TEXELSCHE COURANT
Groote Besparing.
Woensdag 13 December 1939
No. 5403
52ste Jaargang
DE NIEUWE TEXELSCHE COURANT
Texelsche Berichten
TIEN JAAR RUNDVEE T.B.C. BESTRIJDING OP TEXEL
12 DECEMBER: TEXEL VIERDE OUWE SUNDERKLAAS.
Uitgave
N. V. Boekhandel en Drukkerij
v. h. Langeveld en De Rooij
Den Burg Telefoon 11
IS SINDS 1 JULI 1930
IN DIT BLAD OPGENOMEN.
ADVERTENTIES: 12 cent per regel
minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor
vier plaatsingen opgegeven, wordt drie
maal berekend. Vraagt ons zeer voor-
deelig tarief voor neringdoenden.
TEXELAARTJES: 48 ct. (4 regels, ge
heel met kleine letters gezet, hoogstens
vier; vooruit betaald)
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten Den Burg tl.—; lossenrs. 4 ct.
ZONDAGSBLAD: f0.50 per kwartaal;
buiten Den Burg f0,70.
POSTREKENING no. 652.
■HOOGWATER (ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer een half uur later.)
13 14 15 16 17 18 19 Dec
10,05 10,43 11,22 0.22 1,03 1,49
OP 13 DEC. LICHT OP VOOR
RIJWIELEN en RIJTUIGEN 4 15
VEREEN. VAN OUD-LEERLINGEN
LAGERE LANDBOUWSCHOOL
Hier volgen de vragen, welke op de a.s.
Praatavond, Vrijdag 22 Dec., nullen wor
den beantwoord door de daarbij ver
melde personen
1. Is het aan te raden, oudere kalve
ren biest te geven (C.P.Drijver)
2. Tot hoever kan men gaan met bie-
'ten voeren aan paarden, die elke dag,
inceten werken (H.Koens)
3. Wiat is de geschiktste kalftijd bij
kteien (A.J.Keijser)
4. Hoe kan ik mijn schapen het best
door de winter brengen, met weinig?
krachtvoer en weinig hooi (A.Lap Jz.)
5. Wat is beter voor schapenland en
voor de schapen, met ruig of miet kaal
land de winter in (Jac.Roeper Johz.)
6. Hoeveel zuur heb ik noodig voor 't
inkuilen van 25000 k.g. stoppel knollen
of kan ik op voordeeliger wijze stoppel
knollen bewaren tot uiterlijk eind-Decem
ber (E. v.d. Ban)
7. Wat kost de bouw van een silo, mid
dellijn Om., hoog 2m., aan materiaal
en arbeid, van steen of betonblokken
(J.C.Rab)
8. Wanneer is een tractor rendabel;
welk soort tractor is het best geschikt
voor lichte, welke voor zware grond
/K.W.Stcepker)
9. Wat zijn goede fruitsoorten in een
bcerentuin (G.Renooij)
10. Welke waarde heeft stalmest en
hoe voorkomen we groote verliezen
(J.C. Roeper)
Er wordt gerekend, dat we om acht
uur beginnen. De belangstellenden wor
den vriendelijk verzocht, dan aanwezig
te zijn. In verband met het giroot aan
tal vragen, meent het bestuur, dat da
prekers niet meer dan tien minuten aan
kt woord moeten zijn.
De tijdsomstandigheden brengen mede,
dat krachtig meet worden bezuinigd. Ve
len van U zullen dure geïllustreerde bla
den hebben afgeschaft. Maar aangena
me lectuur en interessante foto's zult u
toch niet willen missen. Welnu, dat be
hoeft ook met. We stellen onze abon-
né's in de gelegenheid zich voor slechts
VIJFTIG cent (per post 70 ct.) per 13
nummers te abonneeren een een keurig
?e ïllustreerd weekblad,- genaamd
DE NEDERLANDSCHE
ILLUSTRATIE
ELKE WEEK WEL 32 BLADZIJDEN
van handig formaat, bevattende interes
sante foto's, boeiend compleet verhaal,
tpannend vervolgverhaal, beeldfeuille
tons voor jong en oud, vrouwen pagina,
pagina's met numor in woord en beeld,
enz.
Wie zich met inigang van 1 Jan. a.s.
abonneert, ontvangt de December-num
mers, waarin een nieuw vervolgverhaal be
'jint, GEHEEL GRATIS. Bovendien als
jÉXTRA premie: een boeiende roman in
'öoekvorm
HET SI FAN-MYSTERIE.
Deze illustratie 32 blz iedere week)
is het goedkoopste geïllustreerde week
blad van Nederland. Het wordt U tot
I Januari 1940 gratis toegezonden, wan
neer U ons deze bon ingevuld bezorgt:
Ondergeteekende, abonnc Texelsche
Courant wenscht zich met ingang van
1 Jan. 1940 te abonneeren op De Neder-
landsche Illustratie a 50 ct. per kwartaal
(70 ct. per post). Hij wenscht de Dec.*
nummers gratis te ontvangen alsmede een
kosteloos exemplaar van de premieroman
„Het Si-Fan-Mysterie".
NAAM:
ADRES:
E. NOORDIJK,
Voor een doeltreffende, georganiseerds
bestrijding van ziekte onder het
vee, kan een eiland een bij uitstek gun
stig gelegen gebied zijn.
Een heel groot voordeel toch ten op
zichte van het „vaste land" is wel de ge-
isoleerde ligging, waardoor de versprei
ding van besmettelijke veeziekten tenge
volge van intensieve handel op groote
markten hier lang niet zoo'n rol speelt.
Bovendien kan men trachten, van de ge-
isoleerde ligging een practisch gebruik te
maken. Zoo kan men b.v. in tijden, dat ds
veestapel aan de vaste wal geteisterd
wordt door mond- en klauwzeer, de in
voer van herkauwende dieren en varkens
verbieden; dit kan geschieden op grond
van de bepalingen eener gemeentelijke
verordening echter kon ook op grond
van artikel 38 der Veewet door de Minis
ter deze invoer voor een zekere tijd wor
den verboden.Verder kan men de invoer
van herkauwende dieren en varkens on
der bepaalde voorwaarden toestaan; één
der voorwaarden zal dan steeds zijn, dat
het vee bij aankomst op het eiland wordt
onderzocht. Treft men dan verdachte of
zieke dieren aan, dan kan men onmiddel
lijk de maatregelen, welke geboden zijn,
voorschrijven en doen uitvoeren en de
kans bestaat, dat zij hun gunstige uitwer
king niet zullen missen. Aangezien alle in
te voeren dieren aan de haven moeten
worden gelost, is de controle op de nale
ving der voorschriften goed door te voe
ren en behoeft geen enkel dier aan het on
derzoek te ontsnappen.
Het gemeentebestuur van Texel trof in
verband met het heerschen van mond- en
klauwzeer in Nederland meerdere malen
in deze zin maatregelen en, alhoewel door
de veehouders zeer verschillend wordt
geoordeeld over de resultaten dezer maat-
ïegelen, meen ik toch, dat het op zijn tijd
zeer nuttig kan zijn, wanneer zij worden
genomen.
Het zal duidelijk zijn, dat oo kvoor een
goed georganiseerde tuberculosebestrij
ding onder het rundvee de geïsoleerde lig
ging van Texel met uit het oog werd
verloren. Toen na enkele jaren van be.
strijding bleek, dat 't overgroote deel der
Texelsche veehouders de bestrijding
wenschte, was de tijd gekomen om door
een gemeentelijke verordening de invoer
van vee nader te regelen niet alleen, doch
ook om het onderzoek op tuberculose voor
iedere veehouder verplichtend te stellen
door te bepalen dat al het op Texel gehou
den vee minstens éénmaal per jaar op
t.b.c moet worden onderzocht. Een derge
lijke verordening moge een buitenstaan
der een zeer drastische maatregel lijken,
zij is het in werkelijkheid niet wanneer
men bedenkt, dat de twee op het eiland
werkende zuivelfabrieken al eerder met
algemeene stemmen op hun ledenvergade
ring hadden besloten, het onderzoek voor
leden en losse leveranciers verplichtend
te stellen; van belang is hierbij te weten,
dat bijna iedere veehouder bij één der bei
de fabrieken is aangesloten. Hieruit kun
nen wij zien, dat een eiland als Texel
naast zijn geïsoleerde ligging nog een
ander groot voordeel voor een doelmatige
bestrijding biedt en wel het feit, dat men
zoo zeer op elkander is aangewezen. De-
Texelaars beschouwen het eiland gaarne
als het „hunne" en wanneer er sprake is
van het streven naar een bepaald doel
waardoor de reputatie van het eiland
kan worden vergroot, dan wordt er een
drachtig samengewerkt!
Zoo zijn we van de aanvang der be
strijding af van meening geweest dat
het mogelijk was om het eiland vrij te ma-
van de runder-t.b.c., en het is verheu
gend, thans te kunnen zeggen, dat Texel
inderdaad practisch vrij is. In de volgende
regelen, wil ik gaarne uiteenzetten hoe
wij hier de bestrijding hebben gevoerd cn
hoe wij ons voorstellen voortaan paraat
door
Dierenarts te Texel,
te blijven, opdat de verkregen resultaten
met verloren gaan.
Op 26 Sept. 1929 werd namens de vijf
Texelsche Landbouworganisaties, de Fok-
en Controlevereeniging en de beide Zui
velfabrieken, een vergadering der ver
schillende besturen belegd, teneinde te
komen tot de oprichting van een ver-
eemging tot bestrijding van de tuberculo
se onder 't rundvee en van andere vee
ziekten. Deze vergadering werd bezocht
door prof. dr. Berger, wijlen de heer
Klauwer en de heer 't Hooft, Inspec
teur van de Veeartsenij kundige Dienst,
speciaal belast met de tuberculose-be-
strijding onder het rundvee in Neder
land; tevens was het college van Burge
meester en Wethouders met de heer ge
meente-secretaris aanwezig.
De heer 't Hooft zette o pdeze vergade
ring op zeer bevattelijke wijze uiteen,
hoe de bestrijding volgens de Rijksvoor
schriften dient te geschieden. Het is niet
de bedoeling in dit artikel deze voor
schriften op te sommen; ongetwijfeld zijn
zij voldoende bekend.
Op 30 October 1929 werd een open
bare vergadering gehouden, welke voor
iedere Texelsche veehouder toegankelijk
was; de heer 't Hooft voerde hier nog
maals het woord. Op deze vergadering
werd de vereniging opgericht, het be
stuur gekozen en de dierenarts aangesteld;
het onderzoek kon dus nu een aanvang
nemen.
De onderstaande cijfers gevwi een dui
delijk beeld van de groei der vereen, en
van de gang van zaken gedurende de 10
verstreken jaren. De reactie-dieren welke
over het seizoen 1938-1939 worden ver
meld, zijn op het oogenblik, dat dit arti
keltje geschreven wordt, op eenige exem
plaren na verdwenen. 1)
Uit onderstaande cijfers blijkt, dat van
het begin der bestrijding af het aantal
leden regelmatig toenam. Gedurende het
seizoen 19351936 zien wij, dat er 420
veehouders zijn toegetreden, welk aantal
alle Texelsche veehouders op één na om
vat.
In verband echter met de bepalingen
der gemeentelijke verordening en ook
krachtens het besluit der ledenvergade
ring van de zuivelfabriek, waarheen hij
zijn melk vervoert, moet deze veehouder
ieder jaar z'n veestapel voor eigen reke
ning laten tuberculineeren. Dit geschiedt
dan ook inderdaad en gelukkig heeft hij
al jaren eer. vrij bedrijf. Men zal wel
licht opmerken dat, alhoewel over het
seizoen 1934-1935 er minder leden waren,
(386) dan gedurende 't seizoen 1935-1936
(420) het aantal dieren in het laatste sei
zoen (4582) kleiner was dan gedurende
1934-1935 (4960). Dit is een gevolg van
crisismaatregelen; de inkrimping van de
veestapel komt hier wel duidelijk aan het
licht. Men ziet verder, dat het totaal
aantal veehouders op Texel om de 425
schommelt; door opheffing van bedrijf en
door het stichten van een nieuw bedrijf
kan dit aantal wel eens vaneeren, doch
een groote invloed op het totaal aantal
bedrijven zal er niet door optreden. Wan
neer men dus nagaat, dat dit seizoen
19331934 bij niet minder dan 368 vee
houders het rundvee werd onderzocht, op
welk aantal het reeds gememoreerde be
sluit der beide fabrieken van invloed is
geweest, dan zal men het ongetwijfeld te
verdedigen achten, dat het gemeentebe
stuur overging tot het in het leven roepen
eener verordening tot wering van tubercu
leus vee. Alhoewel de bestrijding van op
zet een vrijwillige is, werd op Texel het
bewijs geleverd dat de veehouders haar
wenschten.
1) In verband hiermede kan het ei
land thans „practisch-vrij van runder-t.b.
c genoemd worden.
seizoen
Aantal
Aantal
Vrije
Reactiedieren
Reactie
Open
leden
dieren
bedrijven
percentage
vormen
1929—1930
153
1971
316
16.0
7
1930—1931
180
2381
63
485
20.4
20
1931—1932
208
2943
89
471
16.3
25
1932—1933
229
3455
132
387
11.2
12
1933—1934
368
4960
238
450
9.1
31
1934—1935
386
4660
275
339
7.3
12
1935—1936
420
4582
351
103
4.0
4
1936—1937
429
4685
386
109
2.5
3
1937—1938
425
4679
390
76
1.6
1
1938—1939
412
4675
392
38
0.8
4
||||||lllllllllllllllll!llllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllltlllllllllllllllll||||||
VAN OVER DE GRENS.
}|||||iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii|||||1
RUSSISCHE BALKANPOLITIEK.
Het optreden der Russen tegen Fin
land heeft vele mogendheden doen vra
gen: Tegen wie zal de Sovjet-Unie zich
keeren, als ze in het noorden klaar is7
In het bijzonder te Rome ziet men bezorgd
uit naar de nieuwe zetten van Moskou.
Nu bevatte dezer dagen het orgaan van
de Komintern (de „communistische in
ternationale"), dat te Moskou verschijnt 'n
scherp artikel tegen Roemenië. Het spoor
de de minderheden, die voornamelijk in
Bessarabië, Zevenburgen en de Dobroed-
zja wonen, aan zich tegen den staat Roe
menië te verzetten.
Italië heeft hiervan met bezorgdheid
kennis genomen. De Balkan is in het bij
zonder de invloedssfeer van dit land. Het
heeft zich tot nu toe er van onthouden
om mee te doen aan de Engelsch-
Fransche plannen, die een „neutraal-
Balkan-bloc" ten doel hadden, want op
die manier zou Italië de Duitsche politiek
hebben benadeeld. De vraag is nu maar,
of die twee van de spil sterk genoeg zul
len zijn om Roemenië tegen de Russen te
beschermen. Te Rome geeft men dit Bal-
kanland te kennen; regel Uw moeilijkhe
den met de Hongaren en Bulgaren, dus
zoek een oplossing voor de vraagstukken
van Zevenburgen en Dobroedzja; dan valt
het ons mogelijk U te helpen. Op die
manier zit Roemenië tusschen twee vuren.
Het is de vraag, wat men thans te Boeka
rest zal doen, om althans 's lands onaf
hankelijkheid te redden.
DE FINNEN HOUDEN STAND
Maandag is te Genève de Assemblee
van de Volkenbond begonnen. Frankrijk
en Engeland schijnen "besloten te heb-
Ihebben, het niet tot een breuk met Rus
land te laten komen. Men heeft te Lon-
GIFTEN VOOR HET WITTE KRUI-.
N.N., Den Hoorn f5.
TABAKSBELASTING
Van de in de loop van het jaar opge
heven bedrijven moet voor 31 December
intrekking van de bedrijfsvergunning
gevraagd worden bij den Ontvanger, on
der overlegging van de afgegeven ver
gunning.
Het vergunningsrecht moet vóór 20
Januari 1940 worden betaald.
DE WAAL.
EEN MOOIE PRIJS.
De heer P.Kooiman alhier won als
goede oplosser van het Herfstraadsel '39
van De Boerderij de tweede prijs, een
'Batavus-motorrijwiel (de heer P. van
Rossum, P.H.-polder, een banjo in etui;
de heer Joh. v.d. Werf, De Koog, eeïi
mondorgel.
DEN HOORN.
EEN BLIJDE VERRASSING
Ook dit jaar heeft de heer W. Bakker
alhier, verscheidene ingezetenen van ons
dorp ter gelegenheid van het St. Nico-
laasfeest verrast. Hij heeft n.l. wederom
door Slagerij Den Hoorn een koe laten
slachten en menig Hoornder een portie
vleesch doen thuisbezorgen.
MIDDENSTANDERS.
Een abonnement bij
N.V. PROVINCIAAL BELANG.
O Handelsinformatie- en Incas-
sobureau voor de Midden-
stand, opgericht 1864, biedt
in deze tijd groote voordee-
le n.
Q Een volledig prospectus, D
O waaruit zulks duidelijk blijkt
met een ex. van de 14-daag- Q
sche zeer verzorgde courant Q
O wordt op schriftelijke aan-
vrage o.o. verstrekt
N.V. PROVINCIAAL BELANG,
Amstelstr. 14, Tel. 32000 (6 lijnen)
AMSTERDAM C.
Voor Middens! Fed. en Bonden
kan een speciale overeenk. getruf-
fen worden. D
den nauwkeurig gelet op de houding
der Amerikaansche regeering. Zouden de
Engelschen zeker zijn van de steun van
de Vereen. Staten in dit opzicht, zoodat
Amerika met Rusland zou breken, d n
zou het zeker krachtiger te Genève kun
nen optreden. Maar het is gebleken, dat
Washington hiertoe geen lust heeft en
zoo blijft ook de Britsch-Fransche hou
ding gereserveerd
De reden van deze Amerikaansche te
rughoudendheid ligt in het Verre Oosten.
Men houdt te Washington het oog geves
tigd op de twee mogendheden, die hier
de belangen der Westersche staten be
dreigen: Rusland en Japan. Amerika
vreest, dat het Japan in de armen van
Rusland drijft, wanneer het met Rusland
breekt. Vandaar, dat het er zich wel voor
wacht iets definitiefs tegen de politiek
van Stal in te doen.
lntusschen houden de Finnen dapper
stand. Het weer komt hun daarbij te hulj».
De Russen zijn deze veldtocht begonnen
in het slechtste deel van het jaar. De an
deren hadden dat optreden danook niet
verwacht. De eenige verklaring voor dit
tijdstip ziet men hierin, dat Stalin haast
zou hebben; hij zou tegen de lente in Fin
land klaar willen zijn, om dan zijn krach
ten naar het Zuiden, naar de Balkan of
Turkije te richten.
De Volkenbond staat voor een moei
lijke taak. De neutralen voelen er niets
voor, Duitschland en Rusland voor het
hoofd te stooten. En Engeland en Frank
rijk willen zich niet met Rusland bemoei
en om al hun krachten tegen Duitschland
te kunnen aanwenden. Moreel is Rusland
zelfs niet geheel -geïsoleerd. China heeft
al vast verklaard, dat het niet tegen Rus
land zal stemmen
ZOO SPRAK....
MUSSOLINI: Wij zijn vastbesloten niet
aan deze oorlog deel te nemen. Het
vriendschapsverdrag met Duitschland zal
van kracht blijven cn zal nagekomen wor
den. Al wat op de Balkan en in Jheit
Donaubekken gebeurt, heeft intusschen
onze rechtstreeksche belangstelling.
Rijn Snel en goed
Griep, Kou» ^Iflta helpe»
altijd een ppeder of cachet van Mljnhardfe
Mijohardt's Poeders per stuk 8 ct. Doos 45 Ck
CachetsjjenaamdJdijnh^^
||||i|iiiiiiiiiiiiiiii:iiiiiiiiiiiii;iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin|||it1
SPORT OP TEXEL
I(|||/li1llllillllllllilllllllllllllllllllllllllllllll!lllllllllllllllllllllllllllllllllllllll|||in
TEX. BOYS-NIEUWS.
Reeds Zaterdag moest ons terrein af
gekeurd worden, omdat het door de vele
regen in een meer herschapen was. Dit
probleem zal het bestuur nog wel eens,
onder het oog moeten zien.
Ons eerste elftal, dat op twee spelejrs
na compleet om écn uur bij de bus aan
getreden was, ontving hier de boodschap,
na een telefoontje met de Lumiters, dat'
ook het S.V.C.rternein een waterplas ge
worden was. Deze wedstrijd kon dus
niet doorgaan.
Vermoedelijk a.s. Zondag geen comp.-
program. Het ligt in de bedoeling een
liefdadigheidswedstrijd te spelen tusschen
een paar zeer sterke elftallen.
Ik herhaal, dat afbenchten op tijd bin
nen behooren te zijn. Zooveel mogelijk
mceten de spelers zelf hiervoor zorgen.
Leden, die niet wenschen te worden,
opgesteld of in een of ander elftal, moe
ten dat kenbaar maken aan het bestuur;
van het bestuur krijgt de elftjal-comm.
weer haar orders. Dus voortaan met der
gelijke boodschappen niet meer bij on
dergeteekende komen.
Wanneer u deze regelen leest, is de
Texelsche Courant Sunderklaas-bekers die
een jaar lang onze medaillekast heeft ge
sierd, misschien in andere handen over
gegaan. Elders in dit nr. kunt u daar
meer over lezen.
Nu we dit schrijven zijn we nog in
afwachting en hopen we, jJat hij weer een
jaar in De Zwaan zal prijken. 4- M.
HET VATICAAN EN DUITSCHLAND
Er komt een belangrijk bericht over eai
kerkelijke benoeming in Duitschland. Kar
dinaal Faulhaber te Muenchen zou we
gens ziekte vervangen worden door de
Graaf van Preysing, de Bisschop van Os-
nabrueck, zal worden opgevolgd.
Wanneer dit bericht juist blijkt, heeft
het groote beteekenis voor de kerkelijke
verhoudingen in Duitschland. Want Faul
haber, de bisschop van Muenchen, was
een tegenstander van het regime en heeft
zich herhaaldelijk er openlijk tegen ver
klaard. Wanneer hij door een meer ver
zoeningsgezinde figuur als de Graaf van
Preijsing zou worden vervangen, zou dat
er op wijzen, dat eenige ontspanning is
gekomen. Het is ook begrijpelijk, dat
de regeering te Berlijn onder de huidige
omstandigheden geen conflict met dek.r-
kehjke »\utoriteiten wenscht. Een derge
lijke verzoening is reeds bij het begin
van de oorlog tusschen het regime cn
een deel der oppositie (het gematigde
deel) in de Protestantsche kerk bepleit.
Bovendien wordt melding gemaakt van
een nader contact van de Duitsche re
geering met de pauselijke nuntius. M.n
zou over de regeling der Poolsche kerke
lijke vraagstukken hebben gesproken.
Sinds het uitbreken van de oorlog is
de positie van het Vaticaan versterkt en
niet alleen in Duitschland. Men wendt de
blik naai" de kerkelijke autoriteiten, nu
alles op zijn grondslagen schijnt te wan
kelen Zoowel het Vaticaan als de Ita-
liaansche regeering zouden gaarne een
spoedige vrede zien.
Het Vaticaan, staat er evenwel op, dat
Polen zijn onafhankelijkheid terugkrijgt.