TEXELSCHE COURANT 'T IS WINTER WEER! 53ste Jaargang Zaterdag 18 Januari 1941 Eerste blad no 5516 Texelsche Berichten Uitgave N. V. Boekhandel en Drukkerij v. h. Langeveld en De Rooij Den Burg Telefoon 11 ||||||iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin|||||| TER OVERDENKING. ||||||iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii|||||| HARDLEERSCH. Wat zijn de menschen toch hard- leeisch! roept men menigmaal onwille keurig uit. Geslachten verschijnen, ge slachten verdwijnen: iedere mensch schijnt telkens weer opnieuw aan zich zeil en door soms bittere ondervinding te moeten leeren. Telkens wordt een nieuw geslacht geboren, dat wehswaar de theoretische leering van een vorig geslacht krijgt, maar zelf toch door de vaak harde practijk moet ondervinden. „Ondervinding is de beste leermeeste res", zegt een oud-Hollandsche wijsheid. We zijn zoo hardleersch. Er kan nog zoo dikwijls gewaarschuwd worden, dat oorlog geen kijkspel is en men bij lucht gevechten de veiligheid moet opzoeken, desondanks stellen zich nog honderden aan dood en verminking bloot, zoodra „er iets te kijken valt in de lucht". We zijn zoo hardleersch. De tijden veranderen snel en er ontstaan nieuwe toestanden; toch zijn er duizenden, die maar aldoor in gedachte en practijk in oude sleur voortleven. We moeten minder hardleersch wor den. Van vandaag-af-aan dienen we ons open te stellen voor de dag van heden en morgen. De waarachtige levenslessen van vroegere geslachten, het eeuwig blij vende, dat ons is overgeërfd, de gou den waarden aan geestelijk bezit, die nen we dankbaar te aanvaarden en te beveiligen en daarenboven nieuwe waarden voor heden en toekomst aan geestelijk vermogen te winnen. Laten we in elk geval niet hard leersch zijn. ZONDAG, 19 Januari 1941. VOOR HOOFD EN HART. ||||||iiilli ZONDAG. Zonder lijden leert men niet genieten. MAANDAG. Men kan buiten genoegen, maar vreug de is onmisbaar. DINSDAG. Het is de wil, die groote mannen moakt; slagen is volharden. WOENSDAG. Ongeluk is alleen dan een schande, als het aan eigen schuld te wijten is. DONDERDAG. Een blijmoedig hart loopt de heele dag; een bedroefd hart, is spoedig ver moeid. VRIJDAG. Wie zich wreekt, staat gelijk met zijn vijand; wie het achterwege laat, staat boven hem. ZATERDAG. Weinig menschen zijn beter in staat tot raadgeven dan zij, die groote fouten hebben begaan. BILJARTEN. Woensdag behaalde Fortuna 431 pun ten eri Krijt op Tijd 408 punten. JAGERS, OPGEPAST. We vestigen de aandacht van onze ja gers op een officieele publicatie in dit nummer. Op militair terrein mag niet gejaagd worden, dus ook niet op het vliegveld in Eierland. EXAMENS. De heer Nan Huijsman alhier slaagde een dezer dagen voor het diploma Boek houden van de Vereemgmg van Leeraren in de Handelswetenschappen en voor het diploma-boekhouden „Mercurius". HOUTVERKOOP. Staatsboschbeheer houdt opnieuw een houtverkooping. Een adv. in dit nummer vertelt u er meer van. Lijsten met nummers, stuks en prijzen zijn nu reeds in Bosch en Duin verkrijg baar en wel tegen tien ct. per stuk. WAARSCHUWING. Met de invordering van gemeentelijke reinigingsrechten en van andere achter stallige belasting van het vorig dienst jaar wordt binnenkort een aanvang ge maakt. Wie nog in gebreke bleef, betale met spoed ten einde voor de kosten van een aanmaning gespaard te blijven. B STEUN. De Commissie voor B-Steun maakt bekend, dat aanvraagformulieren ver krijgbaar zijn bij alle Commissieleden en op het kantoor Werkverschaffing en Si€un ver leening, Nieuwstraat, Den Burg De formulieren dienen nog heden (18 Jan.). afgehaald te worden en uiterlijk op Maandag 20 Jan. a.s. ingeleverd te zijn bij het Bureau W. en S. te Den Burg. Liefst in de bus, bij de' ingang. De Commissie. HOE LAAT DE ZON. 18 Januari op 9.42; onder 17.59 19 Januari op 9.41; onder 18.01 20 Januari op 9.39; onder 18.03 21 Januari op 9.38; onder 18.04. DE MAAN. 18 Januari op onder 11.51 19 Januari op 0.40; onder 12.19 20 Januari op 1.48; onder 12.47 (Laatste kwartier) 21 Januari o p 3.14, onder 13.21 't Is winter weeren het is onnoozelheid Om tegenover het voldongen feit In ergernis te vragen of te klagen Dit is de oogst van leder nieuw seizoen: 't Zijn niet d' omstandigheden die 't hem doen, Maar hoe wij die omstandigheden dragen En, hoe de winter ons dan ook berooft: Wie in de onvergankelijkheid gelooft Van 't óver tijd en dorheid levend leven, Telt niet wat hem op stormwind is ontgaan. Maar wat de vaste grond, waarop wij staan, Hem eenmaal vast en zeker weer zal geven. VEREENIGING VOOR BEDRIJFSVOORLICHTING. BEVROREN AARDAPPELEN EN BIETEN. Het Noordhollandsch Veevoederbureau deelt hieromtrent mede. Men kan deze nog voor veevoer ge bruiken, mits men ze zoo gauw mogelijk fijn maakt en inkuilt. Het fijnmaken kan het best geschieden met een bietensnij- dei, desnoods kan men ze ook zoo goed mogelijk fijn steken met een scherpe schop. De kuil kan men 1 a 2 M. breed maken en zoo diep als mogelijk is met het oog op het grondwater. De lengte dei kuil maakt men zoo lang als noodig is. in verband met de hoeveelheid, die ingekuild moet worden. De bodem der kuil dient men eerst te bedekken, waar voor karton zich goed leent. Het met de bietensnijder fijngemaakte product komt laagsgewijze in de kuil. Het is noodzakelijk ook laagsgewijs goed aan te trappen. Men dient dan schoone klom pen aan te hebben, waaronder men zeer geschikt kleine plankjes kan bevestigen. Men werkt zoo vlug mogelijk. Fijnge maakte aardappelen, bieten, pastinaken, koolrapen, enz., kunnen desgewenscht zender bezwaar dooreen gemengd wor- aen. Het afdekken kan met karton ge schieden, waarna men er plm. 80 cM. grond op gooit. De in te kuilen massa krimpt tot op de helft of nog meer. Na 46 weken is het product dan ge schikt om te vervoeren. BESPREKING COLLECTIEF CONTRACT. Op 15 Januari vond tusschen de be sturen der drie samenwerkende landar- beidersbonden en de werkgeversbesturen oer landbouworganisaties een bespreking plaats in hotel De Lindeboom over de hernieuwing van het collectief contract 1940-'41, hetwelk, naar de meening van oe landarbeidersbonden, niet ongewijzigd kan worden gehandhaafd. De besturen der werknemers hadden zich op het standpunt gesteld, dat, gezien de prijsstijging, welke zich in de loop var. de tijd heeft ontwikkeld, een loons- veihooging van 20 pet. ten volle gerech- vaardigd is. De werkgeversbesturen be streden dit niet, doch men betwijfelde, of dit onder de huidige omstandigheden be taald kon worden, aangezien van over heidswege nog geen vaste richtlijnen voor de landbouw getrokken zijn. Daar di+ echter naar alle waarschijnlijkheid binnen afzienbare tijd zal geschieden, is besloten de eventueele door de overheid te treffen maatregelen af te wachten en zoo noodig in de laatste helft van Febru ari nogmaals met elkaar te confereeren. Inmiddels hopen wij, dat de bevoegde autoriteiten een weg kunnen vinden of ïegelingen zullen treffen ten opzichte van de landbouw en veeteelt, welke van die aard zijn, dat aan de arbeiders het ge vraagde loon, n.l. 20 pet. boven de con- trectloonen van 1940-'41, betaald kan werden voor de contractloonen 1941-'42. J.W. PPAATAVOND VEREENIGING VAN OUD-LEERLINGEN DER LAGERE LANDBOUWSCHOOL. I. Deze praatavond, die Dinsdag werd ge- gehouden, mag weer zeer geslaagd wor- oen genoemd. Wanneer de voorz., de hr P. Kikkert, om 10 mnt. over acht de ver gadering opent, is het lokaal goed ge vuld. Naast vele oud-leerlingen zijn ook veischeidene donateurs en andere belang stellenden aanwezig. EEN PRAATJE OVER KAAS Do eerste vraag had betrekking op de diverse kaassoorten. Ze werd beant woord door de heer M. Wieringa, direc teur C.Z. Eendracht. Kaas 20 plus, 40 plus, volvet, enz., al dus spreker, werd aanvankelijk in drie verschillende gebieden van ons land ge produceerd. De oorzaak hiervan moet ge zocht worden in de natuurlijke ligging di»? toen de waterafvoer nog niet zoo goed was geregeld, ons land verdeelde in drie vrijwel van elkander gescheiden ge deelten en wel: Friesland, Utrecht-Zuid- Holland en Noord Holland. Dit leidde vanzelf tot allerlei eigenaardigheden, die ook in de methode van werken en dus cok in de zuivelbereiding tot uitdrukking kwamen. Zoo was het in UTRECHT - Z. ROLLAND vanouds de gewoonte de melk te verwerken als volle melk en hiervan verkreeg men dan de z.g. zoete- ||||||iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiini.iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii|||||) GEMEENTE TEXEL. ||||||iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!ii:ii:iiiiiiiii!ii!Iiiiiiiiiiiiiiii|||||| JACHT. De Burgemeester van Texel vestigt er ten overvloede nog eens de aandacht op van de jagers, dat het ten strengste ver heden is te jagen in die gedeelten der Gemeente, welke militair gebied zijn. Daartoe behoort o.a. ook het Vliegveld TEXEL in Eierland. Den Burg, 16 Januari 1941. De Burgemeester van Texel, KAMP. DISTRIBUTIEKANTOOR. De Burgemeester van Texel maakt be kend, dat in verband met het uitreiken van nieuwe distributiekaarten en het aaardoor niet ter beschikking hebben van voldoende personeel, het distributie kantoor op Maandag en Dinsdag 20 en 21 Januari alléén geopend is voor winkeliers en grossiers, die hun bonnen komen inle- veien. Texel, 17 Januari 1941. De Burgemeester van Texel, KAMP. AFHALEN VAN FORMULIEREN VOOR AANVRAGEN ZEEP VOOR VUILEN ARBEID De Burgemeester van Texel brengt ter kennis van belanghebbenden, dat wederom aanvraagformulieren kunnen worden afgehaald ten distnbutiekantore aan de Nieuwstraat ter verkrijging van zeep voor vuilen arbeid, ten behoeve van de nieuwe distributieperiodes. Van 22 Januari af zijn deze formulieren op ge noemd kantoor verkrijgbaar. Ze kunnen uitsluitend door den werkgever aange vraagd worden voor de volgende groe pen van personen: A. Ie. Arbeiders, die tengevolge van hun werkzaamheden aan sterke vervui ling van lichaam en kleeding zijn bloot gesteld; 2e. Melkknechten. Individueel kunnen formulieren wor den aangevraagd door de volgende per sonen: B. Ie. Gediplomeerde bakers en ki aamverzorgsters; 2e. Zelfstandige arbeiders, vallende on- dei (zie boven) A. Ie. en A. 2e. De aanvraagformulieren dienen uiter- lilk 25 Januari a.s. volledig ingevuld op het distributiekantoor te zijn ingeleverd. Plaats en tijd van afhalen van deze extra zetpbonnen wordt nader in dit blad be kend gemaakt. Texel, 16 Januari 1941. Het Hoofd van den Distributiedienst, KAMP. UITREIKING extra brood-, vleesch- en vetkaarten. De Burgemeester van Texel maakt be kend, dat op de hieronder vermelde da gen, plaatsen en uren zitting zal worden gehouden voor het uitreiken van extra brcod-, vleesch- en vetkaarten voor hen, die voor de nog loopende periode over dergelijke extra kaarten beschikken. Zij, die deze kaarten wegens werkloosheid of andere omstandigheden hebben ingele verd, komen dus voorloopig nog niet voor melksche kazen, die ons land in het buitenland hebben beroemd gemaakt. Deze kazen hadden het model van de Goudsche (platrond). In NOORD-HOLLAND ging men an ders te werk. De avondmelk bleef staan cm op te roomen, 'smorgens werd de room er af geschept. Ze werd daarna ge mengd met de ochtendmelk, zoodat men een mengsel' kreeg van volle melk en afgeroomde melk, die een vetgehalte had van plm. 2,25 pet. De kaas, van deze melk gemaakt, had een vetgehalte, dat ongeveer overeenkwam met onze tegen woordige 40 plus. Het model was de Edammer-vorm, ook op Texel welbekend. Ook deze kaas was van uitstekende kwa- lileit. In FRIESLAND heeft men zich van 't begin af meer toegelegd op het verwer ken van de melk tot boter. Deze Friesche boter had een zeer goede naam en werd daarom veel gevraagd. Om aan deze vraag te voldoen, haalde men de room zoo goed mogelijk van de melk, nadat de ze 24 uur had gestaan. Wat overbleef was de z.g. schepmelk met plm. 1 pet. vet. Dit was de grondstof voor de ma gere kaas, waarvan het vetgehalte over eenkwam met onze tegenwoordige 20 plus. Om aan deze kaas toch een pittige smaak te geven, werd de wrongel ge mengd met komijn en kruidnagelen. Toen in het laatst van de vorige eeuw ae boterbereiding in handen van fabrie ken kwam, die veelal door particulieren werden geëxploiteerd, zijn allerlei ver keerde practijken ontstaan. De centrif u- de nieuwe extra kaarten in aanmerking. Zij. die nog niet eerder een extra kaart hebben ontvangen, doch thans wegens 't verrichten van zwaren of zeer zwaren arbeid voor een extra kaart in aanmer king wenschen te komen, kunnen op on derstaande zittingen geen aanvrage in dienen, doch behooren zich te vervoegen aar het Distributiekantoor te Den Burg. Voor de anderen worden de zittingen ge houden als volgt: Op Maandag 20 Januari 1941, te De Waal in de o.l. school van 9 30-10.00 voor de naamletters A t.m. I. van 10 00-10.30 voor idem J. t.m. R. \ar. 10.30-11 00 voor idem S. tm. Z. te M.dden-Eierland in de o.l. school: van 1130-12.10 voor de naamletters A. t.m. I. van 12.10-12.50 voor idem J. t.m. R. van 12 50-1.30 voor idem S. t.m. Z. te De Cocksdorp in de o.l. school: van 3.00-3.40 voor de naamletters A. t.m. I. van 3.40-4.20 voor idem J. t.m. R. van 4.20-5.00 voor idem S. t.m. Z. Op Dinsdag 21 Januari 1941 te Ooster end in de voorm o.l. school: van 9.15-10.00 voor de naamletters A. t.m. I. \an 10.00-11.00 voor idem J. t.m. R. \an 11.00-12 00 voor idem S. t.m. Z. te Oudeschild in de o.l. school: van 1.30-2.10 voor de naamletters A t.m. I. van 2.10-2.50voor idem J. t.m. R. var. 2.50-3.30 voor idem S. t.m. Z. te Den Hoorn in de o.l. school: van 4.00-4.4*0 voor de naamletters A. t.m. I. van 4.40-5.20 voor idem J. t.m. R. van 5.20-6.00 voor idem S. t.m. Z. Op Woensdag 22 Januari 1941 te Den Burg in het Gymnastieklokaal in de Mo ler.straat te Den Burg: van 9.30-10.30 voor de naamletters A. t.m. C. van 10.30-11.30 voor idem D. t.m. J. van 11.30-12.30 voor idem K. t.m. M. van 2.00-3.00 voor idem N t.m. T. van 3.00-4.00 voor idem U t.m. Z. te De Koog in de o.l. school: van 4.30-5.00 voor de naamletters A t.m. I. var 5.00-5.30 voor idem J. t.m. R. van 5.30-6.00 voor idem S. t.m. Z. De kaarten kunnen alleen worden af gehaald door een volwassen gezinslid. Medegebracht moeten worden: a. het in gevulde en onderteekende aanvraagfor muiier; b. de stamkaart van het gezins hoofd en c. de stamkaart van den be trokken persoon. Texel, 17 Januari 1941. De Burgemeester voornoemd KAMP. ge had zijn intrede gedaan en men had nu een middel om nog meer vet uit de melk te halen. Maar de magere kaas ui. de ondermelk werd als Goudsche kaas geëxporteerd, wat natuurlijk groote schade heeft gedaan aan de goede naam van onze Hollandsche zuivelproducten De goede Friesche boter werd vermengd met boter van mindere kwaliteit. Mede onder invloed hiervan is het gekomen tot de oprichting van boter- en kaascontro le-stations, die eischen gingen stellen aan de samenstelling van boter en kaas. Voor de kaas heeft men toen drie typen ge nomen, die ongeveer overeenkomen met de vroegere zoete-melksche, Noord-Hol- landsche en Friesche kaas, n.l. de vol vette, de 40 plus en de 20 plus. Hoewel deze drie soorten ook nu nog wel in hoofdzaak aan bepaalde streken zijn ge bonden, is er toch niet meer die volko men afscheiding van vroeger. Ook in Friesland wordt tegenwoordig de 40 plus gemaakt, hoewel deze in veel ge- vellen nog niet met de Hollandsche kaas kan gelijk gesteld worden, wat ook uit komt in de marktnoteeringen. x Van de gelegenheid tot vragen stellen werd door enkele personen gebruik ge maakt. We laten hier kort de antwoor den op de vragen volgen. De oorzaak van de mindere kwaliteit dei Friesche 40 plus moet gezocht wor- aer» in de wijze van behandeling. Waar in Friesland de melk rauw verwerkt wordt, is de kaas van goede kwaliteit, die de Hollandsche nabij komt. Maar op verschillende kleinere fabrieken werdt de kwaliteit van de kaas nadeelig beïnvloed door 't pasteuriseeren van de rrelk tot een te hooge warmtegraad. Het drogestofgehalte is voor de ver schillende kaassoorten niet gelijk. Van de 40 plus is dit ongeveer 50 pet., voor de volvette iets hooger, van de 20 plus iets lager. De kwaliteit van 't eindproduct hangt in sterke mate af van de grondstof. Daardoor is het mogelijk, dat kaas, op- ae boerderij gemaakt, wel eens van be tere kwaliteit kan zijn dan de fabrieks- kaas. Een boer, die zelf de melk ver werkt, kan en zal dit ook doen aan de melk de uiterste zorg besteden. Op de fabriek krijgt men van vele bedrijven eu daardoor ook melk, waaraan niet de meeste zorg is besteed. HET IS TER WERELD DE GROOTSTE MAN, DIE MOED EN LUST BEDWINGEN KAN. (H. L. Spiegel) LONNESTRAAL-LOTERIJ. De eerste prijs viel op lot 126367 (land huis van f 4000 of andere prijs van de zelfde waarde). De 2e prijs op lot 114456 (landhuis van f 2000 of andere prijs van aczelfde waarde). De 3e prijs op lot 136276 kajuitzeiljacht met motor ter waarde van f 1000). RIJKSPOSTSPAARBANK. Aan het postkantoor te den Burg-Texel *erd gedurende de maand Dec 1940 Ingelegd f 5"51,23 Terugbetaald 3f062,92 Derhalve minder inhgyeld dan terugbetaald 29511,69 Het aantal nieuw uitgegeven spaarbank- bi »ekjes bedroeg 1 Vraag of aanbod, wat het zjj. Hebt ge iets, zoo hoor naar mij: Zet het in de Texelaar, En de zaak is voor elkaar. DISTRIBUTIE. Inlevering bonnen. Maandag en Dins dag dienen winkeliers op de voor hen bestemde dagen in te leveren de volgende bennen en wel vóór 's morgens 12 uur. Voor suiker: bon 86, afgerond op veel- c uden van 10 en minstens 40. Hoogstens bonnen van bon 30 mogen bijgevoegd /orden. Voorgebak: bon 22, 23, de nieuw gel- -l'g te verklaren, bon (alle van de brood- aart) alsmede 3 van de bloemkaart, plus oogstens 9 stuks van bon 21 van de rcodkaart. Van de boter- en vetkaart: bon 24, 25, 'e nieuw geldig te verklaren bon, als- r.ede hoogstens 9 bonnen no. 23. Voor kaas: bon 47, 48, 60, 61, bon 20 an kaas; hoogstens 7 rantsoenen kunnen og niet ingeleverd worden. Voor eieren: bon 33 en 111, de nieuw el dig te verklaren bon, alsmede hoog- c-ns 9 stuks van bon 34. Voor vleeschwaren: bon 14 en 15, als mede 9 stuks van bon 13. Bakkers. A.s. week kunnen bakkers de olgende bonnen voor brood inleveren, an de broodkaart bon 22, 23, de nieuw geldig te verklaren bon, alsmede bon 3 an de bloemkaart. Slagers As. week kunnen slagers van 1? vleeschkaart inleveren voor een toe- /ijzing voor vleesch: bon 14 en 15 in elvouden van 100 opgeplakt. Bon 13 an de vleeschkaart kan niet meer in- eleverd worden. Petroleumverkoopers: Maandag a.s. die .en de petroleumverkoopers alle zegels Periode C" in te leveren. DE UITBETALING DER MELK. Ook het tweede onderwerp van deze vond werd behandeld door de heer vV:eringa. We werden ingelicht over de wijze, .caarop de melk op ons eiland werd uit betaald. Door de eerste zuivelfabrieken werd uitbetaald per liter. Toen men ech ter bemerkte, dat het soortgelijk gewicht var de melk van verschillende bedrijven niet gelijk was, is men overgegaan tot u.tbetaling per kg. Maar ook dit heeft met lang geduurd. Want intusschen was he+ onderzoek der melk op vetge halte zoover gevorderd, dat kon worden overgegaan tot uitbetaling der melk naar pet vet, dat het product bevatte. Aan de hand van een voorbeeld maakte de heer vVieringa ons duidelijk, hoe deze methode werkt. De uitbetaling heeft zuiver plaats naar verhouding van het aantal pet. vet dat in de melk aanwezig is. Dat dit een vrij groot verschil in de literprijs kan geven, kwam door dit voorbeeld aan het licht. De heer Wieringa vond hierin aan leiding te wijzen oo het groote belang van controle op vetgehalte en productie Aan de fabriek, waar dhr Wieringa voor heen werkzaam was, had de melk kort .ia 1900 een gemiddeld vetgehalte van J 10 pet. De laatste jaren 3,90 pet. Ook met betrekking tot dit onderwerp werden enkele vragen gesteld. Welk ver schil is er tusschen „pet vet" en „bere- .«nd vet"? Het systeem van betaling ir.ar berekend vetgehalte berust op de werkwijze, waarbij de avondmelk afge- oomd werd en deze, vermengd met io volle ochtendmelk, aan de fabriek verd afgeleverd. Door deze vermenging was de verhouding vetkaasstof in de melk verbroken. Aan de hand van tabel- en ging men nu bij het bepaalde pet vet bil het s g. der melk een ander getal zoe ven, dat dan aangaf het berekend vetge halte. Dit lag hooger dan het eerst gevon den pet. vet. In de grootere fabrieken heeft men thans overal met dit systeem gebroken. Wordt er nog rekening gehouden met rwaliteit bij de uitbetaling? Antw.: Nc-en. Dit is aan de Eendracht wel eenige ijd het geval geweest. Wel wordt in over /cging genomen om althans de vuilheids proef weer toe te passen. Daar de waarde var het eindproduct in zoo belangrijke mate afhankelijk is van de kwaliteit van de grondstof, is het logisch en billijk, dat hiermee bij de uitbetaling wordt rekening gehouden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1941 | | pagina 1