ADVERTEERT IN DE TEXELSCHE COURANT.
E. G. Y| R
SPANJA
Deze week
IN NEDERLAND
De Internationale toestand
IN DE AFGELOOPEN WEEK
Het Portret
VAN DE WEEK
'hftouitscherui
De Rijkscommissaris in Noord-
Nederland.
Nadat Rijkscommissaris dr. Seyss-Inquart
de vorige week Utrecht en het Zuidelijk
deel van Gelderland bezocht, waren thans
Noord-Holland Groningen en Friesland
aan de beurt, In Noord-Holland bezocht de
Rijkscommissaris speciaal Den Helder,
waar de verwoestingen, aangericht door de
jongste bombardementen, in oogenschouw
werden genomen. Over den Afsluitdijk
ging daarop de tocht verder naar de pro
vincies Groningen en Friesland, waarbij
ook Delfzijl nog werd aangedaan.
Bommen op tal van plaatsen.
In de afgeloopen week zijn weer ver
scheidene plaatsen in ons land door Brit-
sche bombardementen geteisterd. Het ergsl
moest Den Helder het ontgelden, waar hel
hospitaal en tal van woonhuizen werden
verwoest. Het reeds zoo zwaar getroffen
Rotterdam kreeg eveneens weer een bom
bardement te verduren, waarbij een woon-
en kantoorwijk werd getroffen. Verder
hadden de Engelsche vliegers het gemunt
op Haarlem, Hengelo en Arnhem. Te Haar
lem werd een trambaan en een blok woon
huizen getroffen, waardoor vier personen
werden gedood. In Arnhem was de aanval
waarschijnlijk gericht op het station, dat
evenwel niet werd geraakt.
Een foto van de laatste gevechten in
Frankrijk,
Distributie van varkensvleesch.
De distributie van varkensvleesch, die
reeds eenigen tijd werd verwacht, zal half
Juli ingaan, doch voorloopig beperkt blij
ven tot de provincies Noord- en Zuid-Hol
land en Utrecht, omdat in deze provincies
het meeste varkensvleesch wordt verbruikt.
Eerst daarna komen de andere provincies
in aanmerking. De distributie zal gepaard
gaan met een slachtverbod van varkens.
Doel van de distributie is, het verbruik
an vet en spek te regelen, hetgeen nood
zakelijk is, nu de invoer van grondstoffen
voor de fabricage van margarine is uitge
vallen.
Demobilisatie van het beroepsleger.
Toen tot demobilisatie van het Neder-
landsche leger werd besloten, was aanvan
kelijk bepaald, dat het beroepsleger hier
van uitgesloten zou zijn. Thans echter heeft
de Führer beschikt, dat ook de beroepsmili
tairen uit den krijgsdienst ontslagen kun
nen worden, indien zij een verklaring op
eerewoord afleggen, dat zij op geen enkele
wijze tegen de belangen van het Duitsche
rijk werkzaam zullen zijn Verder zijn deze
beroepsmilitairen na hun ontslag onder
worpen aen een meldingsplicht en een be
perking van bewegingsvrijheid, voorzoover
zij niet in openbare diensten treden, welke
onder den Rijkscommissaris staan. De be
roepsmilitairen kunnen overgaan naar het
vrije bedrijf, naar openbare diensten (poli
tie, opbouwdienst, invoerrechten en ac
cijnzen, rivierpolitie, enz.), ofwel kunnen
zij gepensionneerd worden, voor zoover zij
recht op pensioen hebben. De opbouw
dienst, hierboven genoemd, is een nieuwe
instelling, welke geschapen is als over
gang, ten einde te voorkomen, dat het
ontslagen beroepsleger de werkloosheid in
de burgermaatschappij slechts zou vergroo-
ten. Hij zal den Nederlandschen beroeps
militairen den terugkeer in de burgermaat
schappij mogelijk maken en hun in staat
stellen, hun krachten aan den wederop
bouw van het land te wijden. Men mag er
geen nieuwen vorm van werkverschaffing
in zien, want slechts objecten, die voor de
gemeenschap van beteekenis zijn, komen
in aanmerking, m de eerste plaats de vele
opruimingswerken, die thans nodig zijn
Ambtenarenverbod ingetrokken
Met ingang van 24 Juni is het ambte
narenverbod voor alle nationaal-socialis-
tische groepen krachtens beschikking van
den secretaris-generaal, waarnemend hoofd
van het departement van Binnenlandsche
Zaken, ingetrokken.' Leden van de Natio
naal Socialistische Beweging, van de Na
tionaal Socialistische Arbeiderspartij (groep
Kruyt), van de Nationaal Socialistische
Arbeiders Partij, van het Nederlandsche
Volksfascisme „Zwart Front" en van de
Nederlandsche Volkspartij kunnen dus
thans weer in Rijksdienst worden aange
steld.
Regeling der benzinedistributie.
De regeling der benzinedistributie kreeg
deze week haar beslag. Met ingang van 1
Juli is het verboden motorbrandstof to koo-
pen zonder schriftelijke vergunning van
den plaatselijken distributiedienst. Een zoo-
DE WEG NAAR BRITSCH-INDIË
BEDREIGD.
Ter bescherjning van zijn kostbaarste
koloniale bezit in Britsch-Indië heeft
Groot-Brittannië sinds de opening van het
Suez-kanaal den weg daarheen door de
Middellandsche Zee en de Roode Zee met
alle het ten dienste staande middelen trach
ten te beveiligen. Bij de oude steunpunten
van Engeland te Gibraltar, Malta en Cy
prus kwamen de vloot- en luchtbases te
Alexandrie en aan het Suez-kanaal. Na
den wereldoorlog versterkte Engeland
bovendien zijn positie in Palestina dooi
het maken van vlootsteunpunten te Haifa
en Akaba Door de verbetering van zijn
posities in Libyë, Sicilië en den Dode-
kanesos door het fascistische Italië werd
deze weg naar Indiö ernstig bedreigd. Hoe
ernstig Engeland deze bedreiging opvatte,
bleek reeds, toen eenige weken voordat
Italië het den oorlog verklaarde de groote
reedenjen door de Britsche regeering de
waarschuwing ontvingen, hun scheepvaart
lijnen den grooten omweg over de Kaap te
laten maken.
Mussolini heeft destijds het beroemd ge
worden wooid uitgesproken, dat voor de
Engelschen de Middellandsche Zee de
„Via", de verbindingsweg, maar voor Italië
de „Vita", het leven, is. De contróle-maat-
regelen, die Engeland sedert het begin van
den oorlog en voordat Italië daaraan deel
nam, heeft doorgevoerd, bewezen, hoe sterk
het zich hier in zijn rechten bekort achtte.
Omdat Italië niet langer de gevangene van
de Middellandsche Zee wilde zijn, heeft
het den oorlog verklaard en voert het dien
nu nog.
I Het Jtaiiaansche machtsbereik
De Bntsche levensader - c/e weg ngarJndië
Britsche olie Unies
Britsche steunpunten De Mesopotaamsche route naar Jndië
üoor de Westelijke mogendheden zoogenaamd beheerschte zeeruimte
ëMO Het machtsbereik der Westelijke mogendheden
^niixrho xfotinnunfon
danige vergunning wordt slechts afgegeven
aan hen, die in het bezit zijn van een ver-
bruiksvergunning. Hiervan zijn uitgezon
derd Nederlandsche militairen in de recht
matige uitoefening van hun dienst. Voor
andere doeleinden dan als motorbrandstol
mag benzine niet worden verbruikt, tenzij
men hiervoor schriftelijk vergunning van
den plaatselijken distributiedienst heeft.
Weer bombardementen
Ook deze week bezochten de Britsche
vliegers ons land en bestookten verschil
lende plaatsen met bommen. Een hunner
doelwitten was thans weer Amsterdam, dat
in den nacht van Zaterdag op Zondag werd
aangevallen. Drie bommen van licht kali
ber kwamen neer op landerijen achter een
tuindorp in de omgeving van de stad, in
de onmiddellijke nabijheid van enkele
boerderijen, die echter niet werden getrof
fen. In het Tuindorp is op verschillende
plaatsen schade aangericht door uit de
vliegtuigen neergelaten lichtkogels Deze
waren vermoedelijk van te geringe hoogte
neergelaten, zoodat zij door de daken der
huizen, waarop zij terecht kwamen, heen
drongen en brand stichtten, die echter ge
lukkig bijtijds gebluscht kon worden. Ook
Franeker werd Zondag vroeg in den mor
gen door een Britsch vliegtuig bezocht en
gebombardeerd Gelukkig evenwel vièlen
de bommen hier buiten de bebouwde kom
Drie bommen en een aantal brandbommen
kwamen terecht in een weiland. Er werden
di ie groote kraters gevormd. Menschen
werden niet gekwetst; evenmin werd vee
geraakt. Wel zijn de ruiten van enkele in
de omgeving staande boerderijen gespron
gen.
Weer publicatie van wisselkoersen.
Met ingang van 1 Juli is de publicatie
van wisselkoersen overeenkomstig artikel
17 van de Deviezen verordening 1940 op de
Amsterdamsche en de Rotterdamsche beurs
hervat. Vooorloopig worden aan- en ver-
koopkoersen gepubliceerd vooruitbe
taling Berlijn (vrije rijksmarken), uitbe
taling Zurich, uitbetaling Stockholm en
uitbetaling New York, alsmede aan- en
verkoopkoersen voor Zwitsersch en
Zweedsch bankpapier. De aandacht wordt
er op gevestigd, dat het ingevolge artikel
17 van de Deviezenverordening verboden
is buitenlandsche betaalmiddelen zoomede
in een buitenlandsche geldsoort uitgedrukte
geldswaardige papieren en vorderingen,
waarvoor de Nederlandsche Bank koersen
publiceert, te verkrijgen of te vervreemden
tegen hoogere dan de laatst gepubliceerde
koersen.
Weer stadsafval naar Drente.
Nadat het vervoer van het Haagsche
huisvuil naar Drente eenigen tijd heeft
stop gestaan, is het thans weer hervat.
Zoolang het transport stilstond, is het vuil
tijdelijk opgeslagen en gedeeltelijk ook
reeds ondergespit in een duinterrein, waar
het voor bemesting achter blijft. Het
overige, tijdelijk opgehoopte stadsvuil zal
geleidelijk met iedeten trein die naar
Drente vertrekt, worden meegevoerd. Voor
den Haagschen Reinigingsdienst is dit be
sluit een ware opluchting, want reeds be
gon men danig last te krijgen van de vlie
genplaag in verband met het warme weer.
Opnieuw leeft de geheele wereld in een
toestand van afwachting. Uit Oost en West
komen berichten, die er op wijzen dat hei
in verschillende deelen van de wereld be
denkelijk smeult. In de door Duitschers en
Italianen bezette gebieden echter is het
rustig. De bevolking heeft zich neergelegd
bij den nieuwen staat van zaken en inge
zien, dat de staking der vijandelijkheden
het eenige middel vormde, om uitbreiding
van de ellende te voorkomen.
De Fransche autoriteiten in de koloniën
beijveren zich om mede te werken tot de
uitvoering der bepalingen van de wapen
stilstandsvoorwaarden. Op de Noordkust
van Afrika en in Marokko hebben de troe
pen voldaan aan het door de regeering ge
geven bevel om de wapens neer te leggen.
Ook in het Nabije Oosten is generaal Mit-
telhauser daartoe overgegaan. Generaal
Weygand heeft zich in opdracht van de
Fransche regeering naar Syrië begeven om
met generaal Mittelhauser, den opperbe
velhebber van het Syrische leger, de maat
regelen te bespreken, noodig om tot de
mobilisatie dezer troepen over te gaan.
Er heerscht in dit gebied een toenemende
spanning, ontstaan dor de aanwezigheid
van Engelsche troependeelen, die zich bij
het Fransche leger bevinden; het moet
zelfs herhaalde malen tot ernstige botsin
gen zijn gekomen tusschen Franschen en
Engelschen,
De reden, .hiervan is, dat de bij het z g
„Weygand-leger" ingedeelde Engelsche
eenheden het bevel tot demobilisatie niet
wenschen .op te volgen en getracht hebben,
Fransche afdeelingen tot muiterij over te
halen. Een en ander is ongetwijfeld een
gevolg van geheime instructies uit Londen,
waar men zeer teleurgesteld is door de
houding der Franschen in Syrië.
Dit is zeer begrijpelijk, wanneer men
bedenkt dat er Engeland alles aan gelegen
was, de twee voornaamste steunpunten van
zijn politiek in het Nabije Oosten, namelijk
het Suezkanaal en de petroleumvelden van
Mossoel, tegen vijandelijke aanvallen te
beschermen. Daartoe moest het blok van
Turkije tot Lybië dienen, dat de strate
gische verbindingen van Groot-Brittannie
met het Verre Oosten en Oost-Afrika moest
verzekeren.
De mogelijkheid is met uitgesloten, dat
de Engelschen thans zullen trachten, zich
van Syrië meester te maken hetgeen
echter, met het oog op hun beperkte troe
penmacht, een zeer gewaagde onderneming
zou blijken. Zien zij hiervan evenwel af,
dan komen zij in de Middellandsche Zee
in een gevaarlijke positie te verkeeren.
In Egypte en Palestina te zamen beschikt
Engeland over niet meer dan 200 000 man,
voor het grootste deel verspreid over de
woestijngebieden aan de grens tusschen
Egypte en Lybië.
Bovendien boezemt de houding van de be
volking zoowel in Egypte als in Palestina
de Engelsche regeering groote bezorgdheid
in. Zij heeft zich dan ook genoodzaakt ge
zien, vrij belangrijke troepenafdeelingen in
Kairo en Palestina ter beschikking te hou
den, om zoowel het Suezkanaal als de
petroleumleidingen van Mossoel naar Haifa
te beschermen.
In de onmiddellijke nabijheid van het
Fransche Alpenjagers kort na het oversenruaen van ae k**»* "«j
Les Varrières.
Britsche eilandenrijk in Europa ziet de
toestand er al evenmin rooskleurig uit
voor de Engelschen. In het Kanaal is hun
vloot tot volkomen werkloosheid gedoemd,
nu nog te meer, wijl de Duitschers er in
zijn geslaagd, de hand te leggen op de
Engelsche Kanaal-eilanden Jersey en
Guernsey, hetgeen opnieuw een gevoelige
slag beteekent, zoowel op strategisch ge
bied als voor Engelands prestige.
De terugslag van de gebeurtenissen in
Europa doet zich thans ernstig gevoelen in
de Engelsche bezittingen in het Verre Oos
ten. Dit blijkt overtuigend uit het bericht,
dat de Engelsche gouverneur van Hong
kong het gebied aldaar in staat van beleg
heeft verklaard en bevolen heeft, vrouwen
en kinderen zonder verwijl te evacueeren.
Zij zullen naar Manilla worden overge
bracht. Daarenboven zijn in twee dagen
reeds 10.000 Chineezen verwijderd.
Veclbeteekenend is ook, dat Sir Percy
Noble, opperbevelhebber van de Engelsche
zeestrijdkrachten in het Verre Oosten, met
zijn staf Hongkong heeft verlaten om zich
naar Singapore te begeven. Het grootste
deel dezer strijdkrachten is in Singapore
of in de onmiddellijke nabijheid daarvan
geconcentreerd. Zij zijn versterkt door
enkele Australische oorlogsschepen.
Tot op dit oogenblik neemt Japan daarbij
de plaats m van belangstellend (en belang
hebbend) toeschouwer. Binnen zeer korten
tijd kan echter worden verwacht, dat de
verschillende stroomingen in dit land zich
duidelijk zullen gaan afteekenen, met name
ten aanzien van een autonoom Oost-Aziè
en versterking van de spil Berlijn-Rome-
Tokio.
De houding van Amerika wordt in het
Verre Oosten^met wantrouwen gadegesla
gen. De geheimzinnige bewegingen van de
vloot dragen hiertoe het hare bij. Wel is
waar heeft de opperbevelhebber, schout
bij-nacht Richardson, verklaard, dat het
vertrek van de vloot met een geheim doel
niets anders beteekende dan een routine
oefening, die bij een veronderstelden oor
logstoestand het uitloopen der schepen
zonder voorafgaande kennisgeving inhield,
doch dit heeft de gemoederen niet gerust
gesteld. Het gerucht is er niet door ver
stomd, volgens hetwelk het gros van de
vloot onderweg zou zijn naar den Atlanti
schen Oceaan of naar het Verre Oosten.
Om ten slotte tot Europa terug te keeren
de evacuatie van Bessarabië heeft een
gunstig verloop. De bevolking, welke dit
gebied wenscht te verlaten, wordt met alle
mogelijke vervoermiddelen naar het bin
nenland van Roemenië overgebracht.
De opmarsch van de Russische troepen
het geannexeerde gebied voltrekt zich
systematisch en heeft geen aanleiding ge
geven tot bijzondere incidenten of botsin
gen van belang met de terugtrekkende
Roemeensche troepen.
De vraag is thans, welke houding Hon
ganje en Bulgarije zullen aannemen, die
beiden nog oude rekeningen te vereffenen
hebben met Roemenie. Met deze kwestie
houdt de Roemeensche regeering zich uiter
aard ernstig bezig. Dat van Hongaarsche
zoowel als van Bulgaarsche zijde bepaalde
eischen naar voren zullen worden gebracht,
ls meer dan waarschijnlijk; en deze zullen
door Roemenië moeilijk van de hand ge
wezen kunnen worden.
NEDERLANDSCHE ECONOMIE IN
NIEUWE BANEN.
In de verschillende redevoeringen van
den Rijkscommissaris Seyss-Inquart is
duidelijk de wensch naar voren gekomen,
dat het Nederlandsche economische leven
weer zoo spoedig mogelijk zich herstellen
zal van den verlammenden invloed van den
oorlog.
Iedereen zal het ongetwijfeld dadelijk
eens zijn met de noodzaak dat het econo
mische leven zich zoo spoedig mogelijk zal
hei-stellen. Maar ook velen zullen zich af
vragen hoe V Zal alles zich langzamer
hand langs de oude banen gaan bewegen,
zullen alle ondernemingen blijven oestaan,
of zullen vele genoodzaakt zijn te ver
dwijnen
In bizonderheden is op deze vragen nog
geen antwoord te geven, maar zeker zijn
wel twee punten Dat slechts een deel der
oude economische banden hersteld zal
kunnen worden en dat dus voor een gioot
deei der economische werkzaamheid van
Nederland nieuwe wegen zullen moeten
worden gezocht.
Wat het Derde Rijk op economisch ge
bied nastreeft, is wat men zou kunnen
noemen de continentale autarkie. Autarkie
zelf verzorging is in het algemeen het
streven van een land, zooveel als slechts
eenigszins mogelijk is, in de eigen econo
mische behoeften te voorzien. Aan welk
streven tot nu toe hoofdzakelijk de ge
dachte ten grondslag lag, onafhankelijk te
worden van het buitenland, waardoor in
geval van oorlog, de-gevaren voor de eigen
volkshuishouding op grondstoffen- en voed-
selgebied, zoo gering mogelijk worden ge
maakt.
De moeilijkheden welke Duitschland den
vorigen oorlog op dit gebied heef.t ,°"<?er
vonden er, waaraan voor een goed deel de
nederlaag te wijten is geweest, waren luist
oorzaak var. het opkomen der a"tarkie-
gedachte. Sedert het nationaal-socialisme
aan het bewind kwam, is er dan ook met
alle macht naar gestreefd, de zelfvoorzie
ning van Duitschland tot het uiterste op te
voeren, hetzij door het uitvinden van
plaatsvervangende grondstoffen of produc
ten („Ersatz"), hetzij en dit is voor ons
van belang - door in Europa zelf, in wat
Duitschland zijn „lebensraum" noemt, te
streven naar een zorgvuldig geregeld ruil-
verkeer, waardoor de producten die
Duitschland kon leveren (voornamelijk ïn-
dustrieele producten) geruild werden voor
producten (voornamelijk landbouw- en
minerale producten), die de omringende
landen kunnen leveren. Een uitbreiding
dus van het autarkie-begrip tot een groot
deel van Europa.
Daarmede is de autarkische politiek uit
gegroeid boven het oorspronkelijk doel
het is nu meer geworden dan alleen maar
een beveiliging tegen den vijand; het is nu
geworden een systeem van ruilhandel,
waarbij ieder gebied zooveel mogelijk die
producten zal leveren, waartoe het het
best. van nature, geschikt is.
Wat den landbouw en de zuivelbedrijven
betreft, is dit reeds duidelijk gebleken In
het algemeen echter dient het Nederland
sche economische leven zich thans meer
Europeesch in te stellen. Het valt te vei-
wachten, dat binnen afzienbaren tijd vele
tariefmuren zullen verdwijnen, veel wat
vooral voor ons kleine land volkomen
CAROL II VAN ROEMENIE.
Drie weken geleden was het de
datum, waarop Koning Carol II, na
vier jaren ambteloos burger geweest
te zijn, voor tien jaren opnieuw bij
verrassing per vliegtuig in zijn land
terugkeerde en den Roemeenschen
troon weer besteeg. Niet hij was het,
maar zijn minderjarig zoontje
Michaël, die, hoewel voorloopig
onder regentschap, Koning Ferdi
nand in 1926 was opgevolgd. Deze
jonge vorst echter kon aan het land
niet de leiding geven, waarom het
riep en de terugkeer van Carol werd
over het algemeen met instemming
begroet.
Koning Carol heeft meer voor zijn
land gedaan, dan men ten gevolge
van een eenigszins onstuimig ver
leden meende te mogen verwachten.
Hii wist den vrede te bewaren in
een tijd, toen de naburige groote
mogendheden tegenstrijdige belan
gen in Roemenië hadden en hij gaf
giiet volk een grondwet, waardoor het
■zoowel op economisch als op politiek
gebied de kans kreeg tot een geluk
kige ontwikkeling. Door krachtig op
treden bevorderde hij de eenheid
van het land.
Thans staat Roemenië door de
verwikkelingen met Rusland, dat het
deel, dat net na den Wereldoorlog
moest afstaan, terug eischt, weer in
het middelpunt der belangstelling
en wordt van den Koning, die vrij
wel alleen de verantwoordelijkheid
der regeering draagt, bijzondere
Koelbloedigheid en doorzicht ver-
eischt.
kunstmatig was, zal worden opgeheven,
terwijl de economische weg tot tal van lan
den in Midden-, Zuid- en Oost-Europa ge
opend zal worden. De Nederlandsche eco
nomie zal dus goed doen zich reeds nu op
die landen te oriënteeren, gegevens trach
ten te verzamelen, om, zoodra er weer
vrede zal zijn, gereed te zijn voor een
nieuwe taak.
