TEXELSCHE COURANT
TRIUMPH
KLOOSTERBALSEM
SC
Jaargang
Texelsche Berichten
Wereld
1 >s
$2ste
Zaterdag 17 Februari 1940
Eerste blad No. 5420
//IE KWALITEIT
WAARDEERT -
kunnen werken.
mJÊ v
ik.®
JE zondag.
IC Ojü
DE borst:
100% WAARDE
BEGEERT, ROOKT
De Dokter Wagemaker
afgedreven door het ijs.
STRAMHEID.'°dag.
AKKER'S
Slei voor
„Geen bluschwater
DE 19 SIGARET
DIE OVERAL
WINTER 1940.
•■iha
v
O-, V*?*
- - w
S: SCHEj^ tó
Uitgave
N- v. Boekhandel en Drukkerij
v. h. Langeveld en De Rooij
Telefoon 11
Den Burg
Iiii .'.[nuiiiiuiiiiiuuiiiiiii
TEIt OVERDENKING. Ililll
ivoor velen is werken een kunst. Vraag
AKtet eens aan de huismoeder hoevetar
whl kunst van liet werken verstaan. De
n Huisvrouw zal klagen over de gedienstige
over haar dochter, dat er met zoo wei-
begrip gearbeid wordt Men werkt
n. hard, doch averechts en bederft ach-
zich wat men kort tevoren vóór zich
ft in orde gemaakt Gedachteloos
pdt te vaak een taak verricht. Men
1 >vBrlegt niet te voren hoe men iets zal
ijk /olbrengen, doch valt als een bok op een
-etjhaverkist op het werk aan. Men is al te
- 'dikwijls wei ijverig, maar dom. En terwijl
MJfoen met veel moeite, inspanning en ener-
tijegie alles in het werk stelt om een ol
let andere zaak in orde te brengen, ver-
ntywaarloost men iets anders, dat even noo-
11je dig is. Daarom: Werk niet overleg; laat
r sde arbeid niet alleen aan uw handen
e dover maar allereerst aan uw hoofd. Ar-
denbeid met beleid, met verstand, dan zult
Jge veel meer in veel kortere tijd tot uw
bcveigen e"- anderer grootere bevrediging
kunnen afmaken. De waarde van uw ar-
aaflbeid zit niet allereerst in: dat ge het doet,
her maar in: hoe ge het doet.
vt Laten we er daarom steeds voor zor-
Ja, gen, dat we ons eigen werk en dat van
vai anderen niet bederven. Werken, goed
wat werken, is een kunst, die we moeten lee
aren.
E»
lillllillül VOOR HOOFD EN HART.
Zelf moet gij 't zoeken, zelf moet gij
't vinden,
Mensch, in uw leven, uw hart en uw lot.
MAANDAG,
in astheid van wil is het stevig graniet,
[jt; waarop de grondslag van ons leven rust.
DINSDAG.
ÏL Goede daden werken terug op hen, die
ze bedreven hebben; slechte daden even-
eveneens.
WOENSDAG.
„Geduld en tijdsverloop doen meer dan
kracht en woede.
ijB DONDERDAG.
«Illusies verliezen is niet zoo treurig, als
•■jiooit illusies te hebben.
VRIJDAG.
H Hij doolt zeer licht, die licht gelooft.
9 ZATERDAG.
R:,Niet wat gij zegt of wat gij doet is
van het meeste beiang, maar wat gij zijt.
Wrijf 's avonds rug cn borst in met
Dampo DanonderdewoüVolgende
morgen beter! Pot 50ct Doos 30ct
ZOO SPRAKlilliilllllll
|||||l!llllll:llllllllilllllll!lllllillllllill|lllil!lllllllllllllilllllllllllllllllllllilllll||||ll
(MINISTER MUNTERS, Letland: Let-
and is door het Russische garnizoen geen
irotectoraat geworden zonder onafhan-
lelijkheid. De betrekkingen met Rusland
ijn zeer gunstig.
JON AI, de Japansche premier. Wij
Fzijn op alles voorbereid, wanneer Ame-
rika de activiteit in China zou belem-
Jmeren en de druk op Japan zou ver-
rooten.
STAUN1NG, de Deensche premier
)orlog is oorlog, maar dit moet geen
Oorlog tegen de neutralen zijn. Al 200
Tenen kwamen door zonder waarschu
wing torpedeeren, om.
i GUN TH ER, Zweedsch Minister van
Buitenl. Zaken lk beschuldig geen en
kel persoon, geen enkel volkv geen re
gime, maar heel Europa verscheurt zich
zelf en rent naar de afgrond.
DR. DALTON, onder-staatssecr. van
Buitenl. Zaken, Engeland: Zoolang liet
nazi-svsteem met omver geworpen is, be
staat er geen hoop op vrede tusschen
Lond-n en Berliin.
ZOO SCHREEF...
NATIONEN, een Noorsch blad: De
Juitschers meenen, dat onze schepen
>uiten de gevaarlijke zóne moeten varen,
loc li Noorwegen zou geblokkeerd worden,
wanneer zijn schepen niet langer op de
Noordzee mochten komen.
III9 VAN ZON EN MAAN.
•Ililll
MAAN ZUN
Datum: Up Ouder: Op: Onder
Z. 18 Febr. 11,55 3,(J0 7.12 17,17
lM. 19 12,53 3,55 7,10 17,19
D. 20 14,01 4,44 7,08 17,21
W.2I 15 17 5,27 7.06 17,23
D. 22 16,37 6,0c 7,04 17.25
V. 23 18,01 6,37 7,02 17,27
Z. 24 19,24 7,08 7,00 17 29'
Donderdag 22 Febr. Voile maan.
„ZOO'N TOCHT HEB IK NOG NOOIT
MEEGEMAAKT".
Aldus een, der leden van de be
manning.
Woensdagmorgen om half elf
vertrok de Dokter Wagemaker
uit Den Helder om terug te varen
naar Texel vanwaar de boot 's
morgens om half acht wegge-
stoomd was. Zij raakte ongeluk
kigerwijs in een uitgestrekt ijs
veld en werd meegesleept in de
richting van de Razende Bol, in
de buurt waarvan zich mijnenvel
den bevindenEen marine
sleepboot bracht de Wagemaker
met ^ijn 150 opvarenden veilig
en wel in de Heldersche haven
terug. Het was toen al over drie
uur n.m. geworden.
Een der leden van de bemanning, con
ducteur J. Beumkes, gaf ons het vol
gende relaas: We vertrokken om ruim
half elf uit Den Helder. Er stond een
matige Noordenwind. Voor de haven lag
vrij veel ijs, maar de boot sneed er
prachtig door en zoo waren we na een<
goed half uur al een flink stuk opge
schoten. We hadden ongeveer tweeder
den van de tocht achter de rug, toen we
een zeer uitgestrekt ijsveld voor de boeg
kregen. Het was een groot brok van de
keten, die een maand lang om het eiland
had gelegen en nu door de Noordenwind
(ailandige wind dus) los was geraakt.
Door de vrij sterke ebstroom dreei het m
de richting van het Marsdiep om door
dit gat dus de Noordzee op te gaan.
Het was een onafzienbaar groot veld,
wel zoo groot, dat het lexelstroom
bijna heelemaal bedekte. Het was tevens
zoo zwaar, dat Kapitein List maar
geen poging deed om er doorheen te
breken. Wij hoopten, dat dit ijsveld zou
scheuren; dan zouden we er met de boot
door kunnen varen. Daarom ook bleven
we ©enige tijd langs het ijs opstoomen,
Maar wat we gehoopt en voor een goed
deel ook hadden verwacht, gebeurde met,
de groote massa ijs nam de boot gevan
gen ze werd er geheel door ingeslo
ten; onverbiddelijk moesten we terug.
Nu maar trachten zoo spoedig mogelijk
de haven van Den Helder te bereiken.
Aan het Hointje was op eventueele
aankomst niet gerekend; materiaal was
er niet uitgelegd.
Op de terugreis werd de toestand iede
re minuut moeilijker. Door de ebstroom
cn de geweldige ijsschotsen vooral kon
de boot ten slotte voor noch achteruit
meer. Ze was toen toch al weer dicht
bij Den Helder gekomen. Zou de boot
kunnen wachten tot ze toch weer los
zou raken Maar wie stond ons
borg, dat we op eigen kracht Den Hel
der nog zouden kunnen bereiken Kapi
tein List nam geen risico en seinde door
middel" van vlaggeteekens om assistentie.
De passagiers konden dra een flikker
licht van de vuurtoren van Huisduinen
opmerken. Dit was het teeken, dat men
ons begrepen had. Gelukkig.
Ondertusschen dreef de Wagemaker al
verder in de richting van de Noordzee.
In normale omstandigheden, aldus de heer
Beumkes, zou dit niet zoo erg geweest
zijn ,maar ieder weet het er liggen
in de buurt van de Razende Bol mijnen
velden. Het gevaar, hierin verzeild te
raken, was lang niet denkbeeldig. Dooi
de Marine werden doorloopend morse
seinen doorgegeven, welke door een der
passagiers, van de Dokter Wagemaker,
sergeant De Boer, gestationneerd op een
kustwachtpost, werden verklaard.
Inmiddels hadden twee Marinevaartui-
*en, de ijsbreker Alcyon, kapitein Jong-
vinden de zeesleepboot Hercules zee ge
kozen. Toen zij in zicht kwamen, na
derde de Wagemaker heel dicht de vuur
toren van Huisduinen en ook de afstand
tot de Razende Bol was niet groot meer.
Ik behoef zeker niet te vertellen, dat hej
een groote opluchting gaf, toen de Al
cyon langszij kwam. Het tot stand bren
gen van de verbinding was het werk
van een oogenblik en daar ging het lang
zaam maar zeker huistoe, naar de Hel
dersche haven terug. Niet lang tlnadat
we uit onze gevaarvolle positie waren
verlost, snelde een hulpkruiser full-speed
het Marsdiep binnen. Deze oorlogsbodem
had buitengaats geoefend en ook aan
dit schip was door de Marine verzocht,
de Dokter Wagemaker in de gaten te
houden.
Het was al drie uur geworden, toen
we in Den Helder konden aanleggen. De
loopplank werd uitgegooid ende
honderd-en-vijftig passagiers konden, na
vijf uur op een koude zeeA waarover nu
en dan sneeuwbuien drieven, te hebben
gezeten, weer aan land gaan. Onder hen-
bevonden zich ook Burgemeester Kamp
en Dokter Boswijk. Ontbering is er aan
boord natuurlijk niet geleden: Je re
kent tegenwoordig op een zekere dosis
„pech" en men kon tegen billijke prijs
zooveel koffie inslaan als men lustte.
De heer Beumkes verzekerde ons nog
„Zoo'n reis heb ik nog nooit meege-
maakt en ik hoop er ook nooit zoo een
meer mee te maken".
De bemanning van de Wagemaker
wachtte in het Texelsche Veerhuis, waar
Toon Luyckx de scepter zwaait, een
rijkvoorziene maaltijd, waarbij een partij
erg lekkere schelvisch de hoofdschotel
vormde.
Naar de Directeur Van der Vlies ons
meedeelde, heeft de Wagemaker geen
averij opgeloopen. Kapitein List heeft
namens T.E.S.Ö. hartelijk dank gebracht
aan de Marineautoriteiten. De directeur
is de volgende dag naar Den Helder ge
gaan om zijn dank te betuigen en de za
ken verder af te handelen.
GIFTEN VOOR HET WITTE KRUIS.
N. N., Den Burg f2.—.
E., 't Noorden f 1.
HANDELSREGISTER.
WIJZIGING: J. C. Rab, Binnenburg 11
handel in brandstoffen, rechtsvorm ge
wijzigd.
RADIO CENTRALE DEN BURG.
De heer J. van Swindenen deelt mee,
dat hij door wijziging in het rouleer
systeem enkele dagen geen gramofoon-
platen ten gehoone kan brengen. Zoodra
de nieuwe collectie in zijn bezit is, zul
len de luisteraars daar weer van genieten.
Wordt Ge gekweld door stramheid in de lede
maten? Hebt Grj last van pijnljjke spieren?
Gij zyt toch nog veel te jong, om nu reeds
als een oude gebroken man een pijnlijken en
stijven rug en stroeve gewrichten te hebben.
Laat U toch wrijven mot den beproefden
Akkers Kloostcrbalsem. welke dc bij
zondere eigenschap heeft diep In de
weefsels door te dringen. Kloosterbalsem
bevat aromatische, geneeskrachtige stof
fen, die verwarmend, afleidend en oplos
send -werken tegen de stoffen, die zich
in Uw spieren en gewrichten vastzetten
Kloosterbalsem tast dus die stijfheid ln
Uw spieren en gewrichten ln haar oor
zaak aan, dat voelt Ge na elke wrijving.
Ongeëvenaard als wrijfmiddel bij spit,
rheurnatiek, splerverrekkingen. stram
heid, kneuzingen, ischias, pijnlijke spieron.
Per pot van 25 Gram f 0.621 /2, pot van 50 Gram f 1.04
DE BRANDKRANEN waren be
vroren. Hierdoor brandde de
wonng van de verzeker, ngsagent
Van der Molen te Winschoten
totaal uit. Geen stuk huisraad
kon gered worden. De brand
weer kon niets doen,
(Eén voorbeeld uit vele.)
Stel li voor, dat ons dat in Den Burg
bij de brand in het Weeshuis en die in
het magazijn der N.V. Vlessing was over
komen. De ramp zou niet te overzien
zijn geweest Menige woning was dan
mede een prooi der vlammen geworden.
We denken nog wel eens aan de critiek
op het boren van een nortonput en het
aanbrengen van een pomp-i'nstallatie op
de Groeneplaats destijds geleverd.
Het heette geld wegsmijten, luxe, „dik
doenerij" en wat niet al.
Maar het gemeentebestuur trok er zich
niets van aan en ging rustig zijn gang.
Gelukkig komen branden als die van
dit jaar hier zelden voor. Maar het staat
vast, als een paal boven water, dat put
en motor op de Groeneplaats ook bij
strenge vorst steeds voor gebruik ge
reed van onschatbaar nut zijn.
De eerste keer bleek dit bij de felle
brand in het woonhuis van de heer P.
Dros in de Weverstraat op 3 Jan. 1934.
Door krachtig optreden kon deze tot
twee vertrekken beperkt blijven. En nu
zijn we kort achtereen weer tweemaal
van blussching met behulp van de pomp
op de Groeneplaats getuige geweest
Vooral in deze winter met stijgende
kans op brand, is het een rust gevende
gedachte, dat, indien onverhoopt een
beroep op de brandweer moet worden
gedaan, een voortreffelijk apparaat in het
centrum van het dorp onmiddellijk ter
beschikking staat
SPROKKELMAAND. Zoo noemt men
Februari wel. Sprokkel zou afgeleid zijn
van sporkille, d.i. „spoor van de koude".
Volgens Dr. Bleeker. Waarschijnlijker
lijkt ons verband te zoeken met het mid-
delned. „sprockel", d.i. dun rijshout
(maand waarin de boomen spriftten.
VAN SJOERD KUPERUS.
Op de Tentoonstelling in het Rijks
museum te Amsterdam heeft liet Rijk
weer aankoopen gedaan. Van onze vroe
gere plaatsgenoot Sjoerd Kuperus wer
den twee etsen „Eend met jongen" en
„Zingende spreeuw" rijkseigendom.
CENik. BUkEAU
VOOR DE SCHAPENFOKKERIJ.
Naar wij in de vergadering van hel
Texelsch Schapenstamboek vernam er^
werd Ir. De Jong als directeur van het
Centraal Bureau voor de Schapenfokkerij!
opgevolgd door Ir. L. de Vries.
Doel van het Bureau opgericht om
streeks 1924 is zooveel mogelijk een
heid te brengen in de schapenteelt in Ne
derland.
OUDESCHILD.
DE MARSDIEP BIEDT HULP.
De TX 19, schipper Krijnen; raakte
Dinsdag door een defect aan de machine,
in het ijs bekneld. De Marsdiep heeft de
visscher uit zijn netelige positie bevrijd.
De motorschippers Bays en Zijm zou
den Woensdagmorgen naar Texel va
ren, maar even buiten Den Helder bleek
al, dat het ijs hen de baas was. Het
kostte hun danoolc de grootste moeite
om weer op eigen kracht naar Den Hel
der terug te komen.
Ook de Marsdiep kon Woensdag we
gens liet dikke ijs niet zonder hulp in
Den Helder komen.
INGEZONDEN.
ONZE BRANDWEER.
Mijnheer de Redacteur.
Naar aanleiding van uw bericht over
de brand, j.l. Zaterdag in de Graven
straat, schreef u, dat de brandweer spoe
dig ter plaatse was en dat onze brand
weerlui zich kranig weerden. Nu, dat is
volkomen waar. Maar enkele dingen vie
len me daar bij het blusschen op:
Dat de blusschers zeker niet gekleed
waren om zulk werk te verrichten: geen
laarzen, geen leeren- of oliejassen en geen
behoorlijke helmen op. Het was een zeer
gevaarlijk baantje voor Piet Spigt e.a.,
zooals ik ze daar zag; enkelen zelfs
blootshoofds, zoo ze daar klommen en
klauterden op gevaar af eenige bran
dende stukken hout of regels pannen op
liet hoofd te krijgen, terwijl het comman
do „naar binnen te gaan" toch zeker wel
gegeven was. Zou liet nu zooveel kosten
met zich brengen, wanneer er eenige pa
ren laarzen, jassen en helmen werden aan
gekocht, waarvan dan in de eerste plaats
de straalpijpleiders gebruik kunnen ma
ken? Deze kleeding zou op de brand
weerauto een vaste plaats kunnen vinden.
Een zeker niet overbodige weelde en toch
zoo onmisbaar om levensgevaar voor de
redders te voorkomen.
En hebt u opgemerkt, welk een „pruts
laddertje" er gebruikt werd Voor de
gewone hoogte van de bovenramen lcwam
het bijna niet toe. Een paar ladders, en
dan dubbele, mogen er toch zeker ook
niet ontbreken. Aan de achterkant van
liet gebouw moesten de b.h. Tiessen cn
Veldstra en de pijpleiders, van het eene
dakje op het andere klauteren om leiding
te geven en de brand te ^lusschen.
Ook over het bestrijden van de brand
met maar twéé stralen zou ik nog wel het
een en ander willen schrijven, maar.
G. J. L.
RAILBREUK, gevolg van felle kou,
geeft hier en daar het spoor vertraging.
DE BINNENVAART ligt te Amsterdam
sinds 6 Jan. stil.
PER FIETS gaat men te Amsterdam
over de Amstel to. de Halvemaansteeg.
Een zeldzaamheid.
1JSVACANT1E moet volgens B. en W.
van Amsterdam niet meer gegeven wor
den.
DE WINTER, welke West-Europa nu
teistert, zou volgens de Zweedsche me
teoroloog Sanderstroein een gevolg zijn
van een verplaatisng van de Golfstroom.
VEEL SNEEUW cn tot 18 gr. vorst,
meldde België Woensdag.
ACHT METER, ln West-Bosnië woei
de sneeuw in veel straten tot 8 M. op.
IN KOPENHAGEN neemt het aantal
keelaandoeningen toe. Door de kou zijn
vele trambestuurders bewusteloos geraakt
SPUIEN verzwakt het ijs. Bij Langweer
is de 13-j. S. Woudstra er door gezakt
en verdronken.
DOODGEVROREN. In Hongarije zijn
op 12 en 13 Februari 14 personen dood
gevroren. In de Baltische landen vijf.
IN RIGA vriest het 48 gr. C. Dat is
in ól jaar niet voorgekomen. Het is niet
mogelijk Riga en Tallin open te houden.
GESLOTEN. In Berlijn zijn openb.
bibliotheken en verscheidene postkanto
ren door kolengebrek gesloten.
IN JOEGO-SLAVIE zijn reeds 80 hui
zen door het wassen van de Donau on
der water geloopen.
IN TURKIJE zijn vele menschen, die
door de aardbevingen dakloos geworden
waren, doodgevroren.
HET VERKEER tusschen Oland en
Zweden wordt over het ijs onderhouden.
Dit is sedert menschenheugenis niet ge
beurd.
BEGRAVEN is in verschillende deeleu
van Duitschland onmogelijk, daar de
grond tot op groote diepte is bevroren.
Men brengt de gestorvenen tijdelijk onder
in kelders en lijkenhuisjes.
SNEEUWSTORM. In Venetië is bij
een hevige sneeuwstorm (een windsnel
heid van 1000 M. per minuut, bij een tem
peratuur van gr.) een visschersboot
vergaan. Twee slachtoffers.
HEEL HONGARIJE is bedekt meteen
2—3 M. sneeuwlaag. Het verkeer op
alle buitenwegen ligt grootendeels stil.
Dorpen en verschillende steden zijn ge-
isoleerd.
HIJ ZOCHT WAT
Bewaker: Wat voer jij uit
Ik zoek m'n boordeknoopie.
KAAKT
DE BALKAN EN HET NABIJE OOSTEN.
Velen vragen zich af, in hoeverre zoowel
de strijd in Finland als die ar.n het West-
front beslissend zal zijn voor de toekomst
van Europa en daarmee ven de geheele
wereld en of niet in dat deel van ons
werelddeel, dat op ons kaan.ie staal afge
beeld, de eindstrijd zal worden gestreden.
Dat ook de Balkanstaten dal inzien, bewees
de conferentie van Belgradfti^n dit deel
van Europa immers liggen centrale punten
ais de Dardanellen en het Suez-kanaal, door
deze wateren gaan de verbindingswegen
van Engeland en verschillende andere
rijken met Afrika en Azië en de andere
Engelsche koloniën Men ziet op ons kaartje
de groote Fransche en Engelsche petro-
leumleidingen, die Palestina zoo buitenge
woon belangrijk maken.
IT5CHE
-'SOVJET- fcL'SIANOHf. ..-V X
otOO-yX,
•- SIAV !t
-i - -w
x r -
csu*f Tl G KI JE
E
IR At
v.Jubve V
£%ZIJ1U
►ARABIÉ