TEXELSCHE COURANT SM 53ste Jaargang Woensdag 15 Januari 1941 No. 5515 Texelsche Berichten x— Het onvervangbare schaap. Ruwe Huid f PUR0L Ruwe Handen Do0s 30 cent. Ruwe /..ififien Bij Apoth. Drog. I Uitgave N. V. Boekhandel en Drukkerij v, h. Langeveld en De Rooij Den Burg Telefoon 11 TT—TT VERSCHIJNT: Woensdags en Zater dags ('s morgens.) Adv. opdrachten in zenden daags tevoren, vóór 4 uur n.m. ADVERTENTIES: 12 cent per regel; minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor vier plaatsingen opgegeven, wordt drie maal berekend. Vraagt ons zeer voor- deedig tarief voor neringdoenden. TEXELAARTJES: 48 ct. (4 regels, ge heel met kleine letters gezet, hoogstens vier; vooruit betaald). ABONNEMENTEN: f 0.75 per kwartaal; buiten Den Burg f 1.losse nrs. 4 ct. POSTREKENING no. 652. DE ZON. 15 Januari op 9.45; onder 17.55 16 Januari op 9.44; onder 17.56 17 Januari op 9.43; onder 17.58. DE MAAN. 15 Januari op 20.52; onder 10.26 16 Januari op 22.18; onder 10.57 17 Januari op 23.25; onder 11.24. Illlllllllll HOE LAAT Illlllltllll TEXEL-DEN HELDER v.v. Van Texel: 8.45 en 14.45 Van Den Helder: 11.en 16.45 BUSDIENST TH. REUVERS Van De Cocksdorp: 7.30 8.45 -- 1.45 Van Den Burg: 8.15 12.30 6.— ZONDAGS: Van De Cocksdorp: 11.15. Van Den Burg: 12.30. Spoordienst Den Heider-Amsterdam v.v. Van Den Helder: 7,32; 9,32; 11,32; 13,32; 15,32; (alleen werkd.); 17,32; 19,32; 20.50 (tot Alkmaar) Van Amstèrdam: 6,35; 8,35; 10,37; 12,35; (van Alkm. alleen werkd.); 14,37; 16,37; 18,37. Reisduur: plm 1 uur 55 mnt. BEZOEKUREN TEXELS NOODZIEKENHUIS. Dinsdags, Donderdags, Zaterdags en van 23 uur. Zondags, Maandags, Woensdags en Vrijdags van 23 en van 77,30. DAMCLUB O.K.K. IN 1940. De club kampte het afgeloopen jaar met moeilijkheden, door de bijzondere omstandigheden gerezen. De avonden werden niet zoo goed bezocht als O.K.K. gewend was. De duisternis en het op voorgeschreven tijd thuis moeten zijn, drukt het clubleven zeer. De traditio- neele bekerwedstrijden tegen Den Helder konden om genoemde redenen evenmin plaats vinden. Maar. het 15-j. bestaan is evenwel met vlag en wimpel gevierd. De herdenking slaagde bijzonder goed. Vooral de voorz., de heer J. P. Stan daart, die van de oprichting af de hamer hanteert, mag met voldoening op die dag terugzien. Hij is nog steeds de juiste man op de juiste plaats, die met al zijn kunnen de belangen van O.K.K. behar tigt! Ongetwijfeld zal hij O.K.K. door de moeilijke tijden heen weten te helpen. Na deze oorlog gaan we weer met nieuwe moed aan de slag. K. EEN WOORD VAN DANK van het Leger des Hcils. (Ingezonden.) Gaarne wil ik de gelegenheid aangrij pen, om allen, die tijdens ons verblijf op Texel, ons hebben geholpen, dank te zeggen. Eerst een woord van dank aan de autoriteiten van Texel, die steeds be reid waren ons tegemoet te komen. Mede een woord van dank aan de redactie van de Texelsche Courant, die steeds bereid was onze berichten in haar blad op te nemen. Ook een woord van dank aan alle an deren, die steeds het Leger des Heils hebben geholpen door hun sympathie en daadwerkelijke hulp. Dit hebben we steeds op hooge prijs gesteld. Slechts korte tijd is het Leger des Heils op Texel werkzaam geweest, maar naar we mogen gelooven, was het niet te vergeefsch. Een heerlijke wetenschap is, voor allen die werken in het Evange lie, dat Gods Woord niet ledig zal weder- keeren. Ik hoop, dat zij, die voortgaan met hun arbeid in Gods Koninkrijk, de taak van het Leger des Heils zullen over nemen om de armen te helpen, bedroef den te troosten, gebondenen te prediken bevrijding en de verlorenen te zoeken. Geef dan uw tijd niet aan ij dele zorgen! Help hen, die vielen, breng troost in hun smart! O, laat uw licht schijnen, blij als de morgen; Spreek van de Heiland, Die rust geeft voor 't hart. Niets is hier blijvend Alles, hoe schoon ook, zal eenmaal vergaan, Maar wat gedaan werd uit liefde voor Jezus, Dat houdt zijn waarde en zal blijven bestaan. Moge de Heere u allen rijkelijk zege nen. D. PIETERS. Kapitein. Enschedé, 9 Jan. 1941. Illlllllllll GEMEENTE TEXEL. UITREIKING DISTRIBUTIEKAARTEN. De Burgemeester van Texel maakt be kend, dat een aanvang zal worden ge maakt met de uitreiking van diverse distributiekaarten. Hiervoor zal zitting worden gehouden: te De Waal in de o.l. school aldaar op Wcensdag 15 Januari 1941 des v.m. van 9,45-10,30 voor het dorp met oneven nrs.; 10,30-11,00 voor het dorp met even nrs.; 11-12 voor de bewoners buiten het dorp De Waal. te De Cocksdorp in de o.l. school al daar op Woensdag 15 Januari 1941 voor de bewoners buiten het dorp des namid dags van I.30-2,10 met nrs. C 1 t.m. 30; 2,10-2.50 met nrs. C 31 t.m. 70; 2,50-3,30 met nrs C 71 en hooger. voor de bewoners van het dorp des na middags van 3,30-4,10 met oneven nrs 1 t.m. 61; 4,10-4,50 met oneven nrs. 63 en hooger; 4 50-5,30 met even nrs.. Oudcschild in de o.l. school aldaar op D< nderdag 16 Januari 1941 des v.m. van 9,45-10,45 voor het dorp met nrs. 1175; 10,45-11,45 voor het dorp met nrs. 176 en hooger; II.45-12 voor bewoners buiten het dorp. te Oosterend in de voormalige o.l school aldaar op Donderdag 16 Januari 1941 voor de bewoners van wijk O buiten het dorp des n.m. van I,30-2,00 met nrs. O 1 t.m. O 80; 2-2,30 met nrs. O 81 t.m. 140; 2,30-3,15 met nrs. 141 en hooger. voor bewoners van het dorp Ooster end des n.m. van 3,15-3,45 voor Boschweg en Hoekstraat; 3,45-4,15 voor Kerkplein, Kerkstraat; Nieuwstr. en Schoolstraat; 4,15-5.00 voor Peperstraat; 5 00-5,30 voor Weststraat. te De Koog in de o.l school aldaar op Vrijdag 17 Januari 1941 voor de bewo ners van het dorp De Koog des v.m. van 9,45-10,15 met oneven nrs.; 10,15-10,45 met even nrs.; voor de bewoners buiten het dorp des v m. van 10,45-11,15 met nrs K 1 t.m. K 30; II,15-11,45 met nrs K 31 t.m. K 60; 11,45-12,15 met nrs K 61 en hooger. te Midden-Eicrland in de o.l. school al daar op Vrijdag 17 Januari 1941 voor de bewoners van wijk E des n.m. van 2,15-2,45 met nrs. E 1 t.m. 25; 2,45-3,15 met nrs E 26 t.m. 50; 3.15-3,45 met nrs E 51 t.m. 75; 3,45-4,15 met nrs E 76 t.m. 94; 4,15-4,45 met nrs E 95 t.m. 120; 4,45-5,30 met nrs E 121 en hooger. te Den Hoorn in de o.l. school aldaar op Vrijdag 17 Januari 1941 voor de bewo ners buiten het dorp des n.m. van 1,30-2,15 met nrs H 1 t.m. H 30; 2,15-2,45 met nrs H 31 t.m. H 75; 2,45-3.30 met nrs H 76 en hooger. voor de bewoners van het dorp Den Hoorn des n.m. van 3,30-4,00 met oneven nrs 179; 4,00-4,30 met oneven nrs. 81 en hooger; 4.30-5,00 met even nrs 260; 5.00-5,30 met even nrs 62 en hooger. Voor hen, die door omstandigheden met in de gelegenheid waren hun kaar ten op tijd af te halen, bestaat alsnog gelegenheid op Zaterdag 18 Januari a.s. des voormiddags van 1012 uur in het gymnastieklokaal in de Molenstraat te Den Burg. Bij de uitreiking moeten de stamkaar ten van ALLE gezinsleden worden over gelegd. Texel, 8 Januari 1941. De Burgemeester voornoemd, KAMP. III HERSENGYMNASTIEK III OPLOSSING VORIG VRAAGSTUK. No. 18 De tong van de wijze is in zijn ^art en het hart van de dwaas ligt op zijn tong. NIEUW VRAAGSTUK. S 4 c - No. 19. Een beruchte inbreker werd door de politie gezocht. Het was Augus tus 1940. De politie kwam aan de weet, dat de misdadiger naar Texel was uitge weken. Aan het Westerslag vond men op zekere dag zijn kleeren. Blijkbaar had hij een bad genomen en, daar men geen spoor van hem ontdekte, kwam men tot de conclusie, dat de man was verdron ken. Bij nauwkeurig onderzoek bleek echter, dat de inbreker de politie op een dwaalspoor had willen brengen. Men kwam n.l. tot de ontdekking, dat We noodigen de lezers uit. hun detective talent te ontplooien ten einde dit vraag stuk op te lossen. (Antwoord in een volgend nummer.) DE DOOI VIEL IN en deed verscheidene wedstrij den in het water vallen Eind vorige week werden verschillen de wedstrijden uitgeschreven, doch maar een enkele kon doorgang vinden. Welk een teleurstelling en temeer, omdat de lucht Zaterdagavond weer naar vorst ging staan. Er vormde zich langzaam maar zeker 'n vlies op de kleine plassen. Men was vol goede moed, maar opnieuw werd Koning Winter van de troon ge- stooten. Zaterdagmiddag zou de school jeugd van Den Hoorn elkaar bekampen er Zondagmiddag zou een wedstrijd in 't ringsteken voor paren worden georgani seerd, maar de kwaliteit van het ijs was slecht en bovendien waren de plassen nog niet voldoende dichtgevroren. Mede met het oog op het gevaar voor valpar tijen werden de wedstrijden afgelast. Toch trokken Zondagmiddag nog ver scheidene liefhebbers naar De Geul. Men maakte het evenwel niet lang. X— Zondagmiddag zou in Waalenburg een koppelwedstrijd worden gehouden. Hier voor bestond zoowel van de zijde der deelnemers als van de zijde van het pu bliek veel belangstelling, doch ook deze wedstrijd ging niet door. Hoewel ook de baan van de Elemert Zondag ernstig door de dooi was aangetast, werd hier toen nog door menigeen gereden. De slechte kwaliteit van het ijs drukte even wel de animo zeer en de meesten gingen dan ook weer spoedig huiswaarts Naar we uit De Cocksdorp vernemen, was de baan op de Roggesloot Zondag middag nog in vrij goede conditie. De schaatsliefhebbers waren ras aanwezig en profiteerden er nog enkele uren volop Tegen de avond was het echter ook met deze baan gedaan. Maar we krijgen weer gauw winter! aldus verzekerde ons een Cocksdorper met klem. ,,Je kunt het aan de lucht zien!" Misschien heeft hij gelijk. Wij wagen ons maar niet aan een voorspel ling. Onze Hollandsche winter staat ons daarvoor als tè grillig bekend. J. HET GEBRUIK VAN WOL IN DE LOOP DER EEUWEN. Van het tijdstip af, dat de mensch naar middelen zocht om het lichaam te beschermen tegen de weersinvloeden, heeft het schaap een functie van betee- kenis vervuld, omdat de haren van het schaap, de wol, zich het best leenden tot spinnen en weven en alle verdere be werkingen, die voor de vervaardiging van kleeding noodig zijn. De volkeren eer oudheid: de Babyloniërs, Assyriërs, Perzen en Israëlieten, gebruikten dan ook meest alle wollen gewaden, zooals uit verschillende historische geschriften blijkt, o.a. uit de geschiedenis van Jozef, die van zijn vader Jacob een veelkleurig wollen kleed ten geschenke ontving. In Egypte daarentegen waren de hoogere standen steeds in linnen gekleed en stond de wol minder hoog in aanzien. O.a. gold er de bepaling, dat niemand 'n tem pel mocht binnentreden, wanneer hij 'n wollen gewaad droeg. Bij de Grieken en Romeinen nam de wol weer een voorna me plaats in en werden haar eigenschap pen ver boven die van het vlas gesteld. In de lage landen van het Noorden vond d' kunst der wolspinnerij en wolweverij die door de Romeinen daar werd ver breid, een welkome toepassing en ook na het eindigen der Romeinsche over- heersching bleef de spin- en weefkunst er in eere. Zij werd overgenomen door de verschillende volkeren, die zich achter eenvolgens aan de boorden van Rijn, Maas en Schelde vestigden. De Friezen en Saksers waren in deze nijverheid zoo bedreven, dat zij niet alleen in eigen be hoeften voorzagen, maar zelfs een over productie aan wollen stoffen bereikten, die zij uitwisselden tegen granen en an dere benoodigdheden, welke hun on vruchtbare gronden niet in voldoende mate opleverden. De opkomst van de wol-industrie. In de meer zuidelijk gelegen landen eikregen de Friesche lakens een goede naam De wolnijverheid begon daardoor zulk een beteekenis aan te nemen, dat de schapenteelt in de lage Noordzeelanden niet meer voldoende grondstof voort bracht en regelmatig uit Engeland in die tijd het schapenland bij uitnemend heid groote voorraden moesten wor den betrokken. Ook in Vlaanderen begon zich inmiddels de wolnijverheid te ont wikkelen. De algemeene naam „Friesche lakens", die vroeger aan de nijverheids- vcortbrengselen der Nederlanden werd gegeven, begon meer en meer te ver dwijnen en meer speciaal voor die der ,,Vlaamsche lakens" plaats te maken. Brugge, lange tijd „de" wol markt van Europa. Hoewel ook de producten der Holland sche wolweverijen uitstekend waren en zich tot ver buiten het gewest in een RIJKSVELDWACHT. De Texelsche Rijks veld wacht is thans nog ingedeeld bij de brigade-Den Helder, waarvan de inmiddels gepensionneerde majoor, de heer W. van Twuijver, het commando voerde. Binnenkort zal Texel zelfstandig worden. In tegenspraak met de geruchten kunnen we meedeelen, dat de heer A. de Blieck, die vorige week tot majoor bevorderd werd, zijn werk zaamheden op Texel zal blijven voort zetten. Hij zal met het commando over de op te richten brigade worden belast. Ook Wieringen, dat onder Den Helder ressorteert, krijgt een eigen brigade. OOST. WEDSTRIJD OP DE PUTTEN Vrijdag werd op de ruime banen van IJsclub Oost op de Putten een estafette wedstrijd gehouden. Ook leden van IJs club Eierland konden deelnemen. De animo was vrij goed. Door dertig deel nemers werden tien koppels gevormd. Hoewel de temperatuur boven het vries punt steeg, waren de banen nog in zeer goede conditie. Vrij veel publiek woonde de spannende wedstrijd bij. Het geheel had een vlot verloop. Er bleken zeer goede rijders aanwezig. De prijzen werden gewonnen door: 1. A. Stolk, A. Kalis en W. de Bloois (f 9). 2. C. Steigstra, M. Dijker Jbz. en M. Mcsk (f 6). 3. C. Boon, C. Schaatsenberg er. C. Dijker (f 3). De prijswinnaars werden door voorzit- tei H. Steigstra hartelijk gefeliciteerd. Met een toepasselijk woord werden de prijzen uitbetaald door de penningmees ter J. Roeper. Tot laat in de avond wer den de banen door veel publiek uit alle deelen van het eiland bezocht. De club mag zich in een steeds hooger aantal le den, thans 326, verheugen. De banen eischen veel onderhoud, maar verkeeren steeds in prima conditie, tot volle tevre denheid der bezoekers. Ook is er iedere dag consumptie aanwezig. S. goede reputatie verheugden, was haar af zet toch veel geringer dan die van het Vlaamsche product. De oorzaak daarvan lag in het feit, dat Vlaanderen zich gaan deweg de hegemonie in de wolhandel had weten te verwerven. Lange tijd bleef Biugge de voornaamste wolmarkt van geheel Europa, waar de voorraden van Engeland, Spanje en Italië ter markt werden gebracht. Engelands wolindustrie. In andere landen ontwikkelde de wol- r.ijverheid zich slechts langzaam, ook in Engeland, waar intusschen menige po ging werd aangewend om dit belangrijke industriebedrijf te doen groeien. Deze pogingen bestonden o.a. in het lokken van Hollandsche en vooral van Vlaam sche wevers naar Engeland, waar hun r.aast betere levensvoorwaarden ook krachtdadige steun van overheidswege werd toegezegd om hen in staat te stellen zich als eigen ondernemers te vestigen. In het tijdvak 15611573 emigreerden duizenden Vlaamsche wevers naar Enge land. Te Norwich alleen vestigden zich in die tijd 45000 Vlamingen, terwijl voorts ook Leeds en Wakefield, Manchester, Bolton en Halifax centra werden der Vlaamsche nijverheid. In het begin van de tachtigjarige oor log trokken ook talrijke Vlaamsche we vers naar Holland, en wel vooral naar l eiden, Haarlem, Delft en Gouda, waar zij aan de aldaar gevestigde wolnijver heid nieuw leven inbliezen. Tusschen de Hollandsche en Engelsche wolfabrikan ten ontstond een zware concurrentie strijd, waarbij aanvankelijk het Holland sche product, dank zij de superioriteit in kwaliteit en de grootere deugdelijkheid der gebruikte verfstoffen, de overwin ning behaalde. In latere tijd wisselden echter de kansen. Engeland legde zich, dcor voortdurende uitbreiding van de ïnlandsche schapenteelt, er op toe om zich door eigen productie de wolvoorra- den te verschaffen, die het voor zijn nijverheid noodig had, terwijl het scha- penarme Holland op aanvoeren van bui tenaf, vnl. uit Spanje, was aangewezen. Denk zij hun grootere ondernemingsgeest bleven de Britten hun voorsprong behou den. Terwijl b.v. de Engelschen er naar streefden om de technische fabricatie- middelen te volmaken, bleven de Hol landers vasthouden aan de oude vervaar- digingsmethode, die meer tijd en werk krachten vereischte en dus kostbaarder was. De negentiende eeuw bracht voor de techniek der wolweverij en wolspin nerij steeds nieuwe volmakingen mede er- bij de toepassing der technische ver beteringen bleef Engeland lange tijd de leiding behouden, zoodat aan het einde dei 19e eeuw Groot-Brittannië 't voor naamste fabricatieland bleef voor wollen stoffen. In latere jaren breidde zich ook in andere landen, o.a. in Amerika, Duitschland en Bohemen, de wolin- austrie uit, terwijl ook in ons land (N.- Biabant) de oude nijverheid tot nieuwe glorie geraakte, hoewel Nederland op dit gebied nimmer meer de vroegere in ternationale beteekenis kreeg. DEN HOORN. 79-JARIGE OP DE GLADDE IJZERS! Wie meent, dat de 79-jange heer W. Duinker het tijdens de gelukkig al weer voorbije winter achter de kachel zocht, heeft het glad mis! Daarvoor heeft deze krasse baas nog te veel tempera ment. Toen ijsclub De Geul haar baan opende, was hij dadelijk van de partij. Met rustige, vaste slag zwierde hij er over. Toch ging het de heer Duinker, die veireweg de oudste rijder bleek, nog niet hard genoeg. „Ik zal ze nog eens goed la ten slijpen!" zei hij. Maar voor dit voor elkander was, kwam de dooi en was het met de schaatsensport gedaan. Maar zoo gauw er weer winter in de lucht hangt, zal hij z'n spullen zeker weer voor de dag halen! J. FILMAVOND SCHOOLVERBOND. 't Was een goede gedachte van het bestuur van Het Schoolverbond om de leden in deze tijd een prettige avond te bereiden. Toen de heer J. Huizinga, hoofd der school, de bijeenkomst Vrijdag in de o.l. school opende, mocht hij tot zijn groote voldoening constateeren, dat alle plaat sen bezet waren. Deze flinke belangstel ling er waren wel 150 personen leverde het bewijs, dat men nog aangena me herinneringen aan vorige bijeenkom sten had. 't Was een boeiende film, welke de heer Huizinga deze avond met het projectieapparaat van het Verbond af draaide en toelichtte. Elkeen volgde met spanning „De belevenissen van de Grens- kcmmies", zooals de titel luidde. De lachspieren werden meermalen beproefd, doch er waren ook tafereelen, waarbij hiei en daar een traan weggepinkt moest worden. Een film van ernst en luim In de pauze werd de aanwezigen een kop thee aangeboden. Aan het slot bracht de heer Huizinga de Kerkeraad der N.H. Gemeente dank voor het beschikbaar stel len van de stoelen en niet te vergeten 't bestuur van het Schoolverbond. Ongetwij feld was hij aller tolk, toen hij de hoop uitsprak, dat nog verscheidene van zulke avonden gehouden zouden worden. Overbodig is zeker, hier nog aan toe te voegen, hoe voldaan allen het gebouw verlieten. Toenemende vraag naar schapenwol. Terwijl tot aan de tweede helft der 19e eeuw de Europeesche productie ruim voldoende was om de industrieele be hoefte te dekken, moest sindsdien, dank zij de steeds toenemende vraag naar wollen stoffen, steeds meer naar andere pioductielanden voor schapenwol wor den omgezien. Een geweldige toename van de schapenteelt was daarvan het gevolg, zooals blijkt uit onderstaande cijfers, welke kort voor het uitbreken van de wereldoorlog van 1914 golden: Europa 180 mill, schapen (w.o.) Engeland 31 Australië (Nieuw- Holland en Nieuw- Azië 110 Azië 120 Afrika 50 Ncord-Amerika 60 Zuid-Amerika 110 Niet elk schaap is een wolschaap Hierbij moet echter in aanmerking werden genomen, dat niet alle schapen- soorten ten opzichte van de wolproduc tie dezelfde beteekenis bezitten. De scha pen van N.-Afrika, zoo schrijft de Haag- sche Post, waaraan we deze bijzonder heden ontleenen, zijn n.l. zoo goed als geheel wolloos, terwijl ook Rusland een zeer groot aantal schapen bezit, waar van de kwaliteit zeer uiteenloopend is. Een goed soort merinowol wordt gele verd door het Don-district, maar over het algemeen is de Russische wol in hoofdzaak slechts geschikt voor de ta pijtweverij, evenals die van Aziatisch Turkije, Britsch-Indië, China en omlig gende landen Sinds de vorige wereld oorlog is de schapenteelt in de overzee- sche landen nog meer uitgebreid en in Europa nog sterker ingekrompen. Het gevolg hiervan is, dat Engeland met zijn koloniën en dominions bijna de helft van het aantal goede wolhoudende scha pen, hetwelk op de aardbol aanwezig is, bezit. De overige goede wol-producee- rende schapen worden hoofdzakelijk aan getroffen in Noord- en Zuid-Amerika, vanwaar thans, naar men weet, geen ex port naar continentaal Europa mogelijk is Schapenwol staat aan de spits. Daar, zooals gezegd, de Europeesche schapenteelt sinds 1918 sterk is inge krompen (Duitschland b.v. telde voor de huidige oorlog slechts ca. 6 millioen scha pen tegen 30 millioen in 1890) spreekt 't \ar.zelf, dat de fabricatie van wollen stoffen uit natuurwol, zoolang de oorlog blijft voortduren, op het vasteland van Europa tot een minimum beperkt zal moeten worden. Weliswaar zijn er ver schillende soorten kunstwol uitgevon den, doch hoe technisch-voortreffelijk deze uitvindingen ook mogen zijn, toch blijven zij in menig opzicht bij het na tuurlijke product ten achter staan. Met een variatie op de vergelijking tusschen natuurboter en margarine mogen wij dan ook zeggen: „Het schaap is onver vangbaar."

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1941 | | pagina 1