'm
KNIPPATRONEN
TEXELSCHE COURANT
De tocht naar Chattam (1667).
TWEEDE BLAD a ZATERDAG 17 AUGUSTUS 1940.
n
"rA- IV
De Engelschen zonnen op wraak.
Het wilde maar niet boteren tusschen
Engeland en de Zeven Provinciën. De
Engelschen, nog woedend over de neder
lagen, hier en daar geleden, zonnen op
wraak. En ze namen hun kans waar. Ze
waren er namelijk achter gekomen, dat
er in het Vlie een groote vloot verankerd
lag: wel twee honderd rijkbeladen koop
vaardijschepen, slechts beschermd door 2
oorlogsschepen. De Engelsche admiraal
Holmes werd uitgekozen om de Hollan
ders de prik toe te brengen. En met suc
ces. Holmes stuurde het Engelsche schip
Pembroke uit, vergezeld van vijf bran
ders en twaalf sloepen met goedgewa
pende manschappen. De branders wer
den aangestoken: het vuur lekte al langs
de met pek en olie bestreken flanken
van deze verderfbrengende vaartuigen
en de felle Westenwind dreef ze recht op
de Hollandsche oorlogsschepen aan. Deze
zagen geen andere kans om aan 'n ramp
te ontkomen dan door overijld te vluch
ten. Maar de branders deden hun werk
goed. Ze kwamen in aanraking met de
verankerde vloot, die zich natuurlijk
niet zoo gauw uit de voeten kon maken.
Honderd-en-veertig schepen gingen met
lading en al in vlammen op.
Brandstichting op Texel.
Maar daarmee was de vijand niet te
vreden. Een afdeeling soldaten landde op
Texel en stak daar een aantal huizen in
brand.
De schade liep in de millioenen.
Overal in het land heerschte de diep
ste verontwaardiging. En dit niet alleen:
Er kwam nog doodelijke schrik bij. Was
ons land dan zoo slecht verdedigd En
wiens schuld was dat dan Het volk, ge
neigd om blindelings te oordeelen, weet
deze ramp aan raadspensionnarïs De Wit
Men eischte van de regeering een van
de twee: of de overwinning of de vrede.
De Wit begreep, dat er noodzakelijk
iets gebeuren moest om het volk tot be
daren te brengen en tegelijkertijd de
brutaliteit van de Engelschen te breken.
Vrede zou op dit oogenblik de onder
werping van ons volk beteekenen en na
tuurlijk was er niemand die er aan dacht
zich aan de dwingelandij van een vreem
de mogendheid te onderwerpen.
Maar toch werden te Breda al vredes
onderhandelingen begonnen. Koning Ka-
rel van Engeland was er zelfs zoo zeer
van overtuigd, dat hij de Hollanders tot
vrede kon dwingen een vrede tot iede
re prijs dat hij te Londen al toebe-
ïeidselen trof voor een groot feestmaal.
Een kolfje naar De Ruyters hand.
Maar De Wit had geen rust.
De Ruyter
Natuurlijk dacht hij
aan De Ruyter.
Maar was De Ruyter de
oude nog wel
Bij een van de laatste
zeeslagen tegen Enge
land had Hollands vloot
het leelijk te verant
woorden gehad. De Ruy
ter was de wanhoop na
bij geweest. Slechts door diens bijzonder
kranig beleid had de Hollandsche vloot
het er nog tamelijk afgebracht. Die zee
slag was echter voor het gestel van De
Ruyter niet ongemerkt voorbijgegaan.
Hij was vermoeid en had behoefte aan
rust om weer geheel op dreef te komen.
Maar het eene ongeluk voegde zich bij
het andere. Bij Boulogne had hij gehoopt
de Engelschen klop te geven. Maar de
zee was te ontstuimig, op zijn schepen
braken de pokken uit en bij een voorpos
tenschermutseling kreeg de kranige ad
miraal een stuk brandend lont in de
mond. De wond, daardoor ontstaan, was
niet alleen pijnlijk, maar ook gevaarlijk.
De Ruyter werd naar zijn huis te Am
sterdam vervoerd. Daar vond hij zijn
vrouw en zijn kinderen ziek en zijn doch
tertje Anna was hem reeds door de dood
ontrukt. Iedereen dacht dat hij aan de
bekomen verwondingen zou overlijden.
Maar hij kwam er bovenop. Hij herstelde
langzaam, maar tenslotte kon hij toch
weer roeien. Men zag hem dagelijks in
MODELLEN, DIE WEI
NIG sTof vragen.
Succespatroon.
A 230.
Prijs 26 cent.
Practisch vest, dat op
kille dagen uitstekende
diensten bewijzen zal.
Men heeft er zeer wei
nig stof voor noodig, die
naar eigen smaak of ge
ruit gekozen kan wor
den. Kraag en knoopen
afstekend materiaal.
Patronen in de maten
44 t.m. 48.
Succespatroon.
A 231
Prijs 30 cent
Effen rok, die uit één
breedte stof zonder zij
naden gemaakt wordt,
waarvoor niet meer dan
één lengte noodig is.
Sluiting met lange rij
knoopen aan de voorzij
de. Opgestikte taille
band.
Deze modellen zijn
vooral practisch om op
de fiets gedragen te wor
den.
Patronen in de maten
38—40—42.
TWEE IN ééN PATROON.
A 232
Prijs 35 cent.
Vlot manteltje, dat op twee verschillende
m. nieren gemaakt kan worden. Rechts ziet
men het met kraag en kleine revers, ter
wijl de zakken laag opgezet zrn en het
model langer is, terwijl het linker man-
dUTTIGE WENKEN.
HONING. Om te voorkomen, dat ho
ning en stroop aan de lepel blijven kle
ven, moet men deze voor het gebruik
even i k .end water doopen.
SPIEGr,- Wrijf de badkamerspiegel
na het schoonmaken met een schoone
doek met een weinig glycerine na; dit
voorkomt het beslaan door de water
damp.
PANTALON. Ten einde het slijten van
de pantalonzoom te voorkomen, kan men
aan de binnenkant van de achtervouw
een klein dik knoopje in de kleur van de
de broek naaien.
RECEPTEN.
BIE1 tN. 2 gekookte bieten, 1 ui, 1 le
pel boter, iets zout, 3 kruidnagelen, Vs dl
azijn, va lepel aardappelmeel of maizena.
Neem het vel van de bieten af, snijd of
js^haaf ze in dunne plakjes en stoof ze
i^.pt boter, n paar lepels water, de azijn,
de zeer fijngesnipperde ui en de kruid
nagelen. Bind zoo noodig het vocht met
het aangemengde aardappelmeel, maak
de massa op smaak met wat zout en des-
verkiezend met wat suiker.
teltje kraagloos en kort is. Kleine over-
slagjes, die de plaats van zakjes aanduiden
zijn in tweevoud opgestikt.
Patronen in de maten 424446.
Besteladres- Het Practisch Modeblad,
postbus 36. Den Haag, giro 203203 Bij be-
'elling het verschuldigde bedrag in post-
■egels hiiclniten of opzenden per postwis-
el of per giro.
een roeibootje op het IJ van het eene
oorlogsschip naar het andere varen.
En deze De Ruyter: was dat wel de
juiste man om die op het oogenblik de
leiding op te dragen van de stoutste on
derneming waarvan De Wit ooit ge
droomd had?
Ten slotte liet De Wit hem toch komen.
Hij ontving de admiraal allerharte
lijkst. Ja ja, hij had wel gedacht dat De
Ruyter weigeren zou. Maar hij móést het
doenHet vaderlandde eer van
het volk Iedereen had op hem gere
kend. Maar De Ruyter leek ditmaal niet
te vermurwen. De Wit sprak hem over
de vernederende vrede. Hij liet hem brie
ven uit Engeland zien, waarin Engelsche
vrienden van De Wit hem schreven over
de komende overwinningsfeesten. De
Ruyter stemde al half en half toe. Toen
vouwde De Wit voor hem de kaart van
Londen open benevens een kaart van de
Theems. Op deze kaart wees hij de ban
ken en de waterwegen aan, die Londen
met de zee verbinden. Toen ontvouwde
hij zijn plan: ze lachten, de beide man
nen en De Ruyter gaf zich gewonnen.
Dat stoute stukje was een kolfje naar
zijn hand.
De vredesonderhandelingen waren
druk aan de gang. Maar tóch: De Ruyter
zeilde uit. Slechts hij en de broer van de
raadspensionaris die de tocht meemaak
te wisten wat er gebeuren ging. Drie da
gen na het vertrek ankerde de vloot voor
de monding van de Theems. De Ruyter
gaf het sein aan de andere schepen dat
de commandanten zich aan boord van 't
admiraalschip moesten verzamelen.
Daarna maakte hij het doel van de reis
bekend en trof zijn maatregelen. Zeven
tien van de lichtste schepen werden uit
gekozen en slagklaar gemaakt. Deze
schepen kwamen onder het commando
van de admiraals Van Ghent, De Liefde
en Vlug. Ze moesten de Theems en de
Medway opzeilen, het fort Sheerness ver
overen en zooveel mogelijk schepen van
de Britsche vloot vernielen.
Wie niet waagt, die niet wint.
Gemakkelijk was dit karweitje niet.
De Theems is wegens vele banken en
ondiepten moeilijk te bevaren en eischt
de hulp van een kundig loods. Maar.
wie niet waagt, die niet wint.
Om vier uur in de ochtend richtte Van
Ghent zijn schepen naar Gravesend
waar enkele Engelsche schepen voor
anker lagen. Heel behoedzaam ging hij
voort en toen de avond daalde kon hij
de schepen reeds zien liggen. Maar hij
NOG EENS: TOMATEN INMAKEN.
Tomaten worden meer en meer ge
waardeerd en dat verdienen ze ook, want
ze zijn zeer smakelijk en rijk aan vita
mine C, al moeten ze het in dit op
zicht afleggen tegen de sinaasappel (resp.
14 en 50 mG. per 100 gram). De hoeveel
heid van regeeringswege ingeblikte to
maten raakt op, wat nu zoo erg niet is,
want deze tomaten uit blik bleken een
niet bijster hoog vitamine-C gehalte te
hebben. Tomaten in zout inmaken heeft
het bezwaar, dat de vruchten zoo moei
lijk te ontzouten zijn. Daarom geven we
hier nog twee andere recepten:
Steriliseeren van heele tomaten
(in flesschen met gummi-ring).
Ontdoe de tomaten van steeltjes en
kelkblaadjes, overgiet ze met kokend
water, laat ze daarin één a twee minuten
staan en verwijder de velletjes. Leg de
vruchten die op deze wijze veel soe
peler zijn dan wanneer het schilletje er
om blijft zoo dicht mogelijk op elkaar
in de flesschen, vul de overblijvende
ruimte aan met water tot even boven de
vruchten, sluit de flesch op de bekende
wijze en pasteuriseer ze een half uur bij
80 graden C.
Steriliseeren van tomatenmoes
(in flesschen met gummi-ring).
Wasch de tomaten, ontdoe ze van
steeltjes en kelkblaadjes en snijd ze in
vierde parten; laat ze in een wijde pan
vlug tot moes koken, al of niet onder
toevoeging van kruiden (peterselie, sel
derij, laurierblad, ui, kruidnagel). Breng
de massa over in een vergiet en laat het
overtollige vocht uitlekken. (Bewaar dit
om afzonderlijk als sap in te maken.)
Wrijf het dikke gedeelte door een zeef,
zoodat de pitten achterblijven; breng het
over in de schoongemaakte flesschen,
sluit die en pasteuriseer het moes 'n half
uur bij 80 gr. C. Indien men gesteld is
op zeer dikke tomatenpurée, dan kan
men het gezeefde moes in een breede pan
nog eerst wat inkoken.
waagde het er niet op verder te gaan.
De nacht was donker en versluierde het
complot, dat geen kwaad duchtende En
gelschen de doodsangst in 't bloed zou
jagen. De volgende morgen waren tot
Van Ghents verbazing de Engelsche
schepen verdwenen. Tien schepen van
De Ruyter voegden zich bij die van Van
Ghent. Sloepen en kleinere schepen wer
den vooruit gezonden om overal de diep
te van het water te peilen. Inmiddels
begonnen drie Hollandsche schepen het
fort te bombardeeren. Het vuur van de
vijandelijke kanonnen verminderde snel
en eindelijk zag kapitein Dolmans kans
om met 800 man te landen. Hij had de
bedoeling het fort te bestormen. Maar
dit bleek achteraf niet noodig. De bezet
ting koos het hazenpad. De Hollanders
drongen het fort binnen, haalden de En
gelsche vlag omlaag en laadden alles wat
los en vast was, kanonnen en munitie in
de Hollandsche schepen. Toen men daar
mee gereed was liet Dolman het fort in
de lucht vliegen. De knal hiervan deed
Londen en Engeland beven.
In Londen heerschte een soort paniek
stemming. De menschen waren radeloos,
verzamelden zich voor de regeeringsge-
bouwen, bedreigden de regeering, die
blijkbaar zoo weinig voor hun veiligheid
had gedaan. Was er dan niets gebeurd
om de rivier en de hoofdstad te bescher
men tegen dergelijke aanvallen?
Een ketting over de rivier.
Monk werd er op uitgestuurd om de
aanval van de Hollanders tegen te hou
den. Jawel. Dat was niet zoo een twee
drie klaargespeeld. De inspectie wees uit,
dat men bij Gillingham een ketting over
de rivier had gespannen. Maar dat was
ook alles. Hij nam zijn maatregelen. In
alle haast werden eenige batterijen in
stelling gebracht, Upnor Castle werd ver
sterkt. Daarna liet hij in de Theems voor
de ketting vijf schepen zinken, plaatste
er één oorlogsschip vóór en drie oorlogs
schepen achter. Het zaakje zag er zoo
nogal stevig uit.
Maar Monk had weer een fout ge
maakt: Tusschen de gezonken schepen
bevond zich een ruimte nog net breed
genoeg om de Hollandsche schepen door
te laten. Waarschijnlijk rekende hij er
op, dat de Hollanders het toch niet zou
den aandurven zich daardoor heen te
wringen. Dan kregen ze immers de volle
laag van zijn oorlogsschepen, die daar
toch niet lagen om de matrozen gelegen
heid tot visschen te verleenen.
Een stout stuk van Van Brakel.
Maar tot ieders onuitsprekelijke ver
wondering verliet de Hollandsche vloot
Sheerness en zeilde de Theems op. De
stroom en de wind had men mee. Het
Hollandsche schip „Bescherming" voer
aan de kop. Het had vijftig stukken ge
schut aan boord. Dit schip tastte de Uni
ty aan, die voor de ketting lag. Kapitein
Tobias, de gezagvoerder, zag echter, dat
hij het niet alleen aan kon. Kapitein
Van Brakel, die wegens plichtsverzuim
in arrest was gesteld, vroeg verlof en
verkreeg toestemming om Tobias met
zijn schip Vrede te gaan helpen. De
Vrede naderde nu de Unity, beschoot 't
schip dat hooren en zien verging en na
een kwartier klommen de Hollandsche
zeelui bij de Engelschman aan boord.
Alles leek de Hollanders mee te loo
pen. Twee branders, die men had uitge
zonden, bonsden gelijktijdig tegen de
ketting aan en deden deze knappen. En of
dat nog niet voldoende was: een van de
branders dreef tegen het Engelsche schip
Matthias aan dat na enkele minuten in
lichte laaie stond en weldra met een ge
weldige knal in de lucht vloog. De Caro-
lus Quintus werd vervolgens ook ge
nomen en twee landbatterijen voortdu
rend aan een hevig kruisvuur blootge
steld, gaven zich over. Nu was de door
tocht vrij. Van Ghent zeilde met zijn es
kader de rivier op en maakte de „Royal
Charles" en de „Queen Mary" buit. Uit
zijn handen ontving De Ruyter de admi
raalsvlag van de Royal Charles.
De volgende morgen werd Upnor Cast-
Ie bereikt. Daar stak De Ruyter vier sche
pen in brand. De aanvoerder van een
dier schepen was kapitein Douglas. Zijn
schip stond in brand maar hij dacht niet
aan vluchten. Hij bleef op zijn post, ook
toen het vuur hem bereikt had en hem
aantastte.
„Want nooit", zoo had hij verklaard,
„mag een Douglas zijn post verlaten,
vóór hij daartoe bevel heeft ontvangen."
Toen vond De Ruyter het welletjes en
met zijn buit keerde hij naar Holland
terug. Ook met de Royal Charles.
De vrede gesloten.
De vrede werd gesloten. Het gebeurde
zelfs spoediger dan men verwacht had.
Waarschijnlijk zouden de vredesvoor
waarden heel wat ongunstiger zijn ge
weest, als De Ruyter niet zijn beroemde
tocht naar Chattam had volbracht: een
der roemruchtste wapenfeiten uit de
geschiedenis: niet alleen uit die van Hol
land maar ook uit die van de wereld
historie.
Bij De Ruyter thuis.
Nogmaals had de thans reeds oude
admiraal bewezen, dat hij een der groot
ste zeehelden van alle tijden was. Hij
had echter de een-en-zestigjarige leeftijd
bereikt en niemand nam het hem kwa
lijk, dat hij het thans welletjes vond.
Reeds op de terugtocht zweefde hem een
visioen voor de geest: een rustig leven
ergens buiten alle gewoel, in een lande
lijke omgeving. Daar wilde hij wonen
met zijn vrouw en zijn kinderen
Maar. langer dan vier jaar mocht de
ze rust niet duren. Het waren om zoo te
zeggen de eenige vier jaren van zijn
leven dat hij een ongestoord en huiselijk
leven leidde. Hij had reden tevreden te
zijn. Het volk beschouwde hem als de
redder van het vaderland. De regeering
had op allerlei manieren van haar dank
baarheid laten blijken. Koningen noodig-
den hem uit hun gast te zijn. Maar daar
moest hij niets van hebben. Toen koning
Karei van Engeland de beroemde Hol
landsche admiraal wilde zien, zond hij
zijn zoon Engel, die intusschen reeds tot
kapitein bevorderd was. Dikwijls kwa
men er ook voorname vreemdelingen, die
hem een bezoek wilden brengen; ze ke
ken gewoonlijk vreemd op hun neus,
als ze bij de woning van De Ruyter aan
kwamen. Zijn eenvoud had niets gele
den. Verwonderd merkten de bezoekers
op dat hij te Amsterdam heel eenoudig
woonde, niets eens op deftige stand. Hij
woonde aan de haven en kende geen
grooter genot dan uit zijn venster op het
IJ te kijken waar de schepen geankerd
lagen, waar dagelijks koopvaardijers in-
en uitvoeren.
Hij genoot van de wimpels en vlaggen
aan de masten en dikwijls bij het zien
van een vreemde vlag, dwaalde zijn her
innering door de tijden, waarin hij zelf
de schrik der zeeën werd genoemd. Wie
hem met kende, zou nooit hebben kun
nen vermoeden dat die stille oude man
voor zijn venster daar een wereldfaam
genoot.
Vier jaar heeft deze rust geduurd. Toen
brak het jaar 1672 aan: een jaar waar
van de geschiedenisboeken verhalen dat
het Hollandsche volk zijn ondergang na
bij waande, waarop het zich vertoonde:
Radeloos, redeloosen reddeloos
Dit is een klein fragment uit het boek
„Michiel de Ruyter", van J. H. v.d. Hey-
den; met 10 platen van Ko Koster. Het
boek, dat een flink formaat heeft en 123
bh. telt, wordt door Boekhandel Park
straat na ontvangst van 35 ct. franco
per post toegezonden. Afgehaald kost
het slechts 25 ct. (zoo lang de voorraad
strekt.)
VOOR DE JEUGD
VOOR DE HENGELAARS.
Wanneer jullie er eens met de hengel
op uit gaan, moet je oppassen, dat er
geen ongelukken met het vishaakje ge
beuren. Hier zie je, hoe je, zo'n haakje
heel veilig kunt opbergen: onderin de
hengelstok, waar je de opening door een
kurk afsluit, of, wanneer het haakje aan
het snoer zit, in een opening, welke je
aan de zijkant van de hengel gemaakt
hebt.
- •- zrc/i^ <s» /Twr
HOE KAPITEIN SKITTLE EEN PRIJS WON.
*aetire joMoev
Df fcefi msc
7. De vuilniswagen begon vanzelf te rol
len, rolde door en viel over de rand van
de pier, kwam juist boven op de gepoet
ste en geverfde Snorter terecht. Deze
was nu een vuilnisbelt geworden. Zelfs
Boots, Doda en de kat werden onder de
rommel bedolven.
8. Zoals de burgemeester terecht op
merkte, kon Skittle nu geen prijs meer
verdienen. De burgemeestersvrouw was
intusschen ook van de partij. Zij liet op
eens een vreugdekreet hooren. „Mijn
verloren handtas ligt daar tussen al
die rommel".
9. Zij viste de tas op met haar para-
pluie en je kunt begrijpen, hoe blij ze
was. Skittle en Boots hadden er ook
schik van, want de verheugde dame gaf
hun een paar nieuwe bankbiljetten als
pleister op de wond.
