TEXELSCHE COURANT
Texelsche Berichten
Jaargang
Woensdag 24 Januari 1940
No. 5414
E NIEUWE TEXELSCHE COURANT
Ma de Oorlog
OVER VEEVOEDING EN VITAMINEN
Wat ieder van Miltvuur
moet weten.
Het Malta van het Noorden.
Uitgave
N. v. Boekhandel en Drukkerij
v, b. Langeveld en De Rooij
Den Burg
Telefoon 11
3
""■rw; c
IS SINDS 1 JULI 1930
IN DIT BLAD OPGENOMEN.
DVERTENTIES: 12 cent per regel
minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor
vier plaatsingen opgegeven, wordt drie-
l maal berekend. Vraagt ons zeer voor-
t deelig tarief voor neringdoenden.
"EXELAARTJES: 48 ct. (4 regels, ge
ii. heel met kleine letters gezet, iioogstens
ie vier. vooruit betaald)
".'büNNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
1 buiten Den Burg tl.—; losse nrs 4 ct.
ONDAGSBLAD; f0.50 per kwartaal,
buiten Den Burg f0,70.
;a;OSTREKENING no. 652.
IOOGWATER (ter reede van Texel v.m.
vt' (nam. ongeveer een half uur later.)
j°24 25 26 27 28 29 30 Jan
:,04L 8,47 9,31 10 13 1056 11.46 0,20
10 OP 24 JANUARI LICHT OP VOOR:
RIJWIELEN en RIJTUIGEN 5 01
Indien men de stemming der ver-
hillende volken op het oogenblik kon
gillen, zou, dunkt het mij,, als algemee-
Jgrondtoon die van een diepe droefheid
Avonden worden. Droefheid om de val
lApen zoo rijke en schoone beschaving,
s wij nog mee beleefd hebben. Droef-
jjjid om het verlies of althans de ver-
Jri.'ster. ng van zooveel schatten van wijs-
-id en schoonheid, die wij lief hadden
die wij te danken hadden ook aan hen,
e misschien morgen onze officieele vij
lden kunnen zijn, droefheid vol van
ibmpathie voor hen, die thans meer lij-
?n dan wij.
Zullen wij, nadat deze oorlog zijn
jop genomen zal hebben, de kracht be
lten, om ons weder op le heffen uit het
lepe zedelijke en geestelijke verval,
jaarin de beschaving sinds geruime tijd
reigt ten onder te gaan?
Zullen de noodzakelijke elementen van
geheratie niet tekort schieten? Zullen
ij in staat zijn het afschuwelijke nihi-
;me te ontgaan, dat loert achter de
rahijnbaar tegenstrijdige benamingen,
'^aaronder men voorgeeft, elkaar de heer
- bappij over de menschen te betwisten?
Wij weigeren te gelooven, dat het laat-
pt? woord van het menschelijk vermogen
eri de wereld te besturen, het slotac-
ord van de symphonie der eeuwen, die
""jet [mei Plato, om door hoogten van
rmjanie als Dante en Bach te gaan, de
(strekte verzaking van de geest zou
Dit zijn gedachten van prof. dr. J. Hui-
"™nga. neergelegd in een klein, kostelijk
ekje, dat hij onder de titel Neutrali
st en vrijheid, waarheid en beschaving"
ed [verschijnen Wij vestigen hierop
arnc de aandacht onzer lezers.
br£ U
)GÉLS vragen voedsel.
iaj.Nu het voedsel in de vrije natuur
laarsch is, zijn de vogels niet kieskeu-
e en eten zij alles waf hun wordt voor-
iPfzet; Met wat broodkorsten en etensres-
n kan men al het leven van menige vo-
•1 redden.
■Meezen eten graag kaaskorsten, spek-
^oerd pinda's, zonnepitten en hennep-
ad.
Merels kunen geholpen worden door
t neerleggen van rotte appels en fijn
sneden schillen van appels, peren en
naiien.
ïei best kan men dit voedsel geven op
Mfroectertafel, minstens een meter bo-
n de gfond. De vogels kunnen dan niet
to gemakkelijk door katten worden
frsp rongen.
Voor de meezen kan men pinda's aan
n snoer rijgen, dat tusschen twee pun-
eveneens ongeveer een meter boven
grond wordt opgehangen
Illllll rijmelarijtje.
1.-
gg MAAR MEESTER
3)p de dorpsschool van Terwippen.
Ergens in de Achterhoek
vwam, zooals dat de manier is,
Ichoon 't niet altijd een plezier is,
len opziener op bezoek.
)aar er naar 's opzieners meening,
\.an de kennis van de klas,
ïogal iets scheen te mankeeren,
Vijfle hij wel eens probeeren,
Iat inderdaad zoo was.
om vroeg hij, nogal barsig,
rat de kind'ren niet ontging
iro mnu toch wel de globe,
^'ant daar was hij heengeloopen,
;°#scheef in de standaard hing
tft? ^Hd'ren peinsden, peinsden,
KWerd doodstil in het lokaal.
,an keek schuchter schuin naar Pietje,
ilomcentje stil naar Grietje
fiÉar ze zwegen allemaal,
oen verbrak opeens de meester
A)e geladen atmosfeer,
'"n sprak aarzelend, verlegen
Toen we hem van 't voorjaar kregen
Eing dat ding al scheef, meneer".
l M HUIB de rijmelaar.
Nadruk verboden.
Huib kan ze bruin bakken. Red.)
door H. KOENS, dierenarts te Den Burg.
VITAMINE D.
Het vitamine D is, evenals de vitaminen
A en E, oplosbaar in vet. Het wordt in
het lichaam uit een pro-vitaminej ilI. liet
ergosterine, gevormd. Deze omzetting
heeft hoofdzakelijk plaats in de huid, al-
wajjx het pro-vitamine in het daar aanwe
zige lichaamsvet gelegerd is. De huid
moet dan ook als een pro-vitamine D-
dejiót beschouwd worden.
In het depót voorradige pro-vitaminen
worden door de zonnestralen (door de
daarin aanwezige ultraviolette stralen),
indien het lichaam dit voor zichzelf nood
zakelijk acht, omgezet in het eigenlijke
vitamine D. Het vitamine D komt voor
in levertraan, melk (vooral 's zomers),
eidooier en meestal in vette visch- en
haringmeelsoorten. Het pro-vitamine komt
voor in groen voeder (weinig) en in goed
gewonnen hooi.
De functie van het vitamine-D in het
lichaam is zeer belangrijk, n.1. regelaar
van de minerale huishouding in verband
met het beenvormingproces. Voor de
beenvorming .ziin verschillende stoffen
noodzakelijk. We kunnen ons een been
het best voorstellen als een stuk gewa
pend beton, bestaande uit een ijzeren net
werk, vvaartusschen cement is gestort. Dit
netwerk in het been bestaat uit zeer sterke
en elastische, uit voedingseiwit gevormde
vezels, welke met elkaar stevig verbonden
zijn en een hecht raam vormen. Gij be
grijpt, dat, hoe beter de eiwitvoorziening
der jeugdige, groeiende dieren is, des te
steviger wordt het vlechtwerk. Dit vlecht
werk is zeer dicht, hetgeen ook blijkt uit
het feit, dat bijna 65 pet. van oen been
hieruit bestaat.
|iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiini||||||
LANDBOUW VEETEELT
||||||!iiiiiiiiiiii:iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiin||||||
Wanneer een dier plotseling sterft,
moet men in deze tijd vooral aan milt
vuur denken. U weet immers, dat deze
gevaarlijke ziekte de laatste weken in
steeds ernstiger mate optreedt. De ziekte
heeft meestal een heel kort verloop en
eindigt dan met de dood. Dit komt door
dat ze wordt veroorzaakt door bacillen
die zich heel snel vermenigvuldigen ei
het bloed vergiftigen, althans bij koeien
(bij paarden heftige keelontsteking, bij
varkens ook wel darmontsteking).
Mest en bloed van miltvuurslachtoffers
bevatten veel smetstof. Daarom nooit
slachthandelingen verrichten. Mest en
bloed niet wegvegen. De stal sluiten, op
dat honden of katten niet besmet worden
Dieren, die in de buurt stonden, apart
zetten, totdat uitgemaakt is, of de dieren
besmet zijn of niet. Het voer, dat bij de
gestorven of zieke dieren ligt, vernietigen.
Óok dit bevat smetstof.
De mensch, die via een wondje smet
stof in het lichaam krijgt, bekomt op die
plaats een kwaadaardige ontsteking. Wan
neer de smetstof zich verder door hel
lichaam verspreidt, kan de dood het ge
volg zijn. Wie met een miltvuurkoe in
aanraking is geweest, moet zijn handen
wasschen met een sterke creoline-oplos
sing en daarbu ook een nagelborstel ge
bruiken-
m W -
RADIO ONDER WEG.
Op grooter schaal dan ooit te
voren wordt thans door de oorlog
voerende legers van de radio ge
bruik gemaakt Onze foto: Een
draagbare installatie, waarvan de
Engelschen zich bedienen om tij
dens de verplaatsing der troepen
radioberichten te kunnen opvangen
en uitzenden
Het „cement", dat dit lichaam uitstort
in dat vlechtwerk, bestaat hoofdzakelijk
uit kalk en fosfor. Een been bestaat dan
ook voor 18 pet. uit kalk en voor 7 pet.
uit fosfor. Ge kunt u nu best voorstellen,
dat deze twee mineralen in voldoende
mate in het voedsel aanwezig moeten zijn.
In de practijk der veevoeding ontbreekt
hier nogal wat aan. Het doel immers van
aanlok van jong vee is een vroegontwik-
keld dier te fokken, met sterke lichaams
bouw. Dit doel kan alleen bereikt worden
door een doelmatige voeding gedurende
het eerste levensjaar. Bij een goede voe
ding krijgt men een goed ontwikkeld dier,
met diepe borst, breed kruis en korte
beenen. Dit komt vooral in latere genera
ties heel goed tot uiting. Epn jong
groeiend individu heelt dus naast zijn
eiwit veel kalk en fosfor noodig om een
goed ontwikkeld geraamte te krijgen.
Het ideale voor de „cement"-vor
ming in het been wordt bereikt, wanneer,
in het voedsel bijna tweemaal zooveel
kalk als fosfor aanwezig is. Is er een te
kort aan kalk of aan fosfor, dan kan er
maar weinig cement gemaakt worden van
goede kwaliteit. Zijn deze tekorten aan
zienlijk en langdurig, dan ontstaan er
beenafwijkingen, b.v. rachitis Engel-
sche ziekte). Deze rachitis ontstaat dus
doordat er een tekort aan één der
hoogstnoodzakelijke stoffen bestaat. Dit
gevaar van een tekort wordt, wanneer
het te kort niet te groot en te langdurig
is, geheel voorkomen door de aanwezig
heid van vitamine D.
Het vitamine D draagt danook de naam
van anti-rachitis vitamine en regelt de
kalk- en tosforhuishouding om bepaalde
beenziekten te voorkomen. Voor een goede
opfok zijn levertraan en fosforzure kalk
bijna onmisbaar.
VOER VOOR WERKPAARDEN.
Onderzoekingen wezen uit, dat aard
appelen geschikt voer is voor werkpaar
den. Het gebruik heeft zich in Oost-Prui
sen ingeburgerd. Men neemt geen slechte
aardappelen of uitschot. Het is noodza
kelijk de aardappelen goed te reinigen. In
de meeste Oost-Pruisische bedrijven voert
men ze aan warmbloedpaarden inversch
gekookte toestand, al naar de arbeids
prestatie 5—20 Kg. per dag per dier. De
aardappelmassa wordt na koken onder
toevoeging van water tot een dikke brij
geroerd. Het bijvoegen van water verhin
dert het zuur worden. Daar de paarden
deze aardappelbrij meestal te gulzig eten,
mengt men ze met langgesneden haksel
(3.5 cM.). Verder is bijvoeren van i Kg,
hooi noodzakelijk. Wil men ook haver
voeren, dan geve men dit 's middags en
dan geen aardappelen. Het werkvermogen
der paarden is goed, de dieren zweêten
evenwel dikwijls. Paarden, die lange tijd
hebben gerust en rijkelijk aardappelen
hebben gekregen, moet men niet plotse
ling zwaar werk laten verri.chten. Ze
zouden er ernstig ziek van worden. Veu-
lenmerriën voert men niet met aardappe
len. Rauwe aardappelen worden slechts
in geringe hoeveelheden verstrekt, hierbij
ontstaat spoedig koliekgevaar. Gekiemde
aardappelen zijn ongeschikt (sol a nine in
kiemen.)
Voor koudbloedpaarden geeft Dr. Rich
ter op bij lichte arbeid 12 Kg., middelma
tige arbeid 15 l^g., en zware arbeid 20
Kg. Niet méér dan 20 Kg. geven, en de
dieren er langzaam aan wennen. De aard
appelen gekookt of gestoomd voeren. Het
kookwater weggooien.
Bij het voeren van veel hakvruchten
dient men aandacht aan de mineralen en
eiwitvoorziening te schenken.
Fenger waarschuwt om bij het voeren
van grootere hoeveelheden wortelgewas
sen geen haverstroo te gebruiken ^(werkt
ook iets afdrijvend), maar liever stroo
van wintergranen.
Hoewel net niet onze bedoeling is te
adviseeren om zoo groot mogelijke hoe
veelheden hakvruchten te voeren., zal men
toch ongetwijfeld zijn voordeel met het
bovenstaande kunnen doen.
Het N,-Hollandsch Veevoederbureau
DORST HONGER LIEFDE.
De Hollander ontdooit als het
vriest
Wie is toch de man, die eens beweerd
heeft, dat de mensch beheerscht wordt
door drie oer-instincten: die ter bevredi
ging van dorst, honger en liefde? Wie hij
ook moge geweest zijn, zeer zeker heeft
zijn wieg niet gestaan in ons waterrijk
vaderland. Ware dit wel het geval, hij
zou er ongetwijfeld het vierde instinct
bij hebben gevoegd, dat elke rechtgeaar
de Nederlander de laatste dagen heeft be
heerscht: de drang naar het ijs. Als de
ijsbanen open zijn, de zon schijnt, en alles
er toe uitlokt de snelle Ijzers onder de
voeten te snoeren, is het of er een hunke
ring gaat door werkplaats en school, door
kantoor en bureau, door huis en hof naar
vrij-af en vrijheid! ten einde ons te kun-
nèn overgeven aan het zwieren en
zwaaien, het snelle voortschieten over
kanalen en plasSbn. En wie door arbeid
en plicht in de onmogelijkheid verkeert
aan zijn verlangens toe te geven, zal. ook
al heeft hij al een gansch traliewerk van
kruisjes achter de rug, nog eens weer
dezelfde sensatie ondergaan, die hem be
ving in de groenf? dag'jn van zijn jonge-
LEZING—DR. VERHAGEN.
Naar men ons meedeelt komt Dr. Ver
hagen, voorzitter van de Vereen. vooi
Bloembollencultuur, hier 14 Febr. een le
zing houden.
VERGADERING V.I.O.D.
We brengen in herinnering, dat mor
genavond, Donderdag, het Begrafenis
fonds V.I.O.D. zijn jaarvergadering be
legt.
OOK VOOR MILITAIREN.
In overleg met de Commandant Tree
pen Texel heeft het bestuur van de R.K
Tooneelvereeniging „Omhoog" besloten,
een beperkt aantal toegangsbewijzen \oor
de uitvoering van hedenavond (zie adv.)
voor R.K. militairen beschikbaar te stellen.
VOOR HET ROODE KRUIS.
Ten bate van de Ned. Vereen. Het
Roode Kruis, wordt ook in onze ge
meente een collecte gehouden en wel in
!de week van 27 Jan.—3 Febr. We beve
len deze collecte, waarvan het doel im
mers onmiskenbaar edel en menschlie\end
is, van harte aan.
EIERLAND.
EEN BESTE HENGST.
De bekende hengst „Danseur" van de
Gebr. Witte, „Burst", werd op de 18
Januari te Hoofddorp gehouden voor
jaarskeuring bekroond inet de 2e prijs
(hengsten groote maat), en tevens goed
gekeurd voor 4 jaar, waarbij nog een
premie van f 50. en een medaille het
succes bekrachtigde.
Deze plaats is des te eervoller, wan
neer we bedenken, dat hij verschillende
eveneens uitstekende hengsten van naam
achter zich gelaten heeft. Een inooi
resultaat. De uitslag luidde:
1. Elegant van Willy, eigenaar: Heng-
stenvereen. „Hollands Noorderkwartier"
te Anna-Paulowna.
2. Danseur, van Gebr. Witte.
3. Jaap van Luntershoek, eigenaar:
Hengstenveneen. „Hoofddorp", Haarlem
mermeer.
T.E.S.O- IN HET IJS.
liet ijs mag dicht zijn en somwijlen
dicht opeengehoopt, op het toch maar
korte traject van Texel naar Den Helder
T.E.S.O. is er tot nu toe nog elke dag
in geslaagd de communicatie met de vaste
wal te onderhouden.
Maar dat het niet altijd van een leien
dakje gaat, (hebben we ook Zaterdag
weer kunnen zien.
Oorspronkelijk zou de boot oin tien
uur van hier vertrekken, maar er was
zooveel ijs, dat besloten werd, tot elf
uur te wachten. Dan zou de vloed meer
doorgeloopen en heel wat ijs geruimd
zijn.- Maar toen het elf uur was gewor
den bleek de toestand nog niet zoo heel
veel beter te zijn Zoo dik lag
net ijs in de havenmond, dat verscheide
ne malen heen en weer moest worden
gestoomd. Meer dan een half uur ver
streek en nog was de Dokter Wagema-
ker maar net buiten de mond. Weer voor
uit en weer achteruit, keer op keer. Lang
zaam maar zeker werd de boot de ijs
massa de baas; soms reikten de schot
sen tot halverwege de patrijspoorten. Op
een bootlengte van de haven af, bleek
het ij-s wel bijzonder dik Er scheen geen
doorkomen aan, maar de booten van
I ESO zijn op ïjsbreken berekend en dus
gat de bemanning de strijd niet gauw
ja, in het geheel met op. Maar de
lezer begrijpt, dat het menig extra schep
je kolen kostte en dat in de machine
kamer menie druppeltje zweet werd ge
stort. De boot wend door het opdrin
gende ijs, waarop onvermoeid verwoede
aanvallen werden ondernomen, geducht
heen en weer geschud; het gaf de opva
renden w el eens het gevoel, of zij op een
slecht \eerende wagen zaten. En wanneer
je beneden zat, bleek het krakende, bot
sende en schurende ijs een lielsch lawaai
te veroorzaken. En dat duurde zoo vrij
wel tot Den Helder bereikt was. Het was
wel een reis met hindernissen, want ook
onderweg werd door zware ijsgang de
dooltocht nog een tijdje belemmerd.
Maar ook deze hinderpaal werd uit de
weg geruimd.
Onderwijl had de Marsdiep Den Helder
verlaten. Die kreeg het nu gemakkelij
ker. De Wagemaker had een weg ge
baand.
(Uit een artikel van J. Joeslen in
„The National Review")
Hier volgt een relaas over een episode
uit de oorlog, die niet doorging.
Halverwege tusschen Zweden en Fin
land, daar waar de Oostzee zich vertakt
in de Botnische en Finsche Golf. liggen
de Alands-eilanden. Deze rotsachtige be-
boschte archipel, bestaande uit niet min
der dan 6534 eilanden, eilandjes en
scheren, waarvan er zoowat 200 bewoond
zijn, biedt een bestaan aan omstreeks
28.000 menschen, voor het meerendeel
boeren en visschers. Hoewel de Alanders
voor bijna 100 pet. van Zweedschen bloe
de zijn, behoort de archipel toe aan de
republiek Finland.
In de laatste week van September
1938, toen de internationale spanning met
betrekking tot Tsjecho-Slowakije haar
hoogtepunt naderde, waren de ministers
van Buitenlandsche Zaken te Stockholm
en Helsinki druk bezig (met hun collega's
te Oslo en Kopenhagen) een neutraliteits-
verklaring op te stellen, welke zou wor
den gepubliceerd terstond na het uitbre
ken van vijandelijkheden op het conti
nent. Maar het onheil bleek al veel dich
ter in de buurt te zijn. Even snel als de
diplomaten hun verklaring konden op
stellen, liep het al mis met de neutrali
teit, en'in de ochtend van de 29ste Sep
tember bestond er geen schimmetje twij
fel meer: Helsinki en Stockholm wisten
beide, dat de Alands-eilanden door een
overval werden bedreigd. De eenige on
zekerheid was nog, wie ze het eerst zou
inpikken, Duitschland of Rusland? Uit 't
zuiden en het oosten waren eventueele
vijanden op weg naar de archipel, beide
al even tuk er op om voet aan wal te
zetten op de onverdedigde eilanden. De
Duitschers waren het eerst op weg, maai
de Russen hadden er de lucht van gekre
gen en zaten hen dicht op de hielen. Hun
vloot was al voorbij Hangö waargenomen
toen tenslotte de wedloop werd afgelast.
Zoo gespannen was de toestand gewor
den, aan de vooravond van Munchen.
dat zoowel Finland als Zweden gedeelte
lijk hadden gemobiliseerd. De Finnen
waren juist bezig 4000 man te Abo te
concentreerèn om ze naar de gedemilita
riseerde eilanden te verschepen, toen de
Groote Vier het eens werden. En dc
Zweden, door hun Finsche collega's ge
polst over militaire samenwerking ter
verdediging van de archipel, hadden
reeds besloten een hulpexpeditie naar de
Alands-eilanden te zenden, zoodra Hel
sinki officieel om hulp zou verzoeken.
Eerlijk gezegd, de overval van 29 Sep
tember, die tenslotte niet doorging, moge
ccn schok zijn geweest voor de Scandina
vische regeering, men kan niet beweren,
dat hij onverwacht kwam. Al verscheide
ne jaren hebben militaire deskundigen de
wilde wedren naar de eilanden voor
speld, die in volle gang was, toen Mucn-
chen er voorloopig een einde aan maakte.
Het was trouwens niet moeilijk te voor
spellen, dat de Nazi's zouden probeeren
in de eerste uren van de oorlog met Rus
land de eilanden in te pikken en dat de
Sovjets hun uiterste best zouden doen.
om er eerder bij te zijn. Want zoowel van
offensief als defensief standpunt bezien,
komt de beheersching van de Alands-ei
landen neer op de beheersching van het
geheele Oostzee-gcbied ten Oosten van
Bornholm, ten Westen van dat eiland is
de Duitsche suprematie onbetwist. Men
overdrijft niet, als men de Alands-eilan
den ..het Malta van het Noorden" noemt
lingschap, als de geliefde des harten bin
nen zijn bereik was doch de vriend met
de ijzeren hand het zoete samenkomen
verhinderde Dorst, honger en liefde! De
ïjsgod Thialf heeft dit drietal de laatste
tijd niet weinig gestimuleerd Maar
jammer genoeg heeft de sneeuw „roet in
het eten" gegooid. Maar men heeft zich
hierdoor met laten ontmoedigen en sloeg
met man en macht de handen aan de
(sneeuw)ploeg om de baan weer berijd
baar te maken. Waar men dit klaarspeel
de was weldra weer een menigte liefheb
bers present om van de gelegenheid een
dankbaar gebruik te maken.
RECENSIES.
LUCHTGEVAAR. 't Orgaan maand
blad van de Ned. Vereen, voor Lucht
bescherming is met ingang van deze
maand in een nieuwe gedaante ver
schenen. Het ziet er goed uit en bevat
wederom veel belangwekkende lectuur
voor allen, die de beteekems van doelma
tige luchtbescherming beseffen. Ook
niet-leden van de vereen, kunnen er zich
op abonneeren Het kost f 1. per jaar.
Adres: Adm. Nassau Ouwerkerkstraat 3,
Den Haag.
SPREKENDE GETALLEN. IHIÜ'ij
MARS GEETT WERK.
In Engeland steeg het aantal firm
dat munitie vervaardig! van
12 in het jaar 1937 tot
2000 in het jaar 1940.
SIEGFRIED-LINIE.
Het Duitsch Militair Weekblad geeft
cijfers over de Siegfried-lime. Er is aan
verwerkt:
6.000.000 ton cement
695 000 kub. M. hout
3.000.000 rollen prikkeldraad
De linie telt van Beneden-Rijn tot
Zwitsersche grens 22000 betonnen verde
digingswerken.
Er is aan gewerkt met duizenden ar
beiders; in Oct. 1938 b.v. met 530.000
man. Er waren dagen waarop 8000 wa
gons met bouwstoffen naar het westen
reden en 15000 vrachtauto's in gebruik
waren.