TEXELSCHE COURANT
152sle Jaargang
Woensdag 18 September 1940
No. 5481
Texelsehe Berichten
DE NIEUWE TEXELSCHE COURANT
Mijnen aan Texels kust.
«Sr 5
Uitgave
N. V. Boekhandel en Drukkerij
v. h. Langeveld en De Rooij
Den Burg Telefoon 11
IS SINDS 1 JULI 1930
IN DIT BLAD OPGENOMEN.
ADVERTENTIES: 12 cent per regel;
minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor
vier plaatsingen opgegeven, wordt drie-
maal berekend. Vraagt ons zeer voor-
i deedig tarief voor neringdoenden,
f TEXEL AARTJES: 48 ct. (4 regels, ge
heel met kleine letters gezet, hoogstens
vier; o o r u i t betaald).
ABONNEMENTEN: f 0.75 per kwartaal;
buiten Den Burg f 1.losse nrs. 4 ct.
POSTREKENING no. 652.
HOOGWATER (ter reede van Texel v.m.)
(nam. ongeveer een half uur later.)
18 19 20 21 22 23 24 Sept
fi 11,30 12,05 12,36 1,02 1.36 1.48 2,26
Aan Zwembad De Schans een uur eerder.
OP 18 SEPT. LICHT OP VOOR
RIJWIELEN en RIJTUIGEN 8.17
DRIE PERSONEN AAN DOODS
GEVAAR ONTSNAPT. EEN
MIJNENDEMONTEUR VERTELT
EN GEEFT GOEDE RAAD.
De heer G. M. van de Poel. leider van
de Mijnendemontageploeg Den Helder,
schrijft ons:
Gaarne een plaatsje in uw geëerd blad
voor een ernstige waarschuwing aan al
le ingezetenen van uw zeer mooie eiland
Ik kan me als natuurvriend levendig
voorstellen, dat een wandeling in het
stemmige duinlandschap en langs het
strand met fel bewogen branding niet
alleen het eerzame corps „jutters", maar
ook menige andere Texelaar in de late
herfst bijzonder aanlokt.
Dat dit evenwel niet zonder gevaar is,
zullen onderstaande regelen de lezers
bewijzen. Zij zullen hen, naar ik hoop,
ter ernstige leering strekken.
Vrijdag 13 Sept. j.l. waren we bezig
bij paal 20 (De Koog) een der zeer on-
gewenschte late badgasten, in de vorm
van een aangespoelde mijn, door explo
sie te vernietigen. Wat gebeurt?!
Terwijl ons horloge bedenkelijk kort
de tijd aangeeft, dat de mijn tot explosie
kan komen, duiken plotseling boven de
duinkam eenige late wandelaars op: een
dame met dochter en zoon. Zij loopen
argeloos en niets vermoedend van het
doodelijke gevaar, waarin ze verkeeren,
op geen 50 meter recht op de mijn af!
Mijn assistent en ik, hoewel zelf nog
in de gevaarlijke scherfzone verkeerend
hij aan de noordzijde en ik zelf aan
de zuidzijde gaan terug, schreeuwend
en gesticuleerend. We pogen de aan
dacht te trekken. Op zoo'n moment
drukt de ontzettende verantwoording als
leider dubbel zwaar op je.
Het „trio" is zoo gevaarlijk dicht bij de
mijn, dat het hart je in de keel klopt,
deels van het harde loopen, deels door
de geweldige angstige spanning. Maar
•opeens is het drietal zich bewust gewor
den van het groote gevaar en dan vlucht
het de duinen in.
Tergend langzaam tikt het horloge de
resteerende 2 minuten weg en dan komt
met een dreunend zware knal de mijn
tot explosie. Een enorme steekvlam! De
groote, dichte rookkolom trekt langzaam
over het duinlandschap heen en belet
ons seconden lang het uitzicht. Nog har
der hollende loopen we terug en met
een zucht van verlichting zien we „ein
delijk" het „trio" overeind komen! Ge
weldig zijn ze geschrokken, maar ge
lukkig werd niemand gedeerd! Ikzelf
ben, nadat ik hu ruim 300 mijnen „om
zeep" heb gebracht, nu niet direct uit 't
veld geslagen en het is niet de eerste
keer, dat zooiets gebeurt, maar ook
mijn pols klopte bedenkelijk sneller.
Laat dit evenwel voor allen van het
eiland een les zijn. Eerstens stellen ze
hun eigen leven in gevaar en bovendien
verhoogen ze nog eens het gevaar van
de demonteurs, dat zonder dergelijke
dingen al reeds genoeg aanwezig is.
Ruim een jaar lang zwerf ik nu reeds
met een ploeg langs de Hollandsche kust
van Delfzijl tot Hoek van Holland. En
daarbij zijn me twee dingen steeds op
gevallen: le. de onverantwoordelijke
nieuwsgierigheid, 2de. een zeer groote
mate van branieachtigheid van de zij
de van strandbezoekers. Geeft eens acht
op het ernstige van deze regelen. Bij
Wijk aan Zee werden door eenzelfde
voorval 2 Duitsche militairen ernstig ge
wond. In opmerkelijk veel andere geval
len „sloften" de onvoorzichtigen op de-
zeilde wijze als bovengemeld drietal.
D'1 herfststormen staan voor de deur.
en de mijnen zullen weer in grooten ge
tale op uw eiland aanspoelen. Gaat
daarom bij felle, landwaartsche wind bij
voorkeur niet in de duinen.
Wie het eerzame beroep van „jutten"
uitoefent of om andere reden het strand
zoekt, betrede dit uitsluitend bij de of-
ficieele toegangen, zooals b.v. het Wes
terslag, Koogerslag of de Slufter.
Vanzelfsprekend treffen de demon
teurs veiligheidsmaatregelen. Zij spie
den met hun kijkers het duinlandschap
en het strand af. Voor gevallen als het
bovengemelde treft ons geen blaam. Gij
stelt enkel onnoodig uw en ons leven in
gevaar.
Tenslotte deze raad: ga elke aange
spoelde mijn of onbekend voorwerp uit
de weg. Blijft bij demonteeren of opbla
zen op minstens 1500 meter afstand.
Meen met, dat dit een overdreven eisch
is. Ik heb de meest fantastische verhalen
gehoord over wat in de jaren 19141918
door ondeskundigen wel gesloopt en
gejut werd! Denkt aan de drie doodenop
Schiermonnikoog en weet, dat in de af-
geloopen maanden zelfs heel wat des
kundige demonteurs tijdens de uitoefe
ning van hun functie gedood werden.
Een gewaarschuwd man geldt voor
twee!
Ieder Texelaar heeft er belang bij,
dat strand en duinen overdag vrij blij
ven. Ieder helpe daarom voorkomen,
dat dergelijke voorvallen leiden tot een
totaal verbod van strand- en duinbezoek.
||||||lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!lllll»llllllllll!IIIIIIIHl||||||
llllllllllll RIJMELARIJTJE. 1111111110!
Illllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiillllll
TRAMPLAN.
Daar komt ,als met een tooverslaq,
Het oude tramplan voor de dag,
Zoo lang reeds opgeborgen.
Zal nu plots worden opgelost,
Wat droppels zweet eens heelt gekost
En hoofden, zwaar van zorgen?
Ik weet het niet; dit weet ik wel,
De tijden zijn thans wel zoo snel
Als dertig jaar geleden,
Toen men per deli reizen moest,
Langs wegen, modderig en woest,
Toch stelde 't ons tevreden.
Nu brengt de bus u waar ge wilt,
Naar Cocksdorp, Koog, Den Burg of
Schild.
Schoon wij 't niet steeds waardeerden.
Hoewel de benzien-looze tijd
Ons, nu de bus zoo weinig rijdt.
Haar wèl waardeeren leerde.
Nu mogelijk dan binnenkort
Uit nood een tram geboren wordt,
En Texel zal doorkruisen;
Hoewel men (tusschen haakjes dan
Dit oude, nu actueele plan,
Nog wel goed uit zal pluizen;)
Voeld' ik het als een soort van plicht,
Nu iedereen zijn oog en richt
Naar 't nieuws, dat staat te komen,
Een vers te wijden aan de bus,
Die ons altijd, zoo trouw en knus,
Mee neemt en heeft genomen.
HUIB DE RIJMELAAR.
HOOGER BELASTINGEN.
De belastingschroef wordt
stijver aangedraaid
nog
Wanneer ons volk zich thans voor be
langrijke belastingverhoogingen ziet ge
plaatst en daarover gaat discussieeren in
een allesbehalve prettige stemming, wel
ke dergelijke berichten nu eenmaal mee
brengen, dan moet het zich billijkheids
halve één ding goed voor oogen stellen,
n.l. dat een vrij aanzienlijke verhooging
van belastingdruk in geen geval te ver
mijden ware geweest, ook al waren wij
niet in de oorlog betrokken geworden.
Daartoe behoeven we maar even te
herinneren aan de enorme sommen, die
de mobilisatie verslond en aan de fabel
achtige bedragen, welke noodig waren
voor de verbetering van de uitrusting van
ons leger en onze vloot en voor het
aanleggen van nieuwe versterkingen
voor de kustverdediging en voor de ver
dediging van onze eerste en tweede linie
en waterlinie.
Alleen de directe mobilisatie-kosten
beliepen reeds 1,6 millioen per dag.
De korte, maar hevige oorlog heeft er
een doorslaggevend motief voor verzwa
ring van belastingdruk aan toegevoegd.
In de eerste plaats toch: veler inkom
sten zijn geweldig teruggeloopen of ver
nietigd, waardoor de belastingen veel
minder opbrengen. Ook zijn vele vermo
gens vernietigd of naar het buitenland
verhuisd. De inkomsten uit de scheep
vaart zijn opgehouden, alsook tijdelijk
die uit Indië, terwijl bovendien de in
voerrechten een gevoelige klap kregen.
Voeg daarbij, dat door de oorlog een
materieele schade werd aangericht van
plm. 1500 millioen gulden, dan is het dui
delijk, dat de belastingschroef danig zal
moeten worden aangedraaid.
Er is sprake van dat de nieuwe aansla
gen in de directe belastingen aanmerke
lijk hooger zullen zijn.
Reeds is bij decreet een nieuwe belas
tingmaatregel genomen. (Zie vorig no.)
Het ergste is wellicht dat de indirecte
belastingen, die reeds zoo'n groot gebied
beslaan, opnieuw worden verhoogd ter
wijl hierbij toch met de draagkracht ab
soluut geen rekening wordt gehouden.
Dit soort belastingen treft bovendien
speciaal de groote gezinnen, die hier toch
al erg genoeg in de knel zitten.
WIE BANG IS voor ieder risico,
neemt het grootste van alle: mislukking.
BEKRONING TEXELSCHE
BROUWGERST.
Op de tentoonstelling van Nederland-
sche brouwgerst op de Jaarbeurs te
Utrecht, aangericht door het Nationaal
Comité voor Brouwgerst Wageningen
(NaCoBrou) vielen aan de heer P.
Dros Albz. twee prijzen ten deel.
Deze prijzen werden uitgeloofd door
de NaCoBrou te Wageningen en 't Cen
traal Brouwerij-kantoor te Amsterdam.
Ze bestaan in een diploma, een kunst
voorwerp en een geldprijs van f 50,
DOOR DE BLIKSEM GERAAKT.
In de nacht van Zaterdag op Zondag
woedde een zwaar onweer boven de kop
van Noord-Holland. Voor zoover bekend
werd daardoor op ons eiland weinig
schade aangericht.
Bij hoeve De Kamp werden enkele te
lefoonpalen getroffen. Er sloegen stuk
ken af.
Een wel zeer merkwaardig feit is, dat
dezelfde palen of althans palen hier
in de buurt meestal het loodje moeten
leggen, wanneer een onweersbui over
trekt.
In de omgeving van de Kamp werd
die nacht een sterke zwavellucht waar
genomen De familie Boerhorst heeft
daardoor angstige uren doorleefd. Men
vreesde, dat de bliksem was ingeslagen
de lezer weet, dat daarbij veelal een
scherpe zwavelgeur zich verspreidt
en hield zich geruime tijd in de gang van
de woning op om in geval van onraad
zich onmiddellijk in veiligheid te kun
nen stellen. Pas nadat het heele huis
doorzocht was, keerde de rust weer.
Van de heer Garritsen ii? Eierland
werd een schaap door de bliksem getrof
fen en op slag gedood De heer Garrit
sen, had in de buurt juist zitten melken.
Toen het onweer al heftiger werd, begaf
de heer Garritsen zich voor eenige tijd
naar huis, nadat hij de koeien weer los
had gemaakt. In die tusschentijd sloeg
de bliksem in. Het schaap vertoonde een
zwarte streep over de rug. Het werd
naar de Noodslachtplaats gebracht.
||||||llllllll||lllllllllllllllllllllllllllllllll)l|lllllllllll!llllllllllllllllllllllllllllll||||||
VAN OVER DE GRENS
||||||lllllll!llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!lllllll||||||
Londen zwaar geteisterd.
Sedert enkele dagen is de oorlog te
gen Engeland in volle heftigheid ingezet
en in het bijzonder tegen de hoofdstad
Londen.
Uren aan een stuk, dag en nacht,
wordt de hoofdstad van het Britsche
Rijk met bommen van de zwaarste af
metingen bestookt en in triumf werd
aoor de Duitschers vermeld, dat op één
dag meer dan 1 millioen kg. boven de
grootste stad van de wereld was losge
laten; 1 millioen kg. of 100 goederenwa
gens van 10 ton!
Alle berichten spreken dan ook van
geweldige branden en verwoestingen,
terwijl de bevolking heel wat uren in de
schuilkelders moet doorbrengen
Het oorlogsgeweld is in zijn volle ver
schrikking losgebarsten en de Duit
schers dreigen de stad het lot van War
schau en Rotterdam te doen ondergaan,
indien de nachtelijke vluchten naar het
Duitsche Rijk niet ophouden.
Want de Duitschers verklaren deze ac
tie te hebben ondernomen als vergel
dingsmaatregel tegen de oorlogvoering
der Britsche luchtmacht, die sedert vier
maanden niet militaire doelen in het
Duitsche Rijk bombardeert.
Het toppunt
niet bereikt.
van ellende nog
De dooden worden van Engelsche zij
de reeds bij honderden opgegeven, de
schade loopt reeds in de millioenen en
nog steeds hebben de Duitsche vliegers
zich volgens DNB in hoofdzaak bepaald
tot dokken en havenwerken. De dichtbe
volkte wijken zouden ze gespaard heb
ben.
Indien de oorlog hier zonder pardon
en zonder onderscheid gaat losbranden
tegen de burgerlijke bevolking, dan
staan de Londenaars dagen te wachten,
als van het laatste oordeel. Want hon
derden vliegtuigen kruisen over de hui
zenzee en iedere bom van groot formaat
kan een heele straat in puin leggen.
Zelfs de verwoesting van Rotterdam,
waarbij tienduizenden huizen het moes
ten ontgelden, eenige honderdtallen
personen werden gedood en een veel
grooter aantal gewond, is nog maar kin
derspel vergeleken bij wat Londen met
zijn tienmaal grootere bevolking gaat
beleven.
En de beangste toeschouwer van uit
de verte vraagt zich af, hoelang de Lon-
densche bevolking deze beproeving zal
doorstaan. Zullen zij niet na korte tijd
de handen ten hemel heffen en de lei
ders van het volk smeeken, ja dwingen,
een einde te maken, koste wat kost, aan
dit onmenschelijk, hartverscheurend lij
den der bevolking?
Men vergelijkt deze brand van Lon
den^ reeds met die van 1666, toen 'n der
de deel van de stad in vlammen opging
en toch is nu de oorlogsgruwel nog pas
enkele dagen geleden boven Engelands
hoofdstad losgebarsten.
Reeds gaan stemmen op, die op een
vergelijk aandringen, omdat anders de
KEURINGSDIENST.
Aan het verslag van de Keuringsdienst
voor Waren in het Keuringsgebied Alk
maar over het afgeloopen jaar ontleenen
we, dat van de 273 in onze gemeente
bij 256 inspecties genomen monsters er 28
werden afgekeurd. Van die 273 monsters
betroffen er 178 melk. Van deze 178
melkmonsters werden er tien afgekeurd
en wel twee wegens vuil en acht wegens
streptococcen.
Tweemaal is in onze gemeente proces
verbaal opgemaakt. Eenmaal tegen een
bakker wegens het verkoopen en voor
handen hebben van brood met te weinig
melkbestanddeelen (f 10 boete of 5 dg.);
eenmaal tegen een ïjsverkooper, die niet
ingeschreven stond in het register van
ijsbereiders en die bovendien roomijs met
een te laag melkvetgehalte verkocht (af
gedaan door schikking, f 15.
EEN ALBINO EKSTER
In 't laatste nummer van De Levende
Natuur deelt Annie Kraai mede, dat de
Jongens van de N.J.N. op de boerderij
Zandvrucht bij de Dennen een prachtige
albino ekster vingen, helder wit met
roode oogen.
WAT KINDEROOGEN KAN BEKOREN
EN WAT KINDERHANDEN BEZIG
HOUDT U vindt het in
BOEKHANDEL PARKSTRAAT - Tel. 11
HOE LAAT
DIENSTREGELING
TEXEL—DEN HELDER v.v.
Van Texel: 7.45; 14.—; 17.30.
Van Den Helder: 10.16.10; 19.
BEZOEKUREN
TEXELS NOODZIEKENHUIS.
Dinsdags, Donderdags, Zaterdags en
Zondags van 23 uur.
Maandags, Woensdags en Vrijdags van
23 "en van 77,30.
stad van de aardbodem wordt wegge
vaagd en de levensader van het Brit
sche Rijk wordt uitgesneden, voordat 't
eigenlijk krijgsbedrijf te land begonnen
is.
Nooit heeft Engeland zooiets beleefd
en geen enkele Brit heeft kunnen ver
moeden, dat de oorlog, die dat land op 3
September 1939 aan Duitschland ver -
klaarde, deze gevolgen zou hebben.
„Eigen schuld,", zegt Berlijn.
Frankrijk en Engeland verklaarden in
September 1939 de oorlog omdat er geen
vredelievende oplossing was verkregen-
van de kwestie over Danzig en de corri
dor.
Hoe ver liggen deze gebeurtenissen al
achter ons
Engeland en Frankrijk gingen die oor
log in om het „onrecht aan Polen", zoo
als zij dat zagen, te herstellen, maar
vooral om het Duitsche rijk een halt toe
te roepen bij zijn pogingen tot herstel
van geleden onrecht wegens het verlie
zen van de oorlog van 19141918.
Engeland en Frankrijk waren zich
toen ten volle bewust dat zij het Duit
sche rijk klein zouden krijgen en het
weer tot z'n vroegere staat van onmacht
en verdeeldheid konden terugbrengen.
Hoe hebben zij zich vergist en hoe
zwaar hebben zij hiervoor moeten boe
ten
Zoowel het Duitsche als het Italiaan-
sche volk hadden zich aan de voogdij
van Engeland onttrokken Ze duldden
die voogdij niet meer. De natuurlijke
ontwikkeling van het wereldgebeuren
moest aldus Berlijn tot een oor
log leiden, indien Engeland van deze
voogdij geen afstand wilde doen en de
asmogendheden die voogdij niet langer
in acht namen.
Het jaar oorlog heeft laten zien, dat
Engeland zijn voogdij niet heeft kunnen
handhaven. Een voor een heeft het al
zijn aanspraken moeten laten varen. Al
zijn invloed op het vasteland heeft het
verspeeld.
„Engeland overschatte zijn macht"
Een geschiedbeschouwing, die uit het
bovenstaande 'n gezonde gevolgtrekking
maakt, en wel deze, dat dus een over
schatting der Engelsche macht de oor
zaak van de oorlog geweest is, is er
volgens Berlijn niet naast.
En Europa heeft, naar Berlijn oor
deelt, voor deze overschatting van de
Britsche macht al zwaar geboet: Zoowel
Polen als Noorwegen, zoowel Nederland
als België en Frankrijk zijn er de slacht
offers van geworden en nu klopt de Ne
mesis der geschiedenis aan Engelands
eigen poorten.
Nog is het ergste niet geschied, nog
kan dat ergste worden voorkomen.
Er gaan zooals we hierboven zei
den stemmen op om tot een vergelijk
te komen.
Wat Berlijn van Engeland zou
eischen.
De kans op een vergelijk schatten
we echter niet groot
Engeland zou le moeten erkennen,
dat het de oorlog verloren had en volle-
EEN BURGEMEESTER
ALS LOCOMOTIEFMACHINIST.
Bij gelegenheid van de opening
van een nieuwe spoorlijn tusschen
New-York en Manhattan heeft de
Burgemeester van New-York per
soonlijk de locomotief van de eer
ste goederentrein bediend. We
beelden de magistraat in deze rol
hier af.
Enkhuizen. Eind Augustus 1939
werden reeds 250000 bloemkoolen aange
voerd, nu nog maar enkele duizenden.
Amsterdam. Tegen eenige petro-
leumventers, die drie tot vier liter op
een bon verkochten, werd procesverbaal
opgemaakt.
IJmuiden. In Augustus werd voor
ruim f 100,000 visch omgezet; Aug. 1939
bijna f 500,000; eerste acht mnd. 1940
voor f 2,542,000 en in dezelfde periode
1939 ruim f 4,5 millioen.
dig moeten afzien van alle invloed in
Europa.
Het zou 2e alle vroegere Duitsche ko
loniën moeten afstaan, uitgebreid en af
gerond overeenkomstig de niet geringe
eischen der Duitschers, die we ons \vel
kunnen indenken.
Op de 3e plaats zou Engeland moe
ten prijsgeven zijn overheerschende po
sitie ter zee, zoodat het in de toekomst
niet meer mogelijk zal zijn, dat het
bij een conflict naar het scherpe wapen
der blokkade kon grijpen en iedere te
genstander, die zich verzet, met de hon
ger kon bedreigen.
De Fuehrer heeft verklaard, dat deze
bedreiging (die blokkade), waaronder
Europa nu al enkele eeuwen gebukt
gaat nu eens en voor altijd moet worden
weggenomen.
En daar deze overheerschende positie
ter zee berust op Engelands overmach
tige vloot, zou een verzoek om een wa
penstilstand nu, neerkomen op de eisch:
ontwapening en uitlevering van deze
trotsche vloot, die tusschen haakjes
tot nu toe nog weinig van zich heeft
laten hooren.
Doch deze eischen zijn, hoe natuurlijk
ze ook voortvloeien uit de positie van de
tegenstander Duitschland, zoo verre -
gaand, dat een Engeland, dat nog een
arm heeft om te vechten, deze wel niet
zal inwilligen. Doch het moment kan
komen.
Zeker is, dat het meerendeel der En
gelsche bevolking op een zware proef
gesteld wordt. En het ziet er niet naar
uit, dat er voorloopig op verlichting is
te hopen. Men moet bewondering heb
ben voor de moed en de taaiheid, waar
mee het Engelsche volk al deze ver
schrikkingen tot nu toe doorstond. On
verstoord gaan zijn piloten voort iedere
nacht vluchten te maken, het Duitsche
Rijk in, tot boven Berlijn, terwijl toch
de positie van het eigen land zoo hache
lijk is.
De Duitschers geven toe, dat de Brit
sche luchtmacht zich taai en hardnek
kig verdedigt, doch voegt er bij, dat ze
niet verhinderen kan, dat de hoofdstad
in puin gelegd wordt.
Engeland en Amerika.
De lezer weet, dat Engeland voor de
overdracht van verschillende eilanden
in de Atlantische Oceaan, aan de Ver
een. Staten een 50-tal oude torpedo
jagers heeft verkregen. Deze zouden
reeds gedeeltelijk zijn overgedragen en
thans waaschijnlijk op weg zijn naar het
bedreigde Albion. Op deze wijze schijnt
de toestand zich zoo te ontwikkelen, dat
indien de oorlog nog eenige maanden
aanhoudt, de V.S. in de oorlog betrok
ken zullen raken. Amerika zal bij de
eventueele ondergang van Engeland wel
niet werkeloos toezien.
De oorlog zou dan uitgroeien tot een
strijd tusschen twee werelddeelen, Ame
rika en Europa, die echter om de we-
derzijdsche onaantastbaarheid der be
trokkenen even uitzichtloos als onver
standig zijn zou en eindeloos gerekt zou
kunnen worden.
De geschiedenis schrijdt onderwijl on
verbiddelijk voort en schrijft de bladen
vol met bloedige letters
