden deze troepen front te laten
maken. De commandant vervolgde toen
„Officieren, onderofficieren, korpo
raals en manschappen: Ik stel u hier
uw nieuwe officieren voor. Van u wordt
vereischt, dat u hen evenals altijd zult
gehoorzamen en bijstaan in de zaak,
waarvoor wij hier allen geroepen zijn
n.l. handhaving der neutraliteit We ho
pen niet, dat we deze ooit behoeven te
verdedigen, maar zullen niet aarzelen
het zoo noodig te doen
De commandant drukte de beeedigde
officieren hierop stevig de hand.Ook ad
judant Lt. Stroink wenschte hen geluk.
Daarop boden ook de andere troepen
commandanten hun geluk.wenschen
aan. Mede werden zij door de belangstel
lenden voor hotel Dc Lindeboom geluk-
gewenscht. In de Lindeboom kwam
het gezelschap officieren met hun dames
e.a. bijeen, waar 's avonds een feestje ter
eere van de nieuw benoemden werd ge
vierd.
VAN OVER DE GRENS.
RUSLAND, FINLAND, AMERIKA.
De Russen zetten door tegen de Fin
nen. De eischen, die zij aan dit kleine
volk stelden, kwamen neer op een afstand
deen van zijn militaire onaantastbaar
heid; alle sleutelposities wil Rusland be
zetten. Doch Rusland wil niet berusten
in een positie als die van de Oostzeesta-
iten (Litauen, Estland, Letland) Het ver
ver/et der Finnen, in tegenstelling met
deze drie volken, komt voort uit dm
oorzaken. Ten eerste zijn de Finnen een
fanatiek volk, dat zidli liever doodvecht
nu het eenmaal vrij is, dan dat het toe
geeft. Ten tweede voelen zij zich een
deel van Scandinavië en dus moreel ge
steund door de drie koninkrijken op hun
westflank. Ten derde weten zij zich ze
ker van de sympathie van Engeland en
Amerika.
Maar of dit alles Finland zal redden
De Russen zullen wel niet terugwijken
voor het eerste. Finlands fanatieke
geest, want zij zijn toch verre in de meer
derheid. Het tweede, de steun van de 3
Scandinavische koninkrijken, zal wel bij
protesten blijven. In 1864 liet Zweden
eveneens Denemarken alleen staan in zijn
strijd tegen Pruisen. Het derde dan
Engeland schijnt niets te zullen doen,
De troepen hebben tenslotte nog voor
commandant Schol, de beëedigde officie
ren en eenige andere officieren gedefi
leerd, en daarna werd door hen een
rondgang door het dorp gemaakt.
Commandant Schol vertelde ons, dat
deze rondgang gemaakt werd uit dank
baarheid jegens de burgerij voor de vele
geschenken, welke de soldaten ter gele
genheid van de verjaardag van de Sint
zullen worden uitgereikt.
We vernamen nog, dat luitenant Jonk-
hart te Amsterdam werd geboren. In
het burgerlijk leven (alle drie zijn reser
ve-officieren) is hij in Den Haag werk
zaam als econoom; luitenant Groeneveld
is te Dordrecht geboren. Ook hij is, na
zijn studie aan de Handels Hooge-
school te Rotterdam te hebben voltooid,
de weg der economie ingeslagen; luite
nant Bol, die te Rotterdam is geboren,
bekleed in de maatschappij de functie
van employé bij de Bataafsche Petro-
leun Mij.
Tegen Gevatte koude, Koorts, Griep
De echte zijn niet rond, maar hartvormig.
TER OVERDENKING.
VAN LOF GESPROKEN.
„Eenmaal in een eeuw gaat iemand ten
gronde omdat hem te veel lof wordt toe
gezwaaid en hij over het paard wordt ge
tild, maar iedere mlinuut van de dag Va ak i1
iemand ontmoedigd omdat zijn werk
nooit wordt geprezen. Een wijsgeer heeft
eens gezegd, prijzen is een bezigheid
des hemels, dat is de taal der po-
eten, maar in het practische leven doet
men verstandig te bedenken, dat een
woerd van aanmoediging dikwijls wonde
ren deet. Wie controleert en vermaant
moet óók kunnen prijzen, anders is hij
geen goed leider. John. MasefielcL
ONSCHADELIJK GEMAAKT
Er gaat vrijwel geen dag voorbij of
een of meer mijnen belanden tegen onze
dijken of aan het strand en met altijd
gaat dat er „zachtzinnig" aan toe.
Onze foto geeft een beeld van de mijn,
welke Zaterdagmorgen de OudeschikLr
haven onveilig maakte. Elders in ditmr
kunt u daarover meer lezen»
althans Halifax, de Britsche minister v.
Buitenlandsche Zaken, heeft aan de Rus
sische ambassadeur meegedeeld, dat zijn
land onpartijdig zou blijven in de Rus-
sisch-Finsche kwestie. En Amerika
Dit is inderdaad in diplomatiek opzicht
actief geworden en heeft voor een vreed
zame regeling van het geschil gepleit
Maar het geeft tegelijk te kennen, dat het
in geen geval in het geschil betrokk.n,
wil worden. Achter de Anierikaansc'ie
actie staat dus niet de kracht der wape
nen en dit schijnt in een tijd als deze
aan Finland ten goede te komen, schij-
in een tijd lals die ze het ei^rst nood ige,.
wil men wat gedaan krijgen.
De krachten, die aan Finland ten goe J:
komen, schijnen dus niet toereikend te we
zen. Er was nog één factor te nee-
men, die misschien voor de Finnen van
gunstige invloed zou kunnen zijn: de
internationale arbeidersopinie. Moskou
zou, als het direct oorlog maaktje om mi
litaire winst te behalen, misschien de sym
pathie der arbeiders verspelen. Tot nu
toe is echter niet gebleken, dat Stalin en
de zijnen er zich veel van aantrekken..
Intusschen maakt Stalin de kloof tus-
schen Rusland en het Westen nog wijder
en dit kan Duitschland slechts aangenaam
zijn. Italië echter stelt het nu voor, of de
Engelschen Europa aan het Bolsjewisme
overleverenop die manier poseert Ita
lië als degene, die voor orde en Euro-
peesch beginsel opkomt.