Deze week De Wereld Goed drukwerk, vlug geleverd en .tegen billijke prijs: Drukkerij TexelscheCourant De Internationale toestand ii K* kk'!# ie Het Portret IN NEDERLAND IN KAART IN DE AFGELOOPEN WEEK VAN DE WEEK •fc Een belangrijk werkobject. Tusschen Kijk, provincie en waterschap is thans overeenstemming bereikt over hei reeds geruimen tijd aanhangige plan tot kanaliseering van den Ouden IJsel. Het gedeelte dat gekanaliseerd zal worden loopt van Ulft tot Doesburg. De Oude IJsel zal worden verbreed van 20 tot 28 meter, terwijl zijn diepte van 1.25 op 2.50 m. zal worden gebracht, zoodat hij ter plaatse bevaaroaar zal worden voor schepen tot 500 ton. De totale kosten der kanaliseering zijn begroot op 1 600.000. In dit bedrag is ongeveer 800.000 aan werkloon begre pen. Enkele honderden arbeiders zullen hier eenige jaren werk vinden. Met de uitvoering der plannen zal reeds binnen kort een aanvang worden gemaakt. Verhooging posttarieven. Ten gevolge van het sterk ingekrompen postverkeer met het buitenland, waardoor de inkomsten der posterijen sterk zijn ge daald, is besloten de posttarieven binnen land met ingang van 20 dezer te verhoogen. Het tarief voor brieven in locaal verkeer is van 3 op 5 cent gebracht, dat voor brief kaarten van 2 op 4 cent. In het interlocale verkeer kost een brief thans 7^ i.p.v. 5 cent, een briefkaart 5 i.p.v. 3 cent. Ook de telefoontarieven worden verhoogd, doch deze verhooging gaat pas op een nader te bepalen datum in. Een Britsch snelvuurkanon, door de Engel- schen bij hun terugtocht op de kust bij Duinkerken achtergelaten. (Foto Seherl). Kaas op de bon. Doordat er in den laatsten tijd zeer veel kaas gehamsterd is door het publiek, is het noodig geworden hiertegen maatregelen te nemen. Met ingang var 18 Augustus is een verbod van verkoop en aflevering van kaas in werking getreden. Kaas mag nu nog slechts door winkeliers, melkinrichtingen en melkslijters rechtstreeks aan de ver bruikers worden verkocht, doch slechts ten hoogste 1 pond per keer en per afnemer en bovendien tegen afgifte van een bon in tweevoud. Maatregelen tegen sabotage. Generaal Christiansen, de bevelhebber van de Duitsche weermacht in Nederland, heeft strenge straffen afgekondigd op het plegen van sabotage, die reeds is voorge komen. Indien zich daden van sabotage herhalen, zullen niet alleen de daders, medeplichtigen en medewetenden worden gestraft, doch bovendien zal aan de ge meente waar de daad is gepleegd, alsook aan de woonplaats van de schuldigen een gevoelige geldboete worden opgelegd. Lan ding van vijandelijke vliegtuigen of het neerkomen van voorwerpen uit vijande lijke machines moet terstond worden aan gegeven. Dat het verleenen van onderdak of andere hulp aan vijandelijke militairen verboden is, spreekt wel vanzelf. Dergelijke overtredingen zullen uiterst streng worden gestraft. Bij herhaling kan bovendien wor den overgegaan tot het in hechtenis stellen van een aantal gijzelaars. Nauwer handelscontact met Duitschland. Ter bevordering van den handel tusschen Duitschland en ons land heeft de Duitsche K'jmer van Koophandel voor Duitschland. die vroeger alleen te Amsterdam was ge vestigd, een afzonderlijk kantoor in Den Haag geopend Hieiaoor is het mogelijk geworden, dat de organen van de Duitsche en Nederlandsche overheid voor indu- strieele aangelegenheden direct met elkaar in contact komen. In opdracht van den Rijkscommissaris is aan dit Haagsche kan toor een speciale afdeeling toegevoegd die zich zal bezighouden met openbare opdrachten, die Duitsche instanties aan de verschillende takken van de Nederland sche industrie willen geven. De textiel- en de schoenenindustrie hebben reeds om vangrijke opdrachten van de Duitsche overheid ontvangen *_n in deze richting zal worden voortgewerkt. Ook zal deze al'dee- ling bemiddeling verleenen bij het plaat sen van orders van Duitsche firma's in Nederland. Uitbreiding Rijkspolitie. Het korps marechaussée en de Rijks- veldwacht zullen beide een aanzienlijke uitbreiding ondergaan. Het eerste wordt op 4000 man gebracht, het tweede op 2250. Het officierscorps bij de marechaussée, dat ongeveer 25 leden telt, wordt tot 80 uit gebreid, waarvoor hoofdzakelijk gedemo biliseerde legerofficieren in aanmerking zullen komen. De Rijksveldwacht, welker oude sterkte 1350 man bedroeg, heeft reeds 735 man uit het leger overgenomen, zoodat thans nog ongeveer 170 nieuwe manschappen moeten worden aangesteld. Ie Hilversum is in verband met deze uit breiding der Rijkspolitie een spoedoplei ding geopend, waar het nieuwe politie personeel in ruim twee maanden tijd (nor maal een half jaar) voor zijn taak wordt voorbereid. De bedoeling van de uitbrei ding der Rijksveldwacht is in de eerste plaats versterking van het korps in alge- meenen zin, doch daarnaast dient deze uitbreiding tot versterking, in overleg met de burgemeesters, van de plaatselijke poli- tie-organen, vooral in de kleinere gemeten. Amsterdam en Castricum geteisterd. In de afgeloopen week waren het vooral Amsterdam en Castricum die het hard te verduren hadden onder de Engelsche bom bardementen. Te Amsterdam werden op verscheidene punten brand- en spring- bommen uitgeworpen, waardoor over de twintig branden ontstonden. Dat hierbij slechts één doode is te betreuren, mag een wonder heetcn. Ook buiten Amsterdam kwamen nog vele bommen neer, o.m. in den Noorder IJpolder, in het tuindorp Oostzaan en verder ook in het Westelijk deel van Wiermgen, waar groote male- rieele schade werd aangericht en twee personen werden gedood. Na het bombar dement van Amsterdam werden aldaar op verschillende plaatsen nog projectielen ge vonden, die niet tot ontploffing zijn ge komen. Vermoedelijk zijn dit tijdbommen. Te Castricum werd het ziekenhuis door een reeks aan elkaar verbonden bommen, die van groote hoogte werden uitgeworpen, getroffen. De gevolgen waren zeer ernstig; de rechtervleugel van het gebouw werd tot een puinhoop gemaakt. Twee vrouwen werden gedood, twee ernstig gewond en nog een zevental verpleegden meer of minder zwaar. Andere plaatsen, die in de achter ons liggende dagen op bommen werden vergast zijn Staphorst bij Meppel. Doetinchem, Den Haag en Nocrd-Schar- woude. AMERIKA'S IJZEREXPORT. De uitvoer van ijzer uit de Vereenigde Staten is in het eerste kwartaal van 1940 enorm toegenomen. Exporteerde men in het 1ste kwartaal van 1938 niet meer dan 400.000 ton, dit jaar steeg dit cijfer tot 1.300.000 ton. Hiervan gingen 410 000 ton naar Europa, tegen vroeger 100 000 ton, 224.000 ton tegen vroeger 95.000 ton naar Midden-Amerika, West-Indië en Canada, 356.000 ton tegen vroeger 94.000 ton naar Zuid-Amerika en 256.000 ton tegen vroeger 128.000 ton naar Azië. Hieruit blijkt wel, hoezeer Amerika profiteerde van den oor logstoestand. In Mei van dit jaar steeg de bedrijvig heid in dezen tak van industrie nog meer. In den laatsten tijd evenwel valt een kleine daling te constateeren, als gevolg van de ineenstorting van Frankrijk. Men heeft echter den indruk dat de door dit land gedane bestellingen op de ijzer- en staalmarkt, welke waren geannuleerd, voor het grootste deel door Engeland zullen worden overgenomen. BRITSCH-INDIË'S VEILIGHEID. Het Bntsche wereldrijk ligt ver uiteen, maar het vindt zijn zwaartepunt in den Indischen Oceaan, die als het ware tot een Engelsche binnenzee is gemaakt. Zooals een blik op de kaart bewijst, heeft Enge land zich op alle kusten van den Indischen Oceaan vastgezet. De Kaap-Cairo-lijn flan keert den Indischen Oceaan in het Westen. Tusschen Singapore en Australië in het Oosten ligt Nederlandsch-Indië, dat nauw met Engeland samenwerkt. Het voornaamste doel van de Imperium- politiek is steeds geweest de beveiliging van den weg tusschen het Engelsche moe derland en het Indische rijk met zijn on metelijke schatten. De Engelsche politiek is in den laatsten tijd voor den oorlog steeds bepaald door den wensch, elke verstoring van dezen weg te voorkomen. Door de stichting van het Itahaansche koloniale rijk in Oost-Afrika is de beveili ging van den weg daarheen tot een kern punt van de imperiale politiek van Italië geworden. En een belangrijk deel van den Britschen rijksweg naar Indië werd daar mede tot de slagader van het nieuwe Ita haansche rijk. Engeland zag daarin een bedreiging van de veiligheid van Britsch- Indië en versterkte dus zijn vlootsteun- punten in Middellandsche en Roode Zee, terwijl tevens de oude weg om de Kaap weer moest worden bevaren. VERDEELING DER SCHEEPSBOUWCAPACITEIT. In 1914 had Engeland de beschikking over 58,5 van alle werven ter wereld; voegde men daarbij de werven van al dc landen, die destijds met Duitschland in oorlog waren, dan steeg dit percentage zelfs tot 74,4 Daartegenover hadden de centrale mogendheden niet meer te stellen dan 17,2 Het Engelsche aandeel >n den wereld- scheepsbouw is sindsdien gedaald tot 34,8 Na de bezetting van Nederland, Denemarken, Noorwegen en België be schikt Duitschland daarentegen over niet minder dan 31,9 van alle werven. Italië van zijn kant levert ook nog een kleine bijdrage met 3,1 In totaal kan Duitschland dus 35 van alle scheeps werven voor zich aan het werk zetten. Opmerkelijk is verder, dat uit de stati stiek blijkt, dat de Vereenigde Staten over slechts 5,4 van de werfcapaciteit beschikken, terwijl daarentegen Japan 14,6 van alle scheepswerven ter wereld bezit. DE RUSSISCHE AMOERSPOORLIJN. De dezer dagen geopende Amoerspoor- lijn in de Sovjet-Unie loopt ten Zuiden van het Baikal Meer, vandaar over Tsjita naar het Oosten, volgt dan de Noordelijke grens van Mantsjoekwo, tot zij bij Chaba- rowsk den Amoer bereikt en dan met een scherpen boog naar het Zuiden parallel met het reusachtige, langgestrekte kust- gebergte in den Noord-Westhoek van de Ja- pansche Zee naar Wladiwostok gaat. Door deze lijn werden de belangrijke nieuwe grondstoffengebieden van Oost-Siberie, die zich ten Noord-Oosten en Oosten van het Baikal Meer tot aan de Zee van Ochotsk niet voldoende beheerscht. Op grond daarvan begon men met den bouw van een haast langs de lineaal getrokken spoorlijn, die ten Noorden van het Baikal Meer loopt naar de monding van den Amoer en door gebieden voert, die door hun rijkdom aan ertsen, hout en pelsdieren van groote beteekenis zijn. Het eindpunt van deze spoorlijn ligt bij Komsomolsk, een in 1930, naar de Sovjet-Russische jeugdorganisatie genoemde stad in de om geving van de Amoermonding, die bijna een inwonerstal van 100.000 bereikt heeft. Duitschland is overgegaan tot een maat regel, die ongetwijfeld aan de Engelsche scheepvaart den doodsteek zal toebrengen. Het heeft m een algemeene bekendmaking de algeheele blokkade afgekondigd van de Britsche eilanden, bij wijze van tegenmaat regel tegen de Engelsche blokkade, welker doel was, contróle uit te oefenen op de ge- heele scheepvaart op Europa, ten einde daardoor de Duitsche bevolking uit te hongeren. Tevens heeft de Duitsche blokkade ten doel, de huidige Britsche regeering ten val te brengen en den oorlog snel te beëindi gen. De Duitsche regeering heeft aan alle neutrale staten, die tot dusverre hun sche pen nog op Engeland lieten varen, nota's gezonden, waarin zij worden gesommeerd om in hun eigen welbegrepen belang aan hun schepen het varen binnen de Duitsch- Engelsche oorlogszone te verbieden. Elk neutraal schip, dat zich binnen dit gebied waagt, stelt zich bloot aan het gevaar van vernietiging, waarvóór de Duitsche regee ring geen verantwoordelijkheid op zich kan nemen. Deze laatste wijst er op, dat zij voor het uitoefenen van deze blokkade niet alleen gebruik zal maken van het duikbootwapen, doch ook van haar andere oorlogsbodems en het luchtwapen. Onophoudelijk gaan de Duitsche lucht aanvallen op Engeland voort en de schade, die daardoor aan militaire objecten wordt toegebracht, is enorm en onherstelbaar. Een Amerikaansch senator heeft dan ook reeds verklaard, dat naar zijn meening Engeland genoodzaakt zal zijn, binnen 60 dagen het hoofd in den schoot te leggen. Zoo hevig is de uitwerking van de bom bardementen, dat de spoorwegverbinding tusschen Londen en de Zuidkust is ver broken. In vele Londensche straten ligt een chaos van steenen, balken en glasscherven en de bekende luchthaven Croydon is dooi de Duitsche bommen als weggevaagd. Be lachelijk is dan ook de Engelsche bewering, dat de schade aldaar slechts onbeteeke- nend is. Alle hangars zijn verbrand en het vliegveld zelf is hervormd in een krater- gebied door de inslaande Duitsche bommen Niet minder zwaar is de verwoesting, die te weeg is gebracht in de Engelsche oor logshavens, die nog slechts smeulende puinhoopen vertoonen. De overmacht van het Duitsche vliegwapen is zoodanig, dat de Engelsche vliegmachines zich haasten om het hazenpad te kiezen, zoodiv. er ook maar een spoor van hun tegenstanders te bekennen is. Alleen op deze wijze is het te verklaren, dat de Duitsche luchteskaders hun vernielingswerk zoo grondig en onge stoord kunnen uitvoeren. De schrik zit er bij de Engelsche vlie gers in, nadat in den loop van de afgeloo pen week hun machines bij honderden naar beneden zijn gehaald. Als bewijs diene, dat één enkele Duitsche jager boven de Noord zee, bijna in het gezicht van Scheveningen, vijf tegenstanders omlaag schoot. Derge lijke heldenfeiten zouden boven Engeland bij tientallen te melden zijn. In Somaliland hebben de Engelschen een gevoelige nederlaag geleden, zoowel in moreel als in materieel opzicht. Reuter meldt officieel, dat dit gebied door de Engelsche regeering is ontruimd. De in scheping van de Engelsche bezettingstroe pen geschiedt in de haven van Berbera, die voorloopig nog stand heeft gehouden, dank zij den verdedigingsgordel, waardoor zij is omringd. De gevechten in dezen sector zijn buiten gewoon hevig geweest, doch tegen den on- Swr J9i. m Majoor Brcunese bij een inspectievan manschappen van de opbouwdienst. (Scheil) weerstaanbaren moed van de dappere Ita lianen waren de Engelsche troepen niet opgewassen. Aan Italiaansche zijde hoopt men, dat het den Engelschen niet zal ge lukken, al hun troepen en oorlogsmateriaal in veiligheid te brengen, voordat de Ita liaansche troepen in Berbera zijn doorge drongen, daar in dat geval aan den tegen stander aldaar, evenals aan de Engelsche troepen, die zich nog in het Oosten van Somaliland bevinden, de terugtocht zal zijn afgesneden. In de Middellandsche Zee gaan de Ita lianen voort met bombardementen uit te voeren op Malta, Gibraltar en de Engelsche vloot. Ook de haven van Alexandrië heeft zwaar te lijden gehad. Toen de Italianen hadden vastgesteld dat zich in deze haven een groot aantal Engelsche linieschepen, kruisers en torpedobooten bevond, deden verscheiden eskaders bommenwerpers, be geleid door talrijke jagers, een aanval daarop en bestookten ze anderhalf uur lang met bommen van het allerzwaarste kaliber. De resultaten lieten zich niet wachten. Talrijke branden braken uit en hooge rookzuilen stegen op en den volgenden dag werd vastgesteld, dat een deel van de vloot zich niet meer in de geteisterde haven be vond. Of de ontbrekende schepen het hazenpad hebben kunnen kiezen dan wel of zij op den bodem der zee rusten, is op het oogenblik nog een open vraag. Ten aanzien van den toestand, welke te Sjanghai is ontstaan als gevolg van het terugtrekken van de Engelsche troepen, worden onderhandelingen gevoerd tusschen Amerika en Japan. Het consulaire corps heeft gevolg gegeven aan den door Japan uitgesproken wensch, hun plan tot een nieuwe verdeeling van de verde.ligings- sectoren van Sjanghai niet uit te voeren, tot de besprekingen tusschen de V.S. en Japan tot een definitief -esultaat hebben geleid. Bedoeld plan hield in om na het vertrek der Britsche troepen de verdedi ging van de binnenstad en van het zich over den Noordelijken oever van de Soetsjau-kreek uitstrekkende gebied te doen overnemen door Amerikaansche troepen. Voorloopig werd overeengekomen, dat de verdediging van dit gebied zal worden toevertrouwd aan het vrijwilligerscorps van de internationale nederzetting. Men wordt hierdoor versterkt in de opvatting, dat de Engelsch-Amerikaansche invloed meer en meer afneemt. De besprekingen te Turnu Severin tus schen Roemenie en Hongarije ten aanzien van Zevenburgen zijn nog in vollen gang. Nadat de Roemeensche regeering kennis had genomen van de Hongaarsche voor stellen, heeft zij tegenvoorstellen ingediend, die thans door Hongarije worden onder zocht. Hoewel men den indruk heeft, dat de onderhandelingen zeer moeilijk zullen zijn, gezien het groote verschil tusschen de wederzijdsche standpunten, streeft men er van beide zijden naar, tot overeenstemming te komen. Thans hebben ook de besprekingen tus schen Roemenie en Bulgarije een aanvang genomen, waarbij zal worden onderhan deld over de teruggave van de Dobroedsja DE WIL TOT HERNIEUWING. Het allereerst noodige voor ons zwaar beproefde volk is: politieke hervorming totale hernieuwing zou beter uitgedrukt zijn. Daar zijn wij Nederlanders het zeker hartroerend over eens. Dit doel moet echter niet een wensch blijven neen, wij moeten er een wil achter zetten, den vastberaden wil om daarin te slagen. En c aarbij moeten wij niet uit het oog verliezen, dat onze pogingen uit den aard der zaak met belangstelling worden gadegeslagen door de bezettingsautoriteiten, die er ten nauwste bij zijn geïnteresseerd. Wij hebben, om dit te bewijzen, slechts de woorden in herinnering te brengen van den Rijkscommissaris, dat hij aan de zoogenaamde „concentratie" in ons land geen moeilijkheden in den weg zal leggen, tenzij, voegde hij er bij, het alleen maar gaat om zekere pogingen, welke ten doel hebben, in eenigerlei vorm dien geest te laten voortleven, welke tot de uiteinde lijke botsing heeft geleid. Het voortleven van dien geest kan door de bezettende macht van haar standpunt zeer begrij pelijk niet worden geduld; en het voortleven van dien geest zou ook niet in het belang van het Nederlandsche volk zijn, want er zijn geen andere dan nega tieve resultaten van te verwachten. Wij dienen er van overtuigd te zijn, in ons hart overtuigd, dat de oude geest en de oude richtlijnen van onze politiek moeten worden afgezworen, daar in die richting niets te bereiken is. Vergeten wij ook niet de woorden van den Rijkscom missaris, bij dezelfde gelegenheid gespro ken, dat van hem, als vertegenwoordiger van de bezettende macht, niet te verwach ten is, dat hij ooit een binnenlandsch- politieke beweging en wilsvorming in Ne derland kan sanctionneeren; die sanctie moet zij verwerven door het Nederland sche volk van de juistheid van haar rich ting te overtuigen. Hiermede is de kwestie scherp en duide lijk omlijnd: de bezettende macht geeft in deze woorden van haar vertegenwoor diger te kennen, dat zij van het Neder landsche volk zelf een uitspraak verwacht omtrent de richting waarin het zijn poli tieke leven wenscht te zien geleid. Er worden zekere grenzen aangegeven, waarbinnen deze hervorming en ver nieuwing zich zal moeten voltrekken; er ligt duidelijk in opgesloten, dat de bezet tende macht niet kan tolereeren, dat wij tot ons oude politieke systeem terugkee- ren, hetgeen een vervallen in de oude fouten zou beteekenen, welke dit systeem aankleefden. Het valt niet te ontkennen dat na de catastrophe in ons volle de wil, de drang is ontstaan, om inderdaad voorgoed een einde te maken aan die oude politiek, welke zulke wrange vruchten heeft ge dragen. Ook in ons land, in ons volk leeft het verlangen naar een nieuw, frisch leven op politiek gebied. Het verdeel-en-heersch van de oude politieke partijen, dat ons volk verscheurde, heeft zijn fiasco bewe zen; en rneer en meer gaan in breede lagen van onze maatschappij de oogen open voor het vele goede, dal de toekomst ons kan brengen, indien wij ons de moeite geven, daarnaar met hart en ziel te stre- ven. Daarvan getuigen de pogingen, na ae noodlottige Meimaand van verschillende MAJOOR BREUNESE heeft dezer dagen als leider van den Opbouwdienst de eerste spade gestoken van het eerste gemeen- schapswerk, dat door den O.D. by Papendrecht ter hand is genomen. Onder zijn energieke leiding, reeds bekend uit de organisatie van de „Vierdaagsche" het tot voor kort ieder jaar te Nijmegen gehouden sportfestijn, is reeds veel goeds tot stand gebracht in het moreel van de Nederlandsche oud-gemobiliseer- den, die in de burgermaatschappij nog geen werk konden vinden. Tal van groote werken zullen worden aangevat tot heii van ons volk en land, werken, die in normale omstandigheden nog jaren op uit voering zouden moeten wachten. In majoor Breunese heeft de Opbouw dienst stellig den energieken Neder lander gevonden, bij wien de leiding in uitstekende handen is! zijden gedaan, om die toekomstplannen te verwezenlijken. De fouten van het oude stelsel zijn te duidelijk aan het licht ge treden, om daarvoor nog langer de oogen te sluiten. Welnu, dat nieuwe, dat betere vaL- strekt niet onbereikbaar; de mogelijkheid is ons geopend om als gelijkwaardige te worden opgenomen in de nieuwe Europee- sche orde en in de economische gemeen schap van Europeeschc staten. Doch daar toe is het noodig. dat wij beginnen met onzen vasten wil te tooncn, om dit te be reiken, langs den weg van redelijkheid en orde. Forceeren zou uit den booze zijn; trouwens, onze volksaard is niet ingesteld op snelie omschakeling. Er is dan ook niets op tegen, dat de verandering zich geleide lijk voltrekt; maar tot stand komen mcèt zij en daarvoor is in de eerste plaats een vaste wil noodig, om dit te bereiken.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1940 | | pagina 6