TEXELSCHE COURANT
DE NOODKLOK LUIDT.
52ste Jaargang
Zaterdag 22 Juni 1940
Eerste blad No. 5456
Texelsche Berichten
VOOR DE
LANDBOUW
De Internationale toestand
IN DE AFGELOOPEN WEEK
Uitgave
N. V. Boekhandel en Drukkerij
v. h. Langeveld en De Rooij
Den Burg Telefoon 11
Illinium TER OVERDENKING. ||l|||||||!/
IIIIIIiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii^iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiIIIIII
KUNT U TEGEN CRITIEK?
Er zijn maar weinig menschen, die te
gen critiek kunnen. Ze zeggen het niet;
misschien zelfs beseffen zij het niet. In
tegendeel, ze vragen critiek. Ronduit
moet je je meening zeggen. Je doet het
in alle oprechtheid, in alle naïveteit
vooral, enze zijn op hun teenen
getrapt! Met de critiek, die zij vroegen,
was een lofprijzing bedoeld.
Alleen werkelijke, hoogstaande men
schen zijn bestand tegen critiek.
Dr. Arièns had in zijn werkkamer een
Fransche spreuk laten aanbrengen, wel
ke, in 't Hollandsch overgebracht, onge
veer luidde; „Maak u vrienden, bereid
om u op uw fouten te wijzen."
Men kan er vast overtuigd van zijn,
dat hij dit ook in alle ernst meende. En
dat hij het nooit iemand euvel heeft ge
duid, die er zich naar gedroeg.
ZONDAG, 23 Juni 1940.
Illllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiillililliiiiiiiilliiiiiliiiiiiiiiiilllilllliiiit .&IIIIII
Hllllllllll VOOR HOOFD EN HART.
llllll«llll!]nil!lllllll!lllllllllllllllllllllllll!l!ll!llll!lllllllll!!lllllll!llllllllllll||||||
ZONDAG.
Een vijand geringschatten is zijn ge
vaarlijkheid vergrooten.
MAANDAG.
Een onderdrukte begeerte is nooit ver
standig gezelschap.
DINSDAG.
Het is de grootste van alle buiten
sporigheden, er nooit een te begaan.
WOENSDAG.
Wilt gij behagen, tracht dan minder
zelf te schitteren dan aan anderen de
gelegenheid te geven, zich van hun
beste kant te laten zien.
iïbNDERDAG.
Roem is gemakkelijker te verkrijgen
dan deugd. Roem verwerft men door 't
bestrijden van zijn naaste. Deugd door
het bestrijden van zichzelf.
VRIJDAG.
Ge kunt niet te zachtmoedig wezen,
waar het onbeduidende bijzonderheden
raakt, en niet te onwrikbaar, als het
om beginselen gaat.
ZATERDAG.
Het talent, waarop velen het meest
zijn gesteld, is dat, waarmee zij zich
in hun eigen oogen weten te rechtvaar
digen.
MEER LEVEN IN DE V.V.V.
Naar we vernemen komt er langzaam
maar zeker meer belangstelling voor ons
eiland. Er komen telkens weer meer aan
vragen binnen en wat Texel zelf be
treft: De bezoekers zullen ons eiland ook
dit jaar met uitzondering van een
zeer beperkte oppervlakte van Noord
tot Zuid en van Oost tot West kunnen
doorkruisen. Van vele andere toeristen
centra kan zulks nog niet gezegd worden.
OOSTEREND.
S. J. DOGGER.
Naar we vernemen deelde de betrok
ken Scheepvaartmij. op een schrijven
van de familie mee, dat het haar niet be
kend was, waar en op welk schip zich de
plm. 22-jarige Simon Jan Dogger, van
Oosterend, bevindt. Siem was eerst
matroos, doch daarna, toen daartoe we
gens gebrek aan personeel gelegenheid
werd gegeven, liet hij zich op een koop
vaardijschip aanmonsteren Moge er
spoedig gunstig bericht worden ontvan
gen!
EIERLAND.
P. ZEEGERS IN DUITSCHLAND.
Lange tijd heeft men in onzekerheid
verkeerd omtrent de heer P. Zeegers, die,
zooals gemeld, in 't Nederlandsche le
ger streed. Met welk een ontroerende
blijdschap moeten zijn jeugdige vrouw
met de drie kinderen en de overige fa
milie zijn vervuld, toen zij dezer dagen uit
Hilversum een briefkaart ontvingen,
welke goede tijding bracht! Deze kaart
was verzonden door een Hilversumsch
soldaat, die als krijgsgevangene naar
Duitschland was getransporteerd en daar
met Zeegers kennis maakte. Hij schreef
o.m., dat zijn Texelsche kameraad ver
wondingen had bekomen, doch thans aan
de beterende hand was. Binnenkort zal
hij wel naar zijn vrouw en kinderen te-
ïug mogen keeren. Hartelijk wenschen
we de familie geluk.
EN TOCH.
„De oorlog is een afschuwelijk
iets, mijn waarde, maar er is nog
nooit een beschaving op een slag
veld om zeep gebracht en de
stuwkracht is onuitputtelijk. Het is
verre van mooi met me gesteld. Ik
heb bijna geen contant geld, mijn
kinderen zijn in Indië, mijn zaken
in Batavia dreigen te verloopen,
mijn vrouw kniest zich bijna dood.
En toch" hij sloeg mij met beide
handen op de schouders „en
toch, mijn waarde, heb ik geloof
in de toekomst!" (Ontleend aan:
De Indische Verlofganger.)
Nu wij dan persoonlijk de ramp ondervinden,
Die als een lawine ons plots overviel,
Nu wij nog gevoelen de bijtende wonde,
Als sneed een tweesnijdend scherp zwaard door de ziel.
Nu steden en dorpen en veld zijn geteisterd,
Nu 't rouwkleed door velen gedragen thans wordt;
Nu staan wij verslagen, verstomd en verbijsterd,
Om 't leed, dat zóó over ons uit werd gestort.
Verslagen? Verbijsterd? Wie durft dat beweren?
Zijn wij niet de telgen van 't stoere geslacht,
Dat onderging, ja, maar na eindeloos worst len,
Zich toch weer verhief met vernieuwende kracht?
Zijn wij niet het volk, dat altij d op de bres stond,
Als 't leed van de naasten moest worden verzacht?
Geen offer, hoe groot, of het werd door klein Holland,
Op waardige wijze, spontaan steeds gebracht.
En zouden wij NU niet de hand aan de ploeg slaan?
Niet mede gaan bouwen aan Hollands herstel?
De noodkreet, die uit de ruïnes omhoog stijgt,
Is voor ONS, gespaarden, een dringend bevel.
Toont, Texel uw daad dan nu door de collecte,
Geen woorden, geen praatjes, maar enkel de daad.
De nood, die beiërt door Nederlands luchten,
Geeft gij dan het antwoord en toont u paraat.
HUIB DE RIJMELAAR
Nadruk verboden.
VEREENIGING
VOOR
BEDRIJFSVOORLICHTING.
OP TEXEL.
EXCURSIE OVER HET EILAND
PER JAN PLEZIER.
Evenals vorige jaren organiseeren we
weer een excursie langs de proefvelden
van de B.V.T. We hebben ons voorgesteld
deze te maken op Vrijdag 28 Juni a.s.
Deze keer kunnen we geen gebruik ma
ken van auto's en -bussen. We zijn dus
aangewezen op de „Velo" of zullen met
paard en wagen moeten. Op de vergade
ring van het Bestuur is het idee geopperd
met de bekende „Jan Plezier" te gaan.
Het lijkt vooral bij mooi weer ge
zellig, omdat er gelegenheid is een boom
op te zetten en we alles uit de hoogte
overzien, wat z'n voordeelen heeft. Bo
vendien blijft het gezelschap beter bij el
kaar. Besloten is dan ook de deelnemers
gelegenheid te geven de tocht per Jan
Plezier te maken. De kosten zijn gering,
75 ct. per persoon. Wie liever per fiets
gaat, kan dat doen, hij volgt de rijtuigen,
en betaalt niets. We verzoeken nu onze
leden, die de tocht mee willen maken,
zich spoedig op te geven bij ondergetee-
kende in elk geval vóór Woensdag 26
Juni, en erbij te vermelden of men mee
rijdt voor 3 kwartjes, of fietst voor eigen
rekening. Ons lijkt het gezelliger, maar
allemaal per tweepaardsmotor te gaan,
het gezelschap blijft dan beter bijeen,
wat zeker het slagen van de tocht ten
goede komt.
Het plan is als volgt:
We maken twee groepen. De eene
groep start aan de Groeneplaats in Den
Burg. De andere groep start bij P. Dros,
„Propagatie", Eierland. Het is nu zóó ge
regeld, dat beide groepen bezoeken:
1. Het proefveld aan de Doodemansweg
2. Het Granumix proefveld op hooiland,
idem.
3. De beweidingsproef aan de Laanweg
4 Het gerstproefveld bij Leber
5. Eten op 't Vliegveld (brood mee!)
6. De roggeproeven op Blandenberg en
Weilust.
7. De vlasproeven op Propagatie
8. De wintertarweproef op Padang
9. Gebouwen en machines op Padang.
Als de tijd het toelaat worden op Hun-
singo en Weilust wandelingen door het
weiland gemaakt. Omdat het aantal deel
nemers vorig jaar voor één groep te
groot was, denken we er nu twee van te
maken, die in tegengestelde richting rij
den, maar gelijk op het vliegveld zijn om
te eten. De groep uit Eierland bezoekt
eerst no. 7689 en gaat dan eten,
waarna 4123 aan de beurt zijn.
Elke groep heeft een geleider.
We starten allen om halfticn wettelijke
tijd, niet later dus zorg op tijd te zijn
s.v.p.
Ieder die mee wil geve zich spoedig op
bij E. v. d. Ban, Koogerstraat, Den Burg,
vóór Woensdag 26 Juni, en vermelde
daarbij waar hij aansluit Eierland of
Den Burg, en hoe hij gaan wil, per fiets
of met de Jan Plezier. Onderweg worden
liever geen deelnemers opgenomen.
E. v.d B.
DE WOLVEEMARKT IN ONS LAND.
Op de wolveemarkt was de vraag naar
vette schapen einde vorige week. over het
algemeen zeer goed. De prijzen liepen
van f 12 per stuk. omhoog. Alles voor
binnenlandsch gebruik Vet vleesch is in
de volkswinkels momenteel in trek.
De handel in weidelammeren verliep
einde vorige week iets minder vlot dan de
voorgaande week, er was weer een flink
aanbod, doch de even hoogere vraagprij
zen konden niet tot het einde gehand
haafd worden, zoodat de markten, vooral
die van Leiden en Utrecht, bepaald
flauw afliepen. Voor de beste Texelaars
werd echter weer van f 1012.50, enkele
tot f 13 per stuk besteed; overige f 7 tot
f 9 per stuk.
Rotterdam had Maandag een zeer kort
aanbod, waardoor de handel iets vlugger
en stijf prijshoudend verliep.
Gedenkt de collecte ten bate van het
NATIONAAL HULPCOMITÉ 1940
op Zaterdag 15 Juni 1940.
NAAR SNELLER POSTVERKEER.
Van bevoegde zijde wordt ons meege
deeld, dat het postverkeer in ons land
al weer meer geregeld is. Het vervoer gaat
al wat sneller en met grooter regelmaat.
Wat echter nog niet, hersteld is? Het
vervoer met de nachtposttreinen en
daarop aansluitende autobussen. Dit
houdt verband met de noodzakelijke ver
duistering. De treinen zou men wel zon
der licht of met afgeschermde coupé-ra
men kunnen laten rijden, maar het
signaalstelsel is op verduistering niet be
rekend. Groen en rood licht beheerschen
het spoorwegverkeer. Daar is moeilijk
wat aan te veranderen, of men zou het
heele systeem moeten ombouwen.
Laat ons hopen, dat het met de verdui
stering spoedig gedaan is. Zoolang we in
ons land echter nog bezoek van Engel-
sche bommenwerpers te duchten hebben,
is daarop heel weinig kans.
Een abonné te Alkmaar klaagt, dat
hij de Texelsche Crt., die Zaterdagmor-
dags om twee uur (voor de gewijzigde
bootdienst om 11.20 v.m.) het eiland ver
laat, pas Maandags ontvangt
Hoe groot moet dan de vertraging op
grooter trajecten wel zijn
Maar, gelukkig, er wordt aan herstel
van het postvervoer met ijver gewerkt en
dus houde men de moed er maar in
|j||||iiiii;iiiiliiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiii'iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiillllili|||l||
Hllllllllll IN DE MOESTUIN. Hllllllllll
lllllliiriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiillllli
HET KAN NOG.
In verband met de bijzondere omstan
digheden verdient het alle aanbeveling
groote aandacht aan de groentetuin te be
steden. Verschillende groentesoorten
kunnen thans nog gezaaid, geplant of ge
poot worden, b.v. winterandijvie (zaai
tijd half JuniJuli, planttijd JuliAu
gustus), variëteit: Breedblad volhart.
Veldsla (winterhard)- zaaitijd half Aug.
Boerenkool- planttijd Juli, variëteit: half-
hooge fijne krul; prei: planttijd Juni
Juli, variëteit: Brab. dikke.
Verder verdient het aanbeveling eenige
soepgroenten te verbouwen: a. selderij; b.
peterselie.
Een bijzonder aan te bevelen plant is
lavas, een kruidachtige vaste plant,
te vermeerderen door te scheuren. In
de volksmond wordt deze lavas de „mag-
gi-plant" genoemd. Bij het klaarmaken
van soepen, sausen, enz., een waardevol
bezit.
Frankrijk heeft de wapens neergelegd.
Dat is het alles overheerschende feit, dat
de afgeloopen dagen heeft gekenmerkt.
Geslagen door een overmachtigen vijand,
verlaten door zijn bondgenooten, moedeloos,
gedesorganiseerd, heeft Frankrijk den on-
gelijken strijd gestaakt. Het is Maarschalk
Pétain, die als minister-president Reynaud
opvolgde, aan wien de verdienste toekomt,
zich den toestand te hebben gerealiseerd
en te hebben ingezien dat verdere tegen
stand niet alleen nutteloos, doch zelfs mis
dadig was.
Hoe kon het ook anders De storm
achtige opmarsch der Duitsche troepen was
niet te keeren. Reeds bijna de helft van
het land was door hen overstroomd. Hun
tanks, hun luchtmacht waren verre in de
meerderheid. Bij hun terugtocht, die den
meesten tijd op een ordelooze vlucht ge
leek, waren de Fransche legers genood
zaakt ontzaglijke hoeveelheden oorlogs
materiaal achter te laten, dat den Duit-
schers in handen viel.
Parijs had zich overgegeven, Verdun, het
onneembaar geachte Verdun was gevallen,
Metz had zich overgegeven, tot zelfs Or-
léans was genomen, bij Belfort hadden de
Duitsche troepen de Zwitsersche grens be
reikt, de Maginotlinie was van het overige
Frankrijk afgesneden, de daar opgehoopte
legers zagen zich omringd door den vijand.
De toestand was hopeloos, onhoudbaar. En
onder deze omstandigheden deed Maar
schalk Pétain het eenige, wat hem te doen
stondhij gaf de Rijksregeering kennis
van dit besluit en verklaarde in een radio
rede tot het Fransche volk, dat voor Frank
rijk het oogenblik was gekomen, om de
wapens neder te leggen.
Hier en daar duurt het verzet tegen
de Duitsche troepen voort; doch deze ge
vechten dragen het karakter van een ge-
isoleerde actie. Er zal weldra een einde
aan komen. En dan zal Engeland alleen
staan tegenover een vijand, die getoond
heeft, hoe overweldigend zijn macht is.
Begrijpelijkerwijze heeft in Engeland het
besluit van den bondgenoot, om den strijd
te staken, een geweldige beroering te weeg
gebracht. Men had het terrein van den
strijd gaarne beperkt gezien tot het vaste
land; thans echter neemt hand over hand
de vrees toe, dat het Vereenigde Koninkrijk
aan een Duitschen inval zal blootstaan.
De regeering heeft wel is waar ver
klaard, dat het wegvallen van Frankrijk
als strijdmakker geen invloed zal hebben
op de houding van Engeland, dat den strijd
alleen zal voortzetten, doch dit neemt niet
weg, dat het land zich thans voor onmete
lijke zorgen ziet geplaatst.
Deze zorgen zijn des te grooter, wijl
Turkije met den dag minder neiging ver
toont, om de zijde van Engeland te kiezen,
nu Frankrijk is uitgevallen. Practisch ge
sproken trouwens zou Turkije, gezien de
geografische en politieke eigenaardigheden
des lands, geen enkele actie kunnen onder
nemen, welke den Westerschen mogend
heden eenig voordeel zou kunnen verschaf
fen. Daarentegen zou het vermoedelijke
gevolg van een dergelijke actie zijn, dat de
oorlog zich uitbreidde tot den Balkan, het
geen tot nog weer ernstiger complicaties
zou leiden. Bovendien zou Turkije geen
directen steun kunnen verwachten van zijn
bondgenooten. Het land houdt dus vast
aan zijn status van non-belligerentie, doch
verklaart, dat het zijn oorlogsvoorbereidin
gen zal voortzetten.
Italië bepaalt zich tot het bombardeeren
van verschillende strategische punten in
Frankrijk, Tunis, Corsica en Kenya; bij de
operaties van zijn vloot in de Middelland-
sche Zee heeft het enkele successen ge
boekt, o.a. door het torpedeeren van een
Britschen kruiser. Het eiland Malta is ver
schillende malen gebombardeerd door de
Italiaansche luchtmacht.
In verband met de gebeurtenissen in
Frankrijk is Mussolini uit Rome vertrok
ken ten einde met Hitier de verdere ge
dragslijn der beide asgenooten vast te stel
len, met name ten aanzien van de aan
Frankrijk op te leggen vredesvoorwaarden.
Hadden de Westersche democratieën tot
het laatste oogenblik gehoopt, dat Spanje
zich neutraal zou verklaren, dan is ook
aan deze hoop de bodem ingeslagen: Spanje
heeft het bij het begin van den oorlog door
Italië gegeven voorbeeld gevolgd en zich
non-belligerent verklaard. Voorts heeft het
een actie ingezet aan gene zijde van de
Straat van Gibraltar, door het leggen van
Spaansche troepen in de neutrale zone van
Tanger, ter handhaving van de neutraliteit
van dit gebied, welke werd bedreigd door
een aanslag van Fransch-Engelsche zijde.
Ten slotte werd de wereld verrast door
een onverwacht optreden van Rusland
tegen de Baltische staten. Het beschul
digde Litauen er van, het Russisch-Litausch
verdrag van wederzijdschen bijstand te
hebben geschonden door het sluiten van
een geheim verdrag met Letland en Est
land. Van Letlandsche zijde wordt dit ont
kend.
Gevolg is, dat enkele van de voornaam
ste Litausche steden,'o.a. Wilna en Kaunas,
door Russische troepen zijn bezet. Deze
troepen hebben ook het recht van vrijen
doortocht. De President van de Litausche
republiek, Smetona, is naar Duitschland ge
vlucht en daar geïnterneerd. Verder is, ter
voldoening aan den Russischen eisch, een
nieuwe regeering gevormd.
Soortgelijke maatregelen zijn genomen
ten opzichte van Estland, dat zich eveneens
aan de Russische eischen heeft onderwor
pen. Door dit optreden van de Sow jet-
Unie is in dit deel van Europa een geheel
gewijzigde toestand ontstaan, waarvan de
ontwikkeling met belangstelling wordt
gadegeslagen.
ZWEDENS DEFENSIE-UITGAVEN,
Bij het uitbreken van den oorlog werd
in Zweden een bewapeningsprogram vast
gesteld, dat voor dien tijd als iets buiten
gewoons gold. Met inbegrip van verschil
lende later aangenomen aanvullende cre-
dieten zou het voor 1940/41 een bedrag van
ongeveer 1100 1200 Zweedsche kronen
hebben geësicht. Dit bedrag is evenwel
reeds lang overschreden. In de eerste
maanden van dit jaar werd het met min
stens 200 millioen kronen per maand over
schreden; dit zou derhalve in den loop van
een jaar meer dan 2400 millioen kronen
worden. Dit is echter ongeveer 2100 mil
lioen kronen méér, dan voor het „normale"
defensiebudget is uitgetrokken.
STERKENDE VACANTIE.
Het leven stelt zijn eischen en gaat zijn
onverbiddelijken gang, onverschillig wat
er gebeurt of gebeurd is. Na een groot leed,
dat ons terneergeslagen heeft, eischt de
dagelijksche gang van zaken ons weder op.
En dat is goed. Het doet ons vergeten, wat
achter ons ligt en niet te verhelpen is.
Dat is 's werelds beloop. Zoo hebben wij
ook te staan tegenover de gebeurtenissen,
die ons land heeft doorgemaakt. Na de
eerste depressie, welke zich van ons heeft
meester gemaakt, hebben wij ons weder op
gericht. Wij zijn aan den arbeid gegaan en
hebben ons geschikt in het onvermijdelijke, j
Zoo gemakkelijk komt men echter niet;
over een zwaren slag heen. Ons zenuw
gestel is geschokt; en al doen wij ons best,'
om dien schok te overwinnen dat gaat'
met zonder meer. Het blijven in onze dage
lijksche omgeving, het verrichten van onze
dagelijksche bezigheden is wel is waar een
van de beste middelen, om ons verloren
evenwicht te herwinnen, doch het is op'
den duur niet voldoende.
Wat wij thans in de eerse plaats noodig
hebben is afleiding; gezonde afleiding, bij j
voorkeur in een andere omgeving. De toe- I
passing van den filosofischen stelregel
„Doe gewoon sluit ook in, dat wij onze
blikken dienen te richten op de vacantie,
die wij in zorgeloozer dagen gewoon waren
te nemen en elders door te brengen. Daar
voor behoeven wij niet naar het buitenland
te gaan, welke weg ons thans voor ge-
ruimen tijd is afgesneden. Ons eigen land
biedt schoone plekjes genoeg, waarheen wij
ons kunnen begeven en die uiterlijk door i
het oorlogsgebeuren weinig of in het ge
heel niet zijn getroffen.
Wij hebben onder de tegenwoordige om-:
standigheden onze vacantie noodig, brood-t
noodig. Meer dan anders zelfs. Zij brengtL
ons de gezonde, heilzame afleiding, waar
over wij het hierboven hadden. Zij zal onsl
nieuwen levensmoed, nieuwe levenslust!
brengen, ons de dingen om ons heen door!
een minder zwarten bril doen zien. Del
hei- en boschkanter ga naar de wijde zee.j
om het spel der golven in hun rusteloozei
beweging gade te slaan; de zeekanter ga'
naar heide en bosch, om de rust, die hij}-
noodig heeft, te vinden onder het looverj
der boomen, of uitgestrekt in het grasveld,!
met de zon en den zomerhemel boven zich..
En dat niet alleen. Wij moeten ook den--
ken aan hen, die aangewezen zijn op de-
jaarlijksche vacantiegangers, om in hunt
levensonderhoud te voorzien. Ook zij be
ll ooren tot de oorlogsslachtoffers. Hen te!
steunen door „gewoon te doen" en onzej
vacantie op de oude wijze door te brengen!
is evengoed een nationale plicht, een natio-j
nale eisch. Wat wij kunnen doen, om het
nationale leven niet verder te ontwrichten^
mogen wij met nalaten in geen geval.
Alles grijpt in de tegenwoordige maat-|
schappij zoo nauw in elkaar, dat geenr
enkele schakel, geen enkel schakeltje, ge-,
mist kan worden. Tot die schakels behoort i.
ook onze vacantie. Het zou groote dwaas
heid zijn, als een nieuwe Nurks te mop
peren „Mooie tijd voor vacantieEr is
zeer weinig tégen en heel veel vóór te zeg
gen. Zij is voor ons als een frisch bad,
waaronder wij ons onderdompelen om op
te knappen.
Daarom kiest een aardig plekje in ons
land en trekt er heen voor het doorbrengen
van uw vacantie het zal u stalen en ster
ken voor de dagen, die nog voor ons liggen.
Fransche pantserwagens, die den Duitaihen troepex«'in Brugge in hagden vielen.