TEXELSCHE COURANT Woensdag 14 Februari 1940 No. 5419 Een felle brand. "52ste Jaargang zoo sprak.... minimin Wol op de wereldmarkt FINSCHE LOTTA'S Texelsche Berichten Uitgave N. v. Boekhandel en Drukkerij y, h. Langeveld en De Rooij Den Burg Telefoon 11 lllllliiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiwiiiiiiiiiiiiiiu'llllll SPREKENDE GETALLEN. Illll I ||]|||llllllllllllllillllllllll)llll!llllllllhlllll<INIIIIII<llllllllllllll>l[IIH|ll,lllltlllllll BROEK-OP-LANGEDIJK. Aan de Groenteneentrale was de omzet Jan. 1939 f177000.— Jan. 1940 f112000. FAILLIET rafi Het aantal faillissementen was r in 1930 4405, in 1938 2520. h. in 1937 3123; in 1939 2129. VOORDEEL DOOR DE WINTER. Dc N.Z.H. Tram-Mij. ontving Januari 1939 f 256000. I - Januari 1940 f319000.— 0 0 BELASTING OP VERMAAK, g ?Ons land telde in 1938. Oil 4S8 gemeenten zonder, ju 568 gemeenten met vermakelijkheidsbelasting. ONZE HANDEL MET RUSLAND In millioenen roebels: Naar R. in 1931 128,6; uit R. 59,7. Naar R. in 1936 72,7; uit R. 53,9. Naar R. in 1938 102,5; uit R. 92,8. (Een roebel is plm. 35 ct. Red.) UITGAAN EN ROOKEN. 1 In 1938 werd in Nederland besteed: f 27.7 millioen aan vermaak. f 64.8 millioen aan sigaren, f 49.4 millioen aan sigaretten, f 17,6 millioen aan tabak, f 131.8 millioen totaal aan rookgerei. BOLGEWASSEN De uitvoer van bol-, knol- en wortelge- gewassen bedroeg in het jaar 1938 52 millioen K.G.j in het jaar 1939 41 millioen K.G. De waarde ging met acht millioengld m, achteruit. Moge de Regeering ook onze H kweekers helpen, spoedig en behoorlijk „VERMAAK" IN AMSTERDAM. In 1938 besteedde het Amsterdamsche publiek f7.3 millioen aan „uitgaan". Hiervan: 4.30 millioen aan bioscoop. 0.30 millioen voor tooneel. 0.30 millioen voor concerten. 0.68 millioen voor sport. 0.15 milljoen voor tentoonstellingen. KOSTEN VAN LEVENSONDERHOUD Het indexcijfer voor arbeidersgezinnen bedroeg te Amsterdam op basis 1911 1913 100: 136,5 Aug. 1939. 144.3 Nov. 1939. 146.0. Dec. 1939. Voor de voeding alleen waren ze 124.4 Aug. 1939. 136.2 Nov. 1939. 137.3 Dec. 1939. GEMIDDELD JAARINKOMEN We noemen het hier van de drie rijk- ste landen en de drie armste landen van, f Europa, ook v.d. Vereen. St., gegevens (van vóór Sept. 1939) uit een artikel van de statisticus Colin Clark. 1 2700 Engeland f 2500 Zwitserland f2100 Nederland, f 850 Italië, f 650 Bulgarije, f 590 Roemenie, f 3500 Vereen. Staten. VAN OVER DE GRENS. DE IERSCHE KWESTIE. Vorige week zijn te Birmingham twee Iersche terroristen terechtgesteld. Het aantal aanslagen, door de groep van Ier sche nationalisten in Engeland gepleegd, is de laatste maanden toegenomen. Dc regeering heeft door de terechtstelling een afschrikwekkend voorbeeld willen ge ven. Zij heeft dit gedaan, hoewel uit Ier land van verschillende zijden, o.a. van de Burgemeester van Dublin en het stadsbe stuur te Cork verzoeken om gratie waren ingekomen. Hoewel de meerderheid van het Iersche volk de terreur op zichzelf afkeurt, heeft zij toch sympathie voor de motieven, welke tot deze daden dreven. Ierland heeft wel sinds 1922 de positie van een Dominion. Dat wil zeggen: het is geheel vrij in zijn binnenlandsche po- litiek; het kan zelts diplomatieke verte genwoordigers in het buitenland benoe men, maar het is gebonden aan de Kroon, en op die wijze is het dus een deel van het Britsche Rijk. Reeds dit feit is de meerderheid van het Iersche volk niet naar de zin; /jj willen een republiek, even als de groep Malan in Zuid-Afrik-a dit wil. Maar er is nog een grief, die de leren hebben tegen de regeling van 1922. Toen is n.l. de afscheiding van Ulster besten» d'igd. Het noordelijk deel van het eiland behoort sindsdien als een afzonderlijk gebied bij Groot-Brittannië. De nationale Ieren willen hun eiland als één geheel; zij berusten niet in de afscheiding van Ulster. De regeering De yalera tracht dit doel door wettige middelen te bereiken. Deze weg is voor een deel der Iersche nationa listen te lang. Z ijwillen het doel, de een- heid van Ierland en de onafhankelijke republiek, sneller bereiken. Vandaar die terreur, welke ten gevolge van de oorlog is toegenomen. De terechtstelling te Birmingham heeft in Ierland beroering gebracht. De stroo ming tegen Engeland is verscherpt. Men heeft Woensdag 7 Februari beschouwd LANDBOUW VEETEELT ||||||lllllllllllllllllllllll!lll!lllllllllllllllllllll!!llllllllllllllllllll!l!llllllllllllll|(|||| FRUITTEELT. De boomgaarden in ons land beslaan thans bijna tweemaal zoo veel grond als voor ca. veertig jaar. Nu ongeveer 50.000 H.A. En er wordt veel meer zorg aan de vruchtboomen besteed, dan eenige jaren terug (bespuiten, vak kundig snoeien, doelmatig bemesten). Be denk, dat vruchtboomen gevoelig zijn voor chloor, dat een reservevoorraad fosfor- zuur zeer gewenscht is (waarvoor slakken- meel zeer nuttig is) en.dat de meeste boomgaarden volgens prof. Sprengeraan stikstofgebrek lijden, terwijl Ir. v.d. Plas- sche, die de groote boomgaarden in Ame rika bezocht, constateerde, dat de strek ;n waar het beste fruit vandaan komt, die zijn, waar het meeste stikstof gebruikt wordt. Daar zit wat in, in deze uitspra ken. Kalksalpeter en kalkammonsalpeter kunnen wonderen doen. Door de stikstof vooral, maar ook door de kalk, die zoo gunstig op de bodemstructuur werkt. AGRICOLA. KUNSTMEST. Als we de normen na gaan, die gebruikt worden voor de toewij zing van stikstof, fosforzuur en kali., dan moeten we zeggen, dat het nogal losloopt. Men zal misschien wel eeus veranderen moeten van 'soort. Doch dat is meestal niet zoo erg. Wat van overzee aangevoerd moet worden, heeft natuurlijk de meeste last. Zoo chili en de grondstoffen voor superbereiding. Doch daarnaast hebben we de luchtstikstofmeststoffen in goede voorraad. En als fosforzuurbron hebben we thans een ruime hoeveelheid slakken- meel. Dit in tegenstelling met de vorige oorlogstijd. Maar toen waren twee van de groote leveranciers van slakkenmeel, n.l. Belgie en Luxemburg, niet in staat om te leveren, daar de oorlog in die landen woedde. Nu is dat anders. Maar er zijn meer liefhebbers. Ook andere landen vra gen er om. Als er van ons land een goede vraag komt, veroveren wij als koopers op die markt een goede positie voor de toe komst. Daar zit wat in: ook voor de toekomst zorgen. En we kunnen wel wat gebruiken. De bodem met kalk en fosforzuur ver rijken is veelal goed. De prijzen van het slakkenmeel zijn nog matig. Even hoog, misschien zelfs iets lager nog dan ver leden jaar om deze tijd. Daar moeten we ons voordeel mee doen. AGRICOLA. GIER bewaren in de goede kelder. De kosten komen er wel uit, nu het stroo zoo duur is. BLOEMBOLLEN. Zoowel kleine als groote kweekers moeten voorschotten heb ben, willen zij leven en het allerraoodig- ste voor hun bedrijf doen, betoogt het Kweekersblad. EEN KLEURENFILA4. Samen met Ir. K. Volkersz., heeft de NA'. Amsterd. Superl'osfaatfabriek een bloembollenteelt kleurenfilm samengesteld. Ze behandelt o.a. koeling, bemesting, broeien, enz. Iets voor ons eiland? MILTVUUR. In Dec. 1939 deden zich .n ons land 213 gevallen voor, over het heele jaar 1938 „slechts" 178, over 1937 128. Het meest trad de ziekte op in Zuid en N.-Holland en Utrecht. In Dostzaan alleen waren in Dcc. wel zes besmette boerderijen. Van 17 Dec. t.m. 3 Febr. zijn 560 dieren gestorven. PRESIDENT DE VALERA. Illlllllllllllllllllllllllllllllllll>!!llllllllllllllllllll als een dag van rouw. Of er andere ge volgen uit zullen voortvloeien, is echtei te betwijfelen. Steun aan Duitschland? Het valt de R.K. Ieren niet gemakkelijk hun sympathie te geven aan de Duit- schers. Illllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiillllll SIR KINGSLEY WOOD, Eng. Lucht- vaart-Min'ster: De tegenstelling tus- schcn Frankrijk en Engeland eenerzijds en het onbehaaglijke bondgenootschap Rus land—Duitschland anderszijds, waarbij al leen Rusland voordeel heeft, is nooit grooter geweest. FAGERHOLM, Finsch Minister van Sociale Zaken: In Helsinki gaat alles goed. Er is natuurlijk veel vernield, maar niet zooveel als men gelooft Helsinki is een groote stad. Er zijn plaatsen in Fin land, waar men er veel erger aan toe is. Hels nki is rustig en heeft vertrouwen. Ieder nieuw bombardement sterkt onze saamhoorigheid. MINISTER STANLEY, Engeland: Wij hebben maar één oorlogsdoel, n.l. de oor log te winnen en wij hebben maar één vredesdoel, n.l. een blijvende vrede te stichten. Een vrede, door onderhandelen verkregen, zou niets oplossen, geen waarborg geven voor het heden en geen veiligheid voor de toekomst. We zouden binnen enkele maanden of jaren bemer ken, dat wij niet de vrede gewonnen, maar de overwinning opgeofferd hadden. Illllliriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii RIJMELARIJTJE. ||||||iiiiiihiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!IIi:iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!iiii;iiii||I||| MARS' BALANS. De burgeroorlog in Spanje heeft 50 duizend personen levenslang invalide gemaakt. Ziehier dan dc balans, m'n lezer, Van Spanjes wreede burgerkrijg, Terwijl ik dan nog, zoo u opmerkt, Maar van het aantal dooden zwijg. Dit was nog maar een burgeroorlog, Een oorlog dus in zakformaat, Maar niettemin met een in droevig, Ten hemelschreiend resultaat. Nog eens- het was een burgeroorlog, Maar hoe zal de ba'ans wel zijn, Als straks de strijd zal zijn beëindigd Aan Maginot- en Siegfriedlijn? Goddank, we hebben nog de winter, En dikwijls wordt de wensch geuit Dat deze ongekende winter Een verdere ontwikk'ling stuit. Maar hoe het zij, aan alle kanten, Wordt nog aan 't moordend staal gewerkt, En vesting, linie, zee en grenzen, Tot het onmoog'lijke versterkt. De menschen zuchten, klagen, treuren, De wereld danst haar doodendians, Maar Mars boekt rusteloos zijn cijfers, Van winst.en houdt straks weer balans. HUIB DE RIJMELAAR. TEKORT. In België dreigt sluiting van textielfabrieken wegens gebiek aan wol. VOORRAAD KLEIN. Bradford meldt, dat de producenten voldoende wol hebben om de machines op dc bestaande capaci teit aan de gang te houden, maar de voorraad is klein. STEMMING VAST. Zuid-Afrika meldt d.d. 9 Febr., dat de concurrentie op dev veilingen algemeen scherp was. Vaste, stemming. Engeland, Frankrijk, Italië, Ja pen en Amerika waren de voornaamste koopers. Ruwe Huid j PUROL Rnwe Handen Doos 30 Cent. Rnwe Lappen I Bij Apoth. Drog. MEISJES IN UNIFORM. Wie zijn krant leest, zal weten wie met de naam „Lotta" wordt aangeduid. Lot- ta's noemt men de leden van het groote vrouwelijke vrijwilligerscorps, dat in Fin land zoo veelvuldig van zich doeï spreken. Daar in dat zwaar getroffen land vrijwel alle strijdbare mannen in het geweer zijn geroepen, zou daar aller- wege van groote ontwrichting van han dels- en bedrijfsleven sprake zijn, wan neer de Finsche vrouw niet zooveel mo gelijk de plaats van de man had ingeno men. Maar bovenal in de hospitalen, in de militaire keukens, in de kleedmgdiejxjts en bij de luchtbeschermingsdiensten ver richten zij haar taak op een wijze, welke diep respect afdwingt. Ook meisjes, d.e nog maar nauwelijks van school zijn, maken zich reeds zeer verdienstelijk, o.m. door het verzamelen van kleedingstukkui èn de bezorging daarvan aan behoeftige gezinnen. De Lotta's heeten zoo naar de marke tentster Lotta Svaerd, die een 150 jaar geleden haar man naar het front verge zelde, alle ontberingen met hem deelde, hem verpleegde toen hij gewond werd en die, toen hij gesneuveld was, haar tee- dere zorgen over andere soldaten uit strekte. De huidige organisatie van Lot ta's beijvert zich om Lotta Svaerd in op- of feringsgezir te evenaren. DOOR BRAND VERNIELD. „ADA 1203". Een der vier schilderijen, voorkomende op de „Voor- loopige Lijst van Nederland- sche Monumenten van Ge schiedenis en Kunst" en af komstig uit en eigendom van 't Alg. Weeshuis, welke met nog drie andere eveneens van het Alg. Weeshuis Zater dag bij de brand in het ma gazijn der N.V. Vlessing ver loren gingen. VOOR VELE DUIZENDEN GUL DENS DOOR HET VUUR VER NIELD. Door onbekende oorzaak is Zaterdag morgen omstreeks kwart voor twaaif brand ontstaan in het woonhuis in de Gravenstraat (t.o. de Weststraat), dat tot Sept. 1939 door mevr. dc wed. Blok was bewoond en sindsdnn bij de N.V. Goederenhandel Ph. Vlessing als maga zijn in gebruik was. De vlammen, welke het eerst de beneden-voorkamer aan tastten, grepen met ongelooflijke snelheid om zich heen, zoodat in minder dan geen tijd het heele pand één vuurzee w as. In de aanwezige voorraad vond hel vuur gretig voedsel. Honderden dames japonnen, heenen:ostumes, jassen, tien tallen rollen cocosmatten, tapijten, een groote partij manufacturen, wollen de kens en voel meubelen1 (crapeauds, dres- so.rs, tafels, stoelen, enz.) gingen in de vlammen op. Maar ook een zevental schilderijen van liet Alg. Weeshuis (waar over we in een afzonderlijk artikel schrij ven). De brandweer was spoedig ter plaatse Aanvankelijk werd met één straal het vuur bestreden, later met twee. Ce motorpomp op de nortonput op de Groe- neplaats bewees opn'euw haar groote nut. Maar hoe kranig onze brandweerlui zich ook weerden, zij konden net voor komen, dat het heele huis van onder tot boven uitbrandde en vrijwel de heele ontzaglijke voorraad een prooi der vlam men werd. Naar de heer E. Vlessing ons mee deelde, wordt de schade door de ver zekering gedekt. Het bedrag valt nog onmogelijk te ramen. Experts zullen nog geruime tijd werk hebben, om deze vast te stellen. Pas na een volledige inventa risatie kan worden uitgerekend, voor welk een kapitaal door de brand is verloren gegaan. Het heeft geducht gespannen. Er stond weinig wind,, maar toen de vlam men onder en boven door de ramen joe gen en tegen half één zelfs door bet dak braken, moest er hard gewerkt wor den, opdat het belendend woon- en win kelhuis van mw, de wed. D. Witte door 'n steegje gescheiden geen gevaar zou loopen. Rechts grenst aan het geteisterde per ceel een woning van de heer Joh. Keij ser. Deze werd bewoond door de fam. Cor van Rossum. Omdat ze tegen die van mw. Blok is aangebouwd zag het er ook voor deze won ng slecht uit. Met veel hulp van burgers en militairen werd de heele huisboel in veiligheidgebracht, (eerst bij de buren, later in een schuur van deN.V. Vlessing geborgen.) Het huis kreeg veel waterschade en kanvoor- loopig niet meer worden bewoond. Oor spronkelijk was de bovenverdieping van het nu uitgebrande huis slechts door een houten schot van de won ng van de heer Joh. Keijser gescheiden. Nog met zoo lang geleden werd het hout door een steencn muur vervangen. Ware dit niet het geval geweest, de woning was mede in vlammen opgegaan. Omstreeks één uur was het gevaar be zworen. 's Middags heeft men wat er van de voorraad nog restte op wagens gel a den en op het terrein bij de R.K. Paar denstallen opgeslagen. Een treurige aan blik leverde dit boeltje op. Vrijwel alles vertoonde brandgaten of was door roet cn bluschwater nagenoeg waardeloos ge worden. Ook een dozijn naaimachines alleen al voor een waarde van f1000 heeft de vuurdoop niet kunnen door staan. Wat de oorzaak betreft, kon de heen Vlessing ons geenerlei mededeeling doen. Men tast volkomen in het duister. In de de kamer, waar de brand ontstond, brandde een haard, maar hoe deze een ramp heeft kunnen veroorzaken, is een raadsel. Kort te voren was de heer E. Vlessing nog met een belastingambte- lllll|ll!llllllllllllllllllllll!"llllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll|||lll 111111,11111 GEMEENTE TEXEL. ||||||llllllliiill!lllllillllHlllilllllllllllllllllliillllllllllllll!lllllllilllllllillllllll|||||| BRANDGEVAAR. De Burgemeester van Texel geeft den ingezetenen, gebruikers van woonhuizen en andere gebouwen in ernstige over weging ue stookplaatsen, benevens ka chelpijpen en schoorsteenen of andere rookgeleidingen in de evenbedce'de bouwwerken te doen contioteeren in ver band met de kans op brandgevaar, wrelk gevaar door langdurig hard stoken aan merkelijk Is vergroot. Tevens wordt aanbevolen de uiterste voorzichtigheid te betrachten bij het dro gen van kleedingstukken in de nabijheid van kachels en rookgeleidingen. Texel, 12 Februari 1940. D-* Burgemeester voornoemd, KAMP. naar in het huis geweest, maar neté, verdachts werd toen bespeurd. Over de wijze, waarop de brandweer de zaak heett aangepakt, was de heer Vlessing bijzonder goed te ispreken. Ik heb Piet Spigt en Arie Huizinga bewon derd, die als apen in een boom klom men en niets hebben ontzien om het vuur de baas te worden. Van hun kleeren bleven nog maar flarden over. Zij krijgen van mij een nieuw manchester-pak. Dat hebben die lui wel verdiend. Alle lot, voor de brandweer, niemand uitgezon derd. Zet u dat uit mijn naam maar gerust in de krant. Aldus de heer E. Vlessing. Het spreekt vanzelf, dat deze heftige brand, die door de zware rookontwikke ling tot op groote afstand buiten Den Burg zichtbaar was, veel publiek op de been bracht. Burgemeester Kamp en tie Commandant Tr. -Texel waren mede op het terrein aanwezig. ONGEVAL OP HET IJS. De ongeveer zestienjarige Tiny Ka- ger JCd., kwam Zondagmiddag op de Elemert ernstig te vallen. Zij klaagde over pijn in liet hoofd. Ondersteund door twee vriend;nnen werd ze naar de woning van de tam. C. Keijzer, Molenstraat, ge bracht. Daar werd ze voorloopig ver pleegd. s Avonds werd ze door de heer naar hu,s gebracht. Naar dL heer Kager ons meedeelde, consta- teerd». de dokter een lichte hersenschud- d ng. Volledig herstel zal een lange rust kuur vereischen. DOOR DE HONGER GEDREVEN. Een 14-tal wilde zwanen hield zich Maandagmorgen op bij de boerderij van mw. de Wed. C. Hin, Eendenkooi Eenige? peisonen liepen op de fraaie vogels af. Op zeer korte afstand kon je ze nadercn( en wat bleek? Ze deden zich te goed aan het schapenvoer, dat in een bak was ge- stroo.d. De dieren waren zeer hongerig en vermoeid, de schapen, die om de bak ken stonden, werden uit elkaar gejaagd. Een zoon van de heer H:n joeg ze weg, maar een, die doodgewoon staan bleef, werd gevangen genomen. De overige der tien „zwervers" werden 's middags in de Zoutmeer gesignaleerd. J. DE KOOG ONDERHANDS VERKOCHT. Het perceel land, groot 2.95 H.A., ge legen bij Langeboseh aan de Koogenveg, 28 April van het vorige jaar door de erven van de heer Jac. van Heerwaar den voor de som van f5600 ten overstaan van Notaris Mulder publiek verkocht aan de heer C. M. Verheul, te Rozenburg, is dezer dagen door de heer Verheul onderhands verkocht aan de heer C. Kooiman, De Koog. DEN HOORN. DOOR DE GLADHEID. Toen mw. De Jong—Vlas alhier Zon dagmorgen naar het Klif liep om melk te halen, kwam ze bij de woning van) dc fam. Nobel tengevolge van de glad heid zoo ernstig te vallen, dat zij een. been even boven de enkel brak. Dokter Vellenga verleende de eerste hulp. Maan dagmorgen is zij met de Marsdiep naar Den Helder vervoerd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1940 | | pagina 1