51 DE VISSCHERIJ in 1940. EEN LAATSTE WOORD. x— x— De vee- en wolhandel in 1940 De Dertig Polders in 1940. Texelsche Berichten door Jn. HENKES, Den Burg. Het jaar 1940 steekt niet ongunstig af bij het voorgaande jaar, in aanmerking genomen, dat de eerste 3 maanden van 1940 niet gevischt kon worden door de lange winter of slechts enkele dagen. GARNALEN. De minimumprijs van garnalen was door de Centrale vastge steld op 19 ct. per kg. met als toeslag (gelijk vorig jaar) 48 ct per kg., bere kend naar de hoeveelheid per zeilschuit, schuit met motor en motorcapaciteit. In de loop van Maart zijn er slechts enkele schuiten uitgevaren. De vangst was ge ring. Prijzen voor consumptiegarnalen 19 ct. en iets hooger. April was de vangst iets ruimer zoodat de visschers een klein dagloontje konden besommen. Zoo heb ben zij gevaren tot de 9e Mei. Van deze datum af tot Aug. zijn de visschers niet uitgevaren wegens het gevaar van mij nen. Aug. was de vangst ruimer, zoo dat de visschers met de puf en de con sumptiegarnalen een weekloon konden besommen. Sept. was de aanvoer iets grooter. Ook liep 't bestel van cons.-garnalen omhoog Oct. was de vangst goed. Ook de af zet van cons.-garnalen werd ruimer. Doordat de vraag het aanbod overtrof, gingen de prijzen omhoog. Nov. ging de vangst achteruit. Doordat er veel vraag was naar cons, garnalen was de besom ming grooter dan in voorgaande maan den. De prijs voor cons.-garnalen liep in Nov.-Dec. van 2060 ct. per kg. SCHARREN. Hiervan bedroeg de prijs 825 ct. per pond. PUFGARNALEN. Hiervan werd aan gevoerd in 1940 1586G manden van 50 kg De prijs varieerde van 90100 ct. per mand. Hiervan is een groot deel door Heldersche en Wieringer visschers aan gevoerd. WULKEN. Als gewoonlijk wordt aan bovengenoemde visscherij door verschei dene visschers deelgenomen, maar door de geringe vangst moesten de Cocksdor- per visschers in de loop van het seizoen staken Slechts vier visschers gingen er mee door. De vangst was zeer matig en de prijs in Oct. 19 ct. en iets hooger. Met heel veeï wenschen overschrijden we straks de drempel tusschen Oud en Nieuw. Maar één wensch is er, die ons het liefst is; één verlangen is sterker dan alle andere tezamen: Vrede! Met in het bijzonder de wensch, dat het Nieuwejaar U het zoo vurig verbeide einde van de afschuwelijke oorlog moge brengen, gaat hiermee ons laatste num mer van 1940 in zee. Door de feestdagen midden in de week (met de Kerst), de vervroegde ver schijning van dit nummer en de ook overigens drukke werkzaamheden in ons bedrijf, moest zoowel het Kerst- als het Oudejaarsnummer met zijn vele copie onder „hoogspanning" worden samenge steld. Nochtans hopen we, dat we aan de verlangens van onze lezers weer te gemoet zijn gekomen. We danken hartelijk de talloos velen, die ons in het afgeloopen jaar op de een of andere wijze van dienst hebben willen zijn. Geen moeite was ons ooit te groot, wanneer het er om ging, ons blad aan zijn doel te dóen beantwoorden. Maar nimmer zouden we hierin zijn geslaagd, wanneer wij daarbij niet op de mede werking van personen uit alle lagen on zer bevolking hadden mogen rekenen. De taak van een redacteur-uitgever is er dit jaar niet gemakkelijker op gewor den. We leven sedert 15 Mei in „bezet gebied" en wie de beteekenis van de pers ook van de kleine krant, welke immers nog beter wordt gelezen dan de grootste eenigermate beseft, begrijpt, dat die pers al spoedig opdracht kreeg zekere publicaties achterwege te laten en andere te bevorderen. Er waren lezers, die er ons boos om aankeken! Ten on rechte. Zij zouden niet anders doen dan wij, wanneer zij aan onze redactietafel zaten, tenzijhun aan het voortbe staan van hun blad weinig was gelegen! Wij wenschen ons stipt te houden aan alle geboden en verboden, in de over tuiging, dat we zoo ons blad en daarmee het algemeen belang het beste dienen. De traditie getrouw brengen wij u in dit nummer wederom een samenvatting van hetgeen op ons eiland het afgeloo pen jaar heeft plaats gehad. Het is van zelfsprekend maar een greep uit het vele, dat de Texelaar heeft geboekstaafd. Burgemeester Kamp was zoo welwillend ook nu een hoofdartikel te schrijven, ter wijl verder deskundigen, ieder op hun gebied, een bijdrage leverden, waarvoor we eveneens gaarne uw bijzondere aan dacht vragen. X— Een zwarte bladzij is het, waarop in 's Lands Kroniek de voornaamste feiten van dit jaar zijn vermeld. De oorlog bracht dood en vernieling in menig gezin Ook Texel kreeg zijn deel. In gedachten verwijlen we vandaag in het bijzonder in de familiekring van hen, die een echt genoot en vader, een dochter, een zoon en broer moesten afstaan. Het leven gaat voort, herneemt zijn rechten. We grijpen moed en slaan de handen weer aan de ploeg. Maar dat wil geenszins beduiden, dat we onze dooden zouden vergeten. Het nieuwe jaar wenkt! Het eischt ons op en ten volle. Laat het ons bereid vinden om te herstellen wat nog te redden is. Veel ging voor goed te loor! Maar wat ons nog rest is waard om er voor te WERKEN met alle lust en met alle kracht! Later liep de prijs omhoog tot 3040 ct per kg. PALING. Een deel der visschers heeft nog getracht in de herfst wat paling te bemachtigen, maar het is op niets uitge- loopen. Gezien de reparaties, die jaar lijks aan de fuiken moeten geschieden, heeft de vangst de kosten met kunnen loonen. HARING is er in het verloopen jaar zoo goed als niet gevangen.. Wel hebben de kommenvisschers nog getracht iets te bereiken, maar de vangst bleef beperkt tot enkele tientallen exemplaren.. KREUKELS zijn er door de abnorma le omstandigheden zoo goed als niet aan gevoerd. Slechts enkele balen in de loop van Nov. en Dec.. Prijs 34 gld p. baal. KOTTER-VISSCHERIJ (Noordzee-) - Ook deze visschers hebben hun bedrijf wegens de oorlog eerst geheel moeten sta ken. In de loop van Oct.Nov. zijn zij weer uitgevaren om te trachten in Sche- veningen hun bedrijf weer voort te zet ten. De uitkomsten waren tot 9 Mei be vredigend. ZEEGRAS Dit is er evenmin als het vorige jaar aangevoerd. Volgens mijn oordeel mogen we van geluk spreken, dat de vorst niet streng is geweest. Daardoor bestaat immers de kans, dat er nog een deel der garnalen op Texelstroom is overgebleven. door S. J KEIJSER JAC.z. De financieele uitkomsten der veebe drijven in het algemeen waren het eerste halfjaar van 1940 juist het tegengestelde van het tweede. De eerste helft overvoer de markten met steeds lager prijzen, en daarentegen in de tweede helft al klei ner aanvoeren met oploopende prijzen. Van deze hoogere opbrengsten heeft ons eiland maar weinig geprofiteerd, daar 't grootste deel van de veeafzet in het voorjaar en de voorzomer plaats vindt. Zooals uit dit overzicht dan ook wel blijkt zijn de bedrijfsuitkomsten voor on ze schapenfokkers ondanks de hoogere wolprijzen nog verre van schitterend te noemen. LAMMEREN Door de langdurige en strenge winter moest zeer veel worden t- Gevoederd, waardoor de productiekos ten tot ver boven het gemiddelde stegen. Tot overmaat van ramp trad toen op 10 Mei (dus kort voor de te houden lamme- renmarkten) voor ons land de oorlogstoe stand in en lieo de geheele afzet van vee in de war. De Texelsche boer is echter genoodzaakt een groot aantal lamme ren tijdens de zes groote markten af te zetten, wil zijn geheele bedrijf niet wor den ontwricht Direct na afloop van de oorlog werden daarom pogingen aange wend om toch in Leiden lammeren te markten. Verscheidene fokkers werkten hieraan mee, doch het resultaat was zeer teleurstellend Hierna verklaarde de NVC zich bereid om de Texelsche markt te steunen door die lammeren, welke op de markt te Den Burg niet verkocht wer - den, alsnog voor marktprijs op te koopen en door na afloop van de geheele afzet (lammeren, wol en oude mokken) de be drijven indien noodig financieel te steu nen, zoodat hierdoor 'n redelijk loonend resultaat zou worden verkregen Het eer ste is geschied, het laatste wacht nog steeds op afwikkeling De gemidd. prijs op de groote markten was plm. f 7.50 per lam. Gedurende de zomer en herfst liepen de prijzen voort durend op, weinigen hebben wat hun ge wone afzet betrof hiervan geprofiteerd. Wel hebben vele fokkers, vooral met het cog op een tekort aan krachtvoer, hun keurooien geheel of gedeeltelijk zeer duur verkocht. OUDE SCHAPEN. De handel hierin be gon al vroeg met prijzen van f 1517. Ook hierbij kwam bijna iedere week een verhooging. Het grootste deel der mok ken is verkocht tusschen f 25 en 30 WOL. Deze werd in geheel Nederland opgevorderd en hier op Texel in Aug. Sept. overgenomen. De gemidd prijs, schommelde hier om de f 1..70 per kg. RUNDVEE. De prijzen der vette koe ien waren in 1940 tijdens voorjaar en zo mer goed. In de herfst best. Door ingrij pen der regeering zijn deze prijzen thans belangrijk lager dan voor eenige tijd op de vrije markt konden worden gemaakt. De melkkoeien brachten in voorjaar en voorzomer zeer weinig op. Toen de zui- velprijzen aantrokken werd ook de han del in melkkoeien beter. Op het oogen- blik zijn deze zeer duur. VARKENS. Het fokken van varkens was in het voorjaar best-, later minder tot slecht loonend, terwijl heden de prij zen voor biggen goed te noemen zijn. Het mesten van varkens was tot de zomer goed: later echter door gebrek aan voe- aer en vastgestelde prijzen slecht loo nend. Zoo was dus ook het jaar 1940 voor onze veebedrijven 'n zeer bijzonder jaar rijk aan ups en downs. We gaan nu 1941 tegemoet met, wat afzet en prijzen be treft, goede perspectieven, doch iedere veehouder zal nog heel wat moeilijkhe den moeten overwinnen, eer de tijd van veeafzet buiten de verplichte om, is aan gebroken door J. VAN DER PIJL, Opzichter. BESTUUR. In verband met de buitenge wone tijdsomstandigheden hadden geen verkiezingen plaats. De periodiek aftre dende leden S. J. Dijksen en C. P. Eel- man bleven zitting nemen. 27 Dec j.l. is echter bericht ontvangen, dat de verkie zingen zoo spoedig mogelijk moeten ge schieden. ZEEWERINGEN. De raming van on derhoud sluizen werd in uitgaaf vastge steld op rond f 9500. Verschillende ge deelten der steenglooiing werden ver nieuwd en herzet. De te kleine Noorsche steentjes werden vervangen door beton blokken. AFWATERING Reeds in het voorjaar werd een werkverschaffingsplan opge - maakt op verzoek van de Rijksinspecteur van de Werkverschaffing. Dit plan om vat het graven van nieuwe en het ver graven van bestaande tochtslooten, zijn de voor een groot deel de grensslooten van de bezittingen van Natuurmonu menten. In dit plan is tevens opgeno men het afwerken van kaden om boven genoemde terreinen. Wanneer dit plan zal zijn uitgevoerd zijn deze bezittingen geheel gescheiden voor zoover het de waterloozing betreft, van de omliggende eigendommen en ont staat a h. w. een afzonderlijk poldert je met een hooger waterpeil. De kosten de zer werken zijn geraamd op f 35300. Verschillende slooten zijn vergraven en aangepast aan de eischen, welke bij de bemaling kunnen worden gesteld. Ook zijn vele binnen- en scheidings- slooten op aanzegging van de Dertig Pol ders vergraven. Op deze slooten zijn in 't vervolg de bepalingen van de schouw van toepassing. DUIKERS EN BRUGGEN Diverse duikers zijn in de loop van 1940 ver nieuwd en vergroot. Door drukke werk zaamheden bij de bouw van de bema lingsinstallaties zijn enkele minder be langrijke achterwege gebleven. Het be stuur heeft echter besloten een drietal duikers in de Hemmer zoo spoedig mo gelijk te vernieuwen, terwijl vele an dere zullen volgen. WEGEN Veel verbeteringen werden niet aangebracht Het werk bepaalde zich hoofdzakelijk tot het noodigste herstel van de bestaande stofvrije wegen, welke na een vorstperiode van vorige winter zeer veel hadden geleden. STORMSCHADE. De stormwacht moest slechts een enkele maal in dienst worden gesteld en wel begin Dec., toen het buitenwater opliep tot ongeveer 2.30 m boven V.Z. met een eenigszins krim pende wind. De zeedijk bij Nieuweschild kreeg het, toen het water begon te zak ken (dus toen de eb intrad) zwaar te verduren. De zee stond erg hol en de golven liepen met kracht op de beton nen golfbreker. Toen bleek, dat onder deze golfbreker geen klei aanwezig was en deze op zuiver zand was gestort, met het gevolg, dat vier platen ter lengte v. plm. 2.50 m. verzakten; ook sloegen en kele zuilen weg en begon de kleiglooiing boven de golfbreker te verzakken. Door het aanbrengen van 'n dijkzeil kon men het volgende tij afwachten. Dit tij gaf echter minder water, waardoor grootere schade uitbleef Zaterdagsmorgens is met man en macht het gat gedicht en met zandzakken belegd Bewesten Oudeschild kregen we ook enkele van bovengenoem de verzakkingen, doch veel kleiner. Hier bepaalde de schade zich alleen tot ont gronding. OMSLAG De omslag per H.A. werd bepaald op 10.en f 5,75. De bemalingsslooten op f 2.per H.A. BEMALING. De bemaling voor het deel der Dertig Polders, hetwelk op na tuurlijke loozing was aangewezen, kwam tot stand. Op 23 Oct. werden beide ge malen in bedrijf gesteld. Een sprong in het duister? Een sprong naar het licht? Geen steri'ling die dat kan onthullen, We wachten maar at. We pakken maar aan En gaan onze plichten vervullen. De tand' op elkaar! De hand uit de mouw! Niet kniezen! Niet dralen! Maar werken Want arbeid geeft kracht En arbeid geeft vreugd Laat ons d' eigen banden versterken D. DE PAARDENKEURING. Zaterdag j.l. werden in verband met de vordering van paarden door de Duit- sche Overheid, in Eierland 452 paarden ter vóórmonstering aangeboden; 97 stuks werden goedgekeurd. Gisteren vond te Den Burg de keuring plaats en wel op een terrein van de heer L. Eel- man aan de Hollewalsweg. Van de 352 aangevoerde paarden werden er 76 goedgekeurd. In totaal zullen dus 173 paarden „in de finale" verschijnen. Van deze exemlaren zullen er 93 worden opgevorderd De keuring gaf een drukte van belang. De heer E. Noordijk, Gemeente-veearts, keurde de dieren bij de ingang van het terrein, zoodat terstond gesplitst kon worden. De terstond afgekeurde dieren werd in het rechtervoorbeen en in de linkerschouder een H gebrand. De goed gekeurde viervoeters werd in 't Imker voorbeen 'n cijfer gebrand, dat overeen kwam met het cijfer van het bewijs, dat de eigenaars ter hand werd gesteld. Ver wacht wordt, dat met de definitieve vordering spoedig een aanvang zal wor den gemaakt. LAATSTE BIJEENKOMST LEGER DES HEILS. Zondagmiddag werd door de afd. Texel van het Leger des Heils de laatste bij eenkomst gehouden. Zooals we reeds meldden, moest, mede door de tijdsom standigheden, tot opheffing worden be sloten. Adj. Loohuis, die deze slot-sa- menkomst leidde, zeide de opheffing zeer te betreuren, temeer omdat Texel een eiland is en de verbinding des winters vaak te wenschen overlaat. Toch moet met deze opheffing het sol- datencorps niet als afgedaan worden be schouwd De meeste hunner gaven de wensch te kennen, lid te worden van de afd. Den Helder. Hierdoor hopen zij ge durig contact te hebben met de vaste wal. Bovendien hoopt het Leger des Heils in de gelegenheid te worden ge steld nu en dan een der leden naar ons eiland te laten oversteken, teneinde ten huize van geestverwanten hier een sa menkomst te leiden. In de Zondag gehouden samenkomst legden de soldaten getuigenis af van hun door het Leger des Heils versterkt geloof. Wat er ook rond hen geschiedde, zij wisten zich te allen tijde kinderen Gods. Naar de heer Pieters, kapitein, ons meedeelde, hoopt hij, dat hem binnen kort een nieuwe standplaats zal worden aangewezen. We wenschen hem, die ook andersdenkenden steeds vriendelijk te gemoet trad, veel zegen toe op zijn nieuw arbeidsveld. J- WIE RUILT ER Aangeboden: Broodbonnen in ruil vleesch- of brandstofbonnen. Ds. Vi DISTRIBUTIE Brandstoffen: Bon „een eenheid br stof 3e periode" en „een eenheid c 3e periode" geldt van 1 t.m. 31 Jan. WAARSCHUWING. In December gestempelde Veevoer nen, zijn na 4 Januari ongeldig. HUISZOEKING. Zaterdagmiddag is bij een aantal gezetenen van Den Burg, De Waal en ders vanwege de Duitsche overheid h zoeking verricht. VERBETERING. In een deel van de oplaag is een rei gel in de Kroniek verdwaald. We her stellen hier de fout: Oct. Afd. Jeugdstorm NSB opge richt (leider: de heer C. Droog). Nov. Ulo-blokfluitclub opgerich (leider: de heer Smink.) BESTUUR V.I.O.D. Naar we vernemen is aan de heer IJ Brouwer op verzoek wegens gezond heidsredenen ontslag verleend als Di recteur van V.I.O.D. De heer Jac. Bak ter volgde hem op. De heer Brouwer was 27 jaar bestuurslid, waarvan 7 jaar directeur. Met hart en ziel heeft hij al toos de belangen van het „Groote Fonds" behartigd. Het viel hem hard zijn plaats te moeten afstaan. Dat hij herstellen mo ge, en spoedig, wenschen we met alle leden van V.I.O.D hem gaarne toe. OOSTEREND KERKNIEUWS Op verzoek vestigen wij er de aan dacht op, dat de Oudej aarsavonddienst in, de Ned. Herv. Kerk zal aanvangen t^ acht uur (was eerst op half 8 bepaald.) ||||||iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii|||||| llllll BINNENLAND lllll ||||||llllllllllllllllllllllUIIIIII|illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllll>ll!lllllllllll|lllll DWERGGEMEENTEN. Overijsel heeft, volgens een der ge schriften van het Centr Bureau voor de Statistiek de eer, dat de in oppervlakte land kleinste gemeente binnen haar grenren ligt: Stad Vollenhove is nie meer dan 25 h.a. groot. Maar het kar zich troosten met de gedachte als dil tenminste een troost is dat het tot de diet,hts bevolkte gemeenten van NederJ land behoort met een ruimte van 165 M2. voor iedere bewoner. Ieder van de 800.594 Amsterdammers heeft, gemid deld 187 M2. tot zijn beschikking, d< Utrechtenaar moet het met 140, de Ha genaar zelfs met 131 M2. doen. Het minst aantal inwoners van all< gemeenten heeft de Geldersche gemeen te Hemmen, waar op 1 Januari 211 men schen woonden, die ieder meer dan eer h.a. „levensruimte" hebben, In dit laat ste worden zij evenwel, wat de dwerg gemeenten betreft, weer overtroffen dcor Katwoude in Noord Holland, waa 238 menschen op 669 h.a. leven. De grootse gemeente van Nederland i Apeldoor met 33.966 h.a., Ede 32.93! h.a. Emmen 29.106 h.a. Een Apeldoorne heeft nog geen Va h.a., de Emmenaar iet! meer dan een halve h.a en de Edenaaiv iets minder dan een heele. 6 Huren, voor onroerend goed, Yvqo-^ ger dan die. welke 9 Mei 1940, zijn nle£ toegestaan. 11 Prijsopdrijving za 1 voprtaan stren ger worden gestraft. Winterhulp-waardebonnen moetei door elke winkelier in betaling worde genomen. Zij kunnen de bonnen terston bij elke bank verzilveren. Voor goederenvervoer mag me meer gerekend worden dan 9 Mei weri gevraagd. OVER POSTZEGELS. BELGIE gaf voor Winterhulp postze (gels uit met de wapens van provincie en hoofdsteden. VICTOR EMANUEL, Koning-Keizer i Italië: Gij, soldaten van Italië, staat te genover een vijand met alle modernst offensieve middelen, maar gij zult bewi zen, dat die Uw roemvolle opmarsch ni< kunnen remmen. KAPITEIN SKITTLE'S BOOTSMAN REDT EEN KONING. JIJ achlldttrt door, terwijl de Koning O* Den maar dadolljk don g Hm. Ik golool, dot l zaakje to hoog vsiililt1 1. „Ik ga even van boord om een be leefdheidsbezoek aan de koning te bren gen zei Skittle tot Boots, „Misschien blijf ik een spelletje domino spelen". Hij gelastte Boots door te gaan met de nut tige arbeid, het schip een kwastje verf te geven Daarna stapte hij in de boot en vertrok. 2. „Ik was ook liever aan land ge gaan", mompelde Boots. „Maar we bak ken hier geen lieve koekjes, dus maar vlug begonnen". Hij liet een plank over boord zakken, die hij aan een paar tou wen bond. Onderwijl roeide Skittle naar het eiland om de zwarte eigenaar hier van zijn complimenten over tet brengen. 3. Onderwijl probeerde Boots zich in evenwicht te houden op de wiebelende plank en begon zijn schilders arbe „Als ik het al te netjes doe," mompe hij, „heb ik geen verf genoeg." Toen merkte hij, dat de plank niet laag noeg hing om de hele hoogte van schip te bestrijken.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1940 | | pagina 2